Các phương pháp điều trị thoát vị đĩa đệm cột sống thắt lưng

Điều trị thoát vị đĩa đệm cột sống thắt lưng là tình trạng phổ biến ở Việt Nam. Bệnh lý này không chỉ gây đau đớn mà còn ảnh hưởng đến khả năng vận động và sinh hoạt hàng ngày của người bệnh. Hiện nay, có nhiều phương pháp chữa trị hiệu quả gồm điều trị nội khoa và phẫu thuật. Tuy nhiên, phương pháp nào sẽ phù hợp còn tùy thuộc vào tình trạng bệnh cụ thể của mỗi người.

Bài viết được tư vấn chuyên môn bởi Thạc sĩ, Bác sĩ Lê Dương Tiến - Bác sĩ Nội tổng hợp - Khoa Khám bệnh & Nội khoa - Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec Đà Nẵng.

1. Tìm hiểu về bệnh thoát vị đĩa đệm cột sống thắt lưng

Thoát vị đĩa đệm là bệnh lý xảy ra khi phần nhân nhầy bên trong đĩa đệm cột sống bị thoát ra ngoài và chèn ép lên ống sống hoặc các rễ thần kinh, gây đau đớn, khó chịu cho người bệnh.  

Bệnh có thể xuất hiện ở nhiều vị trí khác nhau trong cột sống như cổ, lưng, cùng cụt nhưng phổ biến nhất là ở vùng thắt lưng. Bệnh lý này thường xảy ra ở các vị trí L4 – L5 và L5 – S1 của cột sống thắt lưng. Điều này là do hai đĩa đệm này nằm ở vùng cột sống có vai trò như bản lề và chịu tác động, áp lực lớn trong suốt quá trình vận động, do đó dễ bị tổn thương cũng như thoát vị hơn.

Ai cũng có nguy cơ mắc bệnh thoát vị đĩa ở đệm cột sống thắt lưng, tuy nhiên, người trong độ tuổi lao động (từ 20 đến 50 tuổi) có nguy cơ cao nhất khi các nghiên cứu cho thấy, khoảng 65% bệnh nhân mắc bệnh nằm trong độ tuổi này. Thoát vị đĩa đệm không chỉ ảnh hưởng đến sức khỏe mà còn tác động xấu đến năng suất và chất lượng công việc.

Có nhiều nguyên nhân dẫn đến thoát vị đĩa đệm ở cột sống thắt lưng, bao gồm:

• Lao động nặng nhọc hoặc làm việc lâu dài với tư thế không đúng.
• Béo phì tạo ra áp lực lớn lên cột sống thắt lưng, làm tăng nguy cơ mắc thoát vị đĩa đệm ở người thừa cân.
• Hút thuốc lá làm giảm lưu lượng máu đến đĩa đệm cột sống, tăng tốc độ thoái hóa. Điều này khiến đĩa đệm dễ bị thoái hóa và bao cơ dễ bị rách, nứt, dẫn đến thoát vị.
• Nâng vật nặng đột ngột hoặc sai tư thế, làm tổn thương vòng xơ bảo vệ đĩa đệm.
• Quá trình lão hóa tự nhiên, khiến đĩa đệm dễ bị thoái hóa.
• Chấn thương hoặc tai nạn gây tác động mạnh lên cột sống.

2. Các phương pháp chẩn đoán  

Khi có dấu hiệu nghi ngờ bị thoát vị đĩa đệm, người bệnh cần chủ động đến bệnh viện để được bác sĩ khám để đưa ra các phương pháp điều trị phù hợp.

Ngoài việc khám lâm sàng, bác sĩ còn có thể yêu cầu một số xét nghiệm và phương pháp chẩn đoán hình ảnh để đánh giá tình trạng thoát vị đĩa đệm. Các phương pháp này giúp cung cấp thông tin chi tiết về mức độ tổn thương và vị trí thoát vị, từ đó hỗ trợ bác sĩ trong việc đưa ra phác đồ điều trị chính xác.

Trong đó, chụp cộng hưởng từ (MRI) là phương pháp kỹ thuật hình ảnh tiên tiến với độ phân giải cao, giúp bác sĩ dễ dàng xác định tình trạng thoát vị đĩa đệm và đánh giá các tổn thương ở tủy sống, dây chằng một cách rõ ràng.

Bác sĩ sẽ chỉ định chụp MRI trong các trường hợp sau:

• Người bệnh có biểu hiện đau thắt lưng kèm theo đau ở các rễ thần kinh L4, L5 hoặc S1.
• Chỉ đau ở các rễ thần kinh L4, L5 hoặc S1 mà không bị đau thắt lưng.
• Bị teo cơ vùng cẳng chân, có thể kèm hoặc không kèm theo đau thắt lưng.
• Bị teo cơ cẳng chân và rối loạn cơ vòng.

Ngoài ra, đối với những trường hợp đau theo rễ thần kinh không điển hình, chụp MRI cũng giúp tầm soát các bệnh lý khác như: tổn thương rễ S2, S3, trượt đốt sống thắt lưng, khối u đuôi ngựa, u dây sống cùng cụt hoặc lao cột sống.

3. Điều trị thoát vị đĩa đệm cột sống thắt lưng và câu hỏi thường gặp

3.1 Một số cách chữa thoát vị đĩa đệm cột sống thắt lưng

Điều trị thoát vị đĩa đệm cột sống thắt lưng sẽ tùy thuộc vào tình trạng sức khỏe cụ thể của bệnh nhân. Phương pháp điều trị nội khoa thường được áp dụng trong khoảng 3 đến 4 tuần đầu tiên. Nếu trong thời gian này bệnh nhân có sự cải thiện trên 50%, tức là phương pháp điều trị nội khoa có hiệu quả, bệnh nhân có thể tiếp tục điều trị dài hạn.

Tuy nhiên, trong trường hợp vòng xơ của đĩa đệm bị vỡ, nhân nhầy sẽ đi qua khe hở của dây chằng dọc sau và chèn ép mạnh lên ống sống hoặc các rễ thần kinh, đặc biệt là chùm đuôi ngựa. Tình trạng này sẽ được xác định rõ qua hình ảnh MRI. Khi đó, bệnh nhân nên cân nhắc can thiệp ngoại khoa sớm để giảm thiểu các nguy cơ và biến chứng nặng hơn.

3.2 Khi nào cần mổ thoát vị đĩa đệm thắt lưng?

Bác sĩ sẽ chỉ định phẫu thuật điều trị thoát vị đĩa đệm thắt lưng trong các trường hợp sau:

• Người bệnh có thoát vị đĩa đệm thắt lưng kèm theo đau rễ thần kinh điển hình, thường là đau ở một hoặc hai chân.
• Bị thoát vị đĩa đệm thắt lưng kèm theo triệu chứng teo cơ cẳng chân, tê ở bàn chân hoặc ngón chân.
• Nhân nhầy của đĩa đệm đã di chuyển vào trong ống sống của bệnh nhân, gây chèn ép lên các cấu trúc thần kinh.
• Bệnh nhân bị hẹp lỗ thần kinh quá mức, kèm theo đau rễ thần kinh điển hình, gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến chức năng vận động và cảm giác.

3.3 Các phương pháp mổ thoát vị đĩa đệm thắt lưng

Điều đặc biệt cần lưu ý khi mổ thoát vị đĩa đệm thắt lưng là lựa chọn phương pháp phẫu thuật phù hợp để đảm bảo hiệu quả cao và lâu dài. Hiện tại, có hai phương pháp điều trị ngoại khoa chủ yếu được áp dụng trong điều trị thoát vị đĩa đệm vùng thắt lưng.

3.3.1 Ứng dụng vi phẫu thuật để loại bỏ nhân đệm

Phương pháp vi phẫu thuật là một kỹ thuật phổ biến trong điều trị thoát vị đĩa đệm cột sống thắt lưng. Kỹ thuật này sử dụng kính vi phẫu để loại bỏ phần nhân đệm bị thoát vị, giúp giải phóng các rễ thần kinh bị chèn ép. Nhờ vào kính vi phẫu, các bác sĩ có thể quan sát rõ ràng tủy sống, các rễ thần kinh, tĩnh mạch quanh màng cứng và nhân đệm, từ đó giảm thiểu tối đa nguy cơ tai biến trong quá trình phẫu thuật.

Ưu điểm của phương pháp này là thời gian phẫu thuật ngắn, bệnh nhân có thể hồi phục nhanh chóng. Sau mổ, bệnh nhân có thể ngồi dậy, đi lại chỉ sau 24 giờ và chỉ cần ở lại bệnh viện từ 3 đến 4 ngày.

3.3.2 Lấy nhân đệm qua nội soi

Từ thập niên 90, phương pháp nội soi đã được áp dụng rộng rãi trong các lĩnh vực ngoại thần kinh, trong đó có điều trị thoát vị đĩa đệm cột sống thắt lưng. Mặc dù kết quả điều trị của phương pháp lấy nhân đệm qua nội soi và phương pháp vi phẫu đều có hiệu quả tương tự, nhưng nội soi vẫn có một số hạn chế so với vi phẫu trong việc điều trị thoát vị đĩa đệm.

Nội soi không phải là lựa chọn phù hợp trong một số trường hợp cụ thể, bao gồm:

• Bệnh nhân đã từng mổ thoát vị đĩa đệm lưng trước đó.
• Bệnh nhân bị thoát vị đĩa đệm ở nhiều tầng hoặc thoát vị trung tâm.
• Bệnh nhân có hẹp ống sống kèm theo các vấn đề như hẹp lỗ liên hợp, hẹp ngách bên, hẹp khoang đĩa đệm.
• Bệnh nhân bị thoát vị đĩa đệm tái phát và có xơ hóa.
• Bệnh nhân bị mất vững cột sống.

4. Cách phòng tránh

Ngoài những chấn thương xảy ra đột ngột, người bệnh có thể phòng ngừa tình trạng này bằng cách thực hiện những biện pháp sau:

• Giữ tư thế đúng khi làm việc và sinh hoạt hằng ngày.
• Tăng cường vận động và tập luyện phù hợp với sức khỏe và lịch trình cá nhân.
• Kiểm soát cân nặng ở mức hợp lý.
• Sử dụng các dụng cụ hỗ trợ khi mang vác vật nặng.
• Duy trì chế độ ăn uống lành mạnh, khoa học và đủ dinh dưỡng.
• Hạn chế sử dụng thuốc lá, đồ uống có cồn và các chất kích thích.
• Thực hiện kiểm tra sức khỏe định kỳ mỗi 6 tháng hoặc theo hướng dẫn của bác sĩ.

Tóm lại, thoát vị đĩa đệm ở cột sống thắt lưng là một bệnh lý rất phổ biến và nếu không được điều trị kịp thời có thể gây ra nhiều biến chứng nghiêm trọng. Nhờ vào phương pháp chẩn đoán tiên tiến như chụp cộng hưởng từ MRI, các bác sĩ có thể xác định chính xác tình trạng bệnh và lựa chọn phương pháp điều trị thoát vị đĩa đệm cột sống thắt lưng phù hợp, mang lại hiệu quả cao. Vì vậy, bệnh nhân hoàn toàn có thể yên tâm rằng việc điều trị càng sớm sẽ giúp cải thiện kết quả điều trị và giảm thiểu các rủi ro.

Để đặt lịch khám tại viện, Quý khách vui lòng bấm số HOTLINE hoặc đặt lịch trực tiếp TẠI ĐÂY. Tải và đặt lịch khám tự động trên ứng dụng MyVinmec để quản lý, theo dõi lịch và đặt hẹn mọi lúc mọi nơi ngay trên ứng dụng.