Chất béo trong phân có thể là dấu hiệu của một số vấn đề sức khỏe tiềm ẩn, nhưng nó cũng có thể là một phần bình thường của quá trình tiêu hóa. Hiểu rõ nguyên nhân gây ra hiện tượng này và cách điều trị phù hợp là điều cần thiết để duy trì sức khỏe tiêu hóa. Trong bài viết này, chúng ta sẽ cùng tìm hiểu về các nguyên nhân dẫn đến chất béo trong phân và các phương pháp điều trị hiệu quả.
Bài viết này được viết dưới sự hướng dẫn chuyên môn của các bác sĩ thuộc khoa Tiêu hoá - Gan Mật - Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec.
1. Chất béo trong phân là gì?
Giai đoạn cuối cùng trong quá trình tiêu hóa là bài tiết. Khi đại tiện, cơ thể loại bỏ các chất không thể sử dụng được từ thức ăn. Thông thường, sau khi đã hấp thụ các chất dinh dưỡng quan trọng, cơ thể sẽ tiến hành bài tiết các chất còn lại. Một số cơ quan tham gia vào quá trình này bao gồm dạ dày, ruột, gan và tuyến tụy.
Nếu bất kỳ cơ quan nào trong hệ tiêu hóa gặp vấn đề đều có thể gây gián đoạn cho quá trình tiêu hóa. Điều đó dẫn đến việc cơ thể không thể hấp thụ đủ chất dinh dưỡng từ thức ăn. Thay vào đó, một số chất bao gồm cả chất béo có thể được thải ra qua phân.
Nếu gặp khó khăn trong việc tiêu hóa chất béo, có thể người bệnh sẽ gặp tình trạng phân béo hoặc mỡ trong phân. Khi điều này xảy ra, các vấn đề tiêu hóa như đau, đầy hơi hoặc tiêu chảy có thể xuất hiện. Để xác định nguyên nhân của tình trạng này, việc thực hiện các xét nghiệm cụ thể là cần thiết.
2. Nguyên nhân gây ra tình trạng bệnh lý
Sự tích tụ quá nhiều chất béo trong phân gây ra hiện tượng được gọi là chứng nhiễm mỡ. Đây là dấu hiệu cho thấy hệ thống tiêu hóa không thể phân giải thức ăn một cách hiệu quả để hấp thụ.
Nếu quá trình hấp thu thức ăn gặp vấn đề, nguyên nhân là do một trong những cơ quan trong hệ thống tiêu hóa gặp trục trặc. Các lý do phổ biến nhất gây ra tình trạng kém hấp thu bao gồm:
- Đường ruột không hoạt động đúng cách để hấp thụ chất dinh dưỡng.
- Tuyến tụy không sản xuất đủ enzyme tiêu hóa.
- Gan không tạo ra đủ mật để phân hủy chất béo trong chế độ ăn uống.
- Sự xuất hiện của vấn đề sức khỏe khác ảnh hưởng đến quá trình tiêu hóa của bệnh nhân.
3. Triệu chứng kém hấp thu
Nếu đang gặp vấn đề về sức khỏe dẫn đến tình trạng kém hấp thu, người bệnh có thể phát hiện những dấu hiệu và biến đổi bất thường trong phân của mình. Nhiều biểu hiện của việc chất béo trong phân tương tự như những triệu chứng của rối loạn tiêu hóa.
Không giống như cảm giác đau bụng do virus hoặc khó chịu do thức ăn, các triệu chứng kém hấp thu không tự nhiên giảm dần mà tiếp tục và trở nên nghiêm trọng hơn theo thời gian.
Một số triệu chứng của bệnh lý chất béo trong phân bao gồm:
- Phân thường lỏng và nhờn.
- Phân trôi nổi và khó xả xuống bồn cầu.
- Lượng phân lớn khi đi tiêu.
- Mùi phân hôi.
- Khó tiêu.
- Khí ga.
- Chuột rút và giảm cân không rõ nguyên nhân.
Sau một thời gian, tình trạng kém hấp thu có thể dẫn đến suy dinh dưỡng, mất mỡ trong cơ thể và teo cơ. Nếu không được điều trị, người bệnh có thể gặp phải các biến chứng như sức khỏe xương kém, thiếu máu hoặc vitamin. Ở trẻ em, kém hấp thu có thể dẫn đến tăng trưởng chậm, các vấn đề về thần kinh và sự phát triển tình dục muộn do cơ thể không nhận đủ chất dinh dưỡng cần thiết.
4. Cách kiểm tra chất béo trong phân
Một trong những xét nghiệm chất béo trong phân phổ biến là xét nghiệm phân để đánh giá mức độ chất béo. Bác sĩ sẽ hướng dẫn cách thu thập mẫu phân tại nhà và cách bảo quản mẫu. Sau đó, mẫu sẽ được gửi đến phòng thí nghiệm để phân tích. Kết quả sẽ giúp bác sĩ đánh giá mức độ chất béo trong mẫu phân và xác định liệu có vấn đề gì về hấp thu chất béo hay không.
Thường thì chỉ cần một mẫu phân là đủ, nhưng đôi khi cần thu thập mẫu trong vài ngày liên tiếp để so sánh mức độ chất béo. Nếu xảy ra sự tăng cao của chất béo so với mức trung bình có thể là dấu hiệu của vấn đề về hấp thu.
Trước khi thu thập mẫu phân, bác sĩ sẽ cho biết có cần hạn chế chế độ ăn uống hay không. Một số loại thuốc và chất bổ sung có thể ảnh hưởng đến kết quả xét nghiệm. Vì vậy người bệnh nên thảo luận với bác sĩ trước khi sử dụng chúng. Đặc biệt, thuốc nhuận tràng không nên sử dụng trong quá trình thu thập mẫu.
5. Tình trạng sức khỏe cơ bản dẫn đến các triệu chứng
Không chỉ là một tình trạng đơn thuần, chất béo trong phân và kém hấp thu thường là dấu hiệu của những vấn đề sức khỏe khác. Khi được chẩn đoán mắc bệnh, các bác sĩ sẽ tiến hành nhiều xét nghiệm hơn để xác định nguyên nhân gốc rễ. Họ sẽ thăm hỏi về tiền sử bệnh và các loại thuốc người bệnh đang sử dụng, cũng như thảo luận về chế độ ăn uống và lối sống hiện tại.
Tất cả những thông tin này sẽ giúp họ làm sáng tỏ nguyên nhân dẫn đến tình trạng chất béo trong phân và kém hấp thu bao gồm:
- Bệnh gan, bao gồm khối u đường mật hoặc hẹp đường mật.
- Bệnh celiac.
- Bệnh tuyến tụy, bao gồm viêm tụy mãn tính hoặc ung thư tuyến tụy.
- bệnh Crohn.
- Bệnh xơ nang.
- Viêm ruột.
- Sự phát triển quá mức của vi khuẩn ruột non.
6. Điều trị mỡ trong phân
Việc điều trị phụ thuộc vào nguyên nhân cơ bản. Khi bác sĩ đã xác định lý do gây ra kém hấp thu, họ có thể bắt đầu kế hoạch điều trị phù hợp cho bệnh nhân, có thể là bao gồm việc sử dụng thuốc, phẫu thuật hoặc thay đổi lối sống.
Để đặt lịch khám tại viện, Quý khách vui lòng bấm số HOTLINE hoặc đặt lịch trực tiếp TẠI ĐÂY. Tải và đặt lịch khám tự động trên ứng dụng MyVinmec để quản lý, theo dõi lịch và đặt hẹn mọi lúc mọi nơi ngay trên ứng dụng.
