Bài viết được tư vấn chuyên môn bởi ThS, BS. Đặng Mạnh Cường, Khoa Chẩn đoán hình ảnh, Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec Central Park
Chụp cắt lớp vi tính ruột non có dùng ống thông là phương pháp xâm lấn tối thiểu, có hiệu quả hơn khi tìm kiếm các bất thường tại thành ruột. Người bệnh sẽ được đặt thêm một ống thông vào góc tá hỗng tràng để bơm nước trước khi bắt đầu chụp cắt lớp vi tính.
1. Chụp cắt lớp vi tính ruột non có dùng ống thông là gì?
Chụp cắt lớp vi tính ruột non là phương pháp chẩn đoán hình ảnh sử dụng tia X để tái tạo hình ảnh hệ ruột non trong cơ thể. Chụp cắt lớp vi tính ruột non có ống thông là một biến thể khác của chụp ruột non. Một ống thông được đưa vào hệ ruột non tới góc tá hỗng tràng qua đường mũi hoặc đường miệng. Nước cất được bơm vào ống thông để các quai ruột non giãn lớn hơn bình thường trước khi bắt đầu chụp cắt lớp vi tính đơn giản và chụp cắt lớp vi tính có thuốc cản quang. Chụp cắt lớp vi tính ruột non giúp phát hiện được các khối u tại thành ruột hoặc từ ngoài chèn ép vào lòng ruột, các bất thường khác như xuất huyết tiêu hóa, viêm lan tỏa ...
2. Chỉ định/ Chống chỉ định chụp cắt lớp vi tính ruột non với những trường hợp nào ?
Chụp cắt lớp vi tính ruột non thường được ứng dụng trong các trường hợp sau:
- Bệnh lý u tại thành ruột non hoặc khối u từ các vùng lân cận chèn ép gây biến dạng lòng ruột hoặc tắc ruột nhưng nội soi tiêu hóa không phát hiện được.
- Bệnh xuất huyết tiêu hóa nghi ngờ nguyên nhân từ ruột non
- Bệnh thiếu máu mãn tính ở người già không tìm thấy tiêu điểm chảy máu.
- Các bệnh lý gây biến chứng rò đường tiêu hóa
- Chẩn đoán và xác định nguyên nhân tắc ruột thấp
- Bệnh viêm ruột Crohn.
- Phát hiện được các vết loét hoặc tổn thương dạng tiền ung thư tại ruột non
Như những phương pháp khác, chụp cắt lớp vi tính ruột non có dùng ống thông không thể được sử dụng trong mọi trường hợp. Chống chỉ định của chụp cắt lớp vi tính ruột non bao gồm:
- Phụ nữ mang thai. Tia X phát ra từ máy chụp cắt lớp vi tính có nguy cơ gây dị tật cho thai nhi, vì thế nên cân nhắc lựa chọn các kỹ thuật chẩn đoán hình ảnh khác an toàn hơn cho phụ nữ mang thai khi muốn đánh giá các bệnh lý tại ruột non.
- Nghi ngờ bệnh nhân đang bị tắc ruột hoàn toàn. Việc đặt ống thông và bơm nước qua ống làm giãn ruột trong bối cảnh này rất nguy hiểm. Đoạn ruột trên chỗ tắc đã bị giãn lớn từ trước, bơm thêm nước vào ống thông trong lòng làm tăng nguy cơ vỡ ruột.
- Bệnh nhân dị ứng với thuốc cản quang từ iot khi chụp cắt lớp vi tính.
- Bệnh nhân bị suy thận nặng có chống chỉ định sử dụng thuốc cản quang iod.
- Các trường hợp có bất thường cản trở việc đặt ống thông như hẹp thực quản, u thực quản, rối loạn cơ thắt vòng thực quản, ... Không cố gắng đẩy ống vào sâu hơn khi gặp phải dị vật hoặc cảm giác cứng tay trên đường đi
3. Các bước thực hiện chụp cắt lớp vi tính ruột non
Để đảm bảo an toàn cho người bệnh và chất lượng hình ảnh cuối cùng, chụp cắt lớp vi tính ruột non nên được thực hiện theo các bước đúng theo quy trình:
- Chuẩn bị máy chụp cắt lớp vi tính
- Chuẩn bị thuốc, dụng cụ và vật tư y tế, bao gồm thuốc cản quang, dung dịch bôi trơn ống thông (thường dùng paraphin), nước cất hoặc nước muối sinh lý, bơm tiêm, kim tiêm, ống thông, găng tay, bông gạc ... Các vật dụng y tế dùng khi chụp cắt lớp vi tính ruột non đều cần được giữ vô trùng, quan trọng nhất là ống thông để tránh đưa vi khuẩn từ môi trường bên ngoài vào lòng ruột.
- Giải thích và tư vấn cho người bệnh về các bước thực hiện của chụp cắt lớp vi tính ruột non.
- Dặn dò người bệnh nhịn ăn nhịn uống trước thời điểm chụp khoảng 12 giờ.
- Trước khi vào phòng chụp cần thay áo quần, cởi bỏ các vật dụng cá nhân như bông tai, đồng hồ, ...
- Thăm khám trước chụp, hỏi bệnh sử, tiền sử của bệnh nhân để loại trừ các chống chỉ định như trên.
- Cho bệnh nhân nằm ngửa trên ghế chụp
- Tiến hành lấy hai đường truyền tĩnh mạch lớn. Thuốc cản quang được truyền vào từ một đường truyền, bên còn lại được dùng để truyền nước muối sinh lý.
- Bôi trơn ống thông bằng gel và tiến hành đặt ống thông dưới hướng dẫn của màng tăng sáng, đến vị trí góc tá hỗ tràng thì dừng lại. Cố định đầu ngoài ống thông bằng băng dính.
- Bơm chậm khoảng 1500ml nước cất hoặc nước muối sinh lý, tốc độ bơm không quá 200ml/phút. Có thể bơm thêm dịch vào ống để ruột giãn đến mức mong muốn, tuy nhiên tổng lượng nước không được vượt quá 2000ml.
- Chụp cắt lớp vi tính không thuốc trước, tái tạo hình ảnh từ vòm hoành đến hết khớp mu, thấy được bóng trực tràng và các cơ quan khác. Sau đó tiêm thuốc cản quang và tiến hành quy trình chụp cắt lớp vi tính có thuốc: chụp xoắn ốc, bắt đầu chụp sau tiêm thuốc khoảng 1 phút. Nhiều xung chụp khác nhau được lựa chọn và phối hợp để đạt được kết quả mong muốn. Hình ảnh thu được cần chi tiết và rõ nét cho những cơ quan trong ổ bụng.
4. Xử trí biến chứng xảy ra sau khi chụp
Biến chứng xảy ra sau khi chụp cắt lớp vi tính ruột non có thể gặp bao gồm:
- Rối loạn tiêu hóa, thường gặp nhất là tiêu chảy do bơm nước quá nhiều vào lòng ruột. Tiêu chảy trong trường hợp này thường không nặng nề, tự giới hạn và đáp ứng tốt khi được điều trị với thuốc.
- Dị ứng với thuốc cản quang: phản ứng nghiêm trọng nhất là sốc phản vệ với thuốc, tuy nhiên khá hiếm gặp trên lâm sàng. Vì thế nếu người bệnh có tiền sử dị ứng với thuốc cần cân nhắc không sử dụng thuốc cản quang. Nếu tai biến xảy ra, các nhân viên y tế cấp cứu sẽ xử trí theo đúng phác đồ của bộ y tế.
Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec thăm khám và điều trị các bệnh lý viêm mũi họng thông thường, các khối u vùng đầu mặt cổ, dị tật bẩm sinh vùng tai mũi họng bằng các phương pháp nội - ngoại khoa tối ưu nhất cho bệnh nhân, cả trẻ em và người lớn. Đến với Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec, bệnh nhân sẽ nhận được sự thăm khám trực tiếp, tận tình và chuyên nghiệp từ đội ngũ cán bộ y tế giỏi chuyên môn, giàu kinh nghiệm.
Trước khi nhận công tác tại Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec Central Park từ tháng 12 năm 2017, Bác sĩ Đặng Mạnh Cường có trên 18 năm kinh nghiệm trong lĩnh vực siêu âm – chẩn đoán hình ảnh ở các Bệnh viện Giao thông vận tải Hải Phòng, Phòng MRI bệnh viện Nguyễn Tri Phương và khoa Chẩn đoán hình ảnh Bệnh viện Quốc tế Becamex.
Để đăng ký khám và điều trị tại Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec, Quý Khách có thể liên hệ Hệ thống Y tế Vinmec trên toàn quốc, hoặc đăng ký khám trực tuyến TẠI ĐÂY
XEM THÊM
