Khớp háng bị đau không chỉ làm giảm khả năng vận động mà còn gây ảnh hưởng đến chất lượng giấc ngủ. Hãy tham khảo bài viết dưới đây để hiểu rõ hơn về nguyên nhân và cách điều trị đau khớp háng hiệu quả nhất.
Bài viết này được viết dưới sự hướng dẫn chuyên môn của các bác sĩ thuộc khoa Chấn thương chỉnh hình & Y học thể thao Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec.
1. Vai trò của khớp háng
Khớp háng là một khớp ổn định và mạnh mẽ, có dạng hình chỏm cầu, là điểm tiếp xúc giữa phần chỏm hình cầu của xương đùi và ổ cối xương chậu. Khớp háng được giữ lại với nhau nhờ lớp cơ được cố định vào xương, hay còn gọi là gân.
Phần dưới của con người hoạt động linh hoạt vì khớp háng có phạm vi hoạt động rộng trên cả ba mặt phẳng. Khớp háng không chỉ là khớp lớn nhất trong cơ thể mà còn đóng vai trò vô cùng quan trọng. Vì vậy, dù sau một chấn thương có tác động mạnh, khớp háng bị đau do trật là điều bất thường.
2. Triệu chứng của đau mỏi khớp háng
Các dấu hiệu khớp háng bị đau cần nhận biết:
- Đau từ vùng bẹn lan dần xuống đùi, có thể mở rộng đến khớp gối, mông hoặc vùng mấu chuyển xương đùi. Cơn đau có thể tăng lên khi cử động hoặc phải đứng lâu hay được gọi là đau quy chiếu hoặc đau lan tỏa, là triệu chứng khá phổ biến.
- Phạm vi chuyển động của khớp háng giảm, ảnh hưởng đến các hoạt động hàng ngày như đứng lên, ngồi xuống, ngồi xổm, đi vệ sinh, buộc dây giày,...
- Cơn đau thường xuất hiện nhiều vào buổi sáng khi thức dậy và vào buổi tối.
- Thay đổi tư thế đột ngột từ ngồi sang đứng hoặc khi xoay người, cúi xuống hoặc nghiêng bên, di chuyển nhiều cũng có thể gây ra cảm giác đau nhói.
- Trong các trường hợp nặng, cơn đau có thể xuất hiện ngay cả khi nghỉ ngơi, đặc biệt là khi thời tiết thay đổi.
3. Nguyên nhân khiến khớp háng bị đau
Có nhiều lý do gây mỏi và đau ở khớp háng như:
3.1. Thoái hóa khớp
Thoái hóa khớp là một trong những nguyên nhân thường gặp ở người trưởng thành, dẫn đến tình trạng khớp háng bị đau. Đây là tình trạng chủ yếu ảnh hưởng đến các khớp ở ngón tay, đầu gối và cả khớp háng.
Khi sụn trong khớp thoái hóa, các xương cọ xát với nhau, dẫn đến việc hình thành gai xương trên bề mặt của khớp. Điều này có thể gây đau, sưng và cảm giác cứng cơ ở khớp háng. Việc viêm khớp có thể giới hạn sự di chuyển của người bệnh và đôi khi làm cho bệnh nhân khó khăn trong việc di chuyển.
Trong trường hợp nặng, sự thoái hóa của khớp háng có thể gây ra cảm giác đau đớn nhiều hơn. Điều này có thể dẫn đến việc hạn chế vận động, đặc biệt là các hoạt động liên quan đến khớp háng.
3.2. Bệnh paget xương
Bệnh Paget là một tình trạng gây ảnh hưởng đến quá trình phát triển và tái tạo xương, khiến xương yếu hơn. Hơn nữa, bệnh này còn gây ảnh hưởng đến xương chậu, làm thay đổi hình dạng của xương. Hậu quả của điều này là dẫn đến tình trạng khớp háng bị đau.
3.3. Các loại viêm khớp khác
Các bệnh viêm như viêm khớp dạng thấp, viêm khớp vảy nến và viêm cột sống dính khớp hay lupus ban đỏ cũng có thể dẫn đến cảm giác đau ở hông.
3.4. Gãy xương khớp háng
Gãy xương ở khu vực hông là một vấn đề phổ biến, đặc biệt là đối với những người lớn tuổi đang trong tình trạng loãng xương.
3.5. Hoại tử vô mạch (hoại tử xương)
Hoại tử vô mạch là một tình trạng hiếm gặp nhưng gây ra cảm giác đau đớn, có thể ảnh hưởng đến bất kỳ khớp nào trong cơ thể từ người trẻ đến trung niên. Ở khớp háng, điều này xảy ra khi lưu lượng máu đến lồi cầu ở phần cuối của xương đùi bị giảm, gây tổn thương cho xương và lồi cầu xẹp xuống, dẫn đến tình trạng viêm khớp.
Tình trạng này có thể là do mất lưu lượng máu tạm thời hoặc vĩnh viễn. Cũng có trường hợp, việc sử dụng corticoid cho các bệnh như ung thư hoặc hen suyễn có thể gây ra hoại tử vô mạch.
Ngoài ra, gãy xương nghiêm trọng cản trở lưu lượng máu đến phần cuối của xương, gây tổn thương xương và mô xung quanh. Dần dần, lồi cầu ở phần cuối của xương có thể thay đổi hình dạng,gây đau và cứng khớp. Đồng thời, lồi cầu trong khớp có thể bị suy giảm, gây ra tình trạng viêm khớp.
3.6. Hội chứng chạm khớp háng
Đây là tình trạng mà lồi cầu và ổ cối không di chuyển một cách tự nhiên trong phạm vi chuyển động bình thường. Nguyên nhân có thể là do đỉnh của lồi cầu không hoàn toàn tròn hoặc do ổ cối quá sâu.
Tuy nhiên, lý do chính xác tại sao điều này xảy ra vẫn chưa được nghiên cứu rõ. Trong phần lớn các trường hợp, không cần thiết phải thực hiện điều trị đặc biệt.
3.7. Viêm bao hoạt dịch quanh mấu chuyển
Túi chứa chất lỏng được gọi là túi hoạt dịch, hoạt động như các đệm nhỏ để giảm ma sát khi các phần của cơ thể di chuyển lên nhau, như gân hoặc dây chằng di chuyển qua xương. Nếu bệnh nhân cảm thấy đau ở khu vực xương của khớp háng, có thể đang gặp phải tình trạng viêm nhiễm túi hoạt dịch.
Viêm nhiễm túi hoạt dịch quanh mắt xương thường xảy ra ở cả hai bên hông. Thường thì tình trạng này sẽ được cải thiện khi nghỉ ngơi, sử dụng thuốc giảm đau hoặc vật lý trị liệu.
3.8. Viêm gân chậu
Viêm gân cơ chậu là khi các gân cơ chạy dọc theo mép của xương chậu bị viêm. Chức năng chính của gân này giúp các khớp vận động dễ dàng, giữ cho xương không bị lệch. Thường thì tình trạng viêm gân chậu sẽ tự khỏi mà không cần phải điều trị.
3.9. Khớp háng bị bật
Đây là tình trạng mà gân gấp khớp háng bị đứt, nhưng thường không gây ra đau ở hông. Nếu được chẩn đoán mắc phải tình trạng này, bệnh nhân nên nghỉ ngơi và sử dụng thuốc giảm đau cho đến khi tình trạng được ổn định. Thường thì không cần thiết phải tiến hành các xét nghiệm hoặc phẫu thuật khác.
3.10. Rách sụn viền ổ cối
Sụn viền ổ cối là một lớp sụn dày bao quanh khu vực hốc hông. Nó có thể bị tổn thương nếu lồi cầu hoặc ổ cối bị biến dạng. Nguyên nhân có thể xuất phát từ các vấn đề về hông trong thời thơ ấu hoặc biến đổi hình dạng của hông trong quá trình phát triển, nhưng thường không rõ ràng.
Trước khi thực hiện chẩn đoán bằng MRI hoặc CT scan, một lượng nhỏ thuốc cản quang sẽ được tiêm trực tiếp vào khớp hông. Thủ tục này giúp tạo ra hình ảnh rõ ràng về bề mặt của xương, mô mềm và sụn trong khớp.
4. Phương pháp chẩn đoán khi khớp háng bị đau:
Sau khi bác sĩ sẽ yêu cầu người bệnh mô tả chi tiết các triệu chứng của viêm đau khớp háng, bác sĩ sẽ tiến hành các xét nghiệm sau:
- Chẩn đoán hình ảnh: Kết quả của các phương pháp chụp X-quang hay MRI sẽ hỗ trợ bác sĩ xác định nguyên nhân gây khớp háng bị đau.
- Xét nghiệm máu: Loại xét nghiệm này giúp bác sĩ xác định liệu khớp háng bị đau có liên quan đến nhiễm trùng hay không. Hơn nữa, xét nghiệm máu cũng có thể giúp phát hiện các nguyên nhân khác gây ra các vấn đề khớp, như viêm khớp dạng thấp, thiếu canxi hay là nguyên nhân khác.
5. Điều trị khớp háng bị đau bằng cách nào?
Để cải thiện tình trạng khớp háng bị đau, sau khi chẩn đoán, bác sĩ có thể đề xuất các phương pháp điều trị sau:
5.1. Điều trị nội khoa
5.1.1 Thuốc chống viêm không steroid (NSAID)
Bác sĩ có thể kê đơn các loại thuốc NSAID mạnh như Diclofenac, Naproxen hoặc liều lượng cao hơn của Ibuprofen để giảm đau. Tuy nhiên, giống như mọi loại thuốc khác, NSAID đôi khi cũng có thể gây ra các tác dụng phụ. Nếu bệnh nhân đang sử dụng NSAID theo toa, bác sĩ sẽ thực hiện các biện pháp phòng ngừa để giảm nguy cơ mắc phải các tác dụng phụ này.
5.1.2 Bisphosphonate
Được áp dụng trong việc điều trị bệnh Paget xương và loãng xương, thuốc này hoạt động bằng cách làm chậm quá trình tiêu xương, giúp giảm nguy cơ gãy xương hông.
5.1.3 Vật lý trị liệu
Chuyên gia về vật lý trị liệu sẽ hướng dẫn bệnh nhân thực hiện một chuỗi các bài tập vận động nhẹ nhàng nhằm giảm cơn đau ở hông.
5.1.4 Lao động trị liệu
Nếu bệnh nhân nghi ngờ công việc hoặc một số hoạt động cụ thể có thể là nguyên nhân chính gây ra cơn đau, bệnh nhân nên thảo luận vấn đề này với chuyên gia vật lý trị liệu.
5.1.5 Tiêm steroid
Nếu cơn đau của bệnh nhân xuất phát từ viêm bao hoạt dịch hoặc viêm trong, xung quanh khớp háng bị đau, việc tiêm steroid có thể được bác sĩ khuyến nghị. Việc tiêm thuốc gây tê cục bộ nhằm làm tê khu vực đau và giảm đau trong quá trình tiêm.
Phương pháp này mang lại lợi ích đáng kể trong điều trị các tình trạng ảnh hưởng đến vùng mấu chuyển ở bên ngoài khớp háng.
5.2. Điều trị phẫu thuật
5.2.1 Phẫu thuật thay thế lồi cầu
Không phải tất cả những người gặp tình trạng khớp háng bị đau đều cần phải phẫu thuật. Tuy nhiên, trong trường hợp gãy xương khớp háng, để ổn định xương thường cần phải can thiệp đến phẫu thuật. Đôi khi, việc thay thế lồi cầu cũng có thể là cần thiết.
5.2.2 Phẫu thuật thay khớp háng
Nếu cơn đau ở hông của bệnh nhân xuất phát từ viêm khớp và các phương pháp điều trị khác không mang lại kết quả, bác sĩ có thể đề xuất phẫu thuật thay khớp háng. Các kỹ thuật hiện đại được sử dụng trong phẫu thuật này mang lại sự tiến bộ đáng kể.
Hơn 90% người mổ thay khớp háng báo cáo cảm thấy giảm đau rõ rệt, và một khớp háng nhân tạo hiện đại thường có tuổi thọ ít nhất 15 năm.
5.2.3 Phẫu thuật rách sụn viền ổ cối
Thông qua phẫu thuật định hình lại hông giúp cải thiện khả năng cử động, giảm đau hay tình trạng cứng khớp. Trong một số trường hợp, quy trình này có thể được thực hiện thông qua phẫu thuật lỗ khóa.
6. Các biến chứng có thể gặp nếu khớp háng bị đau
Nếu khớp háng bị đau mà không được điều trị đúng cách và kịp thời, tình trạng viêm ở khớp háng có thể gây ra những biến chứng nguy hiểm như sau:
- Phù nề quanh khớp: Khớp háng bị đau có thể gây sưng và đau ở vùng xung quanh khớp. Người bệnh có thể cảm nhận sự sưng tấy và đau đớn, hạn chế vận động của khớp, khiến việc di chuyển trở nên khó khăn.
- Tàn phế: Trong trường hợp không được điều trị kịp thời và hiệu quả, sụn khớp có thể bị hỏng hoàn toàn. Xương có thể trở nên yếu, rỗng và dễ gãy khi chịu tác động. Khi đó, khớp dẫn đến tình trạng bị hỏng nghiêm trọng và không thể phục hồi, gây ra tình trạng tàn phế.
- Suy nhược cơ thể: Khớp háng bị đau có thể trở nên nghiêm trọng theo thời gian, khiến cho triệu chứng trở nên nặng nề hơn và có thể xảy ra vào bất kỳ thời điểm nào trong ngày. Sự đau đớn liên tục có thể dẫn đến mất ngủ, cảm giác mệt mỏi và uể oải, gây ra tình trạng suy nhược cơ thể.
7. Cách phòng tránh khớp háng bị đau
Để phòng ngừa và giảm cơn đau, những người mắc bệnh viêm khớp háng có thể thực hiện các bài tập nhẹ mỗi ngày và bổ sung canxi từ các nguồn thực phẩm như tôm, ốc, cua, dầu cá, sữa... Ngoài ra, việc duy trì tâm trạng thoải mái và đảm bảo giấc ngủ đủ cũng rất quan trọng để cải thiện tình trạng sức khỏe tổng thể và giảm triệu chứng khớp háng bị đau.
7.1. Thay đổi lối sống
Nên thực hiện các bộ môn thể thao nhẹ nhàng như yoga, bơi lội để cải thiện sức khỏe xương khớp. Tránh các hoạt động tập thể tạo áp lực lớn lên khớp háng như nâng tạ, chạy bộ...
Hạn chế căng thẳng và lo âu quá mức. Sự căng thẳng trong hệ thần kinh có thể kích thích các triệu chứng của viêm khớp háng, dẫn đến tình trạng khớp háng bị đau và tăng tần suất các cơn đau.
Hãy sắp xếp thời gian làm việc một cách hợp lý và tránh các hoạt động tạo áp lực lên khớp háng.
7.2. Chế độ dinh dưỡng
Các thành phần glucosamine và chondroitin từ xương và sụn động vật giúp giảm đau và giảm viêm.
Bổ sung omega-3 từ cá và canxi từ trứng, sữa, và đậu nành trong khẩu phần ăn hàng ngày.
Để giảm đau và tăng sức đề kháng, cần thêm vitamin B, C, D, K và magiê từ rau xanh, cam, dâu, việt quất, và chanh.
Khớp háng bị đau có thể là dấu hiệu của viêm khớp hoặc chấn thương khớp nghiêm trọng. Viêm khớp háng nếu không được điều trị đúng cách có thể dẫn đến đau cấp tính, gây ảnh hưởng lớn đến sinh hoạt hàng ngày.
Khi bạn cảm thấy có các dấu hiệu này, nên đến bệnh viện để thăm khám càng sớm càng tốt, giúp ngăn ngừa sự tiến triển nghiêm trọng của bệnh và nguy cơ phát sinh các biến chứng nguy hiểm.
Để đặt lịch khám tại viện, Quý khách vui lòng bấm số HOTLINE hoặc đặt lịch trực tiếp TẠI ĐÂY. Tải và đặt lịch khám tự động trên ứng dụng MyVinmec để quản lý, theo dõi lịch và đặt hẹn mọi lúc mọi nơi ngay trên ứng dụng.
