Hầu như ai cũng từng trải qua cảm giác đau nhức xương khớp toàn thân ít nhất một lần trong đời. Cảm giác ê ẩm, đau mỏi người, mệt mỏi, mất đi năng lượng khiến bệnh nhân chỉ muốn nằm trên giường cả ngày. Vậy làm thế nào để xử lý tình trạng này?
Bài viết này được viết dưới sự hướng dẫn chuyên môn của các bác sĩ thuộc khoa Chấn thương chỉnh hình & Y học thể thao Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec.
1. Đau nhức xương khớp toàn thân là bệnh gì?
Cảm giác đau nhức xương khớp toàn thân là kết quả của nhiều vấn đề liên quan đến gân, cơ, xương hoặc khớp xảy ra đồng thời. Khi mắc bệnh này, người bệnh thường cảm thấy đau ở nhiều vị trí khi bị sờ nắn hoặc khi vận động, cảm giác đau nhức tập trung ở các vùng như cổ, vai, lưng, đùi, bắp tay, bắp chân, cổ tay và cổ chân.
Ngoài ra, đôi khi người bệnh chỉ cảm thấy mệt mỏi, uể oải và nặng nề khắp cơ thể - được cho là biểu hiện của lớp sụn và xương dưới sụn bị bào mòn và tổn thương theo thời gian. Bên cạnh đó, cảm giác đau nhức này có thể gây ra các triệu chứng phụ như mất ngủ, ngủ không sâu giấc, đau đầu, chóng mặt, chán ăn, đau ngực, khó thở, và khó nuốt,...
Để hiểu rõ hơn về nguyên nhân, phương pháp điều trị và cách phòng ngừa đau nhức xương khớp toàn thân, bệnh nhân hãy tham khảo ý kiến từ các chuyên gia y tế. Hãy đọc bài viết dưới đây để biết thêm thông tin chi tiết.
2. Nguyên nhân gây ra đau nhức xương khớp toàn thân
Có nhiều nguyên nhân gây ra đau nhức xương khớp toàn thân, bao gồm:
- Tác động của COVID-19 lên xương khớp toàn thân.
- Mất nước và rối loạn điện giải trong cơ thể.
- Vấn đề về giấc ngủ.
- Cảm cúm và các bệnh viêm nhiễm khác.
- Thiếu máu và sự suy giảm lượng máu trong cơ thể.
- Hạ canxi trong máu.
- Viêm phổi và các vấn đề hô hấp khác.
- Hội chứng mệt mỏi mãn tính.
- Viêm khớp và các bệnh liên quan đến tổn thương khớp.
- Lupus ban đỏ và các bệnh liên quan đến hệ miễn dịch.
- Viêm đa cơ và các bệnh viêm nhiễm liên quan.
- Tình trạng căng thẳng trong cuộc sống hàng ngày.
Cảm giác đau nhức xương khớp toàn thân thường phổ biến ở các khu vực như cổ, vai, lưng và các khớp của tay, chân.
2.1 Nguyên nhân gây ra đau mỏi vùng cổ vai gáy
Cảm giác đau âm ỉ hoặc căng cơ ở vùng cổ thường đi kèm với những cơn đau lan ra các vùng khác như đau sau gáy, thái dương, vai và tay, gây mệt mỏi, ê ẩm khắp cơ thể. Điều này thường dẫn đến hạn chế vận động vùng cổ: khó khăn khi xoay, nghiêng đầu, đặc biệt là khi duy trì một tư thế trong thời gian dài.
Có nhiều nguyên nhân gây ra cảm giác đau nhức ở vùng cổ, bao gồm:
- Thời tiết lạnh hoặc ngồi điều hòa lạnh, khiến cơ bắp và các khớp co rút nhiều hơn, chèn ép vào các mạch máu của vùng cổ, làm suy giảm quá trình lưu thông máu và gây đau mỏi ở vai và cổ gáy.
- Tư thế khi ngủ, có thể do sử dụng gối quá cao hoặc duy trì tư thế không thoải mái quá lâu.
- Ngồi trước màn hình máy tính hoặc TV trong thời gian dài mà không vận động.
- Tập thể dục hoặc làm việc nặng mà không đảm bảo đúng tư thế hoặc không khởi động kỹ trước khi bắt đầu.
- Thói quen gội đầu và tắm khuya về lâu dài có thể giảm lượng oxy cung cấp cho các mạch máu.
Ngoài ra, nguyên nhân gây đau nhức ở vùng cổ, vai, và gáy cũng có thể liên quan đến tình trạng tâm lý như trầm cảm, lo âu, hoặc các vấn đề về cột sống như thoái hóa, chèn ép dây thần kinh, viêm đốt sống, hoặc các bệnh lý khác như viêm khớp dạng thấp, ung thư.
2.2 Nguyên nhân gây đau mỏi vùng cánh tay
Cảm giác đau mỏi cánh tay là một tình trạng phổ biến khi cơ bắp tay cùng cổ tay, gây ảnh hưởng đến khả năng vận động của cánh tay. Tình trạng này có thể xảy ra ở mọi độ tuổi và gây ra sự bất tiện trong các hoạt động hàng ngày, khiến người bệnh cảm thấy mệt mỏi cũng như đau khắp cơ thể.
Có nhiều nguyên nhân có thể gây ra cảm giác đau nhức xương khớp toàn thân nói chung và đau mỏi ở cánh tay nói riêng, bao gồm:
- Nằm ngủ đầu gối lên cánh tay, gây áp lực lên cánh tay, chèn ép cơ và mạch máu, làm suy giảm lưu thông máu.
- Vận động mạnh hoặc không đúng kỹ thuật có thể làm căng cơ và gây ra đau mỏi.
- Thiếu canxi và vitamin D trong cơ thể, thường gặp ở người già và người béo phì ít vận động, dẫn đến chuột rút và đau mỏi cánh tay.
- Tiền sử các bệnh liên quan đến cơ xương khớp như thoái hóa, viêm khớp, hay ung thư xương.
- Chấn thương hoặc va đập mạnh vào tay có thể gây chảy máu và bầm tím cùng đau nhức.
- Các biến chứng từ các bệnh khác như đái tháo đường, xơ vữa động mạch, thiếu máu não, hay các bệnh lý về gan và thận cũng có thể gây ra đau mỏi cánh tay.
Bệnh nhân nên đến bệnh viện hoặc trung tâm y tế để kiểm tra sức khỏe ngay khi cảm thấy cảm giác đau và mệt mỏi ở cánh tay kéo dài để được tư vấn và điều trị kịp thời.
2.3 Nguyên nhân gây ra đau mỏi lưng
Đau lưng là một vấn đề phổ biến, đặc biệt thường gặp ở người trung niên và người già, gây ra cảm giác không thoải mái và khó khăn trong các hoạt động hàng ngày.
Có nhiều nguyên nhân có thể gây ra đau lưng, bao gồm:
- Chấn thương, bong gân, hoặc làm việc không đúng tư thế gây đau lưng.
- Trật vẹo vùng thắt lưng, viêm khớp, viêm cột sống dính khớp, tổn thương đĩa đệm, áp xe ngoài màng cứng, thoái hóa khớp cột sống, tổn thương khớp cùng chậu, thoái hóa các đốt sống, hẹp ống sống, cong vẹo cột sống... đều có thể gây ra đau lưng.
Các yếu tố nguy cơ gây đau nhức xương khớp bao gồm:
- Béo phì có thể làm tăng áp lực lên đĩa đệm, cơ và khớp ở lưng, gây ra đau lưng.
- Ít hoạt động thể chất và thói quen ngồi lâu trong ngày do đặc thù công việc có thể làm tăng nguy cơ đau lưng.
- Tiền sử mắc các bệnh như viêm khớp, viêm cột sống, hay ung thư xương cũng là yếu tố nguy cơ.
- Hút thuốc lá có thể làm giảm chất dinh dưỡng được cung cấp cho đĩa đệm ở lưng và tăng nguy cơ đau lưng.
2.4 Nguyên nhân gây ra đau mỏi vùng chi dưới
Trong loạt vấn đề liên quan đến đau nhức xương khớp toàn thân, đau nhức và mệt mỏi ở chi dưới cũng là một vấn đề phổ biến. Tình trạng này thường xuất hiện ở các vị trí như khớp háng, khớp gối và khớp cổ bàn ngón chân. Người ít vận động và người già có vấn đề về xương khớp thường là những đối tượng dễ gặp phải tình trạng này.
Đau xương khớp ở chi dưới làm đau, mệt mỏi, tê nhức trong bắp đùi và cơ bắp của chân, đôi khi còn kèm theo chuột rút. Mặc dù tình trạng này không gây nguy hiểm, nhưng lại ảnh hưởng đến sinh hoạt hàng ngày như đi lại, chạy nhảy hoặc tập thể thao.
Nguyên nhân gây đau nhức xương khớp ở chi dưới có thể là do cơ thể thiếu canxi và vitamin D, dẫn đến tình trạng loãng xương và đau mỏi xương khớp ở tay và chân. Các bệnh lý liên quan đến cơ xương khớp như thoái hóa cột sống, thoát vị đĩa đệm, đau thần kinh tọa, biến chứng của đái tháo đường cũng có thể gây ra đau nhức ở chi dưới.
Khi tuổi tác gia tăng, xương khớp cũng trở nên lão hóa, sự thiếu hụt collagen có thể gây ra nhiều vấn đề về đau nhức. Phụ nữ sau sinh cũng thường gặp vấn đề này do ảnh hưởng của thai kỳ đến khớp chậu hông và quá trình chăm sóc em bé sau sinh cũng khiến mẹ cảm thấy đau mỏi xương khớp. Tình trạng thừa cân, béo phì cũng là một yếu tố khiến trọng lượng cơ thể gây áp lực lớn lên các khớp gối và bàn chân, dẫn đến đau nhức ở chi dưới.
Khi xuất hiện các triệu chứng như đau nhức xương khớp ở chi dưới, nhức mỏi trong bắp chân, đùi, bàn chân bị tê, bệnh nhân nên nghỉ ngơi, thư giãn, duỗi thẳng chân ra và xoa bóp nhẹ nhàng để giảm đau và tăng cường lưu thông máu.
3. Khi nào cần đến gặp bác sĩ?
Nếu cảm giác đau nhức xương khớp toàn thân kéo dài hơn một tuần, người bệnh cần điều tra nguyên nhân cụ thể bằng cách đi khám bác sĩ, đặc biệt là nếu cơn đau đi kèm với các triệu chứng sau đây:
- Khớp bị sưng đỏ và nóng lên.
- Đau dữ dội ở khớp, gây khó khăn trong di chuyển.
- Nổi phát ban trên cơ thể.
- Cảm giác đau ngực, khó thở, ho.
- Đau bụng, sốt, đổ mồ hôi nhiều, giảm cân đột ngột, hoặc cảm giác ớn lạnh.
- Đau và sưng mắt.
- Gặp các vấn đề liên quan đến đường ruột.
4. Cách chẩn đoán
Cần chẩn đoán và xác định nguyên nhân gây đau nhức xương khớp toàn thân để đề xuất phương pháp điều trị hiệu quả. Ban đầu, bác sĩ sẽ tiến hành kiểm tra các triệu chứng của bệnh nhân và thu thập thông tin về lịch sử bệnh để làm rõ hơn về các yếu tố nguy cơ.
Dựa trên kết quả đánh giá ban đầu, bác sĩ có thể đề xuất các phương pháp chẩn đoán sau:
- Chụp X - quang, CT scan, hoặc MRI: Các kết quả từ các phương pháp này sẽ cung cấp hình ảnh rõ ràng và chi tiết về tình trạng của các khớp, bao gồm mô sụn, xương dưới sụn và các cấu trúc xung quanh như dây chằng và gân. Thông tin này sẽ giúp bác sĩ định rõ các tổn thương bên trong khớp và xác định liệu đau nhức xương khớp toàn thân có phải là do bệnh lý hay do chấn thương, cũng như đánh giá giai đoạn của bệnh nếu có.
- Xét nghiệm dịch khớp: Nếu bệnh nhân có dấu hiệu tràn dịch khớp, bác sĩ sẽ sử dụng kim hút đặc biệt để thu mẫu dịch từ khớp đau và sau đó tiến hành xét nghiệm. Kết quả của các xét nghiệm này có thể giúp bác sĩ xác định liệu tình trạng đau nhức xương khớp toàn thân có liên quan đến các bệnh như nhiễm trùng khớp, bệnh Gout hay không, từ đó giúp quyết định phương pháp điều trị thích hợp.
- Xét nghiệm máu: Kết quả từ các xét nghiệm này sẽ cung cấp thông tin về tốc độ lắng hồng cầu, các chỉ số liên quan đến hồng cầu, tiểu cầu và bạch cầu, giúp bác sĩ đánh giá mức độ viêm nhiễm trong cơ thể và loại trừ các nguyên nhân khác có thể gây ra đau nhức xương khớp.
5. Phương pháp điều trị đau nhức xương khớp
Các triệu chứng đau nhức xương khớp toàn thân kéo dài có thể gây ra những tác động nghiêm trọng đến sức khỏe và chất lượng cuộc sống hàng ngày. Vì vậy, để tránh các biến chứng tiềm ẩn, việc điều trị cần được thực hiện ngay từ khi có triệu chứng.
Tùy thuộc vào nguyên nhân và tình trạng bệnh của mỗi người, bác sĩ sẽ lên kế hoạch điều trị phù hợp. Các phương pháp điều trị có thể bao gồm:
- Sử dụng thuốc kê theo đơn của bác sĩ để giảm đau, giảm viêm, tăng cường hệ miễn dịch và cải thiện tình trạng sức khỏe tổng thể.
- Tập trung vào vật lý trị liệu để phục hồi chức năng của khớp và cơ bắp.
- Áp dụng các phương pháp điều trị thuốc đông y và y học cổ truyền như châm cứu, cấy chỉ, giác hơi, hỏa long cứu, xoa bóp bấm huyệt, v.v.
- Trong trường hợp bệnh liên quan đến ung thư, bệnh nhân có thể cần hóa trị hoặc xạ trị.
- Phẫu thuật có thể được xem xét nếu cần thiết.
- Các biện pháp giảm đau tại nhà cũng có thể được áp dụng.
Tuy nhiên, việc lựa chọn phương pháp điều trị nào phù hợp nhất cần được thảo luận và tư vấn bởi bác sĩ chuyên gia về cơ xương khớp. Tự ý sử dụng thuốc có thể gây ra những hậu quả không mong muốn, do đó bệnh nhân nên tránh tự điều trị mà cần hỏi ý kiến của chuyên gia.
6. Cách phòng tránh
Biết cách phòng ngừa đau nhức xương khớp toàn thân có thể giúp bệnh nhân ngăn chặn cảm giác mệt mỏi cơ bắp và giảm thiểu khả năng xuất hiện các vấn đề về xương khớp. Dưới đây là một số biện pháp mọi người có thể thực hiện:
- Thực hiện vận động đúng kỹ thuật và khởi động cơ thể trước khi tập thể dục. Hãy chọn mức độ tập thể dục phù hợp với sức khỏe và không cố gắng quá sức.
- Sử dụng nước ấm để tắm giúp cơ thể được thư giãn hoàn toàn.
- Bổ sung canxi, tăng cường hệ miễn dịch và cung cấp đầy đủ dinh dưỡng, vitamin D cho cơ thể.
- Massage các vùng cơ bị căng sau khi tập thể dục hoặc sau khi làm việc để giảm căng thẳng.
- Tuân thủ chế độ dinh dưỡng cân đối và uống đủ nước hàng ngày.
- Tránh căng thẳng và lo lắng kéo dài, đảm bảo bản thân ngủ đủ giấc mỗi đêm.
- Hạn chế các thói quen và tư thế không đúng khi thực hiện các hoạt động hàng ngày.
Những thông tin trên hy vọng sẽ giúp bạn hiểu rõ hơn về nguyên nhân và cách hạn chế đau nhức xương khớp toàn thân. Nếu cần thêm thông tin, hãy liên hệ với bác sĩ để được tư vấn và giải đáp mọi thắc mắc.
Để đặt lịch khám tại viện, Quý khách vui lòng bấm số HOTLINE hoặc đặt lịch trực tiếp TẠI ĐÂY. Tải và đặt lịch khám tự động trên ứng dụng MyVinmec để quản lý, theo dõi lịch và đặt hẹn mọi lúc mọi nơi ngay trên ứng dụng.
