Sau hậu phẫu viêm ruột thừa thì thời gian lành vết thương không chỉ phụ thuộc vào phương pháp mổ mà còn ảnh hưởng bởi sức khỏe tổng thể và khả năng đáp ứng của cơ thể mỗi người. Bài viết này đề cập đến thời gian hồi phục sau phẫu thuật cắt ruột thừa, ưu điểm, biến chứng mà người bệnh có thể gặp cũng như những điều cần lưu ý để đảm bảo một quá trình phục hồi an toàn và hiệu quả.
Bài viết này được viết dưới sự hướng dẫn chuyên môn của các bác sĩ thuộc khoa Tiêu hoá - Gan Mật - Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec.
1. Vì sao cần phải mổ ruột thừa cấp cứu?
Ruột thừa là một đoạn ruột nhỏ, nằm ở góc hồi manh tràng, nơi giao nhau giữa hồi tràng và đại tràng lên. Đoạn ruột này dài khoảng 3 – 8 cm và thường nằm ở hố chậu phải. Ruột thừa là phần thoái hóa của manh tràng, do đó, bộ phận này thường không có chức năng đáng kể trong hệ tiêu hóa.
Viêm ruột thừa là tình trạng ruột thừa bị sưng đau, cùng với sự ứ dịch do tắc nghẽn trong lòng ruột thừa. Tình trạng này gây ra các triệu chứng như đau bụng dữ dội, chán ăn, buồn nôn, phản ứng thành bụng, sốt và có thể dẫn đến nhiễm trùng. Nguyên nhân gây tắc nghẽn có thể gồm tăng sản mô lympho hoặc sự hiện diện của các dị vật như sỏi, phân hoặc thức ăn. Nếu không được điều trị kịp thời, viêm ruột thừa có thể nhanh chóng vỡ, gây ra những biến chứng nghiêm trọng.
Khi ruột thừa bị vỡ, các tác nhân nhiễm trùng trong ruột thừa có thể lan rộng ra khắp khoang bụng, gây ra viêm phúc mạc toàn thể hoặc nhiễm trùng phúc mạc. Nếu những tác nhân này tiếp tục xâm nhập vào máu, bệnh nhân có thể phát triển nhiễm trùng huyết - một biến chứng rất nghiêm trọng. Nhiễm trùng huyết có thể dẫn đến suy đa tạng và tăng nguy cơ tử vong, đòi hỏi can thiệp cấp cứu nội khoa ngay lập tức để giảm thiểu rủi ro cho tính mạng người bệnh.
Viêm ruột thừa có thể tiến triển rất nhanh. Khi triệu chứng đầu tiên xuất hiện, ruột thừa có thể bị vỡ trong vòng 36 giờ. Do đó, việc cấp cứu và phẫu thuật ruột thừa cần được thực hiện ngay lập tức sau khi đã xác định được đó là viêm ruột thừa để giảm thiểu nguy cơ đe dọa tính mạng người bệnh.
2. Ưu điểm của mổ ruột thừa nội soi so với mổ hở
Như được chia sẻ ở trên khi ruột thừa bị viêm, người bệnh có thể được chỉ định phẫu thuật cắt bỏ bằng một trong hai phương pháp mổ hở hoặc mổ nội soi.
Phương pháp mổ ruột thừa nội soi thường được chỉ định trong hầu hết các trường hợp viêm ruột thừa thông thường, đặc biệt là ở người lớn tuổi hoặc người có các bệnh lý nội khoa như tăng huyết áp hoặc đái tháo đường, những đối tượng không đủ sức khỏe để thực hiện quá trình mổ hở.
Thay vì phải thực hiện một vết rạch dài trên bụng như trong mổ hở, phương pháp mổ nội soi chỉ yêu cầu rạch những vết nhỏ để đưa các dụng cụ phẫu thuật vào ổ bụng qua các ống troca. Các thiết bị này giúp bác sĩ quan sát các cơ quan bên trong ổ bụng qua một màn hình lớn được kết nối và thực hiện các thao tác cần thiết để cắt bỏ ruột thừa.
Những ưu điểm của phương pháp mổ ruột thừa nội soi so với mổ hở bao gồm:
- Vết rạch nhỏ hơn, giúp giảm đau hậu phẫu viêm ruột thừa.
- Thời gian nằm viện ngắn hơn.
- Quy trình phục hồi và chăm sóc hậu phẫu viêm ruột thừa đơn giản hơn.
- Chức năng đường tiêu hóa phục hồi nhanh hơn.
- Tính thẩm mỹ cao hơn.
- Người bệnh trở lại sinh hoạt bình thường sớm hơn.
Tuy nhiên, trong một số trường hợp, việc chỉ định mổ hở để cắt ruột thừa là cần thiết khi ruột thừa đã vỡ mủ và gây nhiễm trùng lan rộng ra khắp ổ bụng, dẫn đến viêm phúc mạc. Trong trường hợp này, bệnh nhân có thể có triệu chứng nhiễm trùng, nhiễm độc hoặc gặp vấn đề về huyết động không ổn định do tình trạng vỡ mủ ruột thừa.
Mổ hở không chỉ giúp loại bỏ ruột thừa mà còn cho phép bác sĩ xử lý các vấn đề nhiễm trùng nặng nề hơn trong ổ bụng. Trong các trường hợp có rối loạn huyết động nghiêm trọng, cần thực hiện cả hồi sức tích cực và phẫu thuật để cắt bỏ ruột thừa, nhằm cải thiện tình trạng, đảm bảo an toàn cho bệnh nhân.
3. Biến chứng sau phẫu thuật nội soi cắt ruột thừa
Phẫu thuật nội soi ruột thừa là một phương pháp phổ biến và an toàn, giúp bệnh nhân hồi phục nhanh hơn so với phương pháp mổ mở truyền thống. Tuy nhiên, không có phương pháp phẫu thuật nào là hoàn toàn không rủi ro và phẫu thuật nội soi ruột thừa cũng vậy. Những biến chứng có thể xảy ra sau hậu phẫu viêm ruột thừa:
- Nhiễm trùng vết mổ.
- Tụ dịch trong ổ bụng hoặc hình thành áp xe.
- Viêm phúc mạc do rò rỉ từ vết cắt ruột thừa.
- Tắc ruột sau phẫu thuật.
- Tổn thương các cơ quan trong ổ bụng như thủng ruột hoặc tổn thương niệu quản.
Vì vậy, nếu sau khi xuất viện người bệnh gặp phải các triệu chứng sau đây, cần quay lại bệnh viện để kiểm tra ngay:
- Sốt cao trên 38,5 độ C.
- Đau dữ dội hoặc bụng bị căng chướng.
- Buồn nôn, nôn nhiều.
- Vết thương chảy máu hoặc mủ.
- Thở khó.
4. Hậu phẫu viêm ruột thừa bao lâu mới có thể làm việc nặng?
Tương tự như bất kỳ phẫu thuật nào khác, hậu phẫu viêm ruột thừa dù là mổ nội soi hay mổ hở, sức khỏe của bệnh nhân có thể bị suy giảm và có thể gặp tình trạng đau do vết thương chưa hồi phục hoàn toàn. Do đó, bệnh nhân cần được nghỉ ngơi đầy đủ và bồi dưỡng cơ thể để vết thương lành lại, phục hồi các chức năng tiêu hóa, hồi phục sức khỏe tổng thể trước khi trở lại công việc và các hoạt động bình thường.
Thông thường, thời gian nằm viện sau mổ ruột thừa dao động từ 3 đến 5 ngày, tùy thuộc vào phương pháp mổ. Trong thời gian này, bệnh nhân sẽ được chăm sóc vết thương và theo dõi sự phục hồi sau hậu phẫu viêm ruột thừa. Sau khi ra viện, bệnh nhân vẫn cần tiếp tục nghỉ ngơi và điều trị tại nhà. Việc theo dõi tình trạng sức khỏe và đảm bảo nghỉ ngơi, bồi dưỡng cơ thể là rất quan trọng để hỗ trợ quá trình phục hồi toàn diện.
Việc quyết định khi nào người bệnh có thể trở lại làm việc sau mổ ruột thừa phụ thuộc vào nhiều yếu tố khác nhau, bao gồm tình trạng sức khỏe trước mổ, phương pháp phẫu thuật, sự hồi phục sau mổ, và tính chất công việc…
Trường hợp cơ thể hồi phục nhanh, tính chất công việc nhẹ nhàng và được mổ nội soi thì người bệnh có thể trở lại làm việc sau 10 ngày điều trị. Đối với thực hiện kỹ thuật bằng phương pháp mổ hở, người bệnh cần dành ít nhất từ 2 đến 3 tuần để hồi phục trước khi chính thức quay lại công việc.
Đặc biệt, đối với những người làm công việc nặng nhọc, thời gian nghỉ ngơi hậu phẫu viêm ruột thừa cần kéo dài hơn để đảm bảo sức khỏe. Người bệnh có thể cần khoảng 6 đến 8 tuần để hồi phục hoàn toàn trước khi trở lại làm việc. Trong những tuần đầu tiên trở lại công việc, người bệnh nên chú ý làm việc vừa sức, giữ gìn sức khỏe và ngay lập tức ngừng làm việc nếu cảm thấy có dấu hiệu bất thường. Điều này giúp giảm thiểu nguy cơ tái phát vấn đề sức khỏe và đảm bảo quá trình hồi phục diễn ra thuận lợi.
5. Chăm sóc bệnh nhân sau khi phẫu thuật viêm ruột thừa
Sau khi mổ ruột thừa, để vết thương mau lành và cơ thể phục hồi sức khỏe nhanh chóng, người bệnh cần lưu ý một số vấn đề quan trọng trong quá trình điều trị và chăm sóc.
- Vệ sinh và chăm sóc vết mổ: Thay băng vết thương hàng ngày và đảm bảo vết mổ luôn sạch sẽ và khô ráo.
- Tuân thủ chỉ định của bác sĩ: Không tự ý sử dụng kem bôi chống sẹo hoặc bất kỳ loại thuốc nào khác ngoài đơn kê của bác sĩ.
- Chế độ ăn uống: Trong tuần đầu tiên sau mổ, chỉ nên ăn thức ăn dạng lỏng, mềm, dễ tiêu hóa như cháo, súp, sữa, cho đến khi chức năng tiêu hóa và nhu động ruột trở lại bình thường. Bên cạnh đó, người bệnh không nên uống cà phê hoặc sử dụng các chất kích thích khác, cũng như tránh các thức ăn nhiều chất béo, dầu mỡ.
- Vận động: Người bệnh cần tránh vận động mạnh, leo cầu thang, tập thể thao gắng sức, hoặc mang vác nặng, tự lái xe - đặc biệt nếu đã trải qua phẫu thuật mở.
- Hạn chế táo bón: Người bệnh nên chú ý uống nhiều nước, ăn nhiều rau xanh và di chuyển nhẹ nhàng để tránh táo bón, phục hồi nhu động ruột và tăng cường lưu thông máu hậu phẫu viêm ruột thừa. Trong trường hợp bị táo bón, người bệnh có thể sử dụng thuốc làm mềm phân.
- Chọn quần áo rộng rãi: Nên chọn các loại quần áo rộng rãi, thoáng mát, thoải mái và tránh cọ xát vào vết mổ.
- Nguy cơ nhiễm trùng: Người sau mổ ruột thừa không nên đi bơi, đi biển hoặc tắm trong bồn vì có nguy cơ làm nhiễm trùng vết mổ.
- Theo dõi triệu chứng: Chú ý các triệu chứng như nhiễm trùng vết mổ như sốt, sưng tấy, đỏ, đau xung quanh vết mổ. Đồng thời, theo dõi các triệu chứng rối loạn tiêu hóa như mất khẩu vị, co thắt dạ dày, tiêu chảy, không đi tiêu sau hơn 2 ngày hoặc đau bụng.
Tóm lại, mổ ruột thừa viêm là một phẫu thuật phổ biến và nếu được thực hiện đúng thời điểm, sẽ mang lại kết quả tích cực cho người bệnh. Hậu phẫu viêm ruột thừa, người bệnh cần chú ý nghỉ ngơi, chăm sóc vết thương và phục hồi sức khỏe trước khi quay trở lại công việc, đặc biệt là các công việc nặng nhọc, cần tuân thủ đúng thời gian điều trị.
Để đặt lịch khám tại viện, Quý khách vui lòng bấm số HOTLINE hoặc đặt lịch trực tiếp TẠI ĐÂY. Tải và đặt lịch khám tự động trên ứng dụng MyVinmec để quản lý, theo dõi lịch và đặt hẹn mọi lúc mọi nơi ngay trên ứng dụng.
