Hội chứng ống cổ tay là tình trạng mà người bệnh trải qua cảm giác đau và tê bì ở một hoặc cả hai tay. Hiện tượng này xảy ra khi dây thần kinh giữa bị chèn ép khi đi qua cổ tay và sẽ nghiêm trọng hơn theo thời gian. Do đó, người bệnh cần nhận diện và điều trị sớm để cải thiện triệu chứng và phục hồi chức năng ở tay.
Bài viết này được viết dưới sự hướng dẫn chuyên môn của các bác sĩ thuộc khoa Chấn thương chỉnh hình & Y học thể thao Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec.
1. Hội chứng ống cổ tay là gì?
Nằm ở lòng bàn tay của cổ tay, ống cổ tay là một lối đi hẹp được tạo thành từ các xương cổ tay và dây chằng. Dây thần kinh giữa điều khiển cảm giác và vận động của ngón cái, ngón trỏ, ngón giữa. Khi ống cổ tay bị chèn ép hoặc đè nén, người bệnh sẽ gặp các triệu chứng như tê, ngứa, yếu hoặc đau ở tay. Đây được gọi là hội chứng ống cổ tay.
2. Các triệu chứng ống cổ tay
2.1 Đau và ngứa ran
Bệnh tiến triển từ từ. Ở giai đoạn đầu, người bệnh có thể thấy cơn đau xuất hiện vào ban đêm hoặc vào buổi sáng sau khi thức dậy. Cảm giác ban đầu giống như kim châm khi chìm vào giấc ngủ. Trong ngày, cơn đau hoặc ngứa ran có thể xảy ra khi người bệnh cầm đồ vật ví dụ như điện thoại, sách hoặc khi đang lái xe. Tuy nhiên, lắc tay hoặc di chuyển các ngón tay sẽ giúp giảm bớt triệu chứng.
2.2 Yếu cơ
Người bệnh sẽ bắt đầu nhận thấy sự yếu đi của các cơ ở ngón cái, trỏ và giữa khi hội chứng ống cổ tay trở nên nghiêm trọng hơn. Đồng thời, việc nắm tay hoặc cầm nắm các vật dụng cũng trở nên khó khăn hơn.
Ngoài ra, người bệnh cũng có thể cảm nhận rằng bản thân thường xuyên để rơi đồ đạc hoặc gặp trở ngại khi làm những việc cần sự khéo léo trên bàn tay, ngay cả cài cúc áo sơ mi.
2.3 Các vấn đề về cảm giác
Cảm giác tê tay cũng có khả năng xảy ra do hội chứng ống cổ tay. Một số người cảm thấy ngón tay của bản thân bị sưng mặc dù thực tế không có dấu hiệu sưng tấy nào hoặc gặp khó khăn trong việc phân biệt giữa cảm giác nóng và lạnh.
3. Vì sao mắc phải hội chứng ống cổ tay?
Bệnh thường không có nguyên nhân cụ thể. Khi ống cổ tay bị hẹp và cứng, cấu trúc giải phẫu xung quanh có thể bị sưng hoặc viêm vào bất kỳ thời điểm nào. Khi đó, dây thần kinh giữa sẽ bị chèn ép dẫn đến cảm giác đau và tê. Trong đó, các triệu chứng có thể xuất hiện ở một tay hoặc cả hai tay (thường thì triệu chứng phát triển trước ở tay thuận hơn là tay không thuận).
4. Ai có khả năng mắc bệnh?
Tỷ lệ mắc bệnh ở phụ nữ cao hơn so với nam giới với mức độ khoảng 3:1. Ngoài ra, một số yếu tố khác cũng làm tăng nguy cơ mắc hội chứng này, bao gồm:
- Bệnh tiểu đường, gout, suy giáp và viêm khớp dạng thấp;
- Thai kỳ;
- Bong gân hoặc gãy xương cổ tay.
5. Công việc có gây hội chứng ống cổ tay không?
Nhiều người thường cho rằng công việc đánh máy dẫn đến hội chứng ống cổ tay. Tuy nhiên, thực tế cho thấy rằng hội chứng này lại phổ biến gấp ba lần ở công nhân làm việc trong dây chuyền lắp ráp so với nhân viên nhập liệu. Ngược lại, một nghiên cứu đã chỉ ra rằng ngay cả sử dụng máy tính kéo dài đến 7 giờ mỗi ngày cũng không làm tăng nguy cơ mắc bệnh.
6. Biến chứng của bệnh khi không điều trị?
Các triệu chứng ban đầu có thể xảy ra và sau đó biến mất nhưng khi tình trạng trở nên tồi tệ hơn mà không có dấu hiệu cải thiện, biến chứng của bệnh sẽ xuất hiện. Cơn đau sẽ lan từ bàn tay lên cánh tay và vai. Nếu không được điều trị, hội chứng này có khả năng gây teo cơ ở bên ngón cái theo thời gian. Thậm chí, dù đã được điều trị, cảm giác và sức cơ cũng có khả năng sẽ không bao giờ hồi phục hoàn toàn.
7. Các tình trạng tương tự bệnh?
Các triệu chứng của một số bệnh lý có thể giống với hội chứng ống cổ tay, bao gồm:
- Tổn thương cơ, dây chằng hoặc gân;
- Viêm khớp ngón tay cái hoặc cổ tay;
- Tổn thương thần kinh mạn tính như bệnh lý thần kinh đái tháo đường.
Vì vậy, các xét nghiệm sẽ được bác sĩ thực hiện nhằm loại trừ bệnh và những vấn đề sức khỏe khác.
8. Chẩn đoán hội chứng ống cổ tay
Để kiểm tra xem mọi người có mắc bệnh hay không, bác sĩ sẽ tiến hành một số xét nghiệm. Trong nghiệm pháp Tinel, dây thần kinh giữa sẽ bị kích thích để xem có gây ra cảm giác ngứa ran ở các ngón tay không. Nghiệm pháp Phalen sẽ tạo ra áp lực bằng cách ấn hai mu bàn tay vào nhau trong vòng một phút, từ đó đánh giá xem có dị cảm ở bàn tay hay không.
Bác sĩ sẽ yêu cầu thực hiện khảo sát dẫn truyền thần kinh ở bàn tay để chẩn đoán hội chứng ống cổ tay. Trong thử nghiệm này, các điện cực được gắn lên tay và cổ tay, tại đó sẽ có những cú sốc điện nhỏ được áp dụng để đo tốc độ truyền xung động của dây thần kinh giữa. Một thử nghiệm bổ sung có tên là đo điện cơ sử dụng một cây kim nhỏ cắm vào cơ để đo hoạt động điện và đánh giá tổn thương của dây thần kinh giữa.
9. Cách điều trị bệnh
9.1 Nghỉ ngơi và cố định
Để dễ dàng kiểm soát hội chứng ống cổ tay, việc điều trị ổn định các nguyên nhân cơ bản như viêm khớp hoặc bệnh tiểu đường là rất cần thiết. Bên cạnh đó, một phương pháp điều trị cơ bản cho hội chứng này là cho tay và cổ tay nghỉ ngơi hoặc sử dụng nẹp để hạn chế sự cử động. Ngoài ra, người bệnh cần lưu ý tránh cong cổ tay trong khi ngủ vì có thể làm trầm trọng thêm các triệu chứng. Tuy nhiên, thuốc chống viêm không steroid như Naproxen và Ibuprofen cùng với chườm lạnh sẽ giúp giảm đau.
9.2 Thuốc điều trị
Trong trường hợp các triệu chứng của bệnh trở nên trầm trọng, bác sĩ có khả năng đề nghị tiêm hoặc uống corticosteroid. Thuốc này hoạt động bằng cách ức chế phản ứng viêm quanh dây thần kinh giữa, giúp giảm triệu chứng một cách tạm thời. Hơn nữa, việc tiêm lidocain - loại một thuốc gây tê cục bộ cũng giúp làm giảm cảm giác khó chịu.
9.3 Phẫu thuật
Nếu cần phải can thiệp, người bệnh sẽ trải qua phẫu thuật hội chứng ống cổ tay với phương pháp gây tê cục bộ (nghĩa là người bệnh sẽ tỉnh táo trong quá trình thực hiện phẫu thuật và trở về nhà trong cùng ngày). Để giảm áp lực tại chỗ, dây chằng nằm trên đỉnh ống cổ tay sẽ bị cắt. Bên cạnh đó, dây chằng xung quanh cổ tay cũng được bóc tách, giúp mở rộng không gian trong ống cổ tay. Đôi khi, bác sĩ có thể chọn cách phẫu thuật qua nội soi để giảm thiểu kích thước vết mổ trên da.
9.4 Chăm sóc hậu phẫu
Sau khi phẫu thuật, vết thương tại chỗ có khả năng sưng và cứng. Để giảm tình trạng này, người bệnh nên nâng cao tay hơn mức tim và thường xuyên cử động các ngón tay. Trong thời gian hồi phục, người bệnh sẽ cần đeo nẹp cổ tay vài tuần. Cảm giác đau và yếu cơ thường có xu hướng cải thiện trong vòng 2 tháng nhưng có khả năng cần đến 6 tháng đến 1 năm để hồi phục hoàn toàn.
9.5 Tập luyện khi bị hội chứng ống cổ tay
Các chuyên gia vật lý trị liệu sẽ hướng dẫn bài tập cho người bị bệnh nhằm giảm nhẹ các triệu chứng. Những bài tập này giúp kéo giãn và tăng cường sức mạnh, từ đó ngăn ngừa tình trạng đau, tê và yếu ở tay. Bên cạnh đó, các nhà trị liệu thể chất cũng chỉ dẫn những động tác chính xác để giảm nguy cơ viêm dây thần kinh giữa trở lại gây tái phát triệu chứng.
9.6 Điều trị bổ sung
Một số nghiên cứu cho rằng, ngoài các bài tập dành cho những người mắc hội chứng ống cổ tay, việc can thiệp nắn chỉnh khớp cổ tay, khuỷu tay và cột sống trên có thể giúp cải thiện tình trạng bệnh. Thêm vào đó, các bằng chứng khác cũng cho thấy châm cứu có tác dụng trong việc phục hồi chức năng thần kinh và giảm triệu chứng. Tuy nhiên, người bệnh cần tham vấn ý kiến bác sĩ trước khi bắt đầu bất kỳ phương pháp trị liệu nào hoặc các biện pháp bổ sung tại nhà.
10. Làm cách nào để ngăn chặn bệnh?
Để ngăn ngừa hội chứng ống cổ tay, mọi người cần thực hiện những biện pháp phòng ngừa vì các cách điều trị hiện tại chưa thể giúp cải thiện triệu chứng triệt để.
- Để không gây áp lực lên cổ tay, mọi người hãy giữ tư thế làm việc và tư thế ngủ đúng cách.
- Khi sử dụng các công cụ cầm tay, mọi người cần áp dụng các biện pháp bảo hộ lao động.
- Duỗi cổ tay và tay thường xuyên.
- Thường xuyên nghỉ ngơi để thư giãn tay chân, ngả lưng và thay đổi tư thế trong cả ngày làm việc.
- Khi bắt đầu cảm thấy ngứa ran, đau hoặc tê ở ngón tay và cánh tay, hãy nhớ rằng đây có thể là dấu hiệu cảnh báo bệnh.
Việc nắm bắt thông tin này không chỉ giúp bạn nhận diện sớm căn bệnh, mà còn hỗ trợ trong việc tìm kiếm sự can thiệp y tế thích hợp và điều chỉnh hoạt động hàng ngày để giảm bớt các triệu chứng khó chịu.
Khi mọi người cảm thấy tê, đau hoặc ngứa ran ở ngón tay hoặc cánh tay thì cần nghĩ đến dấu hiệu của hội chứng ống cổ tay. Việc nắm bắt thông tin như vậy không chỉ giúp mọi người phát hiện bệnh sớm mà còn hỗ trợ tìm kiếm sự giúp đỡ y tế thích hợp và điều chỉnh các hoạt động hàng ngày để giảm thiểu các triệu chứng khó chịu này.
Để đặt lịch khám tại viện, Quý khách vui lòng bấm số HOTLINE hoặc đặt lịch trực tiếp TẠI ĐÂY. Tải và đặt lịch khám tự động trên ứng dụng MyVinmec để quản lý, theo dõi lịch và đặt hẹn mọi lúc mọi nơi ngay trên ứng dụng.
Nguồn tham khảo: webmd.com
