Ung thư tuyến thượng thận là một loại ung thư hiếm gặp và xuất hiện ở một hoặc cả hai tuyến thượng thận. Ung thư tuyến thượng thận, có thể xảy ra ở mọi lứa tuổi nhưng thường gặp ở trẻ dưới 5 tuổi và người lớn ở từ 40 đến 50 tuổi.
1. Ung thư tuyến thượng thận là gì?
Tuyến thượng thận chịu trách nhiệm sản xuất ra các loại hormone có tại hầu hết mọi cơ quan và mô trong cơ thể. Mỗi tuyến thượng thận có 2 phần, gồm phần vỏ và phần tủy.
Phần tủy của tuyến thượng thận sản xuất các hormone như norepinephrine và epinephrine (còn gọi là adrenaline). Các khối u và ung thư bắt đầu trong tủy thượng thận bao gồm: U tủy thượng thận (pheochromocytoma) và u nguyên bào thần kinh.
Ung thư thường phát triển ở vỏ thượng thận được gọi là ung thư biểu mô vỏ thượng thận (adrenocortical carcinoma) hoặc ung thư tuyến thượng thận. Ung thư tuyến thượng thận thường được phát hiện khi:
- Người bệnh tình cờ đi khám sức khỏe định kỳ hoặc đi khám sức khỏe vì lý do bệnh khác
- Do tuyến thượng thận sản xuất các hormone, do đó khi mắc ung thư ở đây sẽ gây ra những thay đổi của cơ thể như tăng cân và giữ nước, dậy thì sớm ở trẻ em hoặc lông, tóc mọc rậm ở phụ nữ
- Khối u bắt đầu gây ra các triệu chứng vì phát triển nhanh chèn ép vào các cơ quan khác trong bụng, gây đau hoặc cảm giác no. Thông thường, ung thư tuyến thượng thận lớn hơn nhiều so với u tuyến thượng thận. Một khối u tuyến thượng thận lớn hơn 5 hoặc 6 cm sẽ được xem xét đánh giá về bệnh ung thư. Trong một nghiên cứu gần đây, kích thước của khối u trung bình của ung thư tuyến thượng thận là khoảng 13 cm.
- Hầu hết các bệnh ung thư tuyến thượng thận không bắt đầu từ tuyến thượng thận mà do ung thư ở các bộ phận khác di căn theo dòng máu đi đến tuyến thượng thận. Điển hình là ung thư phổi, khối u ác tính và ung thư vú thường lan đến tuyến thượng thận. Khi các bệnh ung thư khác lan đến tuyến thượng thận thì sẽ không được gọi là ung thư tuyến thượng thận mà sẽ được đặt tên và điều trị dựa trên cơ quan khởi phát ung thư.
2. Nguyên nhân dẫn đến bệnh ung thư tuyến thượng thận
Ung thư có thể được gây ra bởi đột biến ADN “bật” gen sinh ung thư hoặc “tắt” gen ức chế khối u. Một số người mắc bệnh ung thư do thừa hưởng các đột biến ADN từ bố mẹ khiến gia tăng nguy cơ mắc bệnh hoặc nhạy cảm với các tác nhân khiến ADN bị đột biến. Nhưng hầu hết các đột biến ADN được nhìn thấy trong bệnh ung thư xảy ra trong cuộc sống hơn là di truyền. Một số đột biến có thể xảy ra do tiếp xúc với những tác nhân như phóng xạ hoặc hóa chất gây ung thư.
Một số đột biến ADN gây ra khối u tuyến thượng thận ở những người có hội chứng di truyền, được đề cập trong các yếu tố nguy cơ ung thư tuyến thượng thận. Nhìn chung, những yếu tố này hiếm khi gây ung thư vỏ thượng thận. Tuy nhiên, vì ung thư tuyến thượng thận rất hiếm gặp, nếu bị ung thư tuyến thượng thận thì bác sĩ có thể phải cân nhắc các xét nghiệm di truyền để tìm hiểu xem người bệnh có mắc một trong những hội chứng di truyền này không. Nếu người bệnh có thì bản thân người bệnh và các thành viên gia đình có thể có nguy cơ phát triển các bệnh ung thư khác.
Hội chứng Li-Fraumeni do các đột biến di truyền làm bất hoạt gen ức chế khối u TP53. Hội chứng này chiếm một phần nhỏ nguyên nhân gây ung thư tuyến thượng thận ở người lớn (khoảng 1 trong số 20 người), nhưng nó thường là nguyên nhân gây ung thư tuyến thượng thận ở trẻ em. Trên thực tế, khoảng 8 trong số 10 trường hợp ung thư tuyến thượng thận ở trẻ em là do hội chứng Li-Fraumeni gây ra.
3. Triệu chứng ung thư tuyến thượng thận
Nếu khối u tuyến thượng thận phát triển lớn khiến nó ép vào các cơ quan khác, người bệnh có thể cảm thấy đau ở bụng hoặc lưng. Hoặc có thể cảm thấy nặng nề hoặc no ngay sau khi mới ăn. Nếu khối u đủ lớn, thậm chí người bệnh có thể nhận thấy một cục u ở trong ổ bụng, nhưng nếu khối u nhỏ thì người bệnh không cảm thấy được.
Dấu hiệu ung thư tuyến thượng thận khi khối u đã ảnh hưởng đến thay đổi nồng độ của một số hormone trong cơ thể sẽ gây ra một loạt các triệu chứng như, lượng androgen cao khiến nam giới có quá nhiều lông mặt hoặc lông trên cơ thể, phì đại dương vật ở bé trai hoặc âm vật ở bé gái.
Ở các bé gái nếu có quá nhiều estrogen sẽ có triệu chứng kinh nguyệt bắt đầu sớm hoặc ngực phát triển sớm và đối với bé trai cũng có thể phát triển ngực bất thường.
Nam giới có quá nhiều estrogen có triệu chứng như vú phát triển, bất lực hoặc mất ham muốn tình dục. Còn với nữ giới, nếu có quá nhiều androgen dẫn tới lông rậm hoặc tóc rụng, chu kỳ không đều hoặc giọng nói trầm hơn.
Nếu khối u tạo ra quá nhiều hormone cortisol, người bệnh có thể tăng thêm vài cân hoặc có khuôn mặt sưng húp. Cả nam giới và nữ giới có thể nhận thấy họ có xương và cơ bắp yếu hơn và dễ bị bầm tím. Ngoài ra, người bệnh cũng có thể có những thay đổi trong tâm trạng hoặc trầm cảm, huyết áp cao hoặc đường huyết cao.
Hiện nay tại Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec đang áp dụng những gói sàng lọc ung thư nhằm phát hiện bệnh ở giai đoạn sớm, rút ngắn thời gian điều trị, giảm gánh nặng kinh tế và tối đa khả năng khỏi bệnh cho khách hàng.
Khách hàng có thể trực tiếp đến Hệ thống Y tế Vinmec trên toàn quốc để thăm khám hoặc đặt lịch hẹn trực tuyến TẠI ĐÂY để được hỗ trợ.
Nguồn tham khảo: Mayoclinic.org, Cancer.org, Webmd.com
XEM THÊM:
