Ung thư lưỡi là một loại ung thư vùng miệng thường phát triển từ tế bào biểu mô vảy trên bề mặt lưỡi với biểu hiện là khối u hoặc vết loét. Dấu hiệu đáng chú ý nhất của ung thư lưỡi là vết loét không lành trên lưỡi và đau lưỡi.
1. Biểu hiện của ung thư lưỡi
Trong giai đoạn đầu, triệu chứng của ung thư lưỡi thường mơ hồ và dễ bị bỏ sót. Chúng lại không rõ ràng và dễ nhầm với các bệnh thông thường khiến nhiều bệnh nhân chủ quan và không đi khám.
Chỉ khi bệnh đã diễn tiến nặng thì các triệu chứng mới rầm rộ. Những triệu chứng có thể xảy ra ở giai đoạn đầu của bệnh ung thư lưỡi bao gồm:
- Có cảm giác khó chịu ở vùng lưỡi: cảm giác này giống như có dị vật hay xương cá cắm vào lưỡi nhưng chỉ thoáng qua.
- Có khối gồ nổi lên bề mặt lưỡi: màu sắc thay đổi, niêm mạc trắng, tổn thương chắc, rắn, có thể ở dạng xơ hóa hoặc loét nhỏ.
- Một số người có thể nổi hạch ở cổ.
Những người nghi ngờ mình có thể mắc ung thư lưỡi nên đi khám sàng lọc ung thư lưỡi càng sớm càng tốt. Những triệu chứng trên có thể là biểu hiện của một bệnh lý lành tính, trong trường hợp này , bệnh nhân có thể được điều trị bằng các phương pháp đơn giản như súc miệng bằng dung dịch Chlorhexidine gluconate 0,2%, bôi thuốc và uống các loại thuốc kháng viêm.
2. Đối tượng cần xét nghiệm sàng lọc ung thư lưỡi
Ung thư lưỡi thường gặp ở:
- Những người trên 50 tuổi, trong đó phần lớn là nam giới.
- Những người vệ sinh răng miệng kém, thường xuyên hút thuốc lá, uống nhiều bia rượu, có thói quen nhai trầu hoặc nhiễm virus như HPV...
- Đặc biệt, nam giới mắc bệnh lý răng lợi mãn tính dù có hút thuốc lá hay không cũng làm tăng nguy cơ ung thư lưỡi.
Cùng với đó, các nghiên cứu cũng đã chỉ ra tỷ lệ mắc bệnh ung thư lưỡi ở nam giới cao hơn nữ giới, đặc biệt những người thường xuyên hút thuốc, uống rượu bia thì nguy cơ mắc bệnh ung thư lưỡi càng cao.
Theo thống kê, nam giới trên 50 tuổi có khả năng mắc bệnh ung thư lưỡi cao nhất, vì vậy những người này cần tầm soát sàng lọc ung thư lưỡi định kỳ ít nhất 1 năm 1 lần.
Đối với những người dưới 50 tuổi, tùy theo tình trạng sức khỏe hoặc có những dấu hiệu bất thường cũng cần gặp bác sĩ để kịp thời chữa trị.
3. Các phương pháp tầm soát ung thư lưỡi
Khám lưỡi là một trong những phương pháp tầm soát ung thư lưỡi thông thường nhất. Khám lưỡi sẽ giúp người bệnh phát hiện các dấu hiệu bất thường như:
- Điểm nổi phồng lên với sự thay đổi màu sắc ở lưỡi, niêm mạc trắng, tổn thương là vết loét nhỏ, xơ hoá.
- Tổn thương có đặc điểm là khi sờ vào cảm thấy chắc, rắn, không mềm mại như bình thường.
- Biểu hiện ung thư lưỡi giai đoạn cuối các ổ loét ở lưỡi lan rộng, phủ giả mạc ở trên dễ chảy máu, khiến lưỡi bị hạn chế vận động, không di động được.
- Thương tổn thương sùi loét, ở đáy có mủ, máu, bờ nham nhở, chảy máu khi va chạm.
- Có trường hợp không có dấu hiệu loét nhưng hình thành một nhân lớn gắn chặt xuống lớp dưới, nhô lên dưới niêm mạc có màu tím nhạt, căng nhẵn, lớp niêm mạc lỗ rỗ những lỗ nhỏ, khi ấn vào sẽ làm rỉ ra một chất trắng, sản phẩm của hoại tử ở phía dưới.
Khám hạch:Hạch thường xuất hiện từ sớm, tỷ lệ người bị bệnh ung thư lưỡi có hạch ngay từ đầu là khoảng 50%. Hạch thường xuất hiện ở dưới hàm, dưới cằm, cảnh cao. Tùy thuộc vào độ xâm lấn của u nguyên phát, khả năng di căn hạch vùng chiếm tỷ lệ khoảng từ 15-75%.
Sinh thiết: trước khi điều trị, xác định chẩn đoán bằng mô bệnh học qua mảnh sinh thiết tại u. Để tìm tế bào ác tính tại tổn thương ở lưỡi bằng cách áp lam vào chỗ tổn thương của lưỡi hoặc tìm tế bào ác tính tại hạch, bác sĩ sẽ tiến hành chọc hút hạch bất thường ở cổ bằng kim nhỏ.
Ngoài ra, một số phương pháp khác được dùng để tầm soát ung thư lưỡi như:
- Chụp xương hàm dưới: nhằm đánh giá tổn thương xâm lấn xương.
- Chụp tim phổi: việc chụp tim phổi để đánh giá khả năng di căn của bệnh.
- Chụp CT – Scanner, siêu âm và MRI: đánh giá xâm lấn ở phần mềm xung quanh, mô xương và hạch cổ.
- Xạ hình toàn thân: phát hiện di căn xa.
Ung thư lưỡi có thể được phòng tránh nhờ vào việc giữ gìn vệ sinh răng miệng. Việc bỏ các thói quen xấu như: bỏ hút thuốc lá, hạn chế rượu bia, bỏ thói quen nhai trầu, ... cũng góp phần giảm nguy cơ ung thư lưỡi.
Những dấu hiệu sớm của bệnh ung thư lưỡi thường khá mờ nhạt và dễ bị bỏ qua, việc phát hiện sớm bệnh có ảnh hưởng rất lớn đến kết quả điều trị. Chính vì vậy nếu phát hiện các triệu chứng sớm, nghi ngờ bệnh thì bạn nên đi khám và được chẩn đoán bệnh tình sớm. Ngoài ra những đối tượng thuộc đối tượng có nguy cơ cao mắc bệnh cũng nên thường xuyên tầm soát ung thư, nhằm phát hiện sớm bệnh.
