Viêm da cơ địa là bệnh lý da thường gặp trên lâm sàng, có thể xuất hiện ở mọi lứa tuổi. Bệnh làm giảm chất lượng cuộc sống do thường xuyên tái phát và ảnh hưởng nhiều đến thẩm mỹ, tâm lý người bệnh. Nguyên nhân gây bệnh chưa được nghiên cứu và hiểu rõ một cách chi tiết.
1. Nguyên nhân gây viêm da cơ địa
Hiện nay, nguyên nhân của bệnh viêm da cơ địa vẫn chưa được nghiên cứu rõ. Tuy nhiên, theo ý kiến của nhiều chuyên gia, sự xuất hiện của bệnh viêm da cơ địa trên lâm sàng là kết quả của quá trình tương tác giữa nhiều yếu tố, bao gồm yếu tố cơ địa hay viêm da cơ địa di truyền, sự suy giảm hàng rào miễn dịch bảo vệ cơ thể và môi trường sống xung quanh.
Một vài các yếu tố nguy cơ làm tăng nguy cơ mắc bệnh và liên quan đến độ nặng của bệnh đã được chứng minh như: Có người thân trong gia đình mắc bệnh viêm da cơ địa (viêm da cơ địa di truyền). Tiền sử dị ứng với các loại thuốc, hóa chất, thức ăn hoặc phấn hoa, bụi, mạt nhà và côn trùng. Mắc bệnh lý liên quan đến cơ địa dị ứng như viêm mũi dị ứng, viêm da dị ứng, hen phế quản, vảy nến.
Một số nghiên cứu chỉ ra rằng hút thuốc lá thụ động và chủ động làm tăng tỷ lệ xuất hiện bệnh viêm da cơ địa ở người lớn. Môi trường sống ô nhiễm, nhiều bụi bẩn. Thời tiết giao mùa, đặc biệt khi vào mùa đông khô lạnh. Lối sống nhiều stress và căng thẳng tâm lý. Tình trạng nhiễm trùng hoặc các bệnh lý cấp tính làm suy giảm hệ miễn dịch.
Người bệnh cần phân biệt giữa nguyên nhân gây bệnh và yếu tố nguy cơ của bệnh. Yếu tố nguy cơ không phải là tác nhân trực tiếp dẫn đến bệnh viêm da cơ địa mà chỉ làm cho bệnh dễ xuất hiện với những đợt cấp và tiến triển kéo dài hoặc viêm da cơ địa tái phát trong tương lai.
2. Viêm da cơ địa có lây không?
Viêm da cơ địa đặc trưng với những tổn thương nổi gồ lên và nằm nông trên bề mặt da. Mối băn khoăn lớn của bệnh nhân và người chăm sóc thường liên quan tới câu hỏi viêm da cơ địa có lây không. Không giống như nhiều bệnh lý về da khác, bệnh viêm da cơ địa không có tính lây lan. Điều này có nghĩa là việc tiếp xúc trực tiếp với chất dịch từ các mụn nước hoặc dịch tiết, máu từ thương tổn do gãi hoặc trầy xước trên da không làm tăng nguy cơ mắc bệnh.
Tuy nhiên, bệnh viêm da cơ địa có tính di truyền. Nhiều trường hợp trên lâm sàng ghi nhận viêm da cơ địa di truyền từ thế hệ bố mẹ sang thế hệ con cái. Khi có đồng thời bố và mẹ mắc bệnh viêm da cơ địa, hơn 80% các trường hợp con sinh ra sẽ bị bệnh. Tỷ lệ này giảm xuống còn khoảng 50% nếu chỉ có bố hoặc mẹ mắc bệnh. Viêm da cơ địa di truyền còn được thể hiện thông qua việc tăng tỷ lệ mắc bệnh khi có các thành viên khác trong gia đình bị bệnh. Vì vậy, bố mẹ nên lưu ý trong cách chăm sóc da cho trẻ và đưa trẻ đến khám tại các bác sĩ chuyên khoa da liễu để được tư vấn và điều trị phù hợp.
3. Triệu chứng lâm sàng của viêm da cơ địa
Bệnh viêm da cơ địa có thể xuất hiện trong mọi độ tuổi, phổ biến nhất ở những trẻ nhỏ hơn 2 tuổi. Biểu hiện trên lâm sàng điển hình của bệnh viêm da cơ địa ở trẻ nhỏ là các mụn nước nhỏ trên nền ban đỏ rải rác hoặc tập trung thành mảng, tập trung nhiều ở vùng mặt, xung quanh hai má, trán và rãnh mũi má. Tổn thương dạng mụn nước này thường rất ngứa khiến trẻ gãi, làm xây xước, chảy máu và tăng nguy cơ bội nhiễm, làm dày da và gây khó khăn cho việc điều trị. Tiếp xúc với các dịch tiết trong từ các mụn nước không làm tăng khả năng mắc bệnh cho người chăm sóc, nhưng khi bội nhiễm đã xảy ra tổn thương rất dễ lan rộng sang các vùng khác trong cơ thể.
Ngoài triệu chứng nổi mụn nước và ngứa, bệnh nhân viêm da cơ địa còn có thể phải đối mặt với tình trạng da khô, nứt nẻ và chảy máu tự nhiên. Khác với trẻ nhỏ, người lớn mắc bệnh viêm da cơ địa điển hình xuất hiện các mảng da dày bị liken hóa ở các nếp gấp tự nhiên trong cơ thể như khuỷu tay, khoeo và vùng cổ gáy. Tổn thương này xuất hiện báo hiệu bệnh đã vào giai đoạn mãn tính, khó đáp ứng điều trị hơn.
Chẩn đoán viêm da cơ địa thường chỉ cần dựa vào các triệu chứng lâm sàng kể trên. Xét nghiệm định lượng IgE trong máu cho phép gợi ý sự hiện diện của một tình trạng dị ứng. Các phương tiện xác định dị nguyên và điều trị giải mẫn cảm là những bước xét nghiệm chuyên sâu hơn, thường chỉ được thực hiện tại các trung tâm lớn.
4. Biện pháp điều trị bệnh viêm da cơ địa
Hiện nay chưa có phương pháp điều trị bệnh viêm da cơ địa đặc hiệu. Nguyên tắc điều trị bệnh bao gồm: Phối hợp giữa điều trị tại chỗ bằng thuốc bôi và các thuốc dùng đường toàn thân. Thay đổi kế hoạch điều trị linh hoạt, phù hợp với từng giai đoạn bệnh. Lên kế hoạch giúp giảm tần suất tái phát bệnh viêm da cơ địa. Điều trị đồng thời các bệnh lý khác có liên quan đến yếu tố cơ địa.
Thuốc được dùng tại chỗ phổ biến nhất là corticoid và các thuốc đảm bảo độ ẩm da. Corticoid có thể sử dụng bôi ngoài da hoặc dùng đường toàn thân. Thuốc có nhiều tác dụng phụ nên người bệnh tuyệt đối không tự ý mua thuốc sử dụng hoặc thay đổi liều và thời gian dùng thuốc khi chưa có ý kiến của bác sĩ.
5. Dự phòng tái phát viêm da cơ địa
Bệnh viêm da cơ địa tuy không có tính lây lan nhưng rất thường xuyên tái phát, ảnh hưởng không tốt đến chất lượng cuộc sống của người bệnh. Một số biện pháp giúp giảm thiểu khả năng bệnh tái phát bao gồm:
- Tuân thủ điều trị và sự tư vấn của các bác sĩ chuyên khoa da liễu.
- Giữ gìn vệ sinh da, không dùng các sản phẩm có tính tẩy rửa mạnh.
- Cắt móng tay cho trẻ để tránh gây trầy xước và chảy máu các tổn thương da.
- Sử dụng các sản phẩm dưỡng ẩm da, duy trì da đủ độ ẩm vì khi khô, da trở nên dễ thương tổn hơn.
- Sử dụng áo quần mỏng được làm từ các loại vật liệu mềm, không kích ứng da.
- Giữ môi trường sống sạch sẽ, hạn chế bụi bẩn.
- Lưu ý mặc áo quần đủ ấm, giữ ấm vùng mặt, nhất là vào các thời điểm chuyển mùa.
- Không tắm bằng nước quá nóng vào mùa lạnh vì làm mất nước trên da khiến da trở nên khô.
- Tránh sử dụng thực phẩm hoặc các sản phẩm đã biết rõ bản thân bị dị ứng.
- Hạn chế dùng nhiều loại hoá mỹ phẩm mới, không đảm bảo nguồn gốc và chất lượng.
Tại Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec hiện có Gói khám và tư vấn điều trị viêm da cơ địa dị ứng giúp khách hàng đánh giá tổng quan về tình trạng bệnh đồng thời tư vấn các biện pháp giúp phòng tránh bệnh tái phát.
Khi đăng ký gói khám và tư vấn điều trị viêm da cơ địa dị ứng, khách hàng sẽ được: Khám chuyên khoa Da liễu. Thực hiện các xét nghiệm như: định lượng IgE, vi nấm soi tươi, định lượng IgE đặc hiệu với các dị nguyên dị ứng hô hấp – thức ăn (Panel 1 Việt), xét nghiệm Rida Allergy Screen (panel 1)...
Để được thăm khám và điều trị với các chuyên gia Da liễu tại Vinmec, Quý khách có thể liên hệ TẠI ĐÂY.
XEM THÊM:
- Gói khám và tư vấn điều trị viêm da cơ địa dị ứng
- Viêm da cơ địa: Những điều cần biết
- Trẻ bị viêm da cơ địa: Chăm sóc thế nào cho đúng?
