Đau lưng thoát vị đĩa đệm là một vấn đề sức khỏe phổ biến, đặc biệt là khi nói đến thoát vị đĩa đệm cột sống thắt lưng. Tình trạng này gây ra những cơn đau nhức khó chịu, lan xuống chân, tê bì, thậm chí yếu cơ, ảnh hưởng nghiêm trọng đến khả năng vận động của người bệnh và làm ảnh hưởng đến đời sống sinh hoạt của người bệnh.
Bài viết được tư vấn chuyên môn bởi Bác sĩ chuyên khoa II Phạm Văn Minh - Bác sĩ Chấn thương chỉnh hình - Khoa Ngoại tổng hợp - Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec Phú Quốc. Bác sĩ đã có gần 45 năm kinh nghiệm trong lĩnh vực Chấn thương chỉnh hình.
1. Thoát vị đĩa đệm là gì?
Đĩa đệm là một cấu trúc hình thấu kính lồi hai mặt, nằm giữa hai thân đốt sống, bao gồm ba phần chính: nhân nhầy, vòng sợi và mâm sụn. Đĩa đệm giống như một lớp đệm giúp giảm sốc và hỗ trợ các chuyển động linh hoạt của cơ thể, như cúi, ngửa, nghiêng hay xoay. Điều này là nhờ vào khả năng dịch chuyển sinh lý của nhân nhầy trong đĩa đệm.
Thoát vị đĩa đệm là một bệnh lý phổ biến hiện nay. Bệnh xuất hiện do các cấu trúc của đĩa đệm bị xơ hóa khi về già, kết hợp với quá trình lão hoá tự nhiên của cơ thể cùng các tác động ngoại lực gây rách bao xơ của đĩa đệm. Khi bao xơ bị rách hoặc đứt , nhân nhầy có thể thoát ra ngoài tạo ra khe hở. Điều này không chỉ chèn ép các rễ thần kinh mà còn có thể tác động lên màng tủy, gây đau nhức vùng thắt lưng.
2. Tìm hiểu về bệnh đau lưng thoát vị đĩa đệm
Hiện nay, khoảng 30% dân số Việt Nam có nguy cơ bị đau lưng thoát vị đĩa đệm. Đây là tình trạng chủ yếu xảy ra ở vùng thắt lưng, nơi đóng vai trò quan trọng trong việc di chuyển của cơ thể, đặc biệt là ở các đốt sống L4 - L5 và L5 - S1. Những vùng này phải chịu một áp lực lớn từ trọng lượng cơ thể trong các hoạt động hàng ngày.
Một vấn đề đáng lo ngại là số lượng bệnh nhân bị thoát vị đĩa đệm đang gia tăng nhanh chóng và điều này không chỉ xảy ra ở người lớn tuổi mà còn ngày càng phổ biến ở những người trẻ.
Với sự tiến bộ của công nghệ thông tin hiện nay, người bệnh nên chủ động tìm hiểu về các triệu chứng của thoát vị đĩa đệm cột sống thắt lưng. Điều này giúp họ nhận diện sớm căn bệnh và có thể can thiệp kịp thời, từ đó giảm thiểu những tác động xấu đối với sức khỏe.
3. Triệu chứng của đau lưng thoát vị đĩa đệm
Thoát vị đĩa đệm cột sống thắt lưng diễn biến qua hai giai đoạn chính:
- Giai đoạn đau cấp tính: Cơn đau lưng xuất hiện đột ngột, thường sau một chấn thương hoặc khi vận động quá sức. Cơn đau có thể tái phát mỗi khi người bệnh thực hiện những động tác tương tự.
- Giai đoạn chèn ép rễ thần kinh: Lúc này, người bệnh sẽ cảm thấy đau lan xuống chân, cơn đau trở nên dữ dội hơn khi đứng, đi lại hoặc khi hắt hơi, rặn mạnh. Tuy nhiên, khi nằm nghỉ ngơi, cơn đau sẽ giảm dần.
Các dấu hiệu nhận biết thoát vị đĩa đệm tại cột sống thắt lưng bao gồm:
- Các triệu chứng thần kinh của đau lưng thoát vị đĩa đệm có thể bao gồm: yếu cơ, gặp khó khăn khi cầm nắm đồ vật, tê hoặc cảm giác ngứa ran ở một hoặc cả hai chân, khả năng vận động bị hạn chế, khiến việc đi lại trở nên khó khăn.
- Cơn đau có thể thay đổi từ âm ỉ đến dữ dội, thậm chí ho hoặc hắt hơi có thể khiến cơn đau trở nên nặng hơn.
- Đau thắt lưng có thể lan ra mông và chân, kèm theo cảm giác tê hoặc nhức xương khớp. Việc ngồi hoặc đứng lâu sẽ làm cơn đau trở nên trầm trọng hơn.
4. Thoát vị đĩa đệm cột sống thắt lưng có nguy hiểm không?
Thoát vị đĩa đệm không chỉ gây đau đớn, tê bì và cảm giác châm chích tại vị trí thoát vị, nếu không được điều trị kịp thời, bệnh có thể dẫn đến những biến chứng nghiêm trọng như:
- Rối loạn đại tiểu tiện: Khi khối thoát vị chèn ép vào bó thần kinh đuôi ngựa, bệnh nhân có thể gặp phải các vấn đề như bí tiểu, tiểu són, hoặc mất kiểm soát trong việc đại tiểu tiện.
- Teo cơ: Sự chèn ép lên rễ thần kinh khiến máu không thể cung cấp đầy đủ cho các cơ bắp, gây ra tình trạng teo cơ ở chân hoặc tay, làm giảm khả năng vận động.
- Liệt: Nếu bệnh tiến triển đến giai đoạn sau, các cơ bị teo dần và có thể dẫn đến liệt hoàn toàn. Người bệnh sẽ không thể tự vận động và cần sự hỗ trợ từ người thân hoặc các thiết bị di chuyển.
Thông thường, liệu pháp điều trị bảo tồn được ưu tiên sử dụng để kiểm soát tình trạng bệnh. Tuy nhiên, trong nhiều trường hợp, người bệnh cần phải can thiệp phẫu thuật kịp thời để ngăn ngừa nguy cơ bị tàn tật vĩnh viễn.
5. Điều trị đau lưng do thoát vị đĩa đệm như thế nào?
Về cơ chế sinh học, một khi đĩa đệm đã bị thoát vị, dù được điều trị bằng phương pháp nào cũng sẽ không thể hoàn toàn trở lại trạng thái bình thường như ban đầu. Tuy nhiên, nếu điều trị đúng cách và kịp thời, bệnh nhân vẫn có thể hồi phục đến 85-90% so với ban đầu. Hiện nay, có ba phương pháp chính để điều trị thoát vị đĩa đệm cột sống thắt lưng:
- Điều trị nội khoa: Phương pháp này bao gồm các biện pháp như nghỉ ngơi hợp lý, vật lý trị liệu, châm cứu, bấm huyệt, kéo giãn, kết hợp với các loại thuốc chống viêm, giảm đau và giãn cơ để giảm triệu chứng và cải thiện khả năng vận động.
- Can thiệp tối thiểu: Những phương pháp này bao gồm giảm áp đĩa đệm bằng hóa tiêu nhân, sử dụng ozone oxygen, laser, sóng radio, nhằm làm giảm áp lực lên đĩa đệm và giảm đau mà không cần can thiệp phẫu thuật.
- Phẫu thuật đau lưng thoát vị đĩa đệm: Phẫu thuật thường được chỉ định cho những bệnh nhân không đáp ứng với điều trị nội khoa sau 6-8 tuần, hoặc khi có các biến chứng như viêm loét dạ dày do dùng thuốc giảm đau kéo dài, thoát vị gây rách bao xơ, có mảnh rời di trú gây chèn ép rễ thần kinh cấp tính,...
Nếu không có sự can thiệp điều trị kịp thời, đau lưng thoát vị đĩa đệm thì rất khó có thể phục hồi hoàn toàn, thậm chí nguy cơ khiến người bệnh bị tàn phế là rất cao. Vì vậy, mỗi người cần phải biết lắng nghe cơ thể, nhận diện sớm các triệu chứng và áp dụng đúng phương pháp điều trị để rút ngắn thời gian hồi phục, ngăn ngừa các biến chứng nguy hiểm có thể xảy ra.
Để đặt lịch khám tại viện, Quý khách vui lòng bấm số HOTLINE hoặc đặt lịch trực tiếp TẠI ĐÂY. Tải và đặt lịch khám tự động trên ứng dụng MyVinmec để quản lý, theo dõi lịch và đặt hẹn mọi lúc mọi nơi ngay trên ứng dụng.
