Bệnh huyết khối tĩnh mạch sâu là bệnh gì? Nguyên nhân, triệu chứng cảnh báo

Bài viết được tư vấn chuyên môn bởi Thạc sĩ, Bác sĩ Phạm Văn Hùng - Khoa Khám bệnh & Nội khoa - Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec Đà Nẵng

Huyết khối tĩnh mạch sâu là một trong những vấn đề thường gặp ngày nay với tỷ lệ tử vong cao. Biến chứng nguy hiểm nhất của huyết khối tĩnh mạch sâu là thuyên tắc phổi (tắc mạch phổi) là nguyên nhân gây tử vong ở những người có huyết khối tĩnh mạch sâu. Huyết khối tĩnh mạch sâu thường gặp nhất ở các tĩnh mạch sâu trong chân.

1. Huyết khối tĩnh mạch sâu là gì?

Hệ thống tĩnh mạch có nhiệm vụ đưa máu sau khi trao đổi oxy từ các cơ quan về tim. Có 3 loại tĩnh mạch bao gồm tĩnh mạch nông, tĩnh mạch sâu, và các tĩnh mạch xuyên đưa máu từ tĩnh mạch nông đổ về tĩnh mạch sâu. Cấu tạo tĩnh mạch có các van một chiều cho phép máu di chuyển theo một hướng nhất định.

Huyết khối tĩnh mạch sâu là hiện tượng hình thành cục máu đông bên trong lòng tĩnh mạch, huyết khối tĩnh mạch có thể xảy ra ở bất kỳ tĩnh mạch nào trong cơ thể, nhưng thường gặp nhất là huyết khối tĩnh mạch chi dưới.

2. Nguyên nhân và các yếu tố thuận lợi gây bệnh huyết khối tĩnh mạch sâu

Khi hình thành huyết khối tĩnh mạch có 3 yếu tố chính gây ra bao gồm ứ trệ tuần hoàn, tăng đông máu và tổn thương nội mạc tĩnh mạch. Tất cả nguyên nhân dẫn đến 3 yếu tố trên gây ra huyết khối tĩnh mạch sâu.

2.1 Những nguyên nhân gây ra huyết khối tĩnh mạch sâu

• Phẫu thuật: chỉnh hình do gãy xương, phẫu thuật ngực, bụng...
• Bệnh lý ác tính: ung thư tụy, phổi, buồng trứng, tinh hoàn, tiết niệu, vú, dạ dày...Bệnh ác tính đi kèm với sự gia tăng tình trạng tăng đông máu.
• Chấn thương gãy xương đùi, gãy đốt sống...
• Bất động kéo dài hình thành huyết khối do ứ trệ tuần hoàn
• Rối loạn đông máu làm tăng đông máu bẩm sinh.
• Mắc bệnh suy tĩnh mạch.

2.2 Những yếu tố nguy cơ

• Mang thai: do cản trở lưu lượng máu về tim, gây ứ trệ tuần hoàn, tình trạng tăng đông.
• Điều trị thay thế bằng hormon estrogen hay dùng kéo dài thuốc ngừa thai là nguyên nhân thường gặp ở những phụ nữ trẻ bị huyết khối tĩnh mạch
• Người béo phì, có tiền sử nhồi máu cơ tim, đột quỵ, suy tim ứ huyết tăng nguy cơ mắc bệnh huyết khối tĩnh mạch.
• Tiền sử bị huyết khối tĩnh mạch sâu
• Người hút thuốc lá nhiều, người ít vận động thường xuyên ngồi một chỗ.
• Tuổi tác: bệnh có xu hướng tăng theo tuổi.

3. Triệu chứng huyết khối tĩnh mạch sâu

Đa số các trường hợp huyết khối tĩnh mạch sâu không biểu hiện triệu chứng. Tuy nhiên có thể có các triệu chứng cơ năng sau:

• Đau có thể gặp ở những người huyết khối tĩnh mạch sâu, mức độ đau nhẹ hoặc đau dữ dội, đau tăng khi đi lại
• Thay đổi màu da vùng da bị huyết khối tĩnh mạch có xu hướng chuyển thành màu xanh đen hoặc một màu bất thường.
• Sưng chân, cảm giác nặng nề, có thể so sánh thấy sự khác biệt giữa hai bên chân

• Người bệnh có thể xuất hiện những cơn sốt thường xuyên không rõ nguyên nhân
• Cảm giác nóng da: vùng da bị huyết khối thường nóng hơn so với các vùng khác.
• Có thể thấy giãn tĩnh mạch nông.
• Biểu hiện khi có các biến chứng bao gồm: Khó thở không rõ nguyên nhân, ho nhiều đôi khi ho ra máu, đau ngực... là những biểu hiện khi huyết khối tĩnh mạch sâu gây biến chứng thuyên tắc phổi. Khi có các triệu chứng này cần đến bệnh viện ngay để được điều trị kịp thời.

4. Biến chứng huyết khối tĩnh mạch sâu

• Biến chứng nguy hiểm nhất là thuyên tắc phổi, huyết khối tĩnh mạch theo dòng máu tĩnh mạch đổ về tâm nhĩ phải, rồi đổ xuống tâm thất phải, tâm thất phải bóp tống cục máu đông lên phổi, do hệ thống mạch máu tại phổi nhỏ nên cục máu đông không di chuyển được gây tắc mạch phổi.
• Gây loét da vùng dưới vị trí tĩnh mạch bị huyết khối.
• Đau chân, phù nề chân kéo dài

Huyết khối tĩnh mạch sâu có thể gặp nhiều đối tượng khác nhau tuy nhiên thường tăng theo tuổi. Bệnh có thể gây ra biến chứng nguy hiểm đến tính mạng người bệnh nên khi có bất cứ triệu chứng cảnh báo hoặc người nằm trong đối tượng nguy cơ cao mắc bệnh nên đi khám để được điều trị sớm mang lại hiệu quả điều trị cao.