Bài viết được tư vấn chuyên môn bởi Bác sĩ chuyên khoa II Đỗ Tường Huân - Bác sĩ ung bướu - Trung tâm Ung bướu - Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec Central Park.
Ung thư di căn là tình trạng ung thư lan sang bộ phận cơ thể khác từ vị trí ban đầu. Các tế bào ung thư thường di căn tới các vị trí lân cận, lan theo mạch máu, hạch bạch huyết, tùy thuộc vào từng loại ung thư. Vị trí di căn xa chủ yếu là gan, xương, não và hạch.
1. Tổng quan ung thư di căn
Lý do chính khiến tình trạng ung thư trở nên trầm trọng hơn là do các tế bào ung thư di chuyển đến các cơ quan khác trong cơ thể. Các tế bào ung thư có thể lan rộng tại chỗ bằng cách di chuyển vào các mô bình thường gần đó. Ung thư cũng có thể lan theo hạch vùng, đến các hạch bạch huyết lân cận. Và nó cũng có thể lan đến các bộ phận khác của cơ thể cách xa bướu. Những hiện tượng nêu trên được gọi là ung thư di căn xa. Đối với nhiều loại ung thư, nó còn được gọi là ung thư giai đoạn IV. Quá trình các tế bào ung thư lan sang các bộ phận khác của cơ thể được gọi là di căn.
Các tế bào ung thư di căn được quan sát dưới kính hiển vi và được thử nghiệm theo những cách khác cho thấy có các đặc điểm giống như ung thư ở vị trí gốc và không giống các tế bào ở nơi phát hiện ung thư. Đây là phương pháp chẩn đoán chính xác việc ung thư đã lan từ bộ phận khác của cơ thể.
Ung thư di căn có cùng tên với ung thư ở vị trí gốc. Ví dụ, ung thư vú di căn đến phổi được gọi là ung thư vú di căn, không phải ung thư phổi. Nó được điều trị như ung thư vú giai đoạn IV, không phải là ung thư phổi.
Một số trường hợp, bệnh nhân được chẩn đoán ung thư di căn nhưng không rõ vị trí bắt nguồn. Loại ung thư này được gọi là ung thư không rõ nguồn gốc (CUP).
Ung thư di căn mới xảy ra ở người có tiền sử ung thư được gọi là ung thư nguyên phát lần hai. Ung thư nguyên phát lần hai rất hiếm. Khi một người bị ung thư lại bị ung thư, điều đó không có nghĩa là căn bệnh ung thư nguyên phát đầu tiên đã quay trở lại.
2. Ung thư di căn như thế nào?
Các tế bào ung thư di căn qua cơ thể theo một loạt các bước. Các bước này bao gồm:
- Phát triển thành, hoặc xâm lấn mô bình thường gần đó
- Di chuyển vào các hạch bạch huyết hoặc các mạch máu gần đó
- Đi qua hệ bạch huyết và máu đến các bộ phận khác của cơ thể
- Dừng lại ở các mạch máu nhỏ ở một vị trí xa, xâm chiếm các thành mạch máu và di chuyển vào các mô xung quanh
- Phát triển trong mô tế bào ung thư cho đến khi một khối u nhỏ hình thành
- Làm cho các mạch máu mới phát triển, tạo ra nguồn cung cấp máu cho phép khối u tiếp tục phát triển
Hầu hết, các tế bào ung thư di căn sẽ chết tại một số thời điểm trong quá trình này. Tuy nhiên, khi có điều kiện thuận lợi, các tế bào ung thư ở mọi bước, một số trong số chúng có thể hình thành khối u mới ở các bộ phận khác trong cơ thể. Các tế bào ung thư di căn cũng có thể vẫn không hoạt động ở một vị trí xa trong nhiều năm trước khi chúng bắt đầu phát triển trở lại.
Trắc nghiệm: Thử hiểu biết của bạn về bệnh ung thư
Ung thư là nguyên nhân gây tử vong hàng thứ 2 trên thế giới. Thử sức cùng bài trắc nghiệm sau đây sẽ giúp bạn có thêm kiến thức về yếu tố nguy cơ cũng như cách phòng ngừa bệnh ung thư.
Bài dịch từ: webmd.com
3. Ung thư thường di căn đến đâu?
Ung thư di căn đến hầu hết mọi bộ phận của cơ thể, mặc dù các loại ung thư khác nhau có khả năng lan sang một số khu vực nhất định hơn các khu vực khác. Các vị trí phổ biến nhất mà các tế bào ung thư lan tới là xương, gan, phổi và não. Danh sách sau đây cho thấy các vị trí di căn phổ biến nhất đối với một số loại ung thư thường gặp, trừ các hạch bạch huyết:
| Loại ung thư | Vị trí di căn thường gặp |
| Ung thư bàng quang | Xương, gan và phổi |
| Ung thư vú | Xương, não, gan và phổi |
| Ung thư đại tràng | Gan, phổi và phúc mạc |
| Ung thư thận | Tuyến thượng thận, xương, não, gan, phổi |
| Ung thư phổi | Tuyến thượng thận, xương, não, gan, phổi còn lại |
| Ung thư da | Xương, não, gan, phổi, da, cơ |
| Ung thư buồng trứng | Gan, phổi, phúc mạc |
| Ung thư tụy | Gan, phổi, phúc mạc |
| Ung thư tuyến tiền liệt | Tuyến thượng thận, xương, gan, phổi |
| Ung thư trực tràng | Gan, phổi, phúc mạc |
| Ung thư dạ dày | Gan, phổi, phúc mạc |
| Ung thư tuyến giáp | Xương, gan, phổi |
| Ung thư tử cung | Xương, gan, phổi, phúc mạc, âm đạo |
4. Ung thư di căn phát triển như thế nào?
Ung thư thường phát triển thành ung thư di căn khi các tế bào ung thư tách ra khỏi khối u chính và xâm nhập vào hệ thống máu hoặc bạch huyết. Các hệ thống này có nhiệm vụ vận chuyển các chất đi khắp cơ thể. Điều này có nghĩa là các tế bào ung thư có thể di chuyển xa khỏi khối u ban đầu và hình thành các khối u mới khi chúng định cư và phát triển ở một bộ phận khác của cơ thể.
Ung thư di căn có khi cũng phát triển lan ra các cơ quan lân cận từ khối u chính. Điển hình là các khối u ở khoang bụng hoặc khoang ngực, các khối u này có thể vỡ ra và lan ra các cơ quan lân cận trong khoang bụng hay khoang ngực.
Tất cả các loại ung thư đều có thể lây lan. Ung thư di căn xảy ra hay không phụ thuộc vào một số yếu tố, bao gồm:
- Loại ung thư: Một số bệnh ung thư có nhiều khả năng lây lan hơn so với các loại ung thư khác.
- Tốc độ phát triển của khối u
- Các yếu tố khác về hình thái phát triển của tế bào ung thư mà bác sĩ tìm thấy trong quá trình điều trị.
5. Đặc tính của tế bào ung thư di căn
Tế bào ung thư di căn sang các khu vực khác có mọi tính chất của tế bào ung thư ban đầu. Đó là lý do tại sao tên của ung thư ở vị trí di căn mới vẫn được đặt theo tên của ung thư ban đầu. Ví dụ, ung thư vú di căn đến gan được gọi là ung thư vú di căn, không phải ung thư gan. Phương pháp điều trị cho ung thư vú di căn cũng được áp dụng giống với ung thư vú.
6. Ung thư di căn có chữa khỏi được không?
Trong một số trường hợp, ung thư di căn có thể được chữa khỏi, nhưng thông thường, các phương pháp điều trị không chữa khỏi ung thư mà chỉ có tác dụng làm chậm tốc độ phát triển và triệu chứng bệnh. Nhiều người vẫn có thể sống lâu dài khi ung thư đã di căn. Mức độ hiệu quả của các phương pháp điều trị phụ thuộc vào nhiều yếu tố:
- Loại ung thư
- Ung thư đã lan rộng bao xa và nằm ở đâu
- Số lượng vị trí di căn
- Ung thư phát triển nhanh hay chậm
- Các phương pháp điều trị
- Mức độ đáp ứng với điều trị của người bệnh
Các phương pháp điều trị thay đổi tùy thuộc vào mức độ đáp ứng điều trị của người bệnh. Chăm sóc giảm nhẹ được sử dụng kết hợp với kế hoạch điều trị để giảm thiểu các triệu chứng đau, buồn nôn và các tác dụng phụ khác.
Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec là một trong những bệnh viện không những đảm bảo chất lượng chuyên môn với đội ngũ y bác sĩ, hệ thống trang thiết bị công nghệ hiện đại mà còn nổi bật với dịch vụ khám, tư vấn và chữa bệnh toàn diện, chuyên nghiệp; không gian khám chữa bệnh văn minh, lịch sự, an toàn và tiệt trùng tối đa.
Bác sĩ chuyên khoa II Đỗ Tường Huân đã có 20 năm kinh nghiệm trong khám, chẩn đoán và điều trị phẫu thuật và hóa trị bệnh lý ung thư. Bác sĩ Huân từng có thời gian công tác dài tại Bệnh viện Ung Bướu Thành phố Hồ Chí Minh từ năm 1999 đến 2017 và hiện nay công tác tại Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec Central Park từ tháng 03/2017.
Để đặt lịch khám tại viện, Quý khách vui lòng bấm số HOTLINE hoặc đặt lịch trực tiếp TẠI ĐÂY. Tải và đặt lịch khám tự động trên ứng dụng MyVinmec để quản lý, theo dõi lịch và đặt hẹn mọi lúc mọi nơi ngay trên ứng dụng.
Bài viết tham khảo nguồn: Cancer.net, cancer.gov
XEM THÊM:
