Ung thư tuyến giáp giai đoạn đầu thường chỉ được phát hiện khi khám sức khỏe định kỳ hoặc thông qua quá trình kiểm tra bệnh lý khác. Tiên lượng sống của ung thư tuyến giáp giai đoạn đầu thường khả quan với khả năng điều trị thành công cao. Vì thế, việc nhận biết các dấu hiệu bệnh và điều trị kịp thời rất quan trọng.
Bài viết này được viết dưới sự hướng dẫn chuyên môn của các bác sỹ thuộc Trung tâm Ung bướu Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec.
1. Ung thư tuyến giáp giai đoạn đầu
Tuyến giáp là cơ quan nằm ở cổ, đóng vai trò quan trọng trong kiểm soát trao đổi chất và chuyển hóa của cơ thể. Ung thư tuyến giáp là một loại bệnh ác tính phát triển từ các tế bào bất thường của tuyến giáp. Đây là loại ung thư nội tiết phổ biến nhất tại Việt Nam và trên toàn thế giới.
Ung thư tuyến giáp giai đoạn đầu là khi bệnh chỉ khu trú trong tuyến giáp, chưa lan đến các cơ quan lân cận hoặc di căn xa. Phát hiện ung thư ở giai đoạn này thường mang lại tỷ lệ chữa khỏi rất cao, với tỷ lệ sống sót sau 5 năm đạt tới 100%. Tuy nhiên, các triệu chứng của ung thư tuyến giáp giai đoạn đầu thường không rõ ràng, dễ bị bỏ qua hoặc nhầm lẫn với các bệnh lý khác.
Ung thư tuyến giáp thường được phân loại dựa trên đặc điểm mô bệnh học thành hai thể chính: thể biệt hóa và thể không biệt hóa, mỗi thể có những khác biệt về lâm sàng, tiên lượng và phương pháp điều trị. Phần lớn ung thư tuyến giáp thuộc thể biệt hóa, loại này tiến triển chậm, thường được phát hiện ở giai đoạn sớm, có thể điều trị bằng phương pháp phẫu thuật và có tiên lượng tốt.
Thể không biệt hóa của ung thư tuyến giáp thường tiến triển nhanh, bệnh thường được phát hiện ở giai đoạn muộn khi khối u đã xâm lấn rộng, di căn đến hạch và thậm chí di căn xa. Vì thế, tiên lượng cho thể này thường kém hơn so với thể biệt hóa.
2. Dấu hiệu ung thư tuyến giáp giai đoạn đầu
Các dấu hiệu của ung thư tuyến giáp giai đoạn đầu thường khó nhận biết, phần lớn được phát hiện ngẫu nhiên trong các buổi khám sức khỏe định kỳ hoặc khi kiểm tra vì một lý do sức khỏe khác. Do đó, việc tầm soát ung thư tuyến giáp rất quan trọng trong việc phát hiện sớm bệnh, đặc biệt là đối với các nhóm nguy cơ cao.
- Những người có tiền sử xạ trị hoặc tiếp xúc với tia bức xạ từ khi còn nhỏ, dễ nghi ngờ ung thư hơn xuất hiện các u đơn nhân tuyến giáp.
- Người sống gần biển (nơi có đủ iod trong thực phẩm) khi có u đơn nhân tuyến giáp thì nguy cơ mắc ung thư tuyến giáp cao hơn so với những người sống ở khu vực thiếu iod.
- Bệnh nhân có u đơn nhân hoặc đa nhân ở tuyến giáp.
Các dấu hiệu ung thư tuyến giáp giai đoạn đầu thường gặp là:
- Khối u ở vùng cổ: Bệnh nhân có thể nhận thấy sự thay đổi này khi cạo râu (đối với nam giới) hoặc trang điểm (đối với nữ giới). Ung thư tuyến giáp thường xuất hiện ở vùng cổ, dưới dạng khối u cứng, không di động khi nuốt, trong khi đó khối u lành tính của tuyến giáp thường mềm và di chuyển khi nuốt.
- Khàn giọng: Khối u tuyến giáp lớn có thể chèn ép thần kinh thanh quản, khí quản gây khàn giọng cho bệnh nhân và có thể dẫn đến tình trạng khò khè hoặc khó thở.
- Khó nuốt, cảm giác vướng khi nuốt: U ác tính ở tuyến giáp có thể chèn ép vào thực quản làm ảnh hưởng đến quá trình nuốt thức ăn.
- Hạch vùng cổ: Sự xuất hiện của hạch cổ có thể là dấu hiệu giúp phát hiện ung thư tuyến giáp.
Ngoài ra ung thư tuyến giáp còn có những biểu hiện khác như:
- Thay đổi giọng nói
- Mệt mỏi
- Đau phía trước cổ hoặc sau tai
- Các tuyến ở cổ bị sưng
- Ho dai dẳng không rõ nguyên nhân
3. Phải làm gì khi xuất hiện các dấu hiệu nghi ngờ ung thư tuyến giáp?
Khi có các dấu hiệu nghi ngờ ung thư tuyến giáp, chúng ta nên đến bệnh viện để khám và tiến hành các xét nghiệm cần thiết. Bác sĩ sẽ thu thập tiền sử bệnh, tiến hành kiểm tra các dấu hiệu nghi ngờ ở tuyến giáp cùng các cơ quan khác. Sau đó, bác sĩ sẽ chỉ định thực hiện một số xét nghiệm cận lâm sàng để xác định chính xác chẩn đoán.
- Siêu âm tuyến giáp: Siêu âm là phương pháp đầu tiên thường được chỉ định để kiểm tra và phát hiện sớm các bất thường ở tuyến giáp. Quá trình này giúp đánh giá vị trí, kích thước và đặc điểm của khối u tuyến giáp cũng như mức độ nguy cơ ác tính. Ngoài ra, siêu âm màu còn có thể cung cấp thông tin về tính chất và số lượng các "hạt giáp" trong tuyến giáp.
- Xét nghiệm máu đánh giá chức năng tuyến giáp: Các xét nghiệm máu bao gồm FT4, TSH và các chỉ số khác được sử dụng để đánh giá chức năng hoạt động của tuyến giáp.
- Chụp cắt lớp vi tính hoặc cộng hưởng từ vùng cổ: Khi so với siêu âm, những kỹ thuật chẩn đoán hình ảnh này sẽ cung cấp một cái nhìn toàn diện và chính xác hơn về tổn thương tuyến giáp.
- Xạ hình tuyến giáp: Phương pháp này được sử dụng để đánh giá chức năng của tuyến giáp, nhân giáp và xác định tình trạng ung thư.
- Giải phẫu bệnh: Khi có nghi ngờ về nhân giáp hay u giáp, bác sĩ sẽ chỉ định thực hiện chọc hút tế bào để kiểm tra. Kết quả quan sát dưới kính hiển vi sẽ cung cấp thông tin về khả năng lành tính hay ác tính của tình trạng bệnh. Để xác nhận chẩn đoán ung thư tuyến giáp, cần phải có mẫu bệnh phẩm để phân tích mô bệnh học.
4. Các phương pháp điều trị ung thư tuyến giáp giai đoạn đầu
Nếu bệnh nhân được chẩn đoán mắc ung thư tuyến giáp giai đoạn sớm, quá trình điều trị nên được tiến hành theo hướng dẫn của bác sĩ chuyên khoa. Các phương pháp điều trị ung thư tuyến giáp có thể bao gồm:
- Phẫu thuật: Đây là phương pháp chính để điều trị triệt để ung thư tuyến giáp. Ngay khi phát hiện ung thư giai đoạn sớm, bệnh nhân thường cần phẫu thuật để loại bỏ toàn bộ tuyến giáp hoặc một phần như thùy giáp, eo giáp. Điều này giúp ngăn chặn sự phát triển của các tế bào ác tính và tránh để khối u phát triển lớn, từ đó tăng cơ hội chữa khỏi bệnh.
- Điều trị Iod phóng xạ (I-131): Sau phẫu thuật tuyến giáp, liệu pháp Iod phóng xạ thường được chỉ định nhằm tiêu diệt các mô ác tính còn sót lại. I-131 có thể gây ra một số tác dụng phụ như khô miệng.
- Điều trị nội tiết: Sau khi phẫu thuật cắt bỏ tuyến giáp và điều trị I-131, bệnh nhân có thể cần bổ sung hormon tuyến giáp để thay thế lượng hormon bị thiếu hụt. Liều lượng thuốc sẽ được bác sĩ điều chỉnh dựa trên chức năng tuyến giáp của bệnh nhân tại từng thời điểm cụ thể.
5. Các biện pháp phòng tránh ung thư tuyến giáp
Các biện pháp sau có thể giúp phòng tránh ung thư tuyến giáp:
- Hạn chế tiếp xúc với tia bức xạ: Tránh tiếp xúc sớm và thường xuyên với tia bức xạ ngay từ khi còn nhỏ. Nếu cần thiết phải tiếp xúc với bức xạ cho các mục đích chẩn đoán hình ảnh, mọi người nên tuân thủ chặt chẽ các hướng dẫn của bác sĩ.
- Chế độ dinh dưỡng cân bằng: Cần hạn chế thức ăn giàu chất béo như thức ăn nhanh và đồ chiên rán. Nên ưu tiên các loại rau xanh, trái cây và thực phẩm giàu vitamin, khoáng chất thiết yếu cho cơ thể. Đồng thời, mọi người cần điều chỉnh lượng iod hợp lý trong chế độ ăn uống, vì cả thiếu và thừa iod đều có thể ảnh hưởng tiêu cực đến tuyến giáp.
- Duy trì cân nặng hợp lý: Thực hiện một lối sống khoa học và lành mạnh, bao gồm tập thể dục thường xuyên và tham gia các hoạt động thể thao để giữ cân nặng ở mức hợp lý.
- Chú ý đến các dấu hiệu bất thường ở tuyến giáp: Khi nhận thấy các triệu chứng nghi ngờ ung thư tuyến giáp, không nên chủ quan mà cần đến bệnh viện để kiểm tra kịp thời. Đồng thời, việc khám sức khỏe định kỳ cũng rất quan trọng để sàng lọc và tầm soát ung thư tuyến giáp, đặc biệt là trong trường hợp bệnh nhân không có triệu chứng rõ ràng và đối với những người có tiền sử gia đình mắc bệnh. Phát hiện sớm ung thư tuyến giáp là yếu tố then chốt để cải thiện khả năng chữa lành bệnh.
Tóm lại, ung thư tuyến giáp là một bệnh lý có khả năng chữa khỏi nếu được phát hiện sớm ở giai đoạn đầu. So với nhiều loại ung thư khác, ung thư tuyến giáp thường ít ác tính hơn và có tỷ lệ điều trị thành công cao. Do đó, việc nhận biết các dấu hiệu của ung thư tuyến giáp giai đoạn đầu là rất quan trọng để có thể thăm khám và điều trị kịp thời.
Để đặt lịch khám tại viện, Quý khách vui lòng bấm số HOTLINE hoặc đặt lịch trực tiếp TẠI ĐÂY. Tải và đặt lịch khám tự động trên ứng dụng MyVinmec để quản lý, theo dõi lịch và đặt hẹn mọi lúc mọi nơi ngay trên ứng dụng.
