Để điều trị viêm da cơ địa, người bệnh cần phải áp dụng nhiều phương pháp khác nhau kéo dài trong nhiều tháng hoặc thậm chí nhiều năm. Ngay cả khi điều trị đạt hiệu quả, bệnh vẫn có khả năng tái phát trở lại. Do đó, người bệnh cũng cần tìm hiểu cách phòng ngừa bệnh tái phát và chế độ ăn uống phù hợp. Cùng tìm hiểu trong bài viết này nhé.
Bài viết được viết bởi Bác sĩ chuyên khoa I Lê Thị Thu Hằng - Bác sĩ Da Liễu, Khoa Khám bệnh & Nội khoa - Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec Hải Phòng.
1. Chẩn đoán viêm da cơ địa
Viêm da cơ địa là một bệnh lý da gây ra tình trạng đỏ và ngứa. Bệnh có thể xuất hiện ở mọi độ tuổi, nhưng thường gặp nhất ở trẻ em. Đây là một căn bệnh mãn tính và có thể kèm theo các triệu chứng hen suyễn hoặc dị ứng phấn hoa.
Triệu chứng lâm sàng và tiền sử gia đình là hai yếu tố chính trong chẩn đoán viêm da cơ địa, bao gồm:
- Khu vực viêm bị ngứa;
- Tình trạng viêm da mãn tính và thường xuyên tái phát;
- Hình thái và vị trí tổn thương điển hình: Trẻ em thường xuất hiện chàm khu trú ở mặt và vùng duỗi. Trong khi đó, trẻ lớn và người lớn sẽ xuất hiện da dày sừng hoặc lichen ở vùng nếp gấp.
- Tiền sử cá nhân hoặc trong gia đình từng điều trị các bệnh như viêm da cơ địa dị ứng, hen suyễn và viêm mũi dị ứng.
- Các triệu chứng lâm sàng khác bao gồm: da bị khô, viêm môi, viêm kết mạc mắt và tình trạng kích thích mắt tái phát nhiều lần, màu sắc da mặt đỏ hoặc nhợt nhạt, dị ứng thực phẩm, chàm xuất hiện ở lòng hoặc mu bàn tay, nồng độ IgE tăng cao, phản ứng da tức thì loại 1 dương tính và tình trạng vẩy trắng.
2. Điều trị viêm da cơ địa
Các phương pháp điều trị và phòng ngừa viêm da cơ địa tại nhà cũng như phác đồ điều trị từ bác sĩ chuyên khoa da liễu cụ thể như sau:
2.1 Điều trị tại nhà
Một số biện pháp điều trị viêm da cơ địa tại nhà giúp làm giảm triệu chứng trước khi tiến hành khám hoặc sử dụng thuốc:
- Tắm nước ấm: Người bệnh có thể ngâm mình trong nước ấm, pha thêm một chút bột baking soda hoặc yến mạch xay nhuyễn trong khoảng 10 đến 15 phút, sau đó lau khô cơ thể và thoa kem dưỡng ẩm ngay lập tức.
- Không gãi khu vực bị ngứa: Để giảm cảm giác khó chịu, người bệnh hãy nhẹ nhàng ấn vào khu vực bị ngứa bằng đầu ngón tay.
- Sử dụng băng cá nhân: Nhằm bảo vệ da và hạn chế tổn thương, băng khu vực ngứa sẽ giúp bệnh nhân hạn chế việc gãi.
- Sử dụng xà phòng dịu nhẹ: Việc sử dụng xà phòng không mùi và không có chất tẩy sẽ giúp da không bị kích ứng. Sau khi dùng xà phòng, người bệnh hãy nhớ rửa sạch khu vực da đã tiếp xúc thật sạch.
- Sử dụng máy tạo độ ẩm: Nhiệt độ nóng ẩm trong môi trường làm gia tăng tình trạng ngứa ngáy và tróc da. Vì vậy, việc sử dụng máy tạo độ ẩm cùng với điều hòa không khí sẽ giúp không khí trong nhà trở nên mát mẻ và đủ ẩm hơn.
- Mặc quần áo thoải mái: Để điều trị viêm da cơ địa, việc tránh mặc quần áo chật và cứng là rất cần thiết nhằm giảm kích ứng cho da. Do đó, người bệnh hãy lựa chọn những trang phục mềm mại và có khả năng thấm hút mồ hôi tốt.
- Tránh căng thẳng và lo lắng: Các rối loạn tâm lý và stress sẽ làm tình trạng viêm da cơ địa trở nên nghiêm trọng hơn. Vì vậy, việc nâng cao sức khỏe tâm lý giúp làm giảm cảm giác ngứa ngáy trên da.
2.2 Sử dụng thuốc trị viêm da cơ địa
Người bệnh cần bắt đầu điều trị viêm da cơ địa càng sớm càng tốt. Trong trường hợp dưỡng ẩm thường xuyên và tự chăm sóc da tại nhà không đem lại kết quả, bác sĩ sẽ chỉ định một số loại thuốc bao gồm thuốc uống, thuốc bôi hoặc thậm chí thuốc chích để giảm bớt viêm và ngứa.
- Kem bôi giảm ngứa và giúp mau lành da: Corticosteroid có trong kem hoặc thuốc mỡ giúp kháng khuẩn và giảm ngứa. Tuy nhiên, người bệnh hãy nhớ thoa kem theo hướng dẫn của bác sĩ sau khi dưỡng ẩm. Nếu sử dụng quá nhiều loại kem này, người bệnh sẽ gặp tác dụng phụ như làm mỏng da, do đó cần tuân thủ đúng chỉ định của bác sĩ. Các loại thuốc như Protopic và Elidel sẽ được chỉ định để điều trị viêm da cơ địa cho trẻ trên 2 tuổi và cần tránh ánh nắng mạnh khi thoa thuốc (theo chỉ dẫn).
- Thuốc chống nhiễm trùng: Khi da bị nhiễm khuẩn, vết thương hở hoặc nứt, kem kháng sinh sẽ được sử dụng. Người bệnh cũng có thể cần uống kháng sinh trong một thời gian ngắn để điều trị nhiễm trùng.
- Thuốc uống: Đối với các trường hợp nghiêm trọng hơn, thuốc corticosteroid đường uống như Prednisone sẽ mang lại hiệu quả điều trị viêm da cơ địa tốt hơn nhưng nếu dùng trong thời gian dài lại gây ra những tác dụng phụ nghiêm trọng.
2.3 Các liệu pháp điều trị
Bên cạnh việc sử dụng thuốc theo chỉ định của bác sĩ, các triệu chứng bệnh sẽ được thuyên giảm nhờ những liệu pháp sau:
- Băng thuốc: Băng thuốc là một phương pháp điều trị hiệu quả và chuyên sâu cho những trường hợp nặng. Liệu pháp này thường được tiến hành tại bệnh viện bao gồm việc băng vùng viêm với corticosteroid dạng bôi và băng ướt.
- Liệu pháp ánh sáng: Liệu pháp ánh sáng sẽ được áp dụng trong các trường hợp bệnh không đáp ứng với thuốc bôi hoặc tái phát thường xuyên. Với cách chữa viêm da cơ địa này, bệnh nhân sẽ phơi da dưới ánh sáng tự nhiên nhất định. Bên cạnh đó, liệu pháp này còn bao gồm một số dạng khác như sử dụng tia UVA và UVB nhân tạo, cũng có thể được kết hợp với thuốc điều trị bệnh. Tuy nhiên, sử dụng liệu pháp này trong thời gian dài sẽ dẫn đến các tác dụng phụ như lão hóa da sớm và tăng nguy cơ ung thư da. Do đó, liệu pháp ánh sáng nên được hạn chế ở trẻ nhỏ và tuyệt đối không được sử dụng cho trẻ sơ sinh.
- Liệu pháp tâm lý: Để hạn chế tình trạng gãi, các liệu pháp như thư giãn, sửa đổi hành vi và phản hồi sinh học sẽ được áp dụng.
Bên cạnh đó, người bệnh cần áp dụng những cách sau đây để ngăn ngừa bệnh phát triển và cải thiện tình trạng da khô:
- Dưỡng ẩm cho da: Ít nhất hai lần mỗi ngày, người bệnh nên bôi kem dưỡng ẩm phù hợp với làn da của bản thân.
- Tránh và hạn chế các tác nhân có hại cho da: Tình trạng viêm da cơ địa có khả năng sẽ trở nên nặng thêm do nhiều tác nhân bao gồm mồ hôi, lo lắng, căng thẳng, thừa cân, béo phì, khói bụi, phấn hoa và việc tiếp xúc với xà phòng hay chất tẩy rửa quá mạnh. Đối với trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ, khi ăn một số loại thực phẩm như trứng, sữa, đậu nành và lúa mì có thể gây bệnh.
- Hạn chế tắm quá lâu: Thời gian tắm nước ấm hợp lý là từ 10 đến 15 phút.
- Sử dụng xà phòng có tính chất dịu nhẹ: Người bệnh nên lựa chọn xà phòng có tính chất nhẹ nhàng cho làn da. Những sản phẩm có khả năng khử mùi và kháng khuẩn sẽ khiến da bị khô vì làm giảm một lượng dầu tự nhiên có trên da.
- Lau khô người thật kỹ sau khi tắm: Khi tắm xong, người bệnh nên dùng khăn mềm vỗ nhẹ nhàng lên da để thấm nước, không nên chà xát khăn quá mạnh vào da.
2.4 Người bệnh nên ăn gì?
Tình trạng viêm da có thể bị ảnh hưởng bởi chế độ ăn uống. Chính vì thế, bên cạnh việc điều trị viêm da cơ địa, người bệnh nên tìm hiểu về các thực phẩm nên và không nên sử dụng nhằm cải thiện tình trạng bệnh.
- Thực phẩm nên ăn: Những loại cá như cá ngừ, cá thu, cá hồi, cá mòi và cá trích rất giàu omega có tác dụng kháng viêm. Các thực phẩm lên men như sữa chua và súp miso cũng chứa nhiều probiotic giúp kháng khuẩn. Hơn nữa, trái cây và rau củ có màu sắc đa dạng như táo, cherry, súp lơ xanh, cải bó xôi và cải xoăn chứa nhiều flavonoid có tác dụng kháng viêm, hỗ trợ điều trị viêm da cơ địa.
- Thực phẩm nên tránh: Trứng, cà chua, đậu nành, các loại hạt, trái cây thuộc họ cam quýt, sản phẩm từ sữa, thực phẩm chứa gluten, gia vị như vani, đinh hương và quế, thực phẩm giàu niken như trà đen, socola, thịt hộp, hải sản có vỏ như ốc, sò, cua, cùng với các loại đậu như đậu nành, đậu lăng và đậu Hà Lan...
- Kiêng một số thực phẩm gây dị ứng: như lê, cà rốt, hạt phỉ, cần tây, táo xanh.
Nhìn chung, để điều trị viêm da cơ địa, người bệnh cần kiên trì áp dụng các biện pháp điều trị. Thêm vào đó, việc ngăn ngừa bệnh tái phát và ăn uống hợp lý cũng rất quan trọng nhằm cải thiện tình trạng bệnh, từ đó nâng cao chất lượng cuộc sống.
Để đặt lịch khám tại viện, Quý khách vui lòng bấm số HOTLINE hoặc đặt lịch trực tiếp TẠI ĐÂY. Tải và đặt lịch khám tự động trên ứng dụng MyVinmec để quản lý, theo dõi lịch và đặt hẹn mọi lúc mọi nơi ngay trên ứng dụng.
