Dexacin 0,5mg có thành phần chính là Dexamethasone, thuộc nhóm thuốc chống viêm chống dị ứng chứa steroid, được bào chế dưới dạng viên nén, chai 500 viên. Hiểu rõ tác dụng cũng như tuân thủ đúng chỉ định và liều dùng Dexacin 0,5mg sẽ giúp người bệnh nâng cao hiệu quả điều trị và phòng tránh các tác dụng phụ không mong muốn.
1. Công dụng thuốc Dexacin 0,5mg
Hoạt chất Dexamethasone có trong thuốc Dexacin 0,5mg là một glucocorticoid tổng hợp, không tan trong nước, được sử dụng để thay thế cho steroid tự nhiên do vỏ tuyến thượng thận tổng hợp. Vì vậy, Dexamethason có các tác dụng chính tương tự tác dụng sinh lý của Glucocorticoid nội sinh như: chống viêm, chống dị ứng và ức chế miễn dịch. Về khả năng chống viêm, Dexamethason mạnh hơn Prednisolon 7 lần và mạnh hơn Hydrocortison 30 lần. Đối với tác dụng đến cân bằng điện giải, vai trò của Dexamethasone không nhiều.
Dexamethason có thể được dùng bằng đường uống, tiêm bắp, tiêm tại chỗ, hít hoặc bôi tại chỗ, sử dụng trong các trường hợp corticoid được chỉ định như sốc do chấn thương, chảy máu, phẫu thuật, hoặc do nhiễm khuẩn, phù não, viêm khớp dạng thấp, các bệnh viêm khớp và mô mềm khác, dị ứng cấp tính, phù thần kinh, phù mạch, các giai đoạn cấp của hen phế quản hoặc bệnh huyết thanh.
Khi điều trị với Dexamethason nếu cần thiết phải kết hợp thêm kháng sinh toàn thân và các biện pháp hỗ trợ khác. Dexamethason bôi tại chỗ để điều trị triệu chứng viêm hay dị ứng, dùng trong các trường hợp viêm kết mạc, ống tai ngoài hoặc niêm mạc mũi ở ống tai ngoài hoặc mắt. Liệu pháp corticosteroid chỉ là thuốc điều trị triệu chứng, vì vậy, cần phải xác định hoặc loại trừ nguyên nhân viêm nếu có thể.
Dexamethasone hay các thuốc chống viêm steroid được dùng cho cả mục đích điều trị và chẩn đoán khi dùng liều cao hơn liều sinh lý. Điều này có nghĩa là ở liều dược lý, Dexamethasone toàn thân sẽ gây ức chế tuyến yên giải phóng corticotropin (ACTH) làm vỏ tuyến thượng thận ngừng tiết hormon corticosteroid, gây suy vỏ tuyến thượng thận.
Cơ chế chống viêm của Dexamethasone là sự phối hợp của nhiều quá trình như: ổn định màng lysosome, giảm tính thấm thành mạch, hạn chế giải phóng các hydrolase acid gây phá hủy bạch cầu, ức chế sự tập trung của các đại thực bào tại ổ viêm, giảm kết dính bạch cầu với nội mô mao mạch. Tác dụng chống dị ứng được thực hiện nhờ sự đối kháng với hoạt tính của histamin, giảm tăng sinh nguyên bào sợi, giảm thành phần bổ thể và sự lắng đọng collagen.
2. Chỉ định và chống chỉ định của thuốc Dexacin 0,5mg
Chỉ định của thuốc Dexacin 0,5mg
Thuốc Dexacin 0,5mg được chỉ định trong các trường hợp bệnh nhân có các rối loạn do viêm, dị ứng, bệnh lý tự miễn như:
- Dị ứng: sốc phản vệ, phù Quincke nghiêm trọng
- Nhiễm trùng: Viêm thanh quản rít ở trẻ em; Sốt thương hàn nặng kèm sốt, lú lẫn, hôn mê
- Thần kinh: phù não do khối u, áp xe
- Tai mũi họng: viêm thanh quản khó thở.
Chống chỉ định của thuốc Dexacin 0,5mg
Không sử dụng thuốc Dexacin 0,5mg trong các trường hợp:
- Nhiễm trùng toàn thân, không sử dụng các kháng sinh đặc hiệu
- Có tiền sử quá mẫn với Dexamethasone hoặc bất kỳ thành phần nào của thuốc
- Suy giảm miễn dịch do đang nhiễm virus hoặc tiêm vaccin virus sống giảm độc lực
3. Liều dùng và cách sử dụng thuốc Dexacin 0,5mg
Cách sử dụng: Thuốc Dexacin 0,5mg được sử dụng bằng đường uống. Bệnh nhân uống toàn bộ viên thuốc Dexacin 0,5mg với nửa cốc nước.
Một số nguyên tắc cần tuân thủ khi sử dụng liệu pháp glucocorticoid:
- Chỉ sử dụng thuốc glucocorticoid khi thật cần thiết và thường chỉ dùng như một biện pháp hỗ trợ cho các thuốc đặc trị khác.
- Nếu phải dùng lâu dài, luôn sử dụng liều thấp nhất có thể trong thời gian ngắn nhất có thể.
- Dexamethasone hay các loại Corticosteroid khác chỉ là thuốc điều trị triệu chứng, không có tác dụng điều trị bệnh.
- Cá nhân hóa liều sử dụng cho từng đối tượng khác nhau và phải được xác định bằng phương pháp thử-sai để tìm được liều ban đầu, tiếp theo duy trì và điều chỉnh cho đến khi đạt được đáp ứng mong muốn và phải thường xuyên đánh giá hiệu quả trong suốt quá trình điều trị và tùy thuộc tính chất của bệnh.
- Sử dụng corticosteroid nói chung Dexamethasone nói riêng trong thời gian lâu dài và liều cao sẽ tăng khả năng bị các tác dụng phụ không mong muốn.
- Khi giảm liều corticosteroid cần phải thực hiện từ từ đến liều thấp nhất có hiệu quả và để phục hồi lại chức năng của hệ trục vùng dưới đồi - tuyến yên - thượng thận.
- Tạm ngưng tăng liều nếu bệnh nhân stress hoặc có bệnh cấp tính trong thời gian điều trị.
Liều dùng trong một số trường hợp cụ thể:
Các hướng dẫn sau đây chỉ chỉ mang tính chất tham khảo. Bệnh nhân có bệnh nặng hoặc bệnh cấp tính nên cần tham khảo ý kiến bác sĩ hoặc chuyên viên y tế để có liều phù hợp.
- Người lớn: Uống 0,5 - 10mg/ngày.
Ở một số người bệnh, có thể dùng liều cao tạm thời để kiểm soát giảm liều đến mức phù hợp nhất sau khi bệnh đã được kiểm soát và cần theo dõi chặt chẽ bệnh nhân.
- Trẻ em: Uống 0,01 – 0,1mg/kg/ngày.
4. Tác dụng phụ của thuốc Dexacin 0,5mg
Khi dùng thuốc Dexacin 0,5mg người bệnh có thể gặp một số tác dụng phụ không mong muốn như:
- Tiêu hóa: Buồn nôn, nôn, đầy bụng, rối loạn tiêu hóa, viêm tụy cấp tính, loét thực quản, thủng và xuất huyết tiêu hóa, candida thực quản loét dạ dày tá tràng.
- Da và mô dưới da: nổi mày đay, teo da; bầm tím, giãn mao mạch, đổ mồ hôi
- Cơ xương khớp: rối loạn mô liên kết và xương, gãy xương bệnh lý, nhược cơ, đứt gân.
- Thần kinh: Tăng áp lực nội sọ, đau đầu, chóng mặt
- Mắt: tăng nhãn áp, phù gai thị, đục thủy tinh thể, nhiễm trùng mắt do virus, mỏng giác mạc, mắt bị nhiễm nấm.
- Tim mạch: suy tim sung huyết.
- Toàn thân: Khó chịu, chậm lành vết thương, giảm đáp ứng với tiêm chủng
5. Tương tác của thuốc Dexacin 0,5mg
Thuốc Dexacin 0,5mg có thể tương tác nếu dùng đồng thời với những thuốc sau:
- Aprepitant: ức chế chuyển hóa Dexamethasone, làm tăng nồng độ Dexamethasone trong máu
- Caspofungin: sử dụng đồng thời với Dexamethasone có thể làm giảm nồng độ của Caspofungin trong huyết tương, vì vậy cần xem xét tăng liều Caspofungin.
- Thuốc ức chế men chuyển, thuốc đối kháng thụ thể angiotensin II, thuốc hạ huyết áp tác động lên hệ TKTW, thuốc chẹn alpha, thuốc chẹn kênh: đối kháng tác dụng hạ huyết áp.
- Acetazolamide, amphotericin, các thiazide lợi tiểu quai, glycoside tim và theophylline: Tăng nguy cơ hạ kali máu.
- Barbiturate, Aminoglutethimid: tăng chuyển hóa của Dexamethasone
6. Lưu ý khi sử dụng thuốc Dexacin 0,5mg
Lưu ý khi sử dụng thuốc Dexacin 0,5mg
- Thận trọng khi kê đơn Dexacin 0,5mg cho các người có các bệnh lý: glôcôm, tăng huyết áp hoặc suy tim sung huyết, loãng xương, suy gan, động kinh, viêm loét đường tiêu hóa, bệnh lý về cơ.
- Nguy cơ khi dùng thuốc Dexacin thời gian dài gây teo và suy tuyến thượng và có thể kéo dài trong nhiều năm sau khi ngưng dùng thuốc, ngừng thuốc Dexamethasone có thể dẫn gây sốt, đau khớp, đau cơ, viêm kết mạc, viêm mũi, các nốt sần ngứa đau và giảm cân.
- Bệnh thủy đậu có thể gây tử vong ở bệnh nhân suy giảm miễn dịch do bệnh lý hoặc dùng thuốc điều trị như Corticoid, vì vậy, trong quá trình điều trị người bệnh hoặc người nhà cần tránh tiếp xúc với bệnh thủy đậu hoặc herpes zoster. Chủng ngừa thụ động với varicella-zoster (VZIG) là cần thiết cho bệnh nhân người đã sử dụng Dexamethason trong vòng 3 tháng trước đó hoặc hiện đang không có miễn dịch do đang điều trị.
- Tránh tiếp xúc với bệnh sởi khi đang điều trị Dexamethason và cần được tư vấn ngay bởi nhân viên y tế nếu người bệnh phơi nhiễm với virus sởi.
- Bệnh nhân cần được tư vấn về khả năng xảy ra các phản ứng không mong muốn khi sử dụng Dexamethasone toàn thân và tầm quan trọng của việc không ngừng thuốc đột ngột.
- Sử dụng Dexamethasone ở trẻ sơ sinh, trẻ em và thanh thiếu niên gây nguy cơ chậm phát triển.
- Hiện nay, chưa có các báo cáo lâm sàng hay nghiên cứu về mức độ an toàn và hiệu quả của thuốc Dexacin 0,5mg trên phụ nữ có thai, tuy nhiên thuốc có thể làm giảm trọng lượng nhau thai, trọng lượng thai nhi và ức chế tuyến thượng thận ở trẻ sơ sinh nếu mẹ sử dụng corticoid kéo dài.
- Dùng glucocorticoid trước khi đẻ non đã chứng minh có khả năng bảo vệ chống nguy cơ bệnh loạn sản phổi - phế quản và hội chứng suy hô hấp sơ sinh do đẻ non.
- Với phụ nữ cho con bú, trẻ sơ sinh có mẹ uống corticoid liều cao trong thời gian cho con bú có nguy cơ ức chế tuyến thượng thận do thuốc có thể bài tiết qua sữa mẹ.
- Chưa có báo cáo về ảnh hưởng của thuốc Dexacin 0,5mg đến khả năng lái xe và vận hành máy móc.
Trên đây là toàn bộ thông tin về công dụng thuốc Dexacin 0,5mg, cách dùng và liều dùng. Dexacin là thuốc kê đơn, vì vậy người bệnh chỉ được sử dụng khi có chỉ định của bác sĩ. Để đạt hiệu quả tốt nhất người bệnh cần đọc kỹ hướng dẫn sử dụng, tuân thủ đúng liều dùng và tham khảo ý kiến của bác sĩ trong quá trình điều trị thuốc Dexacin 0,5mg.
Theo dõi website Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec để nắm thêm nhiều thông tin sức khỏe, dinh dưỡng, làm đẹp để bảo vệ sức khỏe cho bản thân và những người thân yêu trong gia đình.
