Phục hồi chức năng sau phẫu thuật cột sống cổ trước là quá trình lâu dài, đòi hỏi bệnh nhân cần có sự kiên trì. Đồng thời, để đảm bảo kết quả phục hồi nhanh chóng và hiệu quả, bệnh nhân nên tuân thủ chỉ định và hướng dẫn của bác sĩ khi ở viện và ở nhà. Bài viết sau đây sẽ chia sẻ chi tiết hơn về cách chăm sóc và giáo dục sức khỏe sau phẫu thuật cột sống cổ trước.
Bài viết này được viết dưới sự hướng dẫn chuyên môn của các bác sĩ thuộc khoa Ngoại thần kinh, Khoa Ngoại tổng hợp của Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec.
1. Quản lý đau tại nhà sau phẫu thuật cột sống cổ trước
Sau phẫu thuật cột sống cổ, bệnh nhân có thể trải qua một số cơn đau. Trong 1 đến 4 tuần đầu sau phẫu thuật, thuốc giảm đau gây nghiện thường được kê đơn để hỗ trợ bệnh nhân giảm đau. Tuy nhiên, do thuốc có thể gây nghiện và có tác dụng phụ như buồn nôn, táo bón, bệnh nhân nên hạn chế sử dụng trong thời gian dài.
Để ngăn ngừa táo bón, bệnh nhân nên đi bộ đều đặn, uống đủ nước và ăn thực phẩm giàu chất xơ như đậu, ngũ cốc cám, trái cây, rau. Ngoài ra, nhiều bệnh nhân cũng cần dùng thuốc nhuận tràng trong giai đoạn này.
Khi ngừng sử dụng thuốc giảm đau có chất gây nghiện, Acetaminophen thường là lựa chọn phổ biến. Tuy nhiên, bệnh nhân cần kiểm tra thành phần trước khi dùng bất kỳ sản phẩm nào chứa Acetaminophen vì một số thuốc gây nghiện cũng có thể chứa chất này, liều lượng cao có thể gây hại cho gan.
Việc sử dụng các loại thuốc chống viêm không steroid (NSAID) như aspirin, ibuprofen, naproxen và COX-2 không được khuyến khích sử dụng trong vài tháng sau phẫu thuật vì có thể cản trở quá trình hợp nhất xương.
Một số bệnh nhân có thể được chỉ định dùng thuốc giãn cơ. Trước khi bắt đầu, điều cần thiết là phải thảo luận với bác sĩ phẫu thuật hoặc dược sĩ về các biện pháp phòng ngừa và khả năng tương tác của thuốc với các loại thuốc khác. Việc sử dụng thuốc giãn cơ nên được giới hạn trong thời gian ngắn. Nếu thuốc giảm đau và giãn cơ không hiệu quả hoặc gây ra tác dụng phụ phiền toái, bệnh nhân nên liên hệ với bác sĩ.
Giảm đau cho bệnh nhân không chỉ dựa vào thuốc, bệnh nhân có thể áp dụng chườm đá từ 15 đến 20 phút mỗi giờ trong 4 giờ liên tục để cải thiện triệu chứng. Việc chườm đá đặc biệt hiệu quả sau các cơn đau do hoạt động. Luôn đặt một chiếc khăn hoặc miếng vải ngăn cách da và đá để tránh bỏng lạnh.
Bệnh nhân thường tái khám với bác sĩ sau 2 tuần để đánh giá tình trạng phục hồi chức năng sau phẫu thuật cột sống cổ và nhận hướng dẫn cho các bước tiếp theo.
2. Sau 3 tuần đến 3 tháng sau khi phẫu thuật cột sống cổ trước cần làm gì?
Sau 3 tuần, bệnh nhân thường được khuyến khích thực hiện một số công việc nhẹ nhàng trong nhà và có thể nâng các vật nặng lên đến 4,5 kg. Tuy nhiên, vẫn cần chú ý đến việc nghỉ ngơi và giải lao nếu cảm thấy mệt mỏi.
Mặc dù bệnh nhân có thể cảm thấy khỏe hơn nhiều vào thời điểm này nhưng tình trạng tê hoặc yếu ở cánh tay vẫn có thể xảy ra.
2.1. Thời gian phục hồi chức năng sau phẫu thuật cột sống cổ trước
Thời gian hồi phục sau phẫu thuật có thể khác nhau giữa các bệnh nhân. Một số có thể quay trở lại làm việc chỉ sau vài ngày hoặc một tuần, trong khi những người khác có thể bắt đầu tập vật lý trị liệu khoảng 4 tuần sau phẫu thuật và tiếp tục trong khoảng 2 đến 3 tháng.
Sau 3 tuần, bệnh nhân thường được giải tỏa để làm một số công việc nhẹ nhàng trong nhà. Giờ đây, bệnh nhân được cho phép nâng các vật có trọng lượng lên đến 10 pound. Tuy nhiên, điều quan trọng vẫn là giải lao và nghỉ ngơi nếu tình trạng mệt mỏi xuất hiện.
Mặc dù có thể cảm thấy tốt hơn nhiều vào thời điểm này, nhưng vẫn có thể bị tê hoặc yếu cánh tay.
2.2. Vật lý trị liệu điển hình sau phẫu thuật cột sống cổ trước
Đây là những gì bệnh nhân thường có thể kỳ vọng khi tham gia vật lý trị liệu:
Giảm đau và viêm là những mối quan tâm chính lúc đầu. Các phương pháp như chườm đá, kích thích điện, xoa bóp và các liệu pháp khác có thể được áp dụng để giúp bệnh nhân cảm thấy thoải mái hơn.
Thêm các hoạt động một cách chậm rãi. Các bài tập nhằm mục đích tăng cường và giúp các cơ ổn định lưng được kết hợp. Bệnh nhân cũng được hướng dẫn các thói quen mới, an toàn hơn để thực hiện các hoạt động thường ngày và đòi hỏi hoạt động thể chất nhiều hơn. Việc này, được gọi là "cơ học cơ thể", nhằm dạy bệnh nhân cách chuyển động an toàn hơn.
Trở lại công việc cũng là một trong những mục tiêu quan trọng. Vì thế, nhà trị liệu vật lý có thể hợp tác với cá nhân để phát triển các thay đổi giúp quá trình quay trở lại làm việc an toàn hơn, nếu điều đó khả thi.
2.3. Quay trở lại với công việc
Thời điểm bệnh nhân trở lại làm việc chủ yếu phụ thuộc vào mức độ hồi phục và bản chất công việc. Một số bệnh nhân có thể quay lại làm chỉ sau 3 hoặc 4 ngày phẫu thuật. Bác sĩ phẫu thuật sẽ đưa ra lời khuyên về thời điểm thích hợp để trở lại làm việc và liệu có cần thay đổi công việc không.
2.4. Liền xương lâu dài
Sự liền xương sẽ trở nên vững chắc sau khoảng 3 tháng và xương mới sẽ tiếp tục phát triển mạnh trong vòng một năm. Bác sĩ phẫu thuật có thể sử dụng chụp X-quang để kiểm tra tiến trình liền xương. Sau 3 tháng, bác sĩ có thể cho phép bệnh nhân chơi các môn thể thao như golf hoặc tennis. Tuy nhiên, thường mất tới một năm trước khi bệnh nhân có thể tham gia các môn thể thao tiếp xúc hoặc các hoạt động mạo hiểm khác liên quan đến cổ.
3. Một số bài tập phục hồi chức năng sau phẫu thuật cột sống cổ
Sau khi cơn đau giảm, bệnh nhân có thể dễ dàng trở lại thói quen cũ nhưng tình trạng đau cổ tái phát là điều phổ biến. Duy trì các kỹ thuật nâng đồ an toàn, tư thế đúng, tập thể dục thích hợp và tránh hút thuốc lá là những chiến lược hiệu quả để ngăn ngừa cơn đau tái phát.
Một số bài tập bệnh nhân có thể tham khảo:
- Bài tập xoay chậu ra phía sau: Nằm ngửa và co 2 gối, đặt 2 tay dưới hông, đặt hông chạm vào tay, giữ lại rồi sau đó thả lỏng.
- Ép gối tới ngực 2 chân: Nằm ngửa, 2 gối duỗi thẳng, sau đó dùng 2 tay kéo 2 chân về phía ngực cho đến khi cảm nhận được sự căng ở thắt lưng, giữ lại rồi thả lỏng chân.
- Bài tập trượt tường: Đứng 2 chân rộng bằng vai, tựa lưng vào tường. Sau đó, đặt hai tay lên hông, lưng áp tường, trượt xuống cho đến khi gối co lại, giữ vị trí, sau đó từ từ đứng thẳng trở lại.
- Bài tập nằm chống tay: Bệnh nhân nằm sấp, chống hai tay cho đến khi lưng căng, thắt lưng hõm xuống, hông không nhấc khỏi giường, giữ nguyên tư thế rồi trở lại nằm sấp ban đầu.
Vì phẫu thuật cột sống cổ trước là một quá trình lớn đòi hỏi sự kiên trì trong chăm sóc cũng như tập luyện phục hồi, bệnh nhân cần chú ý tuân thủ chặt chẽ theo hướng dẫn của bác sĩ trong và sau quá trình hậu phẫu để đảm bảo phục hồi nhanh chóng và hiệu quả.
Hiện nay, Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec trang bị đầy đủ các thiết bị phẫu thuật và vật lý trị liệu chức năng để phục vụ người bệnh sau các cuộc phẫu thuật. Quy trình từ khám bệnh, phẫu thuật đến phục hồi chức năng đều được thực hiện dưới sự hướng dẫn của các bác sĩ có chuyên môn cao và kinh nghiệm, đảm bảo tiến độ hồi phục sức khỏe của bệnh nhân diễn ra thuận lợi.
Để đặt lịch khám tại viện, Quý khách vui lòng bấm số HOTLINE hoặc đặt lịch trực tiếp TẠI ĐÂY. Tải và đặt lịch khám tự động trên ứng dụng MyVinmec để quản lý, theo dõi lịch và đặt hẹn mọi lúc mọi nơi ngay trên ứng dụng.
