Vẹo cột sống ở người lớn và cách chữa

Cách chữa vẹo cột sống ở người lớn sẽ phụ thuộc vào mức độ nghiêm trọng của bệnh, tình trạng sức khỏe tổng thể của người bệnh và tuổi tác. Các phương pháp điều trị phổ biến bao gồm sử dụng thuốc, tập thể dục và vật lý trị liệu… Nếu tình trạng bệnh chuyển biến trầm trọng hoặc bệnh nhân không đáp ứng được điều trị nội khoa, bác sĩ sẽ cân nhắc phẫu thuật.

Bài viết được tư vấn chuyên môn bởi BSCK II Lê Nghiêm Bảo - Phó trưởng khoa Ngoại tổng hợp, Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec Đà Nẵng.

1. Vẹo cột sống là gì?

Con người được xem là loài linh trưởng sở hữu mức độ tiến hóa cao nhất, và một trong những bằng chứng thuyết phục nhất chính là cấu trúc và chức năng hoàn hảo của cột sống.  

Khác biệt với các loài linh trưởng khác, cột sống con người sở hữu những đường cong tự nhiên vô cùng tinh tế, đảm nhiệm vai trò nâng đỡ cho toàn bộ cơ thể khi đứng thẳng. Nhờ vậy, hai tay có thể hoạt động linh hoạt với biên độ rộng và hai chân có thể thoải mái di chuyển, chạy nhảy.  

Một số người có cột sống cong vẹo khác biệt so với bình thường, khiến cột sống mất đi sự ổn định và chắc chắn. Tình trạng này được gọi là vẹo cột sống.

Vẹo cột sống là tình trạng cột sống bị cong, hình dạng giống chữ "S" hoặc "C" thay vì đường thẳng. Hình ảnh này có thể được quan sát rõ ràng trên phim X-quang. Những đường cong này có thể khiến vai hoặc eo của người bệnh trở nên mất cân xứng.

Nếu không được phát hiện và điều trị sớm, cột sống có thể bị biến dạng, ảnh hưởng nghiêm trọng đến cấu trúc cột sống, gây khó khăn trong việc di chuyển và duy trì tư thế.

Khác với trẻ em, vẹo cột sống ở người trưởng thành được xem là một bệnh lý. Bệnh lý này được chia thành hai nhóm chính:

• Vẹo cột sống vô căn.
• Vẹo cột sống do thoái hóa.

Để tìm hiểu kỹ hơn về nguyên nhân, đặc điểm và triệu chứng của từng dạng, cũng như cách chữa vẹo cột sống ở người lớn, vui lòng đọc các phần tiếp theo. 

2. Vẹo cột sống vô căn ở người lớn

Vẹo cột sống vô căn ở người lớn thực chất là sự tiếp diễn của tình trạng vẹo cột sống từ giai đoạn thanh thiếu niên. Đôi khi, độ cong của cột sống bắt đầu thay đổi từ thời thiếu niên và có thể tiến triển nặng hơn trong suốt cuộc đời mà không rõ nguyên nhân.

2.1 Đặc điểm

Vẹo cột sống vô căn thường xảy ra ở cột sống vùng ngực (trên) và thắt lưng (dưới). Biểu hiện cơ bản giống như vẹo cột sống ở thanh thiếu niên, bao gồm:

• Vai hai bên không cân đối.
• Xuất hiện bướu trên xương sống tại các đoạn cong.
• Đường cong có thể tiến triển xấu đi theo tuổi tác do thoái hóa đĩa đệm, mất cân bằng tư thế.

Ngoài ra, viêm khớp còn ảnh hưởng đến các khớp cột sống, dẫn đến hình thành các gai xương. Hậu quả là người bệnh phải chịu đựng cơn đau nhức dai dẳng và có xu hướng cong cột sống để chống đỡ cơn đau. 

2.2 Triệu chứng

Người lớn mắc vẹo cột sống vô căn thường có nhiều triệu chứng hơn thanh thiếu niên do thoái hóa đĩa đệm gây chèn ép rễ thần kinh. Một số bệnh nhân có xu hướng cúi người về phía trước để mở rộng không gian cho các lỗ sống, điều này dẫn đến mất đi đường cong tự nhiên của cột sống. Đồng thời, bệnh nhân cũng cần điều chỉnh cân bằng bằng cách uốn cong vùng hông và đầu gối để duy trì tư thế đứng thẳng.

Người trưởng thành bị vẹo cột sống có thể gặp nhiều triệu chứng, thậm chí dẫn đến mất dần chức năng vận động, điển hình như:

• Phổ biến nhất là đau thắt lưng, cứng khớp.
• Tê chân, chuột rút, đau nhức dần lan xuống chân do chèn ép thần kinh.
• Căng cơ lưng và chân.

2.3 Chẩn đoán

Để chẩn đoán vẹo cột sống, bác sĩ sẽ chụp X-quang đứng toàn bộ cột sống từ hai góc nhìn là phía sau và bên hông. Hình ảnh X-quang này giúp bác sĩ đo lường chính xác mức độ cong vẹo của cột sống. 

Chụp MRI cột sống ít khi được sử dụng cho bệnh nhân ít triệu chứng. Tuy nhiên, nếu bệnh nhân bị đau lan xuống chân, bác sĩ có thể chỉ định chụp MRI để kiểm tra xem có xuất hiện những tổn thương do chèn ép thần kinh hay không.

3. Vẹo cột sống ở người lớn do thoái hóa

Vẹo cột sống do thoái hóa ở người lớn, hay còn gọi là vẹo cột sống mới khởi phát, xuất hiện ở giai đoạn trưởng thành do thoái hóa đĩa đệm, viêm khớp mặt sống và sụp lún các đốt sống.

3.1 Đặc điểm

Vẹo cột sống do thoái hóa ở người trưởng thành thường gặp nhất ở phần cột sống thắt lưng (vùng lưng dưới).

3.2 Triệu chứng

Thoái hóa đĩa đệm, hẹp cột sống và vẹo cột sống do thoái hóa ở người trưởng thành có thể dẫn đến đau lưng, đau chân và tê bì.

3.3 Chẩn đoán

Chụp X-quang cột sống ở tư thế đứng từ phía trước, gồm tất cả các phân đoạn cột sống, xương chậu và hông để đánh giá sự thẳng hàng, độ cong và cân đối. Hình chụp X-quang một bên cần đảm bảo hông và đầu gối thẳng để mang lại kết quả đánh giá chính xác nhất về độ cong cột sống.

Chụp hình ảnh từ MRI và chụp CT là các kỹ thuật chụp ảnh hiện đại giúp bác sĩ chẩn đoán bệnh cho những bệnh nhân có triệu chứng ở chi dưới hoặc các dấu hiệu thần kinh khác, nghi ngờ tổn thương rễ hoặc dây thần kinh. 

4. Cách chữa vẹo cột sống ở người lớn

Vẹo cột sống ở người lớn thường đi kèm chủ yếu với triệu chứng đau lưng, do đó việc điều trị chủ yếu tập trung vào giảm đau. Tuy nhiên, nếu mức độ đau nhẹ và không ảnh hưởng đáng kể đến sinh hoạt, bệnh nhân có thể không cần điều trị.

Các cách chữa vẹo cột sống ở người lớn gồm có:

4.1 Thuốc giảm đau

Thuốc giảm đau là một cách chữa vẹo cột sống ở người lớn hiệu quả, giúp giảm đau. Thuốc kháng viêm không steroid (NSAID) như ibuprofen thường được sử dụng đầu tiên. Loại thuốc này bán không cần toa tại các hiệu thuốc. Tuy nhiên, NSAID có thể chống chỉ định với một số người. Do đó, hãy tham khảo ý kiến bác sĩ hoặc dược sĩ nếu bệnh nhân có vấn đề sức khỏe hay bệnh nền trước khi sử dụng NSAID. 

Nếu thuốc giảm đau không kê đơn không mang lại hiệu quả hoặc hiệu quả thấp, bệnh nhân nên đến gặp bác sĩ chuyên khoa cơ xương khớp để được kê thuốc giảm đau mạnh hơn.

4.2 Tập thể dục

Kéo giãn cơ và lưng có thể giúp giảm đau do chèn ép ống sống hiệu quả. Bên cạnh đó, tập thể dục thường xuyên cũng giúp duy trì cân nặng hợp lý, giảm căng cơ cạnh sống và ngăn ngừa gù vẹo cột sống.

Loại hình tập luyện không quan trọng, miễn là bệnh nhân giữ lưng chuyển động linh hoạt trong phạm vi sinh lý trong quá trình tập. Hãy chọn một môn thể thao yêu thích và tập luyện đều đặn mỗi ngày để đạt hiệu quả lâu dài.

Đối với những bệnh nhân có hạn chế về thể lực, các kỹ thuật viên vật lý trị liệu có thể hỗ trợ tập luyện thụ động. Các kỹ thuật này tuy không cải thiện độ cong cột sống cho bệnh nhân nhưng vẫn giúp giảm đau hiệu quả.

4.3 Vật lý trị liệu

Vật lý trị liệu là một trong những cách chữa vẹo cột sống ở người lớn hiệu quả. Việc kết hợp vật lý trị liệu cùng các phương pháp khác không chỉ giúp nâng cao hiệu quả điều trị mà còn rút ngắn thời gian phục hồi đáng kể.

Dưới sự hướng dẫn của bác sĩ và kỹ thuật viên vật lý trị liệu, các bài tập chuyên sâu sẽ được thiết kế phù hợp với từng bệnh nhân. Mục tiêu chính của các bài tập này là tăng cường sự linh hoạt và sức mạnh cho vùng vai, cổ và các nhóm cơ lưng. Nhờ vậy, cấu trúc cột sống được ổn định và cải thiện hiệu quả.

4.4 Tiêm thuốc vào cột sống

Gù vẹo cột sống có thể gây kích thích hoặc chèn ép các dây thần kinh trong và xung quanh cột sống, dẫn đến các triệu chứng như đau, tê bì và ngứa ran lan từ vùng thắt lưng xuống tận bàn chân. Trong những trường hợp này, tiêm steroid và gây tê cục bộ trực tiếp vào lưng có thể giúp giảm đau hiệu quả.

Tuy nhiên, cần lưu ý rằng hiệu quả của mũi tiêm này thường chỉ kéo dài trong vài tuần hoặc vài tháng, do đó đây không được xem là cách chữa vẹo cột sống ở người lớn lâu dài.

4.5 Nẹp cột sống

Nẹp cột sống là cách chữa vẹo cột sống ở người lớn không xâm lấn, an toàn. Nhờ tác động hỗ trợ từ bên ngoài, nẹp giúp ổn định cấu trúc cột sống, giảm đau hiệu quả, đồng thời có thể thay thế cho phẫu thuật nếu thể trạng bệnh nhân không phù hợp. 

4.6 Cách chữa vẹo cột sống ở người lớn cuối cùng - Phẫu thuật

Phần lớn người trưởng thành mắc vẹo cột sống không cần phẫu thuật giải áp rễ thần kinh thắt lưng. Các trường hợp có thể được xem xét phẫu thuật bao gồm:

• Đường cong cột sống vẹo nghiêm trọng hoặc tiến triển tồi tệ đáng kể theo thời gian.
• Đau lưng dữ dội và bệnh nhân không đáp ứng với các biện pháp giảm đau khác.
• Dây thần kinh trong cột sống bị kích thích hoặc chèn ép.

Phẫu thuật điều trị vẹo cột sống có thể sử dụng nhiều kỹ thuật khác nhau, bao gồm cắt bỏ phần xương trong đốt sống hoặc đĩa đệm để giảm áp lực lên dây thần kinh, hợp nhất hai hoặc nhiều đốt sống để ổn định và làm thẳng cột sống. Trong một số trường hợp, bác sĩ cần kết hợp nhiều kỹ thuật này để đạt hiệu quả điều trị tối ưu. 

Vẹo cột sống không chỉ ảnh hưởng đến trẻ em mà còn là vấn đề sức khỏe đáng chú ý ở người lớn, đặc biệt là ở độ tuổi trung niên và cao tuổi. Tuy nhiên, với kiến thức và biện pháp phòng ngừa phù hợp ngay từ khi bước vào độ tuổi trưởng thành, nguy cơ mắc bệnh và ảnh hưởng tiêu cực đến chất lượng cuộc sống về lâu dài có thể giảm thiểu đáng kể. 

Để đặt lịch khám tại viện, Quý khách vui lòng bấm số HOTLINE hoặc đặt lịch trực tiếp TẠI ĐÂY. Tải và đặt lịch khám tự động trên ứng dụng MyVinmec để quản lý, theo dõi lịch và đặt hẹn mọi lúc mọi nơi ngay trên ứng dụng.

Video đề xuất:

Tư thế ngồi giúp dân công sở không đau vai gáy

XEM THÊM:

• Dấu hiệu phát hiện cong vẹo dị tật cột sống bẩm sinh
• Chẩn đoán và điều trị cong vẹo cột sống bẩm sinh
• Bài tập vận động cột sống cổ và khớp vai