Buồn nôn là cảm giác muốn nôn, nhưng nôn thực tế chưa xảy ra. Nôn và buồn nôn là những triệu chứng khá phổ biến, có thể xảy ra ở tất cả lứa tuổi và do nhiều nguyên nhân khác nhau. Không giống với trẻ lớn, trẻ sơ sinh bị buồn nôn không thể trao đổi với người lớn, vì vậy dấu hiệu trẻ sơ sinh muốn nôn thường bị bỏ qua.
1. Nguyên nhân làm cho trẻ sơ sinh bị buồn nôn
Xác định nguyên nhân gây ra buồn nôn và nôn ở trẻ sơ sinh phải dựa vào nhiều yếu tố đặc hiệu khác nhau. Các nguyên nhân phổ biến làm cho trẻ sơ sinh buồn nôn hoặc thậm chí khiến trẻ sơ sinh bị nôn bao gồm:
1.1 Các nguyên nhân bệnh lý
- Viêm dạ dày ruột cấp do virus
- Trào ngược dạ dày thực quản
- Hẹp môn vị bẩm sinh
- Tắc ruột (ví dụ, tắc ruột phân xu, xoắn ruột, hẹp ruột), ...
1.2 Các sai lầm về ăn uống và chăm sóc
- Cho trẻ bú mẹ sai tư thế, ngậm bắt núm vú chưa đúng cách, dẫn đến tình trạng nuốt phải nhiều khí vào dạ dày làm trẻ sơ sinh bị buồn nôn, nôn.
- Cho trẻ bú một lượng quá nhiều mỗi cữ ăn.
- Đặt trẻ nằm ngay sau khi cho ăn no.
- Băng rốn, quấn tã, quấn khăn quá chặt cũng có thể làm cho trẻ sơ sinh bị buồn nôn, nôn.
- Trẻ cử động nhiều trong và ngay sau khi ăn, ...
2. Dấu hiệu nhận biết trẻ sơ sinh muốn nôn
Trẻ lớn có thể nói cho chúng ta khi chúng ốm hoặc cảm thấy sắp nôn. Tuy nhiên trẻ nhỏ, đặc biệt là trẻ sơ sinh bị buồn nôn không thể làm điều này, nhưng nếu chú ý các bậc cha mẹ có thể nhận biết thông qua các dấu hiệu:
- Trẻ quấy khóc, bú kém hoặc bỏ bú, bụng chướng, thấy quai ruột nổi.
- Trẻ sơ sinh muốn nôn có các triệu chứng co thắt cơ vùng bụng và gần như nôn thực sự.
- Trẻ sơ sinh bị buồn nôn thường đi kèm với những dấu hiệu của hệ thần kinh tự động chẳng hạn như nhịp tim tăng lên và tiết nhiều nước bọt.
- Triệu chứng kích thích, ngạt thở, và các dấu hiệu hô hấp (ví dụ, thở rít, khò khè) có thể là dấu hiệu trẻ sơ sinh muốn nôn do trào ngược dạ dày thực quản.
- Trẻ sơ sinh bị buồn nôn có thể có các dấu hiệu khác đi kèm như da tái xanh hoặc trẻ có vẻ không khỏe, táo bón, tiêu chảy, ....
3. Các dấu hiệu cảnh báo nguy hiểm khi trẻ sơ sinh bị buồn nôn và nôn
Buồn nôn và nôn là một cơ chế bảo vệ trẻ, giúp loại bỏ độc tố gây bệnh tiềm tàng, tuy nhiên, nó cũng có thể là dấu hiệu của bệnh lý nghiêm trọng. Trẻ sơ sinh muốn nôn hoặc trẻ sơ sinh bị nôn đi kèm với một trong các vấn đề sau cần được đưa đi đến cơ sở y tế kiểm tra sức khỏe:
- Nôn lượng nhiều, nôn trong 2 cữ ăn liên tiếp hoặc nôn trên 3 lần/ ngày.
- Môi và miệng trẻ bị khô, mắt trũng do bị mất nước.
- Trẻ bị sốt, có các dấu hiệu nhiễm trùng.
- Nôn tái diễn nhiều lần hoặc nôn dịch mật (màu vàng hoặc xanh) hoặc nôn dữ dội thường nghĩ đến nguyên nhân tắc nghẽn tiêu hóa cần can thiệp.
- Đặc biệt cảnh giác khi trẻ sơ sinh bị nôn mà trước đó có chấn thương vùng đầu, xuất hiện dấu hiệu cứng cổ, khó thở, ngủ gà, ... có thể là nôn do tăng áp lực nội sọ, rất nguy hiểm.
4. Xử trí khi trẻ sơ sinh bị buồn nôn và nôn
Các thuốc chống nôn thường được sử dụng ở người lớn để giảm buồn nôn và ngăn ngừa nôn. Ở trẻ em bị buồn nôn và nôn ít khi được chỉ định và chỉ sử dụng với trẻ từ 2 tuổi trở lên bởi vì những thuốc này có nguy cơ gây ra các phản ứng phụ, hiệu quả chưa rõ ràng, và làm che lấp bệnh nền.Khi trẻ sơ sinh bị buồn nôn và nôn, nếu không có những dấu hiệu cảnh báo nghiêm trọng cần sự can thiệp của y tế đã đề cập bên trên thì cần ưu tiên bù nước (nếu nôn xảy ra), sau đó tìm kiếm và giải quyết nguyên nhân rối loạn:
4.1 Nếu trẻ sơ sinh bị buồn nôn, nôn do bệnh lý:
Đưa trẻ đến cơ sở y tế khám để có xử trí chuyên khoa phù hợp.
4.2 Nếu trẻ sơ sinh bị buồn nôn, nôn do cho ăn uống và chăm sóc sai cách:
Cần thay đổi thói quen chăm sóc và cách thức cho trẻ bú:
- Điều chỉnh tư thế cho trẻ sơ sinh ngậm bắt vú đúng.
- Nếu cho trẻ bú bình thì nghiêng bình sữa sao cho sữa lắp đầy núm vú mới cho trẻ ngậm.
- Chia các cữ bú ra thành nhiều bữa.
- Kê cao đầu trẻ trong và sau khi bú.
- Cho bé ợ hơi sau khi bú.
- Tránh quấn tã, khăn quá chặt sau khi bé bú no.
- Xoa nhẹ nhàng quanh rốn, bụng giúp giảm co thắt dạ dày, cải thiện nhu động ruột, giúp trẻ bài tiết phân đều đặn hàng ngày, làm giảm chướng bụng.
Nếu trẻ sơ sinh bị buồn nôn kéo dài, có thể sử dụng các liệu pháp khác chẳng hạn như trị liệu âm nhạc để đánh lạc hướng trẻ.
Như vậy, phản ứng buồn nôn, nôn có thể giúp trẻ sơ sinh loại bỏ các độc chất ra khỏi cơ thể nhưng cũng có thể là triệu chứng của các tình trạng bệnh lý, hoặc biểu hiện của việc cha mẹ chăm sóc trẻ chưa đúng. Bởi vì không thể giao tiếp nên trẻ sơ sinh bị buồn nôn thường dễ bị bỏ qua, điều này gây ra nhiều rủi ro cho trẻ. Cha mẹ cần phải nâng cao kiến thức về sức khỏe, học cách chăm sóc trẻ sơ sinh đúng cách nhằm phát hiện sớm những bất thường để xử trí kịp thời, giúp trẻ đạt được sức khỏe tốt và phát triển tối ưu.
Để đặt lịch khám tại viện, Quý khách vui lòng bấm số HOTLINE hoặc đặt lịch trực tiếp TẠI ĐÂY. Tải và đặt lịch khám tự động trên ứng dụng MyVinmec để quản lý, theo dõi lịch và đặt hẹn mọi lúc mọi nơi ngay trên ứng dụng.
