Chế độ ăn kiêng Keto thông thường đi kèm với những hứa hẹn lớn về giảm cân và mang lại nhiều lợi ích khoẻ, nhưng chế độ ăn kiêng Keto có những rủi ro nào? Nhiều chuyên gia dinh dưỡng đều đưa ra những nhận định về chế độ ăn ketogenic hoặc thực đơn keto là cực kỳ nghiêm ngặt và khó để mọi người duy trì.
1. Chế độ ăn kiêng keto là gì?
Về bản chất, thực đơn keto là một chế độ ăn kiêng giúp cơ thể giải phóng xeton vào máu. Hầu hết các tế bào sẽ ưu tiên sử dụng lượng đường trong máu có nguồn gốc từ carbohydrate tạo năng lượng cho cơ thể. Trong trường hợp lượng đường trong máu không được tạo ra từ thức ăn, cơ thể sẽ bắt đầu sử dụng chất béo dự trữ tạo năng lượng và tạo nên các phân tử được gọi là thể xeton (quá trình này được gọi là ketosis). Khi cơ thể đạt trạng thái ketosis, hầu hết các tế bào sẽ bắt đầu sử dụng các thể xeton nhằm tạo năng lượng cho cơ thể. Cơ thể bạn sẽ chuyển đổi từ việc sử dụng đường trong máu sang sử dụng chất béo dự trữ làm nguồn năng lượng. Thông thường, quá trình này xảy ra trong hai đến bốn ngày, sau khi bạn ăn ít hơn 20 đến 50 gam carbohydrate mỗi ngày. Bạn nên nhớ rằng đây là tuỳ thuộc vào mỗi người và một số người cần hạn chế lượng hơn đường lớn hơn để bắt đầu sản xuất đủ xeton.
Bởi vì cơ thể thiếu carbohydrate, chế độ ăn ketogenic cần phải bổ sung giàu protein và chất béo. Protein có thể bao gồm nhiều thịt, trứng, thịt đã qua chế biến, hoặc các loại hạt, bơ, dầu, hạt, xúc xích, pho mát, cá, và rau. Lượng carbohydrate thường chiếm ít nhất 50% trong thành phần chế độ ăn uống hàng ngày. Một trong những hạn chế của chế độ ăn kiêng này là một số người có xu hướng ăn quá nhiều protein và chất béo không tốt từ những thực phẩm chế biến sẵn, và ít chất xơ. Bệnh nhân đang có bệnh thận cần phải thận trọng vì chế độ ăn này có thể làm trầm trọng thêm tình trạng bệnh. Ngoài ra, một số người thể cảm thấy mệt mỏi trong thời gian đầu, trong khi một số người khác có thể bị hôi miệng, buồn nôn, nôn, táo bón và khó ngủ.
2. Ketosis là gì?
Ketosis là tình trạng thích nghi trao đổi chất để giúp cơ thể tồn tại trong lúc không có thức ăn. Cơ thể sử dụng xeton làm năng lượng được gan sản xuất từ chất béo, thay vì sử dụng glucose từ carbohydrate.
Để đạt được trạng thái ketosis, chế độ ăn Keto của bạn cần có 75% calo từ chất béo, so với chỉ 20-35% như bình thường. Tuy nhiên, ăn kiêng Keto cũng cần khoảng 5% calo từ carbohydrate và khoảng 20-50 gam protein mỗi ngày. Các chuyên gia cho biết sẽ mất khoảng 72 giờ để bạn bắt đầu chuyển sang trạng thái ketosis.
Những người theo chế độ ăn kiêng keto nên sử dụng các loại thực phẩm như từ cá béo, trứng, quả hạch, hạt, rau, sữa, thịt, bơ, dầu ít carb. Những thực phẩm chứa nhiều chất béo như sô cô la không đường hoặc dầu dừa sẽ giúp bạn đạt được mục tiêu chất béo. Các thực phẩm trong ăn kiêng Keto như thịt đỏ và các loại hạt có thể gây tốn nhiều chi phí. Các sản phẩm được quảng cáo là chế độ ăn Keto như cà phê keto và các thực phẩm chức năng khác cũng gây tốn kém và không cần thiết.
3. Ăn kiêng keto có tốt cho sức khỏe không?
Chuyên gia dinh dưỡng cho biết có thể giảm cân bằng thực đơn keto và giảm được lượng đường trong máu. Thông thường, tình trạng tăng cân có thể quay trở lại sau khi bạn ngừng chế độ ăn keto và cân nặng có thể tăng nhiều hơn. Bạn nên xin ý kiến bác sĩ chăm sóc của mình trước khi bắt đầu bất kỳ chế độ ăn kiêng mới nào.
Có nhiều bằng chứng khoa học chắc chắn cho thấy ăn kiêng Keto giúp làm giảm co giật ở trẻ em, đôi khi tương đương với hiệu quả dùng thuốc. Do tác dụng bảo vệ hệ thần kinh này, chế độ ăn Keto có thể mang lại lợi ích có đối với các bệnh rối loạn thần kinh khác như Parkinson’s, Alzheimer, rối loạn giấc ngủ, tự kỷ, bệnh đa xơ cứng, và thậm chí là ung thư não. Tuy nhiên, vẫn chưa có nghiên cứu trên người để khuyến cáo áp dụng ketosis để điều trị những bệnh lý này.
Giảm cân là quá trình mà chính bệnh nhân áp dụng đồng thời với chế độ ăn ketogenic. Nghiên cứu trước đây chỉ ra rằng có những bằng chứng tốt về việc giảm cân nhanh hơn nếu bệnh nhân áp dụng chế độ ăn ketogenic hoặc hạn chế sử dụng carbohydrate so với chế độ ăn truyền thống có ít chất béo hơn hoặc thậm chí là chế độ ăn Địa Trung Hải. Tuy nhiên, sự khác biệt về lượng cân nặng sẽ dần ngang bằng nhau theo thời gian.
Ăn kiêng Keto cũng đã được chứng minh giúp cải thiện khả năng kiểm soát lượng đường huyết ở bệnh nhân tiểu đường type 2. Thậm chí có nhiều bằng chứng giúp cải thiện nồng độ cholesterol. Một vài nghiên cứu cho thấy có những bệnh nhân có sự gia tăng nồng độ cholesterol ban đầu nhưng sau vài tháng áp dụng cho thấy cholesterol giảm xuống. Tuy nhiên, không có nghiên cứu dài hạn nào chứng minh ảnh hưởng của chế độ ăn này theo thời gian ở bệnh nhân tiểu đường và cholesterol cao.
4. Những nguy hiểm của chế độ ăn keto là gì?
Nếu bạn đang sử dụng thuốc điều trị đái tháo đường giúp giảm lượng đường trong máu, thuốc cần dược điều chỉnh liều trong vòng vài ngày. Áp dụng chế độ ăn Keto cung cấp những nguồn chất béo tốt cho tim mạch, tuy nhiên nếu bệnh nhân không được giáo dục tổ về các nguồn thực phẩm chất béo có lợi có thể tiêu thụ quá nhiều những loại chất béo bão hòa sẽ gây tác dụng ngược làm tăng nguy cơ mắc bệnh tim.
5. Chế độ ăn keto có an toàn không?
Chế độ ăn keto có thể gây ra huyết áp thấp, sỏi thận, táo bón, thiếu hụt chất dinh dưỡng và tăng nguy cơ mắc bệnh tim. Chế độ ăn kiêng nghiêm ngặt như keto cũng có thể gây ra sự cô lập với xã hội hoặc rối loạn ăn uống. Keto không an toàn cho những người có bất kỳ tình trạng nào liên quan đến tuyến tụy, gan, tuyến giáp hoặc túi mật.
Kleinman cho biết ai đó mới sử dụng chế độ ăn keto cũng có thể gặp phải tình trạng được gọi là "cúm keto" với các triệu chứng như đau bụng, chóng mặt, giảm năng lượng và thay đổi tâm trạng do cơ thể bạn thích nghi với keto.
6. Chế độ ăn keto có hại cho bạn không?
Các chuyên gia dinh dưỡng đều cho biết họ sẽ không khuyến nghị chế độ ăn keto cho bệnh nhân của mình vì nó không thực tế hoặc bền vững. Chế độ ăn hạn chế trái cây và rau tươi, ngũ cốc nguyên hạt và sữa ít chất béo có thể giúp giảm cân lâu dài và tăng cường sức khỏe tổng thể.
Không có một chế độ ăn uống nào tốt cho tất cả mọi người. Thực hiện nghiên cứu của bạn, tham khảo ý kiến chuyên gia dinh dưỡng, thảo luận với bác sĩ của bạn và đảm bảo rằng bạn đang được an toàn.
Để đặt lịch khám tại viện, Quý khách vui lòng bấm số HOTLINE hoặc đặt lịch trực tiếp TẠI ĐÂY. Tải và đặt lịch khám tự động trên ứng dụng MyVinmec để quản lý, theo dõi lịch và đặt hẹn mọi lúc mọi nơi ngay trên ứng dụng.
