Việc điều trị ung thư bằng hóa chất thường mang lại nhiều tác dụng phụ, trong đó hạ bạch cầu là biến chứng thường gặp nhất. Hạ bạch cầu khi truyền hóa chất trên bệnh nhân ung thư có thể gây ra tình trạng đau nhức toàn thân, mệt mỏi, sốt cao thậm chí là tử vong nếu không được điều trị kịp thời.
1. Hạ bạch cầu khi truyền hóa chất là gì?
Bạch cầu có vai trò quan trọng đối với cơ thể, đặc biệt là bảo vệ cơ thể chống lại tình trạng nhiễm trùng. Tuy nhiên, đối với các bệnh nhân ung thư có chỉ định sử dụng hóa chất để điều trị thì ngoài việc tiêu diệt các tế bào ung thư còn đồng thời tiêu diệt cả tế bào khỏe mạnh, trong đó có tủy xương. Khi các tế bào tủy xương bị tổn thương và chết đi, khả năng sản xuất tế bào máu giảm khiến tế bào bạch cầu trong cơ thể giảm xuống.
Tình trạng hạ bạch cầu ở người bệnh ung thư thường xảy ra vào khoảng 7-12 ngày sau khi tiến hành hóa trị liệu. Tuy nhiên thời gian này có thể thay đổi tùy thuộc vào yếu tố hóa trị mà người bệnh ung thư tiếp nhận. Thông thường, hạ bạch cầu được chia thành 4 độ:
- Độ 1: Số lượng tuyệt đối bạch cầu trung tính từ 1,5 - 2 g/l;
- Độ 2: Bạch cầu trung tính từ 1 - 1,5 g/l;
- Độ 3: Bạch cầu trung tính giảm từ 0,5 - 1 g/l;
- Độ 4: Bạch cầu trung tính nhỏ hơn 0,5 g/l.
Bệnh ung thư hạ bạch cầu rất nguy hiểm, khiến cho sức đề kháng của người bệnh suy giảm nên dễ dẫn đến nhiễm trùng và nhiều biến chứng nguy hiểm khác. Đồng thời, tình trạng giảm bạch cầu thường xảy ra thầm lặng, không có dấu hiệu rõ ràng cho đến khi tình trạng nhiễm trùng xảy ra. Điều này càng khiến việc điều trị trở nên phức tạp và khó khăn hơn.
2. Dấu hiệu nhận biết hạ bạch cầu ở người bệnh ung thư
Đối với người bệnh hạ bạch cầu khi truyền hóa chất, các nhiễm trùng dù là nhỏ nhất cũng trở nên nghiêm trọng và cần được điều trị ngay. Một số dấu hiệu hạ bạch cầu khi truyền hóa chất dễ nhận biết như:
- Sốt cao;
- Ớn lạnh và đổ mồ hôi;
- Thay đổi ho hoặc ho mới;
- Đau họng hoặc đau miệng;
- Khó thở;
- Nghẹt mũi;
- Đau khi đi tiểu;
- Âm đạo tiết dịch hoặc có các kích thích bất thường;
- Đi tiểu nhiều;
- Đỏ, đau hoặc sưng ở nhiều khu vực;
- Tiêu chảy;
- Nôn;
- Đau bụng hoặc trực tràng;
- Khởi phát đau mới.
3. Điều trị hạ bạch cầu khi truyền hóa chất
Thông thường, khi bệnh nhân ung thư hạ bạch cầu ở độ 1 và độ 2, bác sĩ sẽ chỉ định ngưng sử dụng hóa chất để theo dõi tình trạng. Trong trường hợp bệnh nhân ung thư hạ bạch cầu độ 3 và 4 thì phải tiến hành điều trị. Các phương pháp điều trị bao gồm:
- Sử dụng kháng sinh: Khi bệnh nhân có tình trạng sốt giảm bạch cầu thì phải ngưng sử dụng hóa chất và điều trị kháng sinh trên phổ rộng. Căn cứ vào tình trạng cụ thể của bệnh nhân, bác sĩ sẽ lựa chọn 1 hoặc nhiều loại kháng sinh phù hợp. Thời gian sử dụng kháng sinh tùy thuộc vào việc có xác định được ổ nhiễm trùng hay không, thường là khoảng 14 ngày.
- Sử dụng thuốc kích thích tăng sinh bạch cầu: Phương pháp này bao gồm 2 cấp độ dự phòng như sau:
- Dự phòng cấp 1: Bệnh nhân ung thư hạ bạch cầu có nguy cơ biến chứng cao hoặc bệnh nhân có một trong những yếu tố như: Trên 65 tuổi, thể trạng yếu, từng bị sốt hạ bạch cầu, liều xạ lớn hoặc hóa xạ đồng thời, tế bào máu suy giảm do xâm lấn tủy xương, dinh dưỡng kém, vết thương hở đang nhiễm trùng, ung thư tiến triển, có bệnh lý nội khoa kèm theo.
- Dự phòng cấp 2: Bác sĩ sẽ chỉ định sử dụng thuốc tùy thuộc vào mục đích điều trị triệu chứng hay triệt căn.
- Truyền khối bạch cầu: Khi tình trạng lâm sàng nặng hơn và việc sử dụng thuốc kích thích bạch cầu không có hiệu quả, bác sĩ sẽ chỉ định truyền khối bạch cầu. Tuy nhiên khi sử dụng phương pháp này cần lưu ý đến những phản ứng sốc phản vệ có thể xảy ra.
Tóm lại, hạ bạch cầu là một trong những biến chứng thường gặp trong điều trị ung thư bằng hóa chất. Hiện nay, sàng lọc ung thư sớm được coi là biện pháp hoàn hảo trong việc phát hiện và điều trị kịp thời các loại ung thư. Từ đó giảm được các nguy cơ biến chứng cũng như giảm chi phí điều trị và nhất là giảm tỷ lệ tử vong ở người bệnh. Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec luôn triển khai và giới thiệu tới khách hàng Gói Sàng lọc ung thư sớm tại Vinmec - An tâm sống khỏe giúp xét nghiệm gen, chẩn đoán hình ảnh, xét nghiệm các chất chỉ điểm sinh học phát hiện khối u sớm.
Lựa chọn Gói sàng lọc ung thư sớm tại Vinmec - An tâm tại Vinmec, khách hàng sẽ được:
- Chỉ một lần xét nghiệm gen có thể đánh giá về nguy cơ mắc của 16 loại ung thư phổ biến ở cả nam và nữ (Ung thư phổi, ung thư đại trực tràng, ung thư vú, ung thư tuyến tụy, ung thư cổ tử cung, ung thư dạ dày, ung thư tiền liệt tuyến,....)
- Phát hiện sớm các dấu hiệu manh nha của ung thư thông qua chẩn đoán hình ảnh, nội soi và siêu âm.
- Thao tác khám đơn giản, cẩn thận và chính xác.
- Đội ngũ chuyên gia được đào tạo bài bản nghề, đặc biệt là về ung thư, đủ khả năng làm chủ các ca khám chữa ung thư.
Với trang bị cơ sở vật chất, thiết bị y tế tiên tiến và hiện đại và đội ngũ bác sĩ có chuyên môn sâu và kinh nghiệm dày dặn. Tại Vinmec, quá trình thăm khám trở nên nhanh chóng với kết quả chính xác, tiết kiệm chi phí và thời gian cho người bệnh.
Để đặt lịch khám tại viện, Quý khách vui lòng bấm số HOTLINE hoặc đặt lịch trực tiếp TẠI ĐÂY. Tải và đặt lịch khám tự động trên ứng dụng MyVinmec để quản lý, theo dõi lịch và đặt hẹn mọi lúc mọi nơi ngay trên ứng dụng.
