Điều trị viêm khớp dạng thấp không thể giải quyết hoàn toàn vì chưa có thuốc đặc trị bệnh dứt điểm. Bên cạnh đó, đây còn là bệnh lý mãn tính, có thể tái phát nhiều lần. Bài viết cung cấp 20 cách chữa bệnh viêm khớp dạng thấp tái phát nhằm giúp người bệnh kiểm soát triệu chứng hiệu quả và nâng cao chất lượng cuộc sống.
Bài viết này được viết dưới sự hướng dẫn chuyên môn của các bác sĩ thuộc khoa Chấn thương chỉnh hình & Y học thể thao Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec.
1. Tổng quan điều trị viêm khớp dạng thấp
Viêm khớp dạng thấp là căn bệnh tự miễn mạn tính khiến hệ miễn dịch tấn công nhầm vào các mô khớp khỏe mạnh, dẫn đến tình trạng sưng, đau và cứng khớp. Hiện nay chưa có phương pháp chữa khỏi hoàn toàn.
Tuy nhiên, người bệnh có thể chung sống hiệu quả với căn bệnh này bằng cách kết hợp chế độ ăn uống lành mạnh, kiểm soát căng thẳng, tập thể dục thường xuyên và áp dụng các biện pháp hỗ trợ khác. Nhờ vậy, các triệu chứng được cải thiện, quá trình phát triển bệnh được hạn chế, giảm thiểu nguy cơ tái phát và chất lượng cuộc sống được nâng cao.
2. Các phương pháp điều trị viêm khớp dạng thấp tái phát
Mọi người có thể tham khảo 20 cách điều trị viêm khớp dạng thấp tái phát sau:
2.1 Chế độ ăn uống hợp lý
Viêm khớp dạng thấp có thể bị ảnh hưởng bởi chế độ ăn uống. Áp dụng chế độ ăn khoa học và hợp lý giúp làm chậm tiến trình bệnh và giảm tổn thương khớp.
Do đó, người bệnh nên xây dựng chế độ ăn uống đầy đủ dưỡng chất, ưu tiên thực phẩm giàu chất chống oxy hóa và chống viêm như: rau xanh, nấm, hoa quả tươi, nghệ, gừng, sữa chua, yến mạch, táo,... Bên cạnh đó, bệnh nhân cần hạn chế tối đa thực phẩm chế biến sẵn, đồ ngọt và sản phẩm từ động vật.
2.2 Ngủ đủ giấc
Giấc ngủ đóng vai trò vô cùng quan trọng đối với sức khỏe tổng thể và đặc biệt quan trọng với người bệnh viêm khớp dạng thấp. Nghiên cứu đã chỉ ra rằng chất lượng giấc ngủ kém có thể làm tăng mức độ đau đớn và hạn chế khả năng vận động của người bệnh.
Vì vậy, người bệnh viêm khớp dạng thấp nên đảm bảo ngủ đủ ít nhất 8 tiếng mỗi đêm. Nếu không ngủ đủ giấc vào ban đêm, bệnh nhân có thể chợp mắt vào buổi chiều để bù lại.
2.3 Tập thể dục thể thao đều đặn
Tập thể dục thường xuyên mang lại nhiều lợi ích cho người bệnh viêm khớp dạng thấp, giúp tăng cường sức mạnh cơ bắp, cải thiện phạm vi chuyển động của khớp và giảm nguy cơ tái phát bệnh.
Theo nghiên cứu, tập luyện còn giúp nâng cao chất lượng giấc ngủ và giảm bớt cảm giác mệt mỏi ở những người mắc bệnh. Tuy nhiên, cần lưu ý lựa chọn các bài tập nhẹ nhàng, ít tác động lên khớp. Đi bộ nhanh, bơi lội và thể dục nhịp điệu dưới nước là những lựa chọn phù hợp. Lưu ý là bệnh nhân nên tránh xa các môn thể thao vận động mạnh.
2.4 Châm cứu
Châm cứu nổi lên như một phương pháp điều trị viêm khớp dạng thấp tái phát hiệu quả, giúp giảm đau. Một số nghiên cứu khoa học đã chứng minh tác dụng tích cực của châm cứu trong việc cải thiện khả năng vận động và nâng cao chất lượng cuộc sống cho bệnh nhân.
Ngoài ra, một số nghiên cứu còn cho thấy châm cứu bằng laser có thể mang lại hiệu quả trong việc giảm viêm và kiểm soát hoạt động của bệnh.
2.5 Xoa bóp
Massage là phương pháp điều trị viêm khớp dạng thấp tái phát đơn giản mà hiệu quả, giúp giảm bớt các triệu chứng khó chịu. Massage có thể được thực hiện bởi bác sĩ vật lý trị liệu có chuyên môn, thành viên gia đình hoặc thậm chí tự thực hiện tại nhà.
Theo nghiên cứu, sau một tháng massage với lực vừa phải, người bệnh đã cảm thấy giảm đau, tăng cường sức mạnh cầm nắm và cải thiện phạm vi chuyển động.
2.6 Tập yoga
Yoga được xem như một phương pháp hỗ trợ điều trị viêm khớp dạng thấp tái phát hiệu quả cho bệnh nhân. Theo nghiên cứu, tập yoga giúp giảm đau, giảm viêm và cải thiện tâm trạng, giảm mệt mỏi, từ đó nâng cao chất lượng cuộc sống cho người bệnh viêm khớp dạng thấp.
2.7 Thiền
Thiền định mang lại lợi ích cho người bệnh viêm khớp dạng thấp bằng cách giúp bệnh nhân thư giãn và kiểm soát cơn đau cùng các triệu chứng khác hiệu quả. Theo nghiên cứu, những người thiền thường xuyên có kết quả sức khỏe tốt hơn, bao gồm giảm đau, giảm trầm cảm và giảm các triệu chứng viêm khớp dạng thấp.
Tuy nhiên, tư thế ngồi thiền thông thường có thể gây đau đớn cho người bệnh. Do đó, hãy trao đổi với hướng dẫn viên để được điều chỉnh tư thế phù hợp, đảm bảo sự thoải mái.
2.8 Thái cực quyền
Thái cực quyền, môn võ thuật Trung Quốc với các động tác chậm rãi, nhẹ nhàng kết hợp cùng nhận thức và hít thở sâu, là một trong những cách điều trị viêm khớp dạng thấp tái phát. Nghiên cứu cho thấy tham gia lớp học thái cực quyền theo nhóm có thể giúp giảm lo lắng, cải thiện khả năng hỗ trợ xã hội và đồng thời làm giảm triệu chứng, cải thiện chức năng thể chất cho người bị viêm xương khớp.
2.9 Cộng đồng hỗ trợ
Theo các nghiên cứu, sự quan tâm và động viên từ gia đình, bạn bè và những người đồng cảnh ngộ mắc viêm khớp dạng thấp có thể giúp kiểm soát tình trạng bệnh hiệu quả.
Một nghiên cứu cụ thể cho thấy, việc tham gia nhóm hỗ trợ bệnh nhân viêm khớp dạng thấp mỗi tháng đã giúp cải thiện chất lượng cuộc sống cho người bệnh. Nhờ vậy, bệnh nhân có thêm kiến thức về căn bệnh và tự tin hơn trong việc tự quản lý sức khỏe.
2.10 Bổ sung men vi sinh
Một số nghiên cứu gợi ý rằng bổ sung men vi sinh có thể mang lại lợi ích cho bệnh nhân viêm khớp dạng thấp.
Theo một nghiên cứu, sử dụng men vi sinh mỗi ngày trong 8 tuần giúp giảm hoạt động của bệnh và tình trạng viêm ở bệnh nhân. Việc bổ sung men vi sinh có thể được thực hiện thông qua chế độ ăn uống, bao gồm các thực phẩm lên men như sữa chua, dưa cải bắp, kim chi.
2.11 Bổ sung dầu hoa anh thảo
Dầu hoa anh thảo với hàm lượng axit béo thiết yếu, được xem như một phương pháp hỗ trợ giảm đau và cứng khớp do viêm khớp dạng thấp. Một nghiên cứu cho thấy sự kết hợp giữa dầu hoa anh thảo và dầu cá có thể giúp giảm viêm và hoạt động của bệnh.
Tuy nhiên, người bệnh cần lưu ý tham khảo ý kiến bác sĩ trước khi sử dụng dầu hoa anh thảo vì dầu hoa anh thảo có thể tương tác với một số loại thuốc khác.
2.12 Bổ sung dầu cá
Theo các nghiên cứu, việc bổ sung dầu cá có thể điều trị viêm khớp dạng thấp. Lý do là vì dầu cá chứa axit béo omega-3, có khả năng giảm hoạt động của bệnh và các triệu chứng viêm. Một đánh giá khác cũng củng cố rằng dầu cá có thể giúp giảm viêm và trì hoãn nhu cầu sử dụng thuốc cho bệnh nhân.
2.13 Điều trị viêm khớp dạng thấp tái phát bằng cây nho thần sấm
Cây nho thần sấm, một loại thảo dược phổ biến trong Y học cổ truyền Trung Quốc, có nguồn gốc từ Trung Quốc và Đài Loan, đã thu hút sự chú ý nhờ tiềm năng trong điều trị viêm khớp dạng thấp tái phát.
Nhiều nghiên cứu uy tín đã chỉ ra hiệu quả của cây nho thần sấm tương đương với methotrexate, một loại thuốc điều trị viêm khớp dạng thấp, trong việc giảm các triệu chứng bệnh. Thậm chí, kết hợp cả hai phương pháp điều trị còn mang lại hiệu quả cao hơn.
Ngoài ra, cây nho thần sấm còn được chứng minh khả năng giảm viêm hiệu quả. Tuy nhiên, người bệnh cần thận trọng khi sử dụng do có thể gặp một số tác dụng phụ nghiêm trọng như giảm hàm lượng khoáng chất trong xương, phát ban, vô sinh và rụng tóc.
2.14 Chườm nóng/ Chườm lạnh
Người bị viêm khớp dạng thấp có thể chườm nóng hoặc chườm lạnh để cải thiện tình trạng bệnh. Chườm lạnh có hiệu quả trong việc giảm đau và sưng tấy. Nước đá lạnh giúp tê liệt cảm giác đau và thư giãn cơ bắp. Chườm nóng giúp thư giãn cơ bắp bị căng và giảm đau, cứng khớp. Tắm nước ấm/nóng, sử dụng khăn nóng hoặc miếng đệm sưởi là những cách hiệu quả.
2.15 Sử dụng các dụng cụ hỗ trợ
Người bị viêm khớp dạng thấp có thể được hỗ trợ duy trì khả năng vận động bằng nhiều thiết bị khác nhau. Nẹp và vòng cổ giúp cố định các khớp bị viêm, tạo điều kiện cho khớp được nghỉ ngơi. Theo nghiên cứu, nẹp cổ tay có thể giảm đau và sưng tấy ở người bệnh.
Giày hoặc miếng lót giày được thiết kế riêng có thể hỗ trợ các khớp không ổn định ở bàn chân và mắt cá chân. Gậy và nạng giúp giảm bớt trọng lượng lên các khớp và hỗ trợ di chuyển dễ dàng hơn.
2.16 Điều trị viêm khớp dạng thấp tái phát bằng kem, gel và lotion
Sử dụng kem, gel hoặc lotion bôi trực tiếp lên da có thể giúp giảm đau khớp mức độ nhẹ tạm thời. Khi thoa lên da, các thành phần trong sản phẩm sẽ được hấp thụ và mang lại tác dụng giảm đau.
Viêm khớp có thể được hỗ trợ điều trị bằng thuốc mỡ bôi ngoài hoặc các sản phẩm bôi da có chứa capsaicin, salicylat, long não hoặc tinh dầu bạc hà.
Kem bôi ngoài da kê đơn cũng có thể hiệu quả trong điều trị viêm khớp dạng thấp. Một số nghiên cứu đã chỉ ra rằng kem etoricoxib, kem piroxicam và kem diclofenac có thể giúp giảm đau, sưng tấy do viêm khớp dạng thấp. Trong số các loại kem này, kem etoricoxib được chứng minh là có hiệu quả giảm đau tốt nhất.
2.17 Tinh dầu sả chanh
Nhiều loại tinh dầu có đặc tính chống viêm, trong đó tinh dầu sả chanh được cho là có hiệu quả đặc biệt đối với viêm khớp dạng thấp. Một nghiên cứu khoa học đã chỉ ra rằng thoa tinh dầu sả chanh lên da có thể giúp giảm bớt cơn đau ở mức độ nhẹ.
Tuy nhiên, cần lưu ý rằng nên pha loãng tinh dầu sả chanh trước khi sử dụng và thử nghiệm trên một vùng da nhỏ trước để đảm bảo không bị dị ứng.
2.18 Chữa viêm khớp dạng thấp tái phát bằng thuốc chống viêm không steroid
Thuốc NSAID bao gồm hai loại: bán tự do (như aspirin, ibuprofen, naproxen) và theo toa (như Anaprox chứa naproxen, Celebrex chứa celecoxib, Daypro chứa oxaprozin, Mobic chứa meloxicam, Feldene chứa piroxicam). Theo cảnh báo trên nhãn, thuốc NSAID kê đơn có thể làm tăng nguy cơ bị đau tim, đột quỵ và chảy máu dạ dày.
Một nghiên cứu đã chỉ ra mối liên quan giữa thuốc NSAID là rofecoxib, diclofenac với nguy cơ mắc bệnh tim cao hơn ở những người bị viêm khớp dạng thấp, tuy nhiên tỷ lệ này được đánh giá là rất thấp.
2.19 Thuốc nhắm mục tiêu
Ngoài các phương pháp điều trị viêm khớp dạng thấp khác, một số loại thuốc cũng được sử dụng để kiểm soát viêm khớp dạng thấp tái phát, bao gồm:
- Thuốc chống thấp khớp thay đổi bệnh (DMARDs): Giúp giảm đau và hạn chế tổn thương khớp lâu dài. Một số ví dụ phổ biến bao gồm methotrexate (Trexall), sulfasalazine (Azulfidine) và hydroxychloroquine (Plaquenil).
- Chất điều chỉnh phản ứng sinh học (hoặc tác nhân sinh học): Dành cho các trường hợp viêm khớp dạng thấp nặng hơn, nhóm thuốc này ức chế các tín hiệu gây viêm. Một số ví dụ bao gồm abatacept (Orencia) và tocilizumab (Actemra).
- Corticoid đường uống: Mang lại hiệu quả giảm triệu chứng nhanh chóng nhưng ngắn hạn, thường được kết hợp cùng DMARDs.
- Theo nghiên cứu, sử dụng kết hợp methotrexate (DMARD) và DMARD sinh học đã mang lại hiệu quả thuyên giảm cho nhiều bệnh nhân viêm khớp dạng thấp.
2.20 Phẫu thuật
Đối với những người bị viêm khớp dạng thấp ở giai đoạn tiến triển, phẫu thuật có thể mang lại nhiều lợi ích, bao gồm sửa chữa các khớp bị biến dạng, giảm thiểu tình trạng khuyết tật và cải thiện đáng kể cơn đau.
Một số trường hợp cần cân nhắc phẫu thuật:
- Biến dạng tay và cánh tay.
- Tổn thương nặng khớp gối và bàn chân.
Các loại phẫu thuật phổ biến bao gồm:
- Thay thế toàn bộ khớp: Trước khi phẫu thuật thay thế khớp, bệnh nhân cần cân nhắc ngừng sử dụng một số loại thuốc ức chế miễn dịch (trừ methotrexate) để giảm nguy cơ nhiễm trùng. Ngay cả prednisone liều thấp (dưới 7,5 mg mỗi ngày) cũng có thể làm tăng nguy cơ này. Bác sĩ phẫu thuật sẽ loại bỏ phần khớp bị tổn thương và thay thế bằng khớp nhân tạo làm bằng kim loại hoặc nhựa. Phẫu thuật thay thế khớp bằng khớp giả được xem xét khi tổn thương khớp gây hạn chế chức năng nghiêm trọng. Kết quả thay thế toàn bộ khớp háng và khớp gối thường khả quan.
- Phẫu thuật thay thế hông và đầu gối là những thủ thuật phổ biến nhất đối với các khớp lớn bị ảnh hưởng bởi viêm khớp dạng thấp. Tuy nhiên, khớp giả háng và gối có thể hạn chế hoạt động mạnh như thi đấu điền kinh.
- Cắt bao hoạt dịch: Lớp lót khớp bị viêm sẽ được loại bỏ bởi bác sĩ phẫu thuật. Phẫu thuật cắt màng hoạt dịch qua nội soi hoặc mổ mở có thể làm giảm viêm khớp nhưng chỉ mang tính tạm thời, trừ khi kiểm soát được mức độ hoạt động của bệnh.
- Hợp nhất khớp: Xương được liên kết với nhau để tăng cường sự ổn định.
Thuốc điều trị viêm khớp dạng thấp đã đạt được những tiến bộ vượt bậc trong những năm gần đây, góp phần làm giảm đáng kể nhu cầu phẫu thuật thay khớp. Nhờ vậy, phẫu thuật thay khớp hiện nay thường được xem là phương án cuối cùng khi các phương pháp điều trị khác không còn mang lại hiệu quả.
Viêm khớp dạng thấp tuy không chữa khỏi hoàn toàn nhưng bệnh nhân hoàn toàn có thể chung sống tốt đẹp và giảm thiểu diễn tiến của bệnh. Hãy chủ động tham khảo ý kiến bác sĩ chuyên khoa để được tư vấn phác đồ điều trị phù hợp nhất với tình trạng của bản thân.
Để đặt lịch khám tại viện, Quý khách vui lòng bấm số HOTLINE hoặc đặt lịch trực tiếp TẠI ĐÂY. Tải và đặt lịch khám tự động trên ứng dụng MyVinmec để quản lý, theo dõi lịch và đặt hẹn mọi lúc mọi nơi ngay trên ứng dụng.
