Bài viết được viết bởi ThS.BS Nguyễn Văn Khánh - Bác sĩ Giải phẫu bệnh, Khoa Xét nghiệm - Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec Times City.
Sau khi sinh thiết vú, mẫu bệnh phẩm sẽ được xét nghiệm dưới kính hiển vi bởi một bác sĩ được gọi là bác sĩ giải phẫu bệnh. Kết quả giải phẫu bệnh sẽ được gửi lại cho bác sĩ điều trị của bạn. Thông tin trong kết quả giải phẫu bệnh sẽ giúp theo dõi và điều trị cho bạn. Nội dung các câu hỏi và trả lời dưới đây sẽ giúp bạn hiểu thêm về các thuật ngữ y khoa mà bạn thấy trong kết quả giải phẫu bệnh của mình.
1. Giải thích các thuật ngữ
Các thuật ngữ sau: bệnh tuyến, bệnh tuyến xơ hóa, dị sản apocrine, nang, biến đổi tế bào trụ, quá sản tế bào trụ, cầu collagen, giãn ống tuyến vú hoặc biến đổi xơ nang có nghĩa là gì? - Tất cả các thuật ngữ này là các biến đổi không phải ung thư (lành tính) được các bác sỹ giải phẫu bệnh thấy dưới kính hiển vi. Chúng không quan trọng khi thấy trên mảnh sinh thiết có ung thư tuyến vú xâm nhập.
Hoại tử mỡ là gì?
Hoại tử mỡ là một tổn thương lành tính không có nguy cơ gây ung thư. Hầu hết nguyên nhân là do chấn thương vú, mặc dù nó cũng có thể gặp ở những người mà không có bất kỳ chấn thương nào vào vú.
Quá sản ống thông thường là gì?
Quá sản ống thông thường là một tổn thương lành tính mà có nguy cơ thấp gây ung thư. Không cần phải phẫu thuật hoặc điều trị khác nếu chỉ có tổn thương này.
Sẹo sao hoặc tổn thương xơ hóa phức tạp là gì?
Các đặc điểm này là lành tính (không phải ung thư). Nếu có các đặc điểm này trên mẫu sinh thiết mở, thì không cần phải điều trị gì thêm. Tuy nhiên, nếu thấy chúng trên sinh thiết lõi, thì nó không đơn giản. Nếu tổn thương nhỏ, đã lấy hết trên sinh thiết lõi hoặc không liên quan đến những gì thấy trên phim nhũ ảnh thì không cần phải điều trị gì thêm.Tuy nhiên, với các tổn thương lớn hơn hoặc không lấy hết trên sinh thiết lõi, thì cần phẫu thuật để lấy nhiều mô từ vùng đó hơn vì đôi khi chúng được tìm thấy gần các tổn thương nghiêm trọng hơn. Bạn nên nói chuyện với bác sĩ điều trị để lựa chọn phải làm gì thì tốt nhất.
U nhú có nghĩa là gì?
U nhú là một loại u phát triển lành tính (không phải ung thư). Nếu một u nhú được phát hiện trên mẫu sinh thiết mở, thì thường không cần điều trị gì thêm. Khi một u nhú được chẩn đoán trên sinh thiết lõi, thì nó không đơn giản. Nếu u nhú là nhỏ và các đặc điểm trên phim nhũ ảnh cũng giống với một u nhú (và không có các tổn thương nghiêm trọng hơn), thì không cần phải điều trị gì thêm.
Tuy nhiên, các bác sĩ thường khuyến cáo nên phẫu thuật lấy bỏ nhiều mô hơn để chắc chắn là không có bất kỳ tổn thương nghiêm trọng hơn ở gần đó. Bạn nên nói chuyện với bác sĩ điều trị để lựa chọn phải làm gì thì tốt nhất.
Tổn thương không điển hình biểu mô phẳng là gì (Flat epithelial atypical)?
Tổn thương không điển hình biểu mô phẳng không phải là ung thư. Đôi khi, nó được phát hiện gần các tổn thương khác nghiêm trọng hơn. Nếu tổn thương không điển hình biểu mô phẳng được thấy trên một mẫu sinh thiết mở, thường thì không cần điều trị gì thêm.
Tuy nhiên, nếu tổn thương không điển hình biểu mô phẳng được thấy trên sinh thiết lõi, bác sĩ của bạn có thể khuyên bạn nên phẫu thuật để lấy thêm các mô xung quanh. Cách tốt nhất để điều trị tổn thương không điển hình biểu mô phẳng là không rõ ràng. Nếu sinh thiết của bạn có tổn thương không điển hình biểu mô phẳng, thì tốt nhất bạn nên nói chuyện với bác sĩ điều trị của mình để cùng thảo luận xem nên làm gì thêm.
U xơ tuyến hoặc u phyllodes là gì?
U xơ tuyến (Fibroadenoma) là u lành tính (không phải ung thư) hay gặp nhất trong tuyến vú. Nếu u được chẩn đoán trên sinh thiết lõi và các đặc điểm trên phim nhũ ảnh phù hợp với u xơ tuyến (và không có tổn thương gì nghiêm trọng hơn), thì không cần phải phẫu thuật lấy bỏ và có thể chỉ cần theo dõi mà không cần điều trị gì thêm. Nếu u phát triển lớn hơn và hoặc gây mất thẩm mỹ, thì có thể phẫu thuật lấy bỏ.
Một u phyllodes (phyllodes tumor) là một u tuyến vú rất hiếm gặp, nó phát triển từ các tế bào trong mô đệm (mô liên kết) của tuyến vú. Các u này thường là u lành tính, nhưng chúng cũng có thể tái phát và là nguyên nhân gây mất thẩm mỹ của vú nếu phẫu thuật không lấy được hết u. Đôi khi chúng có thể là ác tính (ung thư). Các u phyllodes ác tính có thể xâm lấn ra ngoài tuyến vú. Nếu một u phyllodes được chẩn đoán trên sinh thiết lõi, thì cần phải phẫu thuật để lấy toàn bộ khối u.
Trong một số trường hợp khó phân biệt được giữa một u xơ tuyến (u lành tính) hay là một u phyllodes trên sinh thiết lõi. Trong những trường hợp đó, bác sĩ giải phẫu bệnh gọi đó là một tổn thương xơ biểu mô giàu tế bào hoặc một tấn sản xơ biểu mô lành tính. Bởi vì nó có thể là một u phyllode, là loại u cần phẫu thuật lấy bỏ toàn bộ (thường là một trong các phương pháp phẫu thuật bảo tồn tuyến vú, ví dụ như lumpectomy).
Vôi hóa hay vi vôi hóa là gì?
Vi vôi hóa hay vôi hóa là sự lắng đọng các khoáng chất có thể có trong cả các tổn thương tuyến vú không phải ung thư và các tổn thương ung thư. Chúng có thể thấy trên cả phim chụp nhũ ảnh hoặc dưới kính hiển vi. Vì một số vôi hóa được thấy trong các vùng chứa ung thư, nên sự hiện diện của chúng trên phim chụp nhũ ảnh là dấu hiệu chỉ điểm để sinh thiết vào vùng này. Sau đó, bác sĩ giải phẫu bệnh quan sát mẫu mô được lấy ra và chắc chắn rằng mẫu đó có chứa vôi hóa. Nếu có vôi hóa, bác sĩ hiểu rằng mẫu sinh thiết đã lấy đúng vào vùng tổn thương (chính là các vùng bất thường có chứa vôi hóa trên nhũ ảnh).
Vi vôi hóa và vôi hóa chỉ quan trọng vì đôi khi chúng được thấy trong các vùng có chứa ung thư. Khi chúng được tìm thấy đơn độc (không có các biến đổi đáng lo ngại trong các ống hoặc tiểu thùy), thì chúng không quan trọng.
Các xét nghiệm đặc biệt như Cytokeratin, CK5/6, p63, SMA là gì?
Đây là các xét nghiệm đặc biệt mà bác sĩ giải phẫu bệnh sử dụng giúp chẩn đoán ung thư vú xâm nhập hoặc xác định ung thư di căn trong các hạch lympho. Không phải tất cả các trường hợp đều cần làm các xét nghiệm này. Kết quả giải phẫu bệnh của bạn có đề cập đến các xét nghiệm này hay không đều không ảnh hưởng đến độ chính xác trong chẩn đoán.
Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec là một trong những bệnh viện không những đảm bảo chất lượng chuyên môn với đội ngũ y bác sĩ đầu ngành, hệ thống trang thiết bị công nghệ hiện đại mà còn nổi bật với dịch vụ khám, tư vấn và chữa bệnh toàn diện, chuyên nghiệp; không gian khám chữa bệnh văn minh, lịch sự, an toàn và tiệt trùng tối đa. Khách hàng khi chọn thực hiện các xét nghiệm tại đây có thể hoàn toàn yên tâm về độ chính xác của kết quả xét nghiệm.
Khách hàng có thể trực tiếp đến hệ thống Y tế Vinmec trên toàn quốc để thăm khám hoặc liên hệ hotline tại đây để được hỗ trợ.
Bài viết tham khảo nguồn: Hiệp hội ung thư Hoa Kỳ
