Mệt mỏi khi bị ung thư tuyến tiền liệt là một triệu chứng thường gặp ở nhiều bệnh nhân. Cảm giác mệt mỏi này không chỉ gây khó chịu mà còn ảnh hưởng đến chất lượng cuộc sống, khả năng làm việc, sinh hoạt hàng ngày của người bệnh.
Bài viết này được viết dưới sự hướng dẫn chuyên môn của ThS.BS Đoàn Thái Cang - Bác sĩ Xạ trị - Trung tâm Ung bướu, Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec Central Park.
1. Tình trạng mệt mỏi khi bị ung thư tuyến tiền liệt khác mệt mỏi thông thường như thế nào?
Mệt mỏi là cảm giác mà ai cũng có thể trải qua, thường xảy ra sau khi làm việc nhiều hoặc vào cuối ngày. Trong hầu hết các trường hợp, mệt mỏi có thể dễ dàng xác định nguyên nhân và cảm thấy hồi phục sau một giấc ngủ đủ. Tuy nhiên, mệt mỏi khi mắc ung thư lại khác biệt và dễ bị nhầm lẫn với cảm giác mệt mỏi thông thường.
Mệt mỏi liên quan đến ung thư là cảm giác uể oải kéo dài không biến mất, ngay cả khi đã ngủ đủ giấc. Tình trạng này có thể kéo dài từ một thời gian ngắn (dưới một tháng) cho đến nhiều tháng, khiến người bệnh gặp khó khăn trong việc thực hiện các hoạt động hàng ngày và ảnh hưởng đến những việc muốn hoặc cần làm.
Mệt mỏi là một trong những tác dụng phụ phổ biến nhất của bệnh ung thư và quá trình điều trị. Tình trạng không thể được dự đoán chính xác; không biết khi nào, ở loại ung thư nào hoặc phương pháp điều trị nào sẽ xảy ra. Thường thì, cảm giác này xuất hiện đột ngột, không phụ thuộc vào hoạt động và không giảm đi sau khi người bệnh nghỉ ngơi hoặc ngủ. Thậm chí, mệt mỏi vẫn có thể kéo dài ngay cả sau khi đã hoàn thành liệu trình điều trị.
2. Nguyên nhân gây ra mệt mỏi
Nguyên nhân gây ra mệt mỏi khi bị ung thư tuyến tiền liệt vẫn chưa được xác định rõ ràng. Mệt mỏi có thể xuất phát từ chính căn bệnh hoặc từ các phương pháp điều trị mà bệnh nhân đang sử dụng. Dưới đây là một số thông tin về cách mà các phương pháp điều trị ung thư có thể gây ra mệt mỏi:
- Hóa trị: Hầu hết các loại thuốc hóa trị đều có thể làm bệnh nhân cảm thấy mệt mỏi. Thường thì mệt mỏi bắt đầu xuất hiện sau vài tuần hóa trị nhưng mức độ và thời gian có thể khác nhau cho từng bệnh nhân. Một số người có thể cảm thấy mệt mỏi chỉ sau vài ngày, trong khi những người khác có thể phải đối mặt với tình trạng này trong suốt quá trình điều trị và thậm chí sau khi kết thúc.
- Xạ trị: Xạ trị cũng có thể dẫn đến mệt mỏi. Tình trạng này có thể xảy ra ở bất kỳ vị trí nào được điều trị. Mệt mỏi thường kéo dài từ ba đến bốn tuần sau khi ngừng điều trị nhưng cũng có thể kéo dài từ ba tháng đến một năm sau khi kết thúc xạ trị.
- Liệu pháp kết hợp: Nếu bệnh nhân sử dụng nhiều phương pháp điều trị khác nhau cùng một lúc hoặc theo trình tự khác nhau, nguy cơ bị mệt mỏi cũng có thể tăng lên.
3. Những yếu tố nào khác góp phần gây ra mệt mỏi?
Các yếu tố khác cũng có thể góp phần gây mệt mỏi khi bị ung thư tuyến tiền liệt, bao gồm:
- Các tế bào khối u cạnh tranh dinh dưỡng: Tế bào ung thư có thể lấy đi chất dinh dưỡng cần thiết, làm ảnh hưởng đến sự phát triển của các tế bào bình thường trong cơ thể.
- Tác dụng phụ của phương pháp điều trị: Các triệu chứng như buồn nôn, nôn mửa, lở miệng, thay đổi vị giác, ợ chua và tiêu chảy có thể khiến người bệnh cảm thấy mệt mỏi hơn.
- Thiếu máu do điều trị ung thư: Phương pháp điều trị như hóa trị có thể dẫn đến tình trạng thiếu máu, khiến máu không đủ khả năng cung cấp oxy cho cơ thể, dẫn đến mệt mỏi.
- Tác dụng phụ của thuốc điều trị: Một số loại thuốc điều trị có thể gây buồn nôn, đau đớn, trầm cảm, lo âu và co giật, tất cả đều có thể làm tăng cảm giác mệt mỏi.
- Cơn đau mãn tính: Nghiên cứu cho thấy rằng đau kéo dài và dữ dội có thể làm cho tình trạng mệt mỏi trở nên nghiêm trọng hơn.
- Căng thẳng: Căng thẳng do phải đối mặt với căn bệnh, lo lắng về công việc hàng ngày hoặc nỗ lực để đáp ứng nhu cầu của người khác có thể làm tăng cảm giác mệt mỏi.
- Duy trì hoạt động hàng ngày trong quá trình điều trị: Cố gắng duy trì các hoạt động và thói quen hàng ngày bình thường trong quá trình điều trị cũng có thể gây mệt mỏi. Do đó, người bệnh nên cân nhắc thay đổi lịch trình và các hoạt động để tiết kiệm sức lực.
- Trầm cảm và mệt mỏi: Thường đi đôi với nhau và có thể khó phân biệt cái nào bắt đầu trước. Nếu luôn cảm thấy buồn chán hoặc đã từng cảm thấy như vậy trước khi được chẩn đoán ung thư hoặc nếu lo lắng, không còn hứng thú với cuộc sống, người bệnh cần được hỗ trợ điều trị trầm cảm.
4. Làm gì để giảm thiểu mệt mỏi khi bị ung thư tuyến tiền liệt?
Phương pháp hiệu quả nhất để giảm mệt mỏi là điều trị các bệnh lý tiềm ẩn. Dưới đây là một số cách có thể áp dụng để chống lại sự mệt mỏi:
- Đánh giá mức năng lượng: Theo dõi hoạt động hàng ngày để nhận biết khi nào cơ thể cảm thấy mệt mỏi nhất và những yếu tố nào có thể góp phần vào tình trạng này.
- Bảo tồn năng lượng: Tiết kiệm sức lực bằng cách lập kế hoạch công việc, tổ chức các nhiệm vụ hợp lý, ủy thác cho người khác và lên lịch nghỉ ngơi.
- Làm việc với tốc độ phù hợp: Hãy làm việc với tốc độ thoải mái, tránh căng thẳng đột ngột và thực hiện các bài giãn cơ đúng cách.
- Xác định tác động từ môi trường: Tránh nhiệt độ quá cao, khói độc hại và không tắm nước nóng quá lâu.
- Ưu tiên công việc: Xác định những nhiệm vụ quan trọng và tập trung hoàn thành trước.
- Duy trì dinh dưỡng tốt: Bổ sung vitamin B có thể giúp giảm bớt mệt mỏi trong quá trình điều trị bằng bức xạ.
- Tập thể dục thường xuyên: Thực hiện tập thể dục vừa phải một cách đều đặn để cải thiện sức khỏe và tăng cường năng lượng.
- Quản lý căng thẳng: Học cách quản lý căng thẳng thông qua các phương pháp thư giãn và giải tỏa tâm trí.
- Các biện pháp khác để chống lại sự mệt mỏi bao gồm duy trì một chế độ dinh dưỡng lành mạnh, hợp lý và quản lý căng thẳng hiệu quả.
Để đặt lịch khám tại viện, Quý khách vui lòng bấm số HOTLINE hoặc đặt lịch trực tiếp TẠI ĐÂY. Tải và đặt lịch khám tự động trên ứng dụng MyVinmec để quản lý, theo dõi lịch và đặt hẹn mọi lúc mọi nơi ngay trên ứng dụng.
