Bài viết của Thạc sĩ, Bác sĩ Mai Viễn Phương - Trưởng đơn nguyên Nội soi tiêu hóa - Khoa Khám bệnh & Nội khoa - Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec Central Park
Ung thư đại tràng là bệnh lý nguy hiểm và có tiên lượng sống thấp. Tuy nhiên, nếu được sàng lọc và phát hiện sớm bệnh có cơ hội được điều trị tốt hơn. Vì thế, Hiệp hội tiêu hoá Hoa Kỳ đã đưa ra một số ý kiến về độ tuổi nên thực hiện sàng lọc ung thư đại trực tràng.
1. Tổng quan
Hầu hết các ung thư đại trực tràng phát triển thông qua trình tự ung thư biểu mô tuyến, mang lại cơ hội ngăn ngừa ung thư bằng cách loại bỏ các tổn thương tiền thân của nó. Ngoài việc xác định ung thư đại trực tràng trong các giai đoạn sớm nhất, có thể chữa được. Khoảng 70% ung thư đại trực tràng lẻ tẻ phát triển từ polyp tuyến và 25% –30% phát sinh từ tổn thương răng cưa không cuống (SSL) thông qua con đường SSL đến ung thư biểu mô.
Các nỗ lực sàng lọc ung thư đại trực tràng là nhằm loại bỏ các u tuyến, SSL và phát hiện ung thư đại trực tràng giai đoạn sớm. Một số phương thức sàng lọc nhất định như nội soi đại tràng, nội soi đại tràng sigma, nội soi đại tràng ảo và xét nghiệm dựa trên phân ở mức độ thấp hơn, sẽ phát hiện các polyp tuyến tiên tiến, trong khi nội soi đại tràng là tối ưu để phát hiện SSL. Cắt bỏ polyp qua nội soi làm giảm tỷ lệ mắc ung thư đại trực tràng và tỷ lệ tử vong do ung thư đại trực tràng. Với bằng chứng mới liên quan đến việc tăng cường tuân thủ sàng lọc, các phương pháp mới hơn để sàng lọc ung thư đại trực tràng và bằng chứng hỗ trợ hiệu quả của việc sàng lọc, mục đích của bài viết này là cập nhật hướng dẫn sàng lọc ung thư đại trực tràng của Hiệp hội tiêu hoá Hoa Kỳ (ACG) năm 2009
2. Các khuyến cáo của Hiệp hội tiêu hoá Hoa Kỳ
- Các tác giả khuyên bạn nên sàng lọc ung thư đại trực tràng ở những người có nguy cơ trung bình: Từ 50 đến 75 tuổi để giảm tỷ lệ mắc u tuyến, ung thư đại trực tràng tiến triển và tỷ lệ tử vong do ung thư đại trực tràng. Khuyến nghị mạnh mẽ, bằng chứng chất lượng vừa phải
- Các tác giả đề nghị sàng lọc ung thư đại trực tràng ở những người có nguy cơ trung bình từ 45 đến 49 tuổi để giảm tỷ lệ mắc u tuyến, ung thư đại trực tràng tiến triển và tỷ lệ tử vong do ung thư đại trực tràng. Khuyến nghị có điều kiện; bằng chứng chất lượng rất thấp
- Các tác giả đề nghị rằng quyết định tiếp tục sàng lọc trên 75 tuổi phải được cá nhân hóa. Khuyến nghị có điều kiện; bằng chứng chất lượng rất thấp
- Các tác giả khuyến nghị nội soi đại tràng và xét nghiệm máu ẩn trong phân là phương thức sàng lọc chính để sàng lọc ung thư đại trực tràng. Khuyến nghị mạnh mẽ; bằng chứng chất lượng thấp
- Các tác giả đề nghị xem xét các xét nghiệm sàng lọc sau đây cho những cá nhân không thể hoặc không muốn trải qua nội soi đại tràng hoặc xét nghiệm máu ẩn trong phân: nội soi đại tràng sigma, xét nghiệm DNA trong phân đa mục tiêu, chụp cắt lớp vi tính đại tràng (nội soi đại tràng ảo) hoặc nội soi viên nang. Khuyến nghị có điều kiện; bằng chứng chất lượng rất thấp
- Các tác giả đề nghị chống lại Septin 9 để sàng lọc ung thư đại trực tràng. Khuyến nghị có điều kiện, chất lượng bằng chứng rất thấp
3. Kiểm tra ung thư đại trực tràng ở những người có nguy cơ trung bình bắt đầu từ 45 tuổi
Các nghiên cứu gần đây đã nhấn mạnh tỷ lệ mắc ung thư đại trực tràng ngày càng tăng ở những người dưới 50 tuổi ở Hoa Kỳ. Mặc dù tỷ lệ mắc ung thư đại trực tràng tiếp tục giảm ở những người từ 50 tuổi trở lên, tỷ lệ mắc bệnh đã tăng gấp đôi ở những người từ 20 đến 49 tuổi. Vào năm 2018, Hiệp hội Ung thư Hoa Kỳ đã công bố hướng dẫn với khuyến nghị đủ điều kiện để giảm tuổi bắt đầu sàng lọc ung thư đại trực tràng từ 50 xuống 45 tuổi ở nhóm dân số trưởng thành có nguy cơ trung bình, mặc dù các khuyến nghị hiện tại của Tổ chức phòng ngừa bệnh tật Hoa Kỳ (USPSTF) sẽ bắt đầu sàng lọc ở tuổi 50.
Các khuyến nghị đủ điều kiện này dựa trên các phân tích mô hình dự đoán và bằng chứng dịch tễ học theo nhóm tuổi về sự gia tăng tương đối 51% tỷ lệ mắc ung thư đại trực tràng ở những người dưới 50 tuổi từ năm 1974 đến năm 2013. Nghiên cứu mô hình hóa sử dụng 2 trong 3 mô hình Mạng lưới Giám sát và Can thiệp Ung thư cho thấy rằng việc bắt đầu sàng lọc ở tuổi 45 nằm trên phổ hiệu quả và việc bắt đầu sàng lọc ở tuổi 45 thay vì 50 tuổi sẽ có thêm khoảng 25 tuổi thọ - số năm đạt được trên 1.000 cá nhân được sàng lọc.
4. Sự đảo ngược xu hướng đáng báo động đối với tỷ lệ mắc ung thư đại trực tràng
Đáng chú ý, tại Hoà Kỳ tỷ lệ mắc ung thư đại trực tràng ở những người từ 50–64 tuổi, trước đây đã giảm 2% –3% mỗi năm, đã tăng 1% hàng năm từ năm 2011 đến năm 2016. Tỷ lệ mắc bệnh tăng tương tự cũng được quan sát thấy ở những người dưới 50 tuổi và một phần được cho là do hiệu ứng thuần tập khi sinh. Trong đó nguy cơ ung thư đại trực tràng tăng lên ở những người sinh sau năm 1950 được tiếp tục khi họ già đi. Người ta ước tính rằng những người sinh khoảng năm 1990 có gấp đôi nguy cơ ung thư ruột kết và 4 lần nguy cơ ung thư trực tràng so với những người sinh khoảng năm. Mặc dù lý do cho những quan sát này là phức tạp và đa yếu tố, nhưng thực tế là các nước phát triển khác đang báo cáo mức tăng tương tự về ung thư đại trực tràng khởi phát sớm và ảnh hưởng của nhóm thuần tập cho thấy rằng lối sống phương Tây (đặc biệt được minh chứng bởi dịch béo phì) là một đóng góp đáng kể.
5. Lợi thế của việc bắt đầu sàng lọc ở tuổi 45 thay vì 50 tuổi
Lợi thế của việc bắt đầu sàng lọc ở tuổi 45 thay vì 50 tuổi bao gồm giảm nguy cơ ung thư đại trực tràng do phát hiện sớm ung thư đại trực tràng ở nhóm tuổi này. Theo thời gian, việc phát hiện và cắt bỏ polyp ở những người từ 45–49 tuổi sẽ làm giảm tỷ lệ mắc bệnh ung thư đại trực tràng ở những người từ 50 tuổi trở lên. Ngoài ra, ngăn ngừa ung thư đại trực tràng trẻ là một mục tiêu mong muốn vì tác động xã hội của tử vong ung thư đại trực tràng ở độ tuổi sớm là đặc biệt nghiêm trọng.
6. Nhược điểm của thời điểm sàng lọc này
Nhược điểm của cách tiếp cận như vậy là các nguồn lực cần thiết để sàng lọc thêm các cá nhân từ 45 đến 49 tuổi và làm giảm đi những nỗ lực sàng lọc các cá nhân từ 50 tuổi trở lên. Tại Mỹ, do tỷ lệ khám sàng lọc hiện tại là gần 60% (57,9% ở độ tuổi 50–64 và 62,4% ở độ tuổi 50–75). Việc mở rộng dân số được sàng lọc có thể làm giảm tỷ lệ này khi nhấn mạnh chuyển sang sàng lọc những người từ 45 đến 49 tuổi với chi phí nỗ lực để sàng lọc những người từ 50 đến 75 tuổi không được sàng lọc. Một phân tích Markov gần đây đã đánh giá tác động ở cấp độ dân số của việc giảm độ tuổi sàng lọc xuống 45 tuổi và phát hiện ra rằng mặc dù việc bắt đầu trẻ hơn có thể hiệu quả về mặt chi phí. Tuy nhiên, việc nâng cao tỷ lệ sàng lọc ở những người 50–75 lên mục tiêu 80% sẽ ngăn ngừa 3 nhiều lần số ca tử vong do ung thư đại trực tràng với chi phí ít hơn khoảng 66%.
Có rất ít dữ liệu thực nghiệm về hiệu quả của sàng lọc ở những người có nguy cơ trung bình trẻ hơn và phương thức sàng lọc thích hợp nhất ở nhóm tuổi này chưa được biết đến.
7. Kiểm tra ung thư đại trực tràng ở người cao tuổi
Với sự gia tăng tuổi thọ và sự gia tăng dân số lão khoa, việc sàng lọc ung thư đại trực tràng ở người cao tuổi gây ra những hậu quả đáng kể cho sức khỏe cộng đồng. Bởi vì một số phân tích phân nhóm chi tiết về các thử nghiệm sàng lọc đã được báo cáo, rất ít dữ liệu thực nghiệm tồn tại về thời điểm tốt nhất để ngừng cung cấp sàng lọc. Có một số lý do khiến người cao tuổi có thể không nhận được lợi ích tương tự hoặc thậm chí có thể bị tổn hại khi khám sàng lọc. Lý do đầu tiên là tuổi thọ giảm.
Để đặt lịch khám tại viện, Quý khách vui lòng bấm số HOTLINE hoặc đặt lịch trực tiếp TẠI ĐÂY. Tải và đặt lịch khám tự động trên ứng dụng MyVinmec để quản lý, theo dõi lịch và đặt hẹn mọi lúc mọi nơi ngay trên ứng dụng.
Tài liệu tham khảo
Shaukat, Aasma MD và cộng sự. Hướng dẫn lâm sàng của ACG: Tầm soát Ung thư Đại trực tràng 2021. Tạp chí Tiêu hóa học Hoa Kỳ: Tháng 3 năm 2021 - Tập 116 - Số 3 - trang 458-479
