Phẫu thuật cắt thực quản sẽ làm mất đi 1 bộ phận quan trọng của hệ tiêu hóa, do vậy người bệnh tuân thủ ăn qua sonde dạ dày và một số lưu ý khác để nhanh chóng hồi phục sức khỏe.
1. Ăn qua sonde dạ dày sau cắt thực quản
Sonde dạ dày được sử dụng như một biện pháp hỗ trợ người bệnh ăn uống sau phẫu thuật cắt thực quản.
Sonde dạ dày sẽ được nối với một máy truyền dịch hoặc bơm điện có chứa thức ăn. Tốc độ cho ăn sẽ được điều chỉnh tăng dần, phụ thuộc vào mức độ hồi phục và các phản ứng như buồn nôn, nôn, khó chịu của người bệnh.
Ban đầu, thức ăn sẽ được cho chảy liên tục với tốc độ chậm. Sau đó, tăng lên theo chu kỳ 3 giờ chiều đến 9 giờ sáng (18 giờ), rồi từ 9 giờ tối đến 9 giờ sáng (12 giờ).
Người bệnh cần tuân theo kế hoạch ăn uống qua sonde cho đến khi bác sĩ đánh giá có khả năng tự ăn uống để cung cấp đủ dưỡng chất cho cơ thể sau cắt thực quản. Phụ thuộc vào tiến độ hồi phục, người bệnh có thể được rút sonde dạ dày sau khoảng 2 tuần.
Khi ăn qua sonde, người bệnh có thể bị tiêu chảy, co thắt dạ dày trong vài ngày. Điều này là do thay đổi hình dạng của dạ dày từ phẫu thuật và từ ống cho ăn. Nếu có các biểu hiện trên, người bệnh nên báo với bác sĩ để thay đổi loại ống hoặc lượng cho ăn phù hợp.
2. Các vấn đề ăn uống thường gặp sau cắt thực quản
- Cảm thấy no sau khi ăn: Người bệnh nên ăn 6 - 8 bữa nhỏ mỗi ngày, nhai kỹ thức ăn, hạn chế uống nước trong khi dùng bữa.
- Trào ngược dạ dày thực quản: Bạn cần tránh caffein, đồ uống có ga, rượu, cam quýt, cà chua, thực phẩm nhiều gia vị, món chiên. Hạn chế uống nước qua ống hút, nhai kẹo cao su hoặc hút thuốc lá. Trước đi ngủ 2 giờ không ăn uống.
- Khó nuốt: Dùng thức ăn mềm, ẩm. Tránh thức ăn dẻo như chuối và bánh mì nhão. Nếu tình trạng nghẹn thường xuyên lặp lại, hãy báo bác sĩ. Bạn cũng cần chú ý ngồi thẳng lưng khi ăn và sau khi ăn 30 - 60 phút để loại bỏ axit dạ dày.
- Hội chứng Dumping: Là hiện tượng dạ dày rỗng nhanh chóng khi thức ăn, đặc biệt là đường di chuyển quá nhanh từ dạ dày xuống ruột non. Nó có thể gây tiêu chảy, chuột rút, buồn nôn, chóng mặt, đầy hơi và đau đầu nhẹ. Trong trường hợp này, người bệnh nên hạn chế uống nước khi dùng bữa, hạn chế đồ ngọt vào cuối bữa và tránh thức ăn quá lạnh hoặc quá nóng.
3. Chế độ ăn sau cắt thực quản
3.1. Chế độ ăn uống trong suốt
Đây sẽ là chế độ ăn kiêng đầu tiên sau phẫu thuật cắt thực quản. Chế độ ăn này áp dụng với các món ăn trong suốt, có thể nhìn xuyên thấu, trong đó có một số món ăn tiêu biểu như:
- Nước trái cây trong (táo, nam việt quất, không cam quýt);
- Nước dùng trong (gà, bò và rau);
- Gelatin (chẳng hạn như Jell-O®);
- Trà (decaf để tránh trào ngược).
Đồ uống có ga không được phép vì chúng có thể gây đầy hơi, trào ngược.
3.2. Chế độ ăn uống đầy đủ chất lỏng
Cùng với các chất lỏng trong chế độ ăn lỏng trong suốt, bạn cũng có thể ăn kết hợp các loại thực phẩm như:
- Sữa chua (không kèm trái cây hoặc các loại hạt);
- Kem lúa mì hoặc kem gạo nóng ngũ cốc;
- Kem;
- Sữa;
- Bánh pudding;
- Các chất bổ sung dinh dưỡng dạng lỏng như Ensure®, Carnation Instant Breakfast® hoặc Boost®.
Lưu ý: Với các sản phẩm từ sữa, lúc đầu, người bệnh có thể không dung nạp lactose (không thể tiêu hóa đường sữa). Do vậy, cần thêm một lượng nhỏ sữa vào chế độ ăn để xem có thể dung nạp được không hoặc thử uống sữa không chứa lactose-Lactaid®.
Ví dụ về chế độ ăn uống đầy đủ chất lỏng:
Bữa ăn sáng:
- Nước ép táo (4 ounce);
- Kem ngũ cốc lúa mì làm từ sữa hoặc Lactaid®.
Snack:
- Carnation Instant Breakfast® Drink (4 ounce).
Bữa trưa:
- Súp kem (căng), không phải cà chua hoặc bông cải xanh.
- Nước ép nam việt quất.
Snack:
- Bổ sung dinh dưỡng Boost® (4 ounce).
Bữa tối:
- Súp kem (căng) không phải cà chua hoặc bông cải xanh;
- Bánh pudding vani.
Snack:
- Sherbet.
3.3. Chế độ ăn mềm
Chế độ ăn kiêng này nên bao gồm các loại thực phẩm nhạt, mềm. Người bệnh nên cắt các loại thịt dai thành những miếng nhỏ và thêm nước sốt hoặc nước thịt vào thực phẩm.
| Nhóm thực phẩm | Chọn | Tránh |
| Bánh mì/ Ngũ cốc |
• Bánh mì nướng kiểu Pháp • Bánh quy giòn • Bánh mì nướng |
• Bánh mì mềm, bánh mì cuộn, bánh mì tròn, bánh mì có chứa các loại hạt, trái cây tươi hoặc khô • Bánh cuộn ngọt, bánh cà phê và bánh rán |
| Ngũ cốc |
• Ngũ cốc khô không đường • Ngũ cốc nấu chín |
• Ngũ cốc thô như Grape Nuts® và granola • Bất kỳ loại ngũ cốc nào với trái cây tươi hoặc khô, hoặc hạt |
| Đồ uống |
• Sữa thông thường • Trà khử caffein • Hỗn hợp đồ uống dạng bột •Nước trái cây không có múi như táo, nam việt quất, nho hoặc hỗn hợp |
• Sữa sô cô la • Soda (đồ uống có ga) • Đồ uống có cồn • Nước trái cây có múi như nước cam, nước bưởi, chanh • Đồ uống có thành phần thảo dược như St John’s Wort hoặc nhân sâm • Đồ uống có caffein: cà phê, trà, cà phê có caffein |
| Thịt |
• Thịt nạc xay mịn, thịt bò, thịt cừu, thịt lợn, thịt bê, cá và gia cầm (không chiên) • Trứng (không chiên) • Phô mai cottage và ricotta • Phô mai nhẹ như American, baby Swiss, hoặc Mozzarella • Sữa chua nguyên chất hoặc có hương vị • Đậu phụ và các sản phẩm từ đậu nành • Bơ đậu phộng mịn • Món thịt hầm |
• Thịt dai có gân • Nhiều gia vị, hun khói hoặc béo thịt / cá / gia cầm như xúc xích, thịt nguội, thịt xông khói, thịt ngan, ngỗng, vịt, ức bò • Ớt và các thức ăn cay khác • Phô mai có hương vị mạnh như sharp cheddar và có chứa ớt hoặc các loại gia vị khác • Bơ đậu phộng giòn • Sữa chua có chứa các loại hạt |
| Khoai tây và tinh bột |
• Khoai tây vỏ trắng hoặc ngọt • Gạo trắng và lúa mạch • Mì ống |
• Khoai tây chiên, vỏ khoai tây • Cơm chiên, gạo lứt • Bắp rang bơ |
| Trái cây |
• Trái cây đóng hộp • Trái cây nấu chín (không bỏ vỏ) • Nước ép trái cây, ngoại trừ cam quýt |
• Trái cây tươi hoặc khô • Trái cây và nước trái cây họ cam quýt (cam, bưởi, chanh, chanh) |
| Rau |
• Rau nấu chín không có hạt hoặc vỏ như măng tây, đậu Hà Lan, cà rốt, đậu xanh và bí mùa đông. |
• Rau sống • Cà chua, nước ép cà chua, nước sốt cà chua hoặc xay nhuyễn • Các loại rau tạo khí như bông cải xanh, cải Brussels, bắp cải, súp lơ, ngô, dưa chuột, ớt, hành tây, củ cải, dưa cải • Đậu Hà Lan và đậu lăng khô |
| Súp |
• Súp thịt thanh nhẹ • Súp kem |
• Súp đậm đà và súp nấu từ cà chua |
| Món tráng miệng |
• Bánh ngọt, bánh quy, bánh pudding, custard, kem, sữa đá, sữa chua đông lạnh và rượu sherbet. • Gelatins, kem que |
|
|
Kẹo Ăn ít và cùng với bữa ăn. Lưu ý: Người mắc hội chứng Pumping không nên ăn kẹo. |
• Đường, xi-rô, mật ong, thạch, và mứt không hạt. • Kẹo mềm • Mật đường • Bánh nướng chảo, bánh quy, bánh pudding, custard, kem, sữa đá, sữa chua đông lạnh, sherbet, ice fruit, và kem que. |
• Mứt và mứt cam chứa hạt hoặc trái cây • Kẹo sô cô la • Món tráng miệng có sô cô la, quả hạch, dừa, hạt, bạc hà • Trái cây khô hoặc tươi |
Ví dụ thực đơn cho chế độ ăn mềm:
Bữa ăn sáng:
- Trái cây đóng hộp;
- Ngũ cốc nóng/ lạnh (1⁄2 cốc);
- 1 lát bánh mì nướng;
- Bơ thực vật (1 thìa cà phê);
- Sữa (1/2 cốc).
Bữa ăn nhẹ giữa buổi sáng:
- Sữa chua trộn (1/2 cốc).
Bữa trưa:
- Bánh mì thịt;
- Khoai tây nghiền (1/2 chén);
- Nước thịt ít béo;
- Đào đóng hộp (1/2 cốc);
- Sữa (1/2 cốc).
Bữa ăn nhẹ buổi chiều:
- Gà nướng (2 ounce);
- 4-6 bánh quy mặn;
- Nước ép trái cây (1/2 cốc).
Bữa tối:
- Gà nướng (xay) 3 ounce;
- Khoai tây nướng (nhỏ);
- Bơ thực vật (2-3 muỗng cà phê);
- Cà rốt nấu chín (1/2 chén);
- Lê đóng hộp (1⁄2 cốc);
- Sữa (1/2 cốc).
Bữa ăn nhẹ trước khi đi ngủ:
- Phô mai que (1/2 cốc);
- Đào đóng hộp (1/2 cốc);
- Nước ép trái cây (1/2 cốc).
Trên đây là chế độ ăn sau khi cắt thực quản mà người bệnh có thể tham khảo và áp dụng để giúp cho quá trình hồi phục sức khỏe được diễn ra nhanh hơn. Ngoài ra, để đảm bảo an toàn cho quá trình phẫu thuật, người bệnh cần chọn địa chỉ y tế uy tín, chất lượng với đội ngũ bác sĩ có chuyên môn cao, giàu kinh nghiệm.
Để đặt lịch khám tại viện, Quý khách vui lòng bấm số HOTLINE hoặc đặt lịch trực tiếp TẠI ĐÂY. Tải và đặt lịch khám tự động trên ứng dụng MyVinmec để quản lý, theo dõi lịch và đặt hẹn mọi lúc mọi nơi ngay trên ứng dụng.
Nguồn tham khảo: uwhealth.org
