Giảm đau do ung thư di căn xương là một trong những ưu tiên hàng đầu trong quá trình điều trị ung thư. Các phương pháp giảm đau hiện nay rất đa dạng, từ việc sử dụng thuốc giảm đau, xạ trị, đến các kỹ thuật can thiệp như phẫu thuật hoặc tiêm thuốc trực tiếp vào vị trí tổn thương. Mục tiêu của việc điều trị này là kiểm soát cơn đau, cải thiện chất lượng cuộc sống bệnh nhân.
Bài viết này được viết dưới sự hướng dẫn chuyên môn của các bác sĩ thuộc khoa Ung Bướu - Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec.
1. Ung thư di căn xương là gì?
Ung thư di căn xương thường xuất hiện ở giai đoạn cuối của bệnh, khi khối u ung thư từ vị trí ban đầu di căn sang xương, gây tổn thương nghiêm trọng đến cấu trúc của xương. Trong cơ thể, xương là một trong những nơi dễ bị ung thư tấn công và di căn nhất.
Quá trình di căn này làm hủy hoại các mô xương, tác động đến các dây thần kinh xung quanh, gây đau, làm suy giảm sức khỏe, ảnh hưởng lớn đến cuộc sống hàng ngày của bệnh nhân, và cuối cùng có thể dẫn đến tử vong.
Những loại ung thư thường di căn xương:
- Ung thư phổi.
- Ung thư vú (ở nữ giới).
- Ung thư tuyến tiền liệt.
- Ung thư dạ dày.
- Ung thư tuyến giáp.
- Ung thư thận.
Ung thư di căn thường xuất hiện tại các xương sau:
- Cột sống.
- Xương chậu.
- Các xương sườn.
- Xương sọ.
- Xương cánh tay.
- Các xương dài ở chi dưới.
2. Triệu chứng
Ở giai đoạn đầu, ung thư di căn đến xương có thể không gây ra bất kỳ dấu hiệu gì. Khi bệnh tiến triển, các triệu chứng có thể gồm:
- Đau xương khớp.
- Thần kinh bị chèn ép.
- Chèn ép lên tủy sống.
- Bệnh gãy xương.
Dấu hiệu ung thư di căn xương thường chỉ biểu hiện rõ khi ung thư đã ở giai đoạn muộn và di căn tới xương. Phát hiện sớm tình trạng này sẽ giúp xác định chính xác giai đoạn ung thư, đồng thời nâng cao hiệu quả giảm đau do ung thư di căn xương và tiên lượng.
3. Ung thư di căn xương gây đau như thế nào?
Ung thư di căn xương thường mang lại những cơn đau dữ dội và khó chịu. Các cơn đau này thường kéo dài, ảnh hưởng nghiêm trọng đến thể trạng của bệnh nhân. Việc không điều trị kịp thời có thể khiến cơn đau trở nặng hơn, dẫn đến suy kiệt và tăng nguy cơ tử vong.
Cơn đau do ung thư di căn đến xương diễn ra qua các giai đoạn:
- Ban đầu, khối u tạo áp lực làm căng màng xương, kế đó chèn ép làm tăng áp lực nội sọ hoặc hành tủy.
- Tiếp theo, khối u chèn ép, di căn và phá hủy mô xương xung quanh, làm suy yếu cấu trúc xương, phá huỷ xương và dẫn đến bệnh gãy xương.
- Ngoài ra, sự kích thích các đầu mút dây thần kinh trong xương bởi khối u di căn có thể dẫn đến hoại tử.
4. Chẩn đoán bệnh
Chẩn đoán ung thư di căn xương thường dựa vào các biện pháp như sau:
- Khám lâm sàng.
- Chụp X-quang: Chỉ định chụp X-quang ở những vị trí nghi ngờ khối u bị di căn. Tuy nhiên, phương pháp này không đánh giá toàn bộ hệ thống xương và chỉ phát hiện tổn thương khi mật độ xương giảm từ 30% đến 50%. Điều này có nghĩa là bệnh thường được chẩn đoán muộn và một số vị trí di căn có thể không phát hiện.
- Chụp cắt lớp vi tính (CT scan) và chụp cộng hưởng từ (MRI): Đây là hai kỹ thuật giúp phát hiện ung thư di căn vào xương chính xác hơn so với X-quang, tuy nhiên, chúng không thể đánh giá toàn bộ hệ xương và thường được chỉ định khi khối u gây ra các triệu chứng khu trú.
- Chụp xạ hình xương là phương pháp phát hiện di căn xương có độ nhạy cao, giúp đánh giá đầy đủ toàn bộ hệ thống xương và khớp. Khi kết hợp với chụp cắt lớp, phương pháp này giúp xác định rõ ràng vị trí và đặc điểm tổn thương xương, hỗ trợ cho quá trình sinh thiết.
5. Giảm đau do ung thư di căn như thế nào?
Mục đích của việc điều trị giảm đau do ung thư di căn xương là cải thiện chất lượng sống cho bệnh nhân, đồng thời giảm kích thước khối u và những tổn thương do khối u gây ra, từ đó giảm bớt cơn đau.
Các phương pháp điều trị giảm đau cho ung thư di căn xương bao gồm:
- Sử dụng thuốc giảm đau.
- Xạ trị.
- Tiến hành phẫu thuật hoặc thủ thuật (diệt hạch đám rối thân tạng dưới sự hướng dẫn của máy chụp cắt lớp vi tính).
5.1 Dùng thuốc giảm đau
Tổ chức Y tế Thế giới phân loại việc điều trị giảm đau do ung thư di căn xương thành ba mức độ như sau:
- Bậc 1: Kiểm soát cơn đau mà không sử dụng thuốc phiện, có thể kết hợp với các chất hỗ trợ khác.
- Đối với người trưởng thành: Dùng Paracetamol với liều từ 500mg đến 1000mg, uống cách nhau 4 đến 6 giờ khi cần thiết, không vượt quá 4000mg trong ngày.
- Đối với trẻ em dưới 12 tuổi: Dùng Paracetamol theo liều 10 - 15mg/kg trọng lượng cơ thể, cách nhau 4 - 6 giờ nếu cần.
- Bậc 2: Sử dụng thuốc giảm đau có chứa thuốc phiện, có thể kèm hoặc không kèm theo thuốc bổ trợ.
- Liều dùng bao gồm Paracetamol kết hợp với codein hoặc tramadol, mỗi lần 1 - 2 viên, dùng cách 4 - 6 giờ, không quá 8 viên một ngày và không sử dụng quá 5 ngày.
- Những bệnh nhân ung thư có suy gan, thận hoặc người lớn tuổi cần giảm liều lượng.
- Bậc 3: Giảm đau bằng thuốc phiện liều cao kết hợp với thuốc giảm đau không có thuốc phiện hoặc sử dụng các chất hỗ trợ. Morphin hoặc các dẫn xuất của morphin sẽ được lựa chọn tùy theo mức độ đau của bệnh nhân, với liều lượng dao động từ 5 đến 30mg, mỗi 4 giờ, có thể uống hoặc tiêm.
5.2 Xạ trị
Xạ trị, với các phương pháp chiếu trong và chiếu ngoài, là phương thức giảm đau do ung thư di căn xương hiệu quả. Phương pháp này giúp giảm đau trong thời gian dài, ít tác dụng phụ và không cần dùng thuốc giảm đau có chứa thuốc phiện, chi phí điều trị thấp. Xạ trị chiếu ngoài được chỉ định cho bệnh nhân ung thư di căn kèm theo biến chứng.
Quy trình điều trị giảm đau cho bệnh nhân gồm các bước sau:
- Đầu tiên, bệnh nhân sẽ được kiểm tra tổng quát và đánh giá mức độ đau bằng thang điểm VAS.
- Sau khi có kết quả, bác sĩ sẽ tiến hành chẩn đoán và thảo luận phương pháp điều trị.
- Bệnh nhân sẽ chụp cắt lớp vi tính để mô phỏng quá trình xạ trị. Sau đó, bác sĩ sẽ xây dựng kế hoạch điều trị.
- Phác đồ xạ trị sẽ được lựa chọn phù hợp.
- Bệnh nhân sẽ được theo dõi và đánh giá khả năng đáp ứng với quá trình điều trị.
5.3 Thủ thuật diệt hạch đám rối thân tạng
Diệt hạch đám rối thân tạng là một kỹ thuật tiên tiến, ít xâm lấn, mang lại hiệu quả giảm đau lâu dài mà không cần gây mê cho bệnh nhân. Thủ thuật này thực hiện bằng cách chọc kim vào vị trí đám rối (dưới sự hướng dẫn của máy cắt lớp vi tính) và dùng cồn tuyệt đối để tiêu diệt các hạch.
Phương pháp này được chỉ định cho các trường hợp như:
- Ung thư thực quản (đoạn dưới).
- Ung thư dạ dày.
- Ung thư đại tràng.
- Ung thư trực tràng.
- Ung thư gan.
- Ung thư túi mật.
- Ung thư tụy.
- Ung thư tuyến thượng thận.
- Ung thư tinh hoàn.
- Ung thư buồng trứng.
- Ung thư tử cung.
- Ung thư bàng quang.
- Đặc biệt khi ung thư đã di căn vào xương và gây đau dai dẳng, không thể kiểm soát bằng thuốc giảm đau.
Bệnh nhân ung thư giai đoạn cuối khi ung thư đã di căn đến xương sẽ gặp phải những cơn đau nghiêm trọng và kéo dài. Việc điều trị giảm đau có vai trò quan trọng trong việc nâng cao chất lượng sống cho người bệnh.
Để đặt lịch khám tại viện, Quý khách vui lòng bấm số HOTLINE hoặc đặt lịch trực tiếp TẠI ĐÂY. Tải và đặt lịch khám tự động trên ứng dụng MyVinmec để quản lý, theo dõi lịch và đặt hẹn mọi lúc mọi nơi ngay trên ứng dụng.
XEM THÊM:
