“Thoái hóa khớp là gì” là vấn đề được nhiều người quan tâm, bởi đây là loại viêm khớp phổ biến mà hàng triệu người đang phải đối mặt. Tình trạng này xuất phát khi lớp sụn bảo vệ giữa các đầu xương bị tổn thương hoặc hư hại. Nếu không được chăm sóc và điều trị kịp thời, bệnh có thể dẫn đến nguy cơ tàn phế cho bệnh nhân.
Bài viết này được viết dưới sự hướng dẫn chuyên môn của BSCK I Đỗ Thiên Ân - Bác sĩ Nội cơ xương khớp thuộc Khoa Nội tổng hợp - Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec.
1. Thoái hóa khớp là gì?
Bệnh thoái hóa khớp - một dạng rối loạn mãn tính, gây tổn thương sụn và các mô xung quanh khớp. Sụn khớp là một lớp đệm bảo vệ bề mặt xương được cấu tạo từ tế bào sụn và chất căn bản. Bộ phận này đóng vai trò quan trọng trong quá trình giảm ma sát và làm "bộ giảm xóc" cho khớp.
2. Vị trí thoái hóa khớp
Tất cả các khớp trên cơ thể bao gồm đầu gối, cột sống, háng, ngón tay và cổ chân đều có thể bị ảnh hưởng bởi viêm khớp thoái hoá. Thông thường, các triệu chứng sẽ xuất hiện ở một hoặc vài khớp cùng một lúc. Vậy, tình trạng này có thể xảy ra ở đâu và triệu chứng thoái hóa khớp là gì tại vị trí đó?
2.1 Thoái hóa khớp gối
Thoái hóa ở khớp gối là tình trạng phổ biến nhất, xảy ra khi lớp sụn bảo vệ khớp gối bị mòn hoặc tổn thương. Khi sụn bảo vệ hao mòn, các xương trong khớp gối trực tiếp tiếp xúc, gây đau đớn, sưng viêm và hạn chế sự linh hoạt trong di chuyển. Trong một số trường hợp, viêm khớp thoái hóa cũng gây ra bệnh gai khớp gối, khiến tình trạng nghiêm trọng hơn.
2.2 Thoái hóa khớp háng
Thoái hóa ở khớp háng làm cho việc di chuyển trở nên khó khăn cho những người mắc bệnh. Ở giai đoạn đầu, bệnh thường khó chẩn đoán vì cơn đau có khả năng xuất hiện ở nhiều vị trí khác nhau như háng, đùi, mông hoặc đầu gối. Bên cạnh đó, cơn đau còn làm nhức nhối, tê liệt hoặc đau âm ỉ ở phần hông.
2.3 Thoái hóa khớp cùng chậu
Viêm thoái hóa ở khớp cùng chậu thường đi kèm với cảm giác đau ở thắt lưng và hông, cảm giác tê ở chân khi ngồi lâu hoặc mệt mỏi. Đây là tình trạng viêm khớp sưng đau ở các khớp nối xương cụt ở dưới cột sống thắt lưng và xương cánh trên. Người bệnh thường bị ảnh hưởng ở một hoặc cả hai khớp cùng chậu.
2.4 Thoái hóa khớp cổ, bàn tay
Thoái hóa ở khớp cổ tay và bàn tay thường xảy ra ở người cao tuổi. Trong trường hợp này, quá trình cung cấp máu để nuôi dưỡng các khớp, đặc biệt là ở bàn tay và ngón tay bị giảm, dẫn đến tình trạng thiếu hụt dinh dưỡng trong các sụn và giảm khả năng chịu đựng của khớp trước các tác động hàng ngày.
2.5 Thoái hóa khớp cổ chân
Thoái hóa ở khớp cổ chân thường xuất hiện ở những người trên 40 tuổi hoặc có công việc đặc biệt đòi hỏi sử dụng nhiều đến cổ chân như vận động viên, cầu thủ bóng đá...Bệnh thường tiến triển chậm, với các triệu chứng ban đầu thường không rõ ràng, khó nhận biết.
Ở giai đoạn nghiêm trọng, người bệnh thường cảm thấy đau đớn ở vùng khớp cổ chân, cảm giác nặng nề và hạn chế linh hoạt khi vận động. Cơn đau thường trở nên nghiêm trọng hơn khi người bệnh cố gắng vận động hoặc khi vùng khớp bị tổn thương chịu lực tác động trực tiếp.
2.6 Thoái hóa đốt sống cổ
Thoái hóa ở đốt sống cổ thường gây ra cảm giác đau ở cổ hoặc thắt lưng. Các gai xương hình thành dọc theo cột sống kích thích các dây thần kinh, gây đau, tê và ngứa ở các bộ phận của cơ thể bị ảnh hưởng.
Cảm giác đau ở cổ hoặc thắt lưng thường xảy ra do thoái hóa đốt sống cổ. Các gai xương hình thành theo chiều dọc của cột sống làm kích thích các dây thần kinh cột sống và gây ra những cảm giác đau đớn, tê bì và ngứa ran tại vị trí bị ảnh hưởng trên cơ thể.
3. Nguyên nhân gây ra thoái hóa khớp là gì?
3.1 Nguyên nhân nguyên phát
Thoái hóa khớp thường xảy ra do quá trình lão hóa. Khi tuổi tác tăng, nồng độ nước trong sụn khớp cũng tăng, nhưng hàm lượng và chất lượng của protid trong sụn lại giảm, dẫn đến quá trình thoái hóa.
Bên cạnh đó, người bệnh thực hiện các hoạt động kéo dài gây tổn thương, gây nứt rạn hoặc tiêu hủy sụn, tăng ma sát giữa các khớp gây đau và thoái hóa.
3.2 Nguyên nhân thứ phát gây ra thoái hóa khớp là gì?
- Di truyền: Thoái hóa khớp xảy ra ở một số người có khuyết điểm di truyền trong các gen liên quan đến quá trình hình thành sụn. Điều này dẫn đến tình trạng thiếu hụt sụn ở các khớp, đồng thời thúc đẩy quá trình thoái hóa diễn ra nhanh chóng.
- Béo phì: Khi người bệnh thừa cân, tình trạng này làm tăng nguy cơ thoái hóa ở các khớp như gối, hông và cột sống. Do đó, mọi người nên duy trì cân nặng hoặc giảm cân về mức lý tưởng để ngăn ngừa thoái hóa và làm chậm quá trình bệnh.
- Chấn thương: Các vết thương tạo điều kiện cho viêm khớp và thoái hóa.
- Sử dụng khớp quá nhiều với tần suất cao: Tình trạng sử dụng một khớp quá nhiều làm tăng nguy cơ viêm khớp và thoái hóa. Ví dụ, người làm việc nặng tay chân thường xuyên như bốc vác hoặc làm việc thủ công có nguy cơ mắc các vấn đề về thoái hóa khớp tay chân cao hơn.
- Tác động của các bệnh xương khớp khác: Những người mắc viêm khớp dạng thấp có nguy cơ cao hơn mắc thoái hóa khớp. Các tình trạng hiếm gặp khác như thừa sắt hoặc dư thừa hormone tăng trưởng cũng tăng nguy cơ mắc bệnh.
4. Triệu chứng viêm khớp thoái hóa
Các dấu hiệu của thoái hóa khớp là gì thường được nhiều người quan tâm bởi tình trạng này thường tiến triển một cách chậm rãi và trở nên nghiêm trọng hơn theo thời gian, bao gồm:
- Đau nhức: Các khớp bị ảnh hưởng thường cảm thấy đau khi di chuyển hoặc sau khi vận động. Cơn đau thường âm ỉ và giảm đi khi người bệnh không hoạt động. Nếu không được điều trị kịp thời, cảm giác đau có thể trở nên nghiêm trọng hơn và kéo dài, gây đau đớn cũng như đem lại nhiều bất tiện cho người bệnh.
- Cứng khớp: Triệu chứng này thường xuất hiện đồng thời với cảm giác đau và thường dễ nhận thấy sau khi người bệnh thức dậy hoặc sau một thời gian dài không di chuyển hoặc vận động.
- Tiếng kêu của khớp khi di chuyển: Người bệnh có khả năng cảm nhận cảm giác nóng ran khi sử dụng khớp và thường nghe thấy tiếng kêu lộp cộp hoặc lách cách khi di chuyển.
- Sưng tấy và teo cơ: Thoái hóa khớp kéo dài thường dẫn đến sưng tấy, làm biến dạng các khớp và vùng cơ xung quanh. Nếu không di chuyển trong thời gian dài, điều này có khả năng dẫn đến teo cơ, đầu gối bị lệch khỏi trục.
Tóm lại, thoái hoá khớp là một tình trạng phổ biến có thể xảy ra ở mọi độ tuổi. Hiểu rõ thoái hóa khớp là gì cũng như dấu hiệu, triệu chứng là điều cần thiết để người bệnh có thể chủ động phòng ngừa, phát hiện và điều trị bệnh hiệu quả.
Để đặt lịch khám tại viện, Quý khách vui lòng bấm số HOTLINE hoặc đặt lịch trực tiếp TẠI ĐÂY. Tải và đặt lịch khám tự động trên ứng dụng MyVinmec để quản lý, theo dõi lịch và đặt hẹn mọi lúc mọi nơi ngay trên ứng dụng.
