Điều lo lắng nhất cho các bậc phụ huynh khi đưa trẻ đi tiêm vắc-xin sởi là trẻ bị đau, sưng tại chỗ tiêm. Tuy nhiên, cơn đau sẽ giảm đi đáng kể khi trẻ được tiêm đúng cách. Vậy vắc-xin sởi có vị trí tiêm ở đâu, đường tiêm như thế nào?
1. Vắc-xin sởi là gì?
Vắc-xin sởi được điều chế từ vi rút sởi chủng Edmonston–Zagreb. Vắc-xin thường được tiêm kết hợp với vắc xin quai bị và rubella, được gọi là vắc- xin MMR (sởi-quai bị-rubella). Vắc-xin có dạng viên đông khô, màu trắng vàng, có dung dịch pha tiêm vắc-xin, sau khi được pha tiêm có thể tích 0,5ml. Vắc-xin sởi đông khô được bảo quản ở 37 độ C trong 7 ngày không bị giảm tác dụng.
2. Đường tiêm, vị trí tiêm vắc-xin sởi
Vắc-xin sởi được tiêm đúng cách sẽ giúp giảm đau cho trẻ trong quá trình tiêm chủng. Trong đó cơ bản nhất là cần đúng đường tiêm và vị trí tiêm. Vắc - xin sởi có đường tiêm, vị trí tiêm như sau:
- Tiêm dưới da sâu, vị trí mặt trước bên đùi đối với trẻ nhỏ (<= 6 tuổi).
- Tiêm bắp, vị trí cơ delta trên bắp tay không thuận đối với trẻ lớn hơn, thiếu niên và người trưởng thành (> 6 tuổi).
3. Vắc-xin sởi gây ra những phản ứng gì sau tiêm?
Trong vòng 24 tiếng sau khi tiêm, vắc-xin sởi có thể gây đau và sưng nhẹ tại chỗ tiêm, các triệu chứng thường tự khỏi sau 2 đến 3 ngày mà không cần phải can thiệp y tế. Sốt nhẹ cũng có thể xảy ra trong khoảng 7 - 12 ngày sau tiêm và kéo dài 1-2 ngày.
Phát ban thường bắt đầu từ 7 - 10 ngày sau tiêm và kéo dài 2 ngày. Các phản ứng phụ nhẹ xảy ra với mức độ ít hơn sau khi tiêm mũi thứ hai. Viêm não đã được báo cáo khi tiêm vắc-xin sởi với tỷ lệ khoảng 1/1000.000.000 trường hợp, tuy vậy vẫn chưa được chứng minh có mối liên quan đến vắc - xin.
Trong trường hợp tiêm vắc - xin phối hợp sởi - rubella, sởi - quai bị - rubella, một số tác dụng phụ khác cũng có thể xảy ra liên quan đến thành phần của vắc - xin phòng quai bị, rubella. Thành phần của vắc - xin phòng quai bị có thể gây ra một số tác dụng phụ như viêm tuyến mang tai, sốt nhẹ, sốt động kinh, viêm tinh hoàn.
Viêm màng não là trường hợp vô cùng hiếm xảy ra. Thành phần của vắc - xin phòng rubella có thể gây ra các tác dụng phụ đau khớp, viêm khớp kéo dài từ vài ngày đến vài tuần xảy ra ở nữ giới độ tuổi thanh thiếu niên, trưởng thành, hiếm gặp ở nam giới. Ngứa, nổi hạch bạch huyết, giảm tiểu cầu cũng có thể xảy ra. Sốc phản vệ hiếm khi gặp phải.
Trong trường hợp trẻ có dấu hiệu xảy ra các tác dụng phụ nặng như sốc phản vệ, phản ứng quá mẫn cấp tính, sốt cao, v.v... thì cần áp dụng các biện pháp xử trí tai biến kịp thời sau tiêm chủng.
4. Sưng tại chỗ tiêm vắc - xin cần làm gì?
Khi phụ huynh quan sát vùng tiêm của trẻ có dấu hiệu sưng tại chỗ tiêm thì cần thực hiện các biện pháp sau để giảm sưng cho trẻ:
- Thực hiện chườm lạnh để giảm đau cho trẻ, không chườm nóng
- Tránh chạm vào vùng tiêm của trẻ
- Tránh thực hiện các việc làm tác động đến vết tiêm vì có nguy cơ gây nhiễm khuẩn như bôi các loại kem, dầu; đắp các lát chanh, khoai tây, v.v.
Ngoài ra, các bậc phụ huynh cũng cần theo dõi và xử lý các tác dụng phụ khác của vắc - xin (nếu có) như phát ban, rối loạn tiêu hóa, sốt, v.v. Điều đó có nghĩa là phụ huynh cần có kiến thức và thực hành chăm sóc trẻ tại nhà sau khi tiêm chủng đúng cách, góp phần bảo đảm an toàn sức khỏe cho trẻ
5. Cần chuẩn bị gì trước khi đưa trẻ đi tiêm chủng?
Chuẩn bị cho trẻ một sức khỏe tốt cho trẻ trước khi đưa trẻ đi tiêm chủng là việc làm cần thiết, giúp tăng khả năng tạo kháng thể miễn dịch và hạn chế nguy cơ xảy ra các tác dụng phụ. Vậy nên, các bậc phụ huynh cần lưu ý:
- Cho trẻ ăn no, chế độ ăn đầy đủ chất dinh dưỡng trong thời gian trước tiêm chủng.
- Rèn luyện sức khỏe tốt cho trẻ như tăng cường tập thể dục, ăn ngủ đúng giờ giấc, v.v.
- Thông báo với cán bộ y tế về tình trạng sức khỏe của trẻ như: Đang mắc bệnh, đang điều trị, có dị tật bẩm sinh, tiền sử sinh non, tiền sử dị ứng, đặc biệt có các phản ứng mạnh với lần tiêm chủng trước như sốt cao, phát ban, sưng nề vùng tiêm.
- Hỏi cán bộ y tế về loại vắc - xin được tiêm chủng, những phản ứng có thể gặp và hướng dẫn theo dõi, chăm sóc trẻ sau tiêm chủng.
Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec có cung cấp dịch vụ tiêm chủng vắc-xin phòng Sởi - Quai bị - Rubella. Những ưu điểm khi tiêm vắc-xin tại Vinmec bao gồm:
- Trẻ sẽ được các bác sĩ chuyên khoa nhi - vắc-xin thăm khám, sàng lọc đầy đủ các vấn đề về thể trạng và sức khỏe, tư vấn về vắc-xin phòng bệnh và phác đồ tiêm, cách theo dõi và chăm sóc trẻ sau tiêm chủng trước khi ra chỉ định tiêm vắc-xin theo khuyến cáo mới nhất của Bộ Y tế & Tổ chức Y tế thế giới nhằm đảm bảo hiệu quả tốt và an toàn nhất cho trẻ.
- Trẻ sẽ được các bác sĩ chuyên khoa nhi - vắc-xin thăm khám, sàng lọc đầy đủ các vấn đề về thể trạng và sức khỏe, tư vấn về vắc-xin phòng bệnh và phác đồ tiêm, cách theo dõi và chăm sóc trẻ sau tiêm chủng trước khi ra chỉ định tiêm vắc-xin theo khuyến cáo mới nhất của Bộ Y tế & Tổ chức Y tế thế giới nhằm đảm bảo hiệu quả tốt và an toàn nhất cho trẻ.
- Đội ngũ bác sĩ và điều dưỡng nhi giàu kinh nghiệm, chuyên nghiệp, hiểu tâm lý trẻ và áp dụng cách giảm đau hiệu quả cho trẻ trong quá trình tiêm chủng.
- 100% trẻ tiêm chủng được theo dõi 30 phút sau tiêm và đánh giá lại sức khỏe trước khi ra về.
- Được theo dõi đa khoa trước, trong và sau tiêm chủng tại Hệ thống y tế Vinmec và luôn có ekip cấp cứu sẵn sàng phối hợp với phòng tiêm chủng xử trí các trường hợp sốc phản vệ, suy hô hấp - ngừng tuần hoàn, đảm bảo xử lý kịp thời, đúng phác đồ khi có sự cố xảy ra.
- Phòng tiêm chủng thoáng mát, có khu chơi, giúp trẻ có cảm giác thoải mái như đang dạo chơi và có tâm lý tốt trước và sau khi tiêm chủng.
- Vắc-xin được nhập khẩu và bảo quản tại hệ thống kho lạnh hiện đại, với dây chuyền bảo quản lạnh (Cold chain) đạt tiêu chuẩn GSP, giữ vắc-xin trong điều kiện tốt để đảm bảo chất lượng.
- Bố mẹ sẽ nhận tin nhắn nhắc lịch trước ngày tiêm và thông tin tiêm chủng của bé sẽ được đồng bộ với hệ thống thông tin tiêm chủng quốc gia.
Bên cạnh đó Vinmec hiện đang cung cấp Chương trình tiêm chủng trọn gói với nhiều loại vắc-xin đa dạng cho các đối tượng khác nhau, từ trẻ sơ sinh, trẻ nhỏ, người lớn, phụ nữ trước và trong khi mang thai.
Khách hàng có thể trực tiếp đến hệ thống Y tế Vinmec trên toàn quốc để thăm khám hoặc liên hệ hotline tại đây để được hỗ trợ.
