Kiểm tra vú tại nhà đúng cách có thể giúp chị em phát hiện các vấn đề đang xảy ra với bầu ngực của mình. Đây cũng là một cách kiểm tra ung thư vú và phòng tránh bệnh hiệu quả. Bầu ngực đẹp, khỏe mạnh và căng tròn có thể nói là mong muốn của hầu hết phụ nữ. Tuy nhiên, không phải ai cũng biết cách chăm sóc bầu ngực thật tốt và bảo vệ bản thân khỏi những rủi ro về sức khỏe.
Bài viết này được viết dưới sự hướng dẫn chuyên môn của bác sĩ CKI Lã Thị Tiềm, chuyên ngành BS Ung bướu, tại Bệnh viện ĐKQT Vinmec Times City.
1. Các bước tự kiểm tra vú tại nhà
Thông thường, có 2 cách kiểm tra vú để mọi người có thể tự khám bầu ngực của bản thân, bao gồm quan sát và sờ nắn. Chi tiết như sau:
1.1. Quan sát trước gương
Cởi áo và đứng trước gương để quan sát với ánh sáng đầy đủ. Mọi người có thể tự kiểm tra vú ở cả ba tư thế như trong hình minh hoạ để phát hiện các điểm bất thường (nếu có).
Lúc này, bệnh nhân có thể quan sát toàn bộ tuyến vú trước gương để phát hiện điểm bất thường. Cụ thể, bệnh nhân cần quan sát những điều sau:
- Quan sát hình dạng: Hãy so sánh giữa hai bên vú. Dù hai bên vú có thể không hoàn toàn đều nhau, nhưng không bao giờ có sự thay đổi đột ngột về kích thước.
- Quan sát da: Quan sát xem da vú có dấu hiệu bất thường như phát ban, đỏ, nhăn, lõm hoặc xuất hiện tình trạng da sần lên giống như vỏ cam không.
- Quan sát núm vú: Xem có thay đổi nào như núm vú bị tụt, xuất hiện loét, đỏ, ngứa, sưng hay có dịch tiết ra không.
- Quan sát các mạch máu: Kiểm tra xem hệ thống tĩnh mạch có gì bất thường không.
- Nâng ngực bằng hai tay: Nâng ngực bằng hai tay và quan sát nửa dưới của ngực cũng như đường viền vú xem có sự thay đổi nào không.
1.2 Sờ nắn vú để phát hiện bất thường
Bệnh nhân có thể sờ nắn toàn bộ vùng vú nhằm phát hiện bất thường bằng các cách sau:
- Sờ nắn nửa ngoài của vú phải: Nằm ngửa, lót một chiếc gối mỏng ở lưng dưới để dễ dàng sờ nắn ngực. Nghiêng nhẹ sang bên trái để kiểm tra vú phải. Sau đó, nâng tay phải để đặt mu bàn tay lên trán.
- Kiểm tra vú bằng ba ngón giữa: Sử dụng mặt dưới của ba đầu ngón tay giữa, giữ ngón tay thẳng và khép lại trong quá trình sờ nắn. Sau đó, bắt đầu di chuyển ba ngón tay theo vòng tròn nhỏ với đường kính bằng với chiều ngang của ba ngón tay. Sau đó, bắt đầu di chuyển ngón tay từ trên xuống dưới. Thực hiện phương pháp này lần lượt ở 3 mức áp lực: nhẹ để kiểm tra mô gần bề mặt, trung bình cho mô sâu hơn, và mạnh để cảm nhận các mô sâu gần xương sườn.
- Sờ theo đường xoắn ốc: Bắt đầu từ bên ngoài vú rồi tiến vào trong, vị trí bắt đầu sẽ là phía trên từ vùng vú ngang nách và phía dưới, ngang với đường nịt vú. Di chuyển tay chậm rãi theo hình xoắn ốc, từ ngoài vào trong cho đến khi chạm núm vú. Không nhấc tay khỏi vú khi kiểm tra, và lặp lại 3 lần với các mức áp lực khác nhau để cảm nhận các thay đổi bất thường (nếu có).
- Sờ nắn nửa trong của vú phải: Bỏ gối ra khỏi lưng, bỏ tay khỏi trán, đặt cánh tay nằm gập góc trên giường. Kiểm tra khu vực quanh núm vú bằng cách di chuyển tay theo hình tròn nhưng không bóp núm vú. Kiểm tra các mô vú còn lại bằng cách sờ theo đường zic zac lên xuống cho tới khi tay đã di chuyển đến giữa ngực. Thực hiện phương pháp này ba lần với ba mức áp lực như các cách ở trên.
2. Các lưu ý khi thực hiện kiểm tra vú
Nhìn chung, các chị em nên lưu ý một số điều sau khi tự kiểm tra vú tại nhà.
- Hãy tạo thói quen tự kiểm tra vú mỗi tháng một lần. Điều này nhằm mục đích làm quen với hình dạng và cảm giác của bầu ngực.
- Nếu còn kinh nguyệt, chị em phụ nữ hãy chọn một ngày cố định trong tuần đầu tiên sau khi sạch kinh để tự kiểm tra vú.
- Nếu đã mãn kinh, đang mang thai hoặc có chu kỳ kinh nguyệt không đều, chị em hãy chọn một ngày dễ nhớ và cố định trong tháng để kiểm tra vú.
Tuy nhiên, mọi người cần lưu ý rằng cách kiểm tra ung thư vú tại nhà không thể thay thế các phương pháp sàng lọc ung thư vú chuyên sâu như siêu âm vú, sinh thiết hay chụp nhũ ảnh. Khi phát hiện bất thường, mọi người hãy đến gặp bác sĩ thực hiện các cách kiểm tra ung thư vú khác và có được chẩn đoán chính xác nhất.
Vì thế, chị em hãy liên hệ bác sĩ nếu phát hiện các thay đổi sau trong quá trình thực hiện các cách kiểm tra ung thư vú:
- Sờ thấy một hoặc nhiều cục cứng ở vú: Nếu không phải trong kỳ kinh nguyệt mà chị em cảm nhận được các cục cứng, xuất hiện khối u đối xứng cả hai bên ngực, ở dưới nách hoặc khu vực quanh núm vú, kèm cảm giác đau, hãy đến ngay cơ sở y tế để được kiểm tra sớm.
- Có sự thay đổi về hình dạng hoặc kích thước của vú: Kích thước vòng 1 tăng hoặc giảm không rõ nguyên nhân là dấu hiệu cảnh báo cơ thể đang gặp vấn đề về sức khỏe. Ngoài ra, 2 bên ngực không cân xứng cũng là một dấu hiệu cần quan tâm.
- Vùng da vú bị dày lên, nổi sần như da cam, sưng đỏ hoặc có vẻ khác biệt so với vùng da xung quanh.
- Xuất hiện vết lõm, sưng, hoặc vết hằn trên vùng da của bầu vú
- Núm vú có sự thay đổi, ví dụ như bị đẩy ra ngoài, tụt vào trong, hoặc chảy dịch có màu trong suốt, hồng, đỏ hoặc vàng.
- Vú bị đỏ, nóng, sưng, đau toàn bộ vú hoặc ở một vị trí cụ thể.
- Ngứa, lở loét, nổi vảy hoặc phát ban ở vú hoặc núm vú.
Lúc này, các bác sĩ sẽ dùng các cách kiểm tra ung thư vú khác như bằng mắt thường, cùng với đó là các xét nghiệm khác như siêu âm tuyến vú hoặc chụp X-Quang tuyến vú để có đánh giá cụ thể. Nếu nghi ngờ, bác sĩ sẽ chỉ định thêm các cách kiểm tra ung thư vú khác như chụp MRI tuyến vú hoặc sinh thiết u vú để tìm ra bản chất của khối u tại vú là gì.
Vì thế, mọi người nên có thói quen kiểm tra vú đều đặn. Khi kiểm tra nhiều lần, chị em sẽ hiểu biết rõ hơn về bầu ngực của mình và dễ dàng nhận ra những sự thay đổi.
Để đặt lịch khám tại viện, Quý khách vui lòng bấm số HOTLINE hoặc đặt lịch trực tiếp TẠI ĐÂY. Tải và đặt lịch khám tự động trên ứng dụng MyVinmec để quản lý, theo dõi lịch và đặt hẹn mọi lúc mọi nơi ngay trên ứng dụng.
