Bài viết được tham vấn chuyên môn cùng Bác sĩ Trần Quốc Tuấn - Bác sĩ Hồi sức cấp cứu - Khoa Hồi sức cấp cứu - Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec Phú Quốc.
Trong ung thư gan thường gặp tình trạng huyết khối tĩnh mạch cửa. Nhiều nghiên cứu cho thấy rằng huyết khối tĩnh mạch cửa có liên quan đến sự phát sinh các khối di căn trong ung thư gan, và làm tăng nguy cơ tái phát sớm sau điều trị.
1. Huyết khối tĩnh mạch cửa là gì?
Tĩnh mạch cửa là tĩnh mạch lấy máu từ các cơ quan nội tạng bao gồm: Dạ dày, lá lách, tụy, ruột già, ruột non,... sau đó dẫn về gan, nên nó được gọi là tĩnh mạch cửa gan.
Huyết khối tĩnh mạch cửa là tình trạng thuyên tắc một hay nhiều nhánh của tĩnh mạch cửa do huyết khối. Huyết khối tĩnh mạch cửa được chia thành cấp tính hay mạn tính tùy thuộc vào diễn biến tình trạng bệnh.
- Giai đoạn cấp tính có các biểu hiện không rõ ràng như: Đầy bụng, đau bụng, chán ăn, buồn nôn, giảm cân và tiêu chảy,...
- Giai đoạn mãn tính có thể xuất hiện do vỡ giãn tĩnh mạch thực quản hoặc biểu hiện khác của tăng áp lực tĩnh mạch cửa bao gồm: Lách to, cổ trướng hay tuần hoàn bàng hệ.
2. Huyết khối tĩnh mạch cửa trong ung thư gan
Huyết khối tĩnh mạch cửa trong ung thư gan thuộc giai đoạn cuối của bệnh, thường có tiên lượng kém.
Các dạng huyết khối tĩnh mạch cửa trong ung thư gan có thể gặp bao gồm:
- Huyết khối tĩnh mạch cửa phải hoặc trái
- Huyết khối tĩnh mạch cửa nhánh phân thùy
- Huyết khối tĩnh mạch nhỏ hơn
- Thân chính tĩnh mạch cửa: Do huyết khối tĩnh mạch cửa trái hoặc phải lan vào và gây ra hiện tượng tắc hoàn toàn thân chính.
3. Nguyên nhân gây ra huyết khối tĩnh mạch cửa
Huyết khối tĩnh mạch cửa trong ung thư gan nguyên nhân phổ biến nhất là ung thư biểu mô tế bào. Gan là một cơ quan giàu mạch máu do đó tĩnh mạch cửa gan dễ dàng bị xâm lấn, di căn vào tĩnh mạch cửa. Mặt khác, đây cũng chính là yếu tố lớn dẫn tới ung thư gan.
Đối tượng dễ mắc huyết khối tĩnh mạch cửa là những người có bệnh lý liên quan như ung thư gan, xơ gan, viêm tụy, rối loạn đông máu,... Hoặc người bị tắc tĩnh mạch cửa gan, do di truyền. Những người thường xuyên sử dụng rượu bia, thuốc lá,... cũng dễ mắc huyết khối tĩnh mạch cửa.
4. Điều trị huyết khối tĩnh mạch cửa trong ung thư gan
Có nhiều phương pháp điều trị huyết khối tĩnh mạch cửa trong ung thư gan bao gồm:
4.1 Lấy huyết khối tĩnh mạch cửa
Huyết khối tĩnh mạch cửa trong ung thư gan nếu không được điều trị kịp thời sẽ có xu hướng gây tắc lòng mạch, lâu dần sẽ biến đổi thành xơ hóa tĩnh mạch cửa. Có thể thực hiện phẫu thuật mở tĩnh mạch cửa để lấy huyết khối trong trường hợp huyết khối tĩnh mạch cấp tính và khu trú. Phương pháp này cần được thực hiện bởi phẫu thuật viên chuyên khoa tiêu hóa, mạch máu.
Chỉ định với trường hợp cấp tính, huyết khối khu trú ở thân chính hoặc nhánh chia đầu tiên ngoài gan: nhánh phải và nhánh trái.
Chống chỉ định trong những trường hợp sau:
- Huyết khối tĩnh mạch cửa mãn tính
- Huyết khối lan rộng vào các nhánh tĩnh mạch mạc treo tràng trên, tĩnh mạch lách, các nhánh trong gan.
- Ung thư gan giai đoạn cuối, di căn xa, di căn phúc mạc.
- Có những bệnh lý nội khoa nặng như: Hô hấp, tim mạch, rối loạn đông máu,...
4.2 Cắt đoạn tĩnh mạch cửa và nối bằng mạch nhân tạo
Sau khi clamp 2 đầu trên và dưới của tĩnh mạch cửa, cắt đoạn tĩnh mạch cửa có u xâm lấn. Sau đó 2 đầu tĩnh mạch với đoạn mạch nhân tạo có chiều dài, đường kính tương ứng được nối với nhau.Cắt đoạn tĩnh mạch cửa và nối bằng mạch nhân tạo được chỉ định trong trường hợp u tụy, u đường mật xâm lấn tĩnh mạch cửa
Chống chỉ định đối với:
- U di căn xa, di căn phúc mạc
- Mắc những bệnh lý nội khoa nặng: Hô hấp, tim mạch, rối loạn đông máu,...
4.3 Tắc mạch xạ trị
Tắc mạch xạ trị hay còn gọi là xạ trị chiếu chọn lọc, là một phương pháp được áp dụng trong trường ung thư gan có huyết khối tĩnh mạch cửa. Nếu không được điều trị, khả năng sống của bệnh nhân rất thấp. Hiện nay, các chuyên gia vẫn thống nhất quan điểm về chống chỉ định phẫu thuật trong trường hợp này.
Tắc mạch xạ trị là một kỹ thuật hiện đại, mở ra cơ hội mới cho bệnh nhân ung thư gan có huyết khối tĩnh mạch cửa. Đồng vị phóng xạ được đưa trực tiếp vào khối u qua đường động mạch nhằm tập trung tại chỗ liều chiếu xạ, hạn chế tổn thương nhu mô gan lành xung quanh. Phương pháp này được đánh giá có nhiều ưu điểm nổi trội so với phương pháp hóa tắc mạch qua đường động mạch trước đây.
Tuy nhiên, tắc mạch xạ trị là phương pháp mới cần đòi hỏi sự phối hợp của 4 chuyên khoa chính: Y học hạt nhân, nội tiêu hóa, can thiệp tim mạch và chẩn đoán hình ảnh. Ngoài ra, còn cần sự kết hợp của các bác sĩ của các chuyên ngành khác như ung thư, ngoại khoa cùng với kỹ thuật, thiết bị hiện đại và chi phí điều trị lớn.
5. Cách phòng tránh bệnh huyết khối tĩnh mạch cửa trong ung thư gan
Để phòng ngừa huyết khối tĩnh mạch cửa trong ung thư gan, người bệnh cần:
- Chế độ ăn uống hợp lý, lành mạnh, và hạn chế các loại chất kích thích
- Tạo thói quen luyện tập thể dục thể thao thường xuyên
- Giữ tinh thần thoải mái
- Người mắc các bệnh liên quan như: Rối loạn đông máu, viêm tụy, u tụy, bị tắc tĩnh mạch,... cần thường xuyên thăm khám và theo dõi bệnh
Tóm lại, huyết khối tĩnh mạch cửa chính là tình trạng thường gặp trong ung thư gan. Có nhiều bằng chứng cho thấy được huyết khối tĩnh mạch cửa liên quan đến sự phát sinh các khối di căn và làm tăng nguy cơ tái phát sớm sau điều trị. Do đó, khi thấy có dấu hiệu bất thường cần thông báo ngay cho bác sĩ để được can thiệp kịp thời.
Sự nguy hiểm của ung thư gan đã cho thấy tầm quan trọng của việc tầm soát, phát hiện bệnh sớm. Vì vậy, Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec đã cung cấp cho khách hàng Gói tầm soát và phát hiện sớm ung thư gan để sàng lọc bệnh lý ung thư gan cho những người có nguy cơ cao mắc bệnh như: nghiện rượu bia, bị xơ gan, có tiền sử gia đình mắc ung thư gan, bị xơ gan, nhiễm virus viêm gan B, viêm gan C mạn tính,...
Lựa chọn dịch vụ Gói tầm soát và phát hiện sớm ung thư gan, bệnh nhân sẽ được khám, tư vấn và thực hiện các xét nghiệm, chẩn đoán hình ảnh nhằm đánh giá chức năng gan, các bệnh gặp ở gan và sàng lọc ung thư gan. Với hệ thống máy móc hiện đại cùng đội ngũ bác sĩ chuyên môn cao, giàu kinh nghiệm, Vinmec cam kết bảo vệ tốt cho sức khỏe của bệnh nhân.
Xem thêm: Hướng dẫn chẩn đoán ung thư gan
Để đặt lịch khám tại viện, Quý khách vui lòng bấm số HOTLINE hoặc đặt lịch trực tiếp TẠI ĐÂY. Tải và đặt lịch khám tự động trên ứng dụng MyVinmec để quản lý, theo dõi lịch và đặt hẹn mọi lúc mọi nơi ngay trên ứng dụng.
