Một lá gan tốt thì sức khỏe tổng thể của bạn mới được bảo toàn. Vì vậy “làm sao để gan khỏe mạnh” là vấn đề cần được quan tâm trong giai đoạn xã hội phát triển hiện nay. Sau đây là những giải đáp giúp bạn biết chăm sóc và ăn gì để gan khỏe mạnh.
1. Làm sao để gan khỏe mạnh?
1.1. Duy trì lối sống lành mạnh giúp gan khỏe mạnh
- Có một chế độ ăn uống lành mạnh
Gan là tạng lớn nhất trong cơ thể thuộc hệ tiêu hóa. Gan của bạn phân hủy tất cả các loại thức ăn, loại bỏ độc tố, giải rượu và thuốc. Trên thực tế, nó thực hiện khoảng 500 công việc quan trọng, bao gồm điều chỉnh mức cholesterol, tạo ra protein và mật, rất cần thiết cho quá trình tiêu hóa chất béo - carbs và protein.
Vậy cách giúp gan khỏe mạnh là gì? Một trong những cách tốt nhất để giữ cho lá gan của bạn khỏe mạnh là có một chế độ ăn uống cân bằng ít chất béo chuyển hóa và đường fructose (như trong "xi-rô ngô nhiều fructose"). Những chất này được tìm thấy trong nhiều loại thực phẩm chế biến sẵn, bao gồm khoai tây chiên, nước ngọt, đồ chiên rán... và cả 2 đều được chứng minh là góp phần tiêu cực gây ảnh hưởng đến chức năng gan.
Cách tốt nhất của bạn để duy trì sức khỏe của gan là giảm thiểu tiêu thụ thực phẩm chế biến và đóng gói sẵn, đồng thời chế biến thực phẩm từ đầu bằng nguyên liệu tươi bất cứ khi nào có thể.
Nên theo chế độ ăn uống có nhiều trái cây và rau quả từ tất cả các màu sắc của cầu vồng, giúp đảm bảo bạn nhận được tất cả các chất dinh dưỡng và chất xơ cần thiết.
- Cân nhắc lựa chọn thực phẩm hữu cơ
Thực phẩm hữu cơ được sản xuất bằng cách sử dụng tối thiểu thuốc trừ sâu trong trường hợp sản xuất, không thêm hormone hoặc kháng sinh trong trường hợp sản phẩm động vật. Điều này sẽ giúp gan của bạn phải lọc ra ít hóa chất và phụ gia hơn.
Nhưng có một điều quan trọng cần lưu ý là thực phẩm hữu cơ vẫn có thể chứa một số thuốc trừ sâu còn sót lại, các nhà nghiên cứu vẫn chưa biết chúng mang lại bao nhiêu lợi ích cho sức khỏe. Tuy nhiên, nếu bạn có đủ khả năng để sử dụng sản phẩm hữu cơ, nó chắc chắn sẽ không gây hại cho gan của bạn và giúp ích cho môi trường.
- Uống cà phê
Một nghiên cứu gần đây được công bố trên tạp chí Hepatology cho thấy những người uống cà phê, bao gồm cả decaf, ít có nguy cơ bị bất thường về mức men gan hơn tới 25%. Các nhà nghiên cứu vẫn chưa biết lý do tại sao lại như vậy, nhưng uống cà phê có thể giúp lá gan khỏe mạnh, hoạt động tốt hơn.
- Tập luyện đều đặn
Tập thể dục thường xuyên sẽ duy trì trọng lượng cơ thể khỏe mạnh và giúp gan khỏe mạnh. Các nghiên cứu đã chỉ ra rằng chỉ cần 150 phút hoạt động mỗi tuần (tức là chỉ 1/2 giờ, năm ngày mỗi tuần) là đủ để cải thiện mức độ men gan và chức năng gan tổng thể. Nó cũng có thể làm giảm nguy cơ phát triển bệnh gan nhiễm mỡ.
Khi bạn tuân thủ chế độ tập luyện của mình, bạn không chỉ đốt cháy nhiều calo hơn, mà còn giúp kiểm soát cân nặng; nó cũng giúp bạn đốt cháy chất béo trung tính để làm nhiên liệu, có thể giúp giảm bệnh gan nhiễm mỡ.
Nói chung, tập thể dục thường xuyên giúp ngăn ngừa béo phì và các bệnh mãn tính khác nhau, đồng thời tăng cường tinh thần và sức khỏe tổng thể của bạn.
- Từ bỏ hút thuốc
Nhiều nghiên cứu đã chỉ ra rằng hút thuốc lá làm tăng đáng kể nguy cơ mắc cả xơ gan (sẹo) gan và ung thư gan.
- Bỏ qua các biện pháp chữa bệnh gan bằng thảo dược
Các biện pháp chữa bệnh gan phổ biến như cây kế sữa, nghệ và xương cựa không có nhiều nghiên cứu đằng sau chúng. Keo bạc, đôi khi được sử dụng (với ít sự hỗ trợ của khoa học) cho bệnh viêm gan C, có thể gây ra các tác dụng phụ không thể đảo ngược như làm da bạn chuyển sang màu xanh. Nói với bác sĩ của bạn về tất cả các loại thuốc, thảo mộc và chất bổ sung mà bạn sử dụng. Trước tiên, hãy kiểm tra độ an toàn của từng mặt hàng, cũng như cách chúng có thể tương tác với nhau.
- Bảo vệ bạn khỏi bệnh viêm gan
Viêm gan là tình trạng viêm gan thường do vi rút gây ra. Có 3 loại viêm gan chính: A, B và C, tất cả đều lây nhiễm, tuy nhiên viêm gan C thường chỉ lây lan khi dùng chung kim tiêm tĩnh mạch. Đã có vắc-xin phòng bệnh viêm gan A và B nên mọi người cần chủ động tiêm phòng. Ngoài ra nên thực hiện tốt vệ sinh, quan hệ tình dục an toàn, không dùng chung kim tiêm chích ma túy hoặc tiếp xúc với máu của người khác.
1.2. Tránh các chất có hại cho gan
- Uống rượu vừa phải
Khi gan của bạn xử lý rượu, một số hóa chất độc hại được giải phóng có thể gây hại cho gan. Bệnh gan do rượu là hậu quả của việc tiêu thụ quá nhiều rượu và là nguyên nhân gây ra tới 37% tổng số ca tử vong do bệnh gan. Việc uống rượu thường xuyên cũng có thể dẫn đến một tình trạng gọi là bệnh gan nhiễm mỡ. Tuy nhiên, có một điều mà bạn có thể không biết đó là gan có khả năng tự tái tạo tốt hơn bất kỳ cơ quan nào khác trong cơ thể và các vấn đề về gan do rượu gây ra thường có thể được ngăn chặn,hoặc thậm chí đảo ngược.
Nếu bạn đã uống nhiều rượu, hãy tạm dừng rượu hoàn toàn. Gan của bạn cần 2 tuần không có cồn để bắt đầu quá trình chữa bệnh.
Sau đó, cố gắng không thường xuyên vượt quá 3-4 đơn vị rượu mỗi ngày (tương đương 1,5 lít bia) nếu bạn là nam giới và 2-3 đơn vị mỗi ngày (tương đương 1 lít bia) nếu bạn là phụ nữ
- Thận trọng khi dùng Acetaminophen (Tylenol)
Hầu hết mọi người coi thuốc giảm đau không kê đơn Scetaminophen là một loại thuốc an toàn, gần như lành tính. Tuy nhiên, dùng quá liều acetaminophen là nguyên nhân phổ biến gây tổn thương gan và là nguyên nhân gây ra cái chết của khoảng 1000 người mỗi năm chỉ tính riêng ở Hoa Kỳ, hầu hết là do tai nạn. Hãy nhớ rằng acetaminophen là một loại thuốc và chỉ sử dụng theo chỉ dẫn.
- Thận trọng khi dùng thuốc theo toa
Tất cả các loại thuốc đều gây căng thẳng cho gan, vì nó phải làm việc ngoài giờ để chuyển hóa thuốc và lọc bỏ bất kỳ độc tố dư thừa nào. Tuy nhiên, một số loại thuốc có thể gây căng thẳng quá mức cho gan và gây ra tổn thương, đặc biệt là khi trộn với các chất khác. Các loại thuốc có khả năng gây tổn thương gan bao gồm Statin (thuốc điều trị cholesterol), Amiodarone và thậm chí một số loại thuốc kháng sinh như Augmentin thường được kê đơn.
Luôn dùng những loại thuốc này và các loại thuốc khác theo chỉ dẫn, và hỏi bác sĩ hoặc dược sĩ của bạn trước khi trộn thuốc theo toa với bất kỳ loại thuốc mua tự do, vitamin, chất bổ sung hoặc rượu nào.
Không phải tất cả các loại thuốc kháng sinh đều có nguy cơ gây hại cho gan, nhưng tốt nhất bạn nên tránh uống rượu khi dùng thuốc để cơ thể nhanh chóng hồi phục.
- Tránh tiếp xúc với các chất độc khác
Những nguyên nhân có thể làm tăng nguy cơ phát triển bệnh gan đó là tiếp xúc với thuốc trừ sâu, kim loại nặng và thậm chí các chất độc môi trường có trong không khí, nước ô nhiễm. Tránh tiếp xúc không cần thiết với những loại chất độc này và sử dụng thiết bị an toàn thích hợp nếu bạn không thể.Cố gắng sử dụng các sản phẩm tẩy rửa tự nhiên trong nhà để hạn chế tiếp xúc với hóa chất. Cân nhắc sử dụng bộ lọc nước và không khí trong nhà để giảm tiếp xúc với các chất độc từ môi trường.
2. Tư nhận biết được các dấu hiệu của suy gan
2.1. Học cách nhận biết các triệu chứng của bệnh gan
Bởi vì gan hoạt động một cách thầm lặng, nhiều người không nhận ra rằng họ đang bị tổn thương hoặc bệnh tật ở gan cho đến khi nó trở nên khá nghiêm trọng. Sau đây là một số triệu chứng điển hình của bệnh gan, thường xuất hiện dần theo thời gian. Nếu bạn gặp một số hoặc tất cả các triệu chứng này, đặc biệt là vàng da, hãy đến gặp bác sĩ và giải thích mối lo ngại của bạn ngay lập tức:
- Ăn mất ngon;
- Buồn nôn và ói mửa;
- Bệnh tiêu chảy;
- Nước tiểu sẫm màu và phân nhạt màu;
- Đau ở phần tư trên bên phải của dạ dày;
- Vàng da và / hoặc vàng lòng trắng của mắt
2.2. Học cách nhận biết các triệu chứng của suy gan cấp tính
Suy gan cấp tính có thể xảy ra rất nhanh ở một người khỏe mạnh khác và thường không được nhận biết cho đến khi tổn thương nghiêm trọng đã xảy ra. Nếu bạn hoặc người quen của bạn đột nhiên xuất hiện một số hoặc tất cả các triệu chứng dưới đây, đặc biệt là vàng da (vàng da hoặc vàng mắt), mệt mỏi bất thường, mất phương hướng hoặc mệt mỏi không rõ nguyên nhân, hãy đi khám ngay lập tức. Các triệu chứng của suy gan cấp tính bao gồm:
- Vàng da và / hoặc vàng lòng trắng của mắt;
- Đau vùng bụng trên bên phải;
- Bụng chướng;
- Buồn nôn;
- Nôn mửa;
- Khó chịu: một cảm giác chung của sức khỏe;
- Mất phương hướng hoặc nhầm lẫn;
- Buồn ngủ bất thường.
2.3. Kiểm tra chức năng gan
Do tính chất từ từ và âm thầm của các triệu chứng về gan, bạn có thể cần phải chủ động trong việc kiểm tra sức khỏe gan của mình. Nếu bạn có lý do để nghi ngờ rằng gan của bạn đã bị tổn thương liên tục do lạm dụng rượu và thuốc, có thể tiếp xúc với viêm gan vi rút, tiền sử gia đình mắc bệnh gan, v.v., hãy đặt lịch hẹn với bác sĩ và yêu cầu kiểm tra chức năng gan định kỳ (LFT).
2.4. Kiểm tra tổn thương gan
Điều đặc biệt quan trọng là bác sĩ phải làm điều này nếu bạn uống rượu nhiều hoặc có tiền sử gia đình mắc bệnh gan. Điều trị sớm sẽ giúp ích và bạn có thể không có các triệu chứng lúc đầu. Bạn cũng nên đi xét nghiệm nếu bạn có nhiều khả năng bị viêm gan C. Điều này bao gồm bất kỳ ai:
- Có thai;
- Trên 18 tuổi;
- Đang chạy thận nhân tạo;
- Nhiễm HIV;
- Đã từng sử dụng ma túy tiêm chích bất hợp pháp;
- Bị mắc kẹt bởi một cây kim bị nhiễm trùng;
- Sinh từ năm 1945 đến năm 1965;
- Đã được truyền máu hoặc được cấy ghép nội tạng trước năm 1992;
- Nhận các chất cô đặc yếu tố đông máu được thực hiện trước năm 1987;
- Đã có xét nghiệm gan bất thường hoặc bệnh gan.
Tóm lại, gan đóng vai trò cực kỳ quan trọng trong việc nuôi sống cơ thể. Vì vậy, mỗi người hãy biết giữ gìn để giúp gan luôn khỏe mạnh.
Để đặt lịch khám tại viện, Quý khách vui lòng bấm số HOTLINE hoặc đặt lịch trực tiếp TẠI ĐÂY. Tải và đặt lịch khám tự động trên ứng dụng MyVinmec để quản lý, theo dõi lịch và đặt hẹn mọi lúc mọi nơi ngay trên ứng dụng.
Nguồn tham khảo: webmd.com, wikihow.com
