Ung thư máu là một loại bệnh ác tính gây ra sự gia tăng bất thường của bạch cầu. Bệnh có nhiều dạng khác nhau, trong đó các dạng phổ biến nhất là bệnh bạch cầu, ung thư hạch bạch huyết và đa u tủy xương. Nhìn chung, các dấu hiệu nhận biết ung thư máu thường xuất hiện muộn với triệu chứng đầu tiên là ốm, sốt, dễ khiến người bệnh chủ quan và bỏ qua.
Bài viết này được viết dưới sự hướng dẫn chuyên môn của các bác sĩ thuộc khoa Ung Bướu - Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec.
1. Tổng quan về bệnh ung thư máu
Ung thư máu là bệnh lý phát sinh trong các mô tạo máu của cơ thể bao gồm tủy xương và hệ miễn dịch. Bệnh có nhiều dạng, một số phổ biến ở người lớn trong khi một số khác thường gặp ở trẻ em.
2. Dấu hiệu ung thư máu
Hiện nay có 3 loại ung thư máu chính là bệnh bạch cầu, ung thư hạch bạch huyết và đa u tuỷ xương. Dấu hiệu ung thư máu của từng loại bệnh cụ thể như sau:
2.1 Dấu hiệu của bệnh bạch cầu (Leukemia)
Tủy xương là nơi sản xuất các tế bào máu (bao gồm bạch cầu), là nơi bệnh Leukemia bắt đầu. Bệnh ung thư máu thể này khiến cơ thể sản xuất ra các tế bào bạch cầu bất thường. Hệ quả là bạch cầu phát triển không kiểm soát, tồn tại lâu dài hơn so với bạch cầu bình thường và không hỗ trợ cơ thể trong việc chống lại nhiễm trùng.
Một số dạng bệnh có tiến triển rất nhanh (cấp tính). Người bệnh thường cảm thấy mệt mỏi, ốm yếu đột ngột mà không rõ lý do, giống như triệu chứng của bệnh cúm. Ngược lại, một số dạng bệnh khác lại diễn biến trong thời gian dài hơn, có thể không có triệu chứng nào trong nhiều năm (mạn tính). Thông thường, người bệnh bị ung thư máu chỉ nhận ra tình trạng của mình thông qua các kết quả xét nghiệm máu bất thường.
Các tế bào bạch cầu có nhiệm vụ bảo vệ cơ thể. Tuy nhiên, khi tăng lên một cách đột biến với số lượng lớn thì các tế bào sẽ gây hại, phá hủy các hồng cầu và tiểu cầu. Tình trạng này dẫn đến sự xuất hiện của các triệu chứng đặc trưng của bệnh bạch cầu.
2.1.1 Dấu hiệu thiếu máu
Khi cơ thể không tạo ra đủ số lượng hồng cầu, tình trạng thiếu máu sẽ xảy ra. Một số biểu hiện của thiếu máu bao gồm:
- Yếu ớt, mệt mỏi.
- Khó thở.
- Chóng mặt.
- Da nhợt nhạt.
- Đau ngực.
2.1.2 Máu khó đông - một biểu hiện của bệnh bạch cầu
Tiểu cầu là những tế bào giúp máu đông lại. Khi cơ thể không tạo đủ lượng tiểu cầu cần thiết, máu sẽ chảy nhiều hơn bình thường từ những vết cắt nhỏ và người bệnh ung thư máu thể này cũng dễ bị chảy máu cam. Thêm vào đó, một số triệu chứng khác đáng quan tâm như:
- Bầm tím bất thường.
- Chảy máu ở nướu.
- Trên da xuất hiện các chấm đỏ do các mạch máu bị vỡ.
- Chảy máu kinh nguyệt nhiều.
2.1.3 Các dấu hiệu cảnh báo khác
Bệnh bạch cầu được cảnh báo qua một số dấu hiệu khác như:
- Ớn lạnh và sốt.
- Ốm yếu, mệt mỏi kéo dài.
- Nhiễm trùng nặng hoặc thường xuyên.
- Sụt cân.
- Sưng hạch bạch huyết, gan hoặc lách to.
- Chảy máu cam lặp lại nhiều lần.
- Trên da xuất hiện các đốm đỏ.
- Đổ mồ hôi nhiều, nhất là vào ban đêm.
- Đau xương.
Nếu thấy các dấu hiệu ung thư máu đã nêu xuất hiện nhiều lần, người bệnh nên đi khám khám sàng lọc.
2.2. Dấu hiệu của ung thư hạch bạch huyết (Lymphoma)
Hệ bạch huyết có chức năng vận chuyển các tế bào lympho, tức là tế bào bạch cầu chịu trách nhiệm chống lại nhiễm khuẩn, đến mọi nơi trong cơ thể. Khi mắc ung thư hạch bạch huyết, sự phát triển không kiểm soát của các tế bào lympho sẽ dẫn đến giảm khả năng chống lại nhiễm trùng.
Sưng hạch là dấu hiệu chính của ung thư hạch bạch huyết. Người bệnh ung thư máu thể này có thể dễ dàng cảm nhận được các khối u ở vùng cổ, nách hoặc bẹn. Các hạch bạch huyết nằm sâu bên trong sẽ gây áp lực lên các cơ quan nội tạng dẫn đến khó thở, đau ngực, bụng hoặc đau xương.
Khi lá lách bị to ra, người bệnh sẽ cảm thấy no hoặc bị đầy hơi. Những hạch bị sưng thường không gây ra cảm giác đau đớn nhiều trừ khi người bệnh tiêu thụ rượu.
Sốt, đổ mồ hôi vào ban đêm, mệt mỏi, giảm cân và ngứa da là những triệu chứng khác có thể xuất hiện trong trường hợp ung thư hạch bạch huyết.
2.3. Dấu hiệu của bệnh đa u tủy xương (Multiple Myeloma)
Bệnh đa u tủy xương là một thể của bệnh ung thư máu khiến cho các tế bào plasma vốn có nhiệm vụ chống lại bệnh tật trong máu phát triển không kiểm soát. Hệ quả là sự phát triển của tế bào khỏe mạnh bị kìm hãm và các hóa chất được giải phóng vào máu dẫn đến tổn thương cho các mô và cơ quan trong cơ thể.
Hơn nữa, đa u tủy xương xuất hiện dưới nhiều dạng khác nhau với một số dạng có triệu chứng nghiêm trọng và khởi phát sớm hơn so với những dạng khác. Tuy nhiên, đa số triệu chứng chỉ xuất hiện khi bệnh ung thư máu này đã tồn tại một thời gian. Những dấu hiệu nhận biết bệnh đa u tủy xương bao gồm:
2.3.1 Đau xương
Đau lưng hoặc đau xương sườn kéo dài và nghiêm trọng là dấu hiệu phổ biến nhất của đa u tủy xương. Các tế bào ung thư sản sinh ra một loại hóa chất, ngăn cản sự phát triển và hồi phục tổn thương ở xương khiến xương trở nên yếu ớt, mỏng manh và dễ gãy.
Khi cột sống bị tổn thương, áp lực lên dây thần kinh sẽ tăng lên dẫn đến triệu chứng như đau, yếu ở chân, cảm giác ngứa ran ở cánh tay cùng với các vấn đề về ruột và bàng quang.
2.3.2 Tăng calci máu
Lượng calci trong máu tăng lên do bệnh đa u tủy xương gây ra những triệu chứng sau đây:
- Đau dạ dày và buồn nôn.
- Thường xuyên khát nước, đi tiểu nhiều.
- Táo bón.
- Ăn không ngon miệng
- Cơ thể yếu ớt.
- Đãng trí.
- Thận bị tổn thương.
- Ngứa da, khó thở và sưng mắt cá chân
Trắc nghiệm: Thử hiểu biết của bạn về bệnh ung thư
Ung thư là nguyên nhân gây tử vong hàng thứ 2 trên thế giới. Thử sức cùng bài trắc nghiệm sau đây sẽ giúp bạn có thêm kiến thức về yếu tố nguy cơ cũng như cách phòng ngừa bệnh ung thư.
Bài dịch từ: webmd.com
2.3.3 Các dấu hiệu khác cảnh báo đa u tủy xương
Tế bào ung thư giải phóng các protein gây hại cho dây thần kinh, làm cho người bệnh trải qua triệu chứng yếu, tê và đau ở tay, chân. Ngoài ra, sự lấn át của nhiều tế bào ung thư nguyên bào đối với các tế bào máu khỏe mạnh cũng dẫn đến những vấn đề liên quan đến chảy máu khiến cơ thể dễ dàng thiếu máu và bị nhiễm trùng hơn.
3. Các phương pháp điều trị
Bác sĩ sẽ xây dựng phác đồ điều trị thích hợp nhất dựa trên loại ung thư máu mà người bệnh mắc phải. Bên cạnh đó, kế hoạch điều trị cũng phụ thuộc vào nhiều yếu tố khác như tình trạng bệnh, độ tuổi và sức khỏe. Thông thường, người mắc ung thư máu sẽ được điều trị theo 3 phương pháp chính bao gồm cấy ghép tế bào gốc, xạ trị và hóa trị liệu.’
Nhìn chung, khám sức khỏe định kỳ là điều cần thiết để phát hiện ung thư từ sớm, giúp điều trị triệu chứng hiệu quả hơn, giảm chi phí chữa trị và nâng cao tỷ lệ sống sót mặc dù tất cả các loại ung thư đều rất nguy hiểm.
Tại bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec, gói khám sức khỏe tổng quát cung cấp đầy đủ cho khách hàng quyền lợi thăm khám, khác hẳn với việc kiểm tra sức khỏe thông thường. Chương trình này được thiết kế dựa trên tính khoa học và thực tiễn, giúp đánh giá toàn bộ tình trạng sức khỏe của quý khách, đồng thời phát hiện sớm và can thiệp điều trị kịp thời để giảm thiểu những biến chứng của các bệnh hiểm nghèo, đe dọa đến tính mạng.
Để đảm bảo cơ thể luôn khỏe mạnh và phát hiện bệnh sớm nhất có thể, việc khám sức khỏe tổng quát nên được thực hiện định kỳ mỗi 6 tháng đến 1 năm một lần.
Tại đây, khách hàng có thể thực hiện việc đăng ký gói khám sức khỏe tổng quát trong hệ thống bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec.
Để đặt lịch khám tại viện, Quý khách vui lòng bấm số HOTLINE hoặc đặt lịch trực tiếp TẠI ĐÂY. Tải và đặt lịch khám tự động trên ứng dụng MyVinmec để quản lý, theo dõi lịch và đặt hẹn mọi lúc mọi nơi ngay trên ứng dụng.
Bài viết tham khảo nguồn: Webmd.com, Mayoclinic.org