Các dấu hiệu bệnh lupus ban đỏ rất đa dạng do bệnh tấn công gần như tất cả các cơ quan trên cơ thể. Trong đó, điển hình nhất là các vết ban đỏ trên mặt, mệt mỏi, rụng tóc…gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến cuộc sống của người bệnh. Tuy nhiên, nếu không được phát hiện và điều trị kịp thời bệnh sẽ gây ra nhiều biến chứng nguy hiểm đe dọa sức khỏe.
1. Lupus ban đỏ là gì?
Lupus ban đỏ là một căn bệnh tự miễn có thể ảnh hưởng đến khắp cơ quan bên trong cơ thể với nhiều triệu chứng và biến chứng đa dạng. Có hai thể chính của bệnh lupus ban đỏ: lupus ban đỏ hệ thống (SLE) và lupus dạng đĩa. Lupus ban đỏ hệ thống là thể bệnh phổ biến hơn.
Khoảng 90% người mắc bệnh lupus ban đỏ là nữ giới, bệnh thường xuất hiện ở lứa tuổi từ 15 đến 50. Tỉ lệ mắc bệnh này vào khoảng 50/100.000 dân.
Bệnh lupus ban đỏ xảy ra khi hệ miễn dịch của cơ thể tấn công vào chính các cơ quan của bản thân người bệnh do tình trạng sai lệch trong đáp ứng miễn dịch của cơ thể. Hiện nay, chưa có phương pháp chữa khỏi hoàn toàn bệnh này nhưng nếu được điều trị đúng cách thì bệnh sẽ được kiểm soát. Do đó, để được khám và điều trị kịp thời, người bệnh cần nhận biết các dấu hiệu bệnh lupus ban đỏ là gì từ sớm.
2. Dấu hiệu bệnh lupus ban đỏ
Các dấu hiệu bệnh lupus ban đỏ rất đa dạng và phức tạp xuất hiện ở nhiều cơ quan khác nhau trong cơ thể. Chính vì sự đa dạng này mà việc phát hiện sớm bệnh thường gặp nhiều khó khăn, dễ bị nhầm lẫn với các bệnh lý khác.
Hơn nữa, triệu chứng của bệnh ở mỗi người còn khác nhau. Trong đó, một số người bị đau và sưng khớp, thậm chí có trường hợp tiến triển thành viêm khớp.
Các dấu hiệu bệnh lupus ban đỏ phổ biến bao gồm:
- Phát ban trên mặt: Hình ảnh đặc trưng và dễ nhận biết nhất của bệnh lupus ban đỏ là phát ban trên mặt. Khoảng 30% người bệnh có vết ban đỏ bất thường trên da, vết ban có hình dáng giống con bướm, xuất hiện ở khu vực gò má và mũi. Ngoài ra, ban đỏ cũng có thể xuất hiện ở một số vùng da hở hư cổ tay, bàn tay… Ban đỏ trong bệnh lupus nhạy cảm với ánh sáng, nếu bệnh tiến triển trong thời gian dài có thể gây ra tình trạng teo phần giữa, hay còn gọi là hồng ban dạng đĩa. Bên cạnh đó, các triệu chứng như bọng nước và xuất huyết cũng thường xuất hiện trên da của người bệnh lupus.
- Sốt kéo dài: Viêm nhiễm là nguyên nhân gây ra sốt. Nếu tình trạng sốt kéo dài hoặc tái diễn liên tục, người bệnh cần được đưa đến khám tại các cơ sở y tế ngay lập tức.
- Đau khớp: Trong bệnh lupus ban đỏ, đau khớp là một triệu chứng thường gặp ở các khớp bàn tay, cổ tay, mắt cá chân nên dễ bị nhầm lẫn với viêm khớp.
- Sưng: Một số dấu hiệu bệnh lupus ban đỏ bao gồm sưng hạch bạch huyết, sưng quanh hốc mắt và sưng bắp chân.
- Rụng tóc: Rụng tóc và để lại một số vùng hói nhỏ trên đầu là một trong những triệu chứng thường gặp ở người mắc bệnh lupus ban đỏ, đôi khi đi kèm với tình trạng phát ban.
- Ngón tay, ngón chân bị tê và đổi màu: Tỷ lệ người mắc lupus kèm theo hội chứng Raynaud lên đến hơn 30%. Hội chứng này được đặc trưng bởi hiện tượng co mạch máu, cản trở quá trình lưu thông máu đến các đầu ngón tay và ngón chân gây ra cảm giác tê và biến đổi màu sắc sang trắng, tím.
- Kiệt sức: Cảm giác kiệt sức đến mức không thể hoạt động, giống như bị đập vào tường là một biểu hiện thường gặp ở những người mắc bệnh lupus ban đỏ. Sự mệt mỏi này khác hẳn với cảm giác mệt mỏi tự nhiên sau khi chơi thể thao hoặc tập gym.
- Đau ngực: Người bị lupus ban đỏ thường gặp triệu chứng đau ngực khi hít thở sâu hoặc ho, đây là dấu hiệu cảnh báo tình trạng viêm màng phổi. Ngoài ra, bệnh lupus này còn có thể gây viêm màng tim, khiến người bệnh cảm thấy đau nhói ở ngực khi nằm, giảm đau khi ngồi dậy và hơi ngả về trước.
- Loét miệng: Ở miệng và mũi, các vết loét thường tồn tại từ vài ngày đến vài tháng.
- Chấm đỏ trên da: Do bị bệnh lupus ban đỏ tấn công, tế bào tiểu cầu có thể giảm mạnh. Hậu quả là mạch máu dễ bị vỡ gây ra các chấm đỏ trên da và các biểu hiện xuất huyết như chảy máu mũi, chảy máu nướu khi đánh răng.
- Đau đầu: Khoảng 50% người bị lupus ban đỏ thường đau đầu. Bên cạnh đó, người bệnh còn gặp phải các vấn đề về nhận thức, khả năng tập trung và trí nhớ. Nguy cơ đau nửa đầu, tê và ngứa ran các dây thần kinh vận động, cảm giác cũng có thể xuất hiện. Điều đáng lo ngại là bệnh lupus ban đỏ có thể gây ra đột quỵ ở những người trẻ tuổi từ 30 đến 40 tuổi.
3. Biến chứng của lupus ban đỏ
Các biến chứng trên toàn cơ thể có thể xảy ra nếu bệnh lupus ban đỏ không được phát hiện và điều trị một cách kịp thời:
- Đột quỵ.
- Đau tim.
- Thay đổi trí nhớ, hành vi.
- Co giật.
- Viêm thận, suy thận, giảm chức năng thận.
- Viêm tim, viêm màng ngoài tim.
- Viêm mô phổi, niêm mạc phổi, viêm màng phổi.
Thai kỳ của phụ nữ mắc bệnh lupus có thể gặp nhiều biến chứng nghiêm trọng, thậm chí dẫn đến sảy thai.
4. Chẩn đoán lupus ban đỏ
Các dấu hiệu và triệu chứng lupus ban đỏ sẽ được bác sĩ kiểm tra để chẩn đoán.
- Phát ban ra nắng.
- Loét niêm mạc miệng, mũi.
- Viêm, sưng đau các khớp nhỏ ở bàn tay, cổ tay, bàn chân và đầu gối.
- Tóc mỏng, dễ rụng.
- Các dấu hiệu ở tim, phổi như tiếng thổi ở tim, rối loạn nhịp tim.
Các xét nghiệm cần thực hiện bao gồm: Xét nghiệm nước tiểu, xét nghiệm công thức máu, chụp X-quang ngực
5. Cách điều trị lupus ban đỏ
Để sớm phát hiện và có phương pháp điều trị thích hợp, người bệnh cần tìm hiểu những dấu hiệu bệnh lupus ban đỏ. Do bệnh không thể chữa trị dứt điểm, mục tiêu điều trị chủ yếu là kiểm soát các triệu chứng bệnh.
5.1 Điều trị bằng thuốc
Các loại thuốc được bác sĩ chỉ định sử dụng sẽ phụ thuộc vào các dấu hiệu bệnh lupus ban đỏ cụ thể, bao gồm:
- Thuốc điều trị sốt rét: Người bệnh lupus ban đỏ được khuyến cáo điều trị bằng hydroxychloroquine. Thuốc này còn được sử dụng để làm giảm các triệu chứng đi kèm như viêm khớp, mệt mỏi, phát ban, loét miệng và ngăn ngừa các đợt bùng phát bệnh.
- Corticosteroid và thuốc ức chế miễn dịch: Người bệnh bị viêm thận, viêm phổi… sẽ được chỉ định sử dụng corticosteroid liều cao hoặc các thuốc ức chế miễn dịch như Prednisone, Azathioprine, Methotrexate, Cyclophosphamide, Mycophenolate mofetil. Tuy nhiên, trong quá trình sử dụng người bệnh có thể gặp một số tác dụng phụ không mong muốn do các loại thuốc này gây ra. Mặc dù Lupus ban đỏ có thể được điều trị hiệu quả và nhanh chóng bằng Prednisone nhưng thuốc có thể làm tăng nguy cơ nhiễm trùng, tăng huyết áp, tăng cân, rạn da, loãng xương, tăng nhãn áp, trầm cảm, đục thủy tinh thể.
- Ngoài ra, người bệnh lupus ban đỏ còn được điều trị bằng các loại thuốc khác như: thuốc chống đông máu, thuốc sinh học belimumab và thuốc kháng viêm không steroid.
5.2 Chế độ ăn uống khoa học
Các đợt cấp của bệnh lupus ban đỏ có thể được chống lại nhờ chế độ ăn uống thích hợp. Để giảm đau, viêm, tác dụng phụ của thuốc, tăng sức đề kháng, duy trì xương chắc khỏe và hạn chế biến chứng trên xương, người bệnh nên thay đổi lối sống, chế độ dinh dưỡng và bổ sung các thực phẩm có lợi.
Chế độ ăn trong bệnh lupus ban đỏ bao gồm:
- Một số thực phẩm giàu canxi và vitamin D như sữa, sữa chua, phô mai, đậu hũ, các loại rau lá màu xanh đậm, ngũ cốc, nấm, các hồi, cá mòi,... giúp giảm các biến chứng của thuốc lên xương (như loãng xương, gãy xương), đồng thời giúp xương chắc khỏe hơn.
- Các loại thực phẩm giàu omega-3 như cá hồi, cá mòi, cá thu, cá trích, tôm, hàu, rong biển, các loại hạt,... không chỉ giúp cải thiện tâm trạng và sức khỏe tim mạch mà còn có tác dụng giảm viêm, hạ huyết áp.
- Các tổn thương tế bào và tình trạng viêm được ngăn chặn nhờ thực phẩm giàu chất chống oxy hóa.
- Để chống oxy hóa và giảm viêm, sưng, người bệnh nên bổ sung nhiều rau củ, trái cây vào chế độ ăn hàng ngày.
Thịt đỏ, đồ ăn chế biến sẵn, thực phẩm chứa nhiều muối, chất kích thích, rau mùi, cần tây, tỏi, lá đinh lăng và các loại củ quả họ nhà cà là những thực phẩm mà người bệnh lupus ban đỏ nên hạn chế sử dụng.
Để đặt lịch khám tại viện, Quý khách vui lòng bấm số HOTLINE hoặc đặt lịch trực tiếp TẠI ĐÂY. Tải và đặt lịch khám tự động trên ứng dụng MyVinmec để quản lý, theo dõi lịch và đặt hẹn mọi lúc mọi nơi ngay trên ứng dụng.
