Vì sao cần bổ sung sắt cho trẻ em?

Trẻ em, đặc biệt là trẻ dưới 6 tuổi thường bị thiếu sắt. Tình trạng này có thể gây một số ảnh hưởng tiêu cực tới sức khỏe thể chất và trí não của bé. Do đó, bổ sung sắt cho trẻ em là việc làm cần thiết để đảm bảo sự phát triển tốt về thể chất và nhận thức của trẻ.

Sắt là thành phần của myoglobin, huyết sắc tố, các xitocrom, nhiều enzyme như catalaza hay peroxidaza. Sắt đóng vai trò vận chuyển oxy, giữ nhiệm vụ quan trọng trong hô hấp tế bào. Nhiệm vụ của sắt là vận chuyển, lưu trữ oxy Cofactor của các protein và các enzyme, tạo tế bào hồng cầu. Ngoài ra, sắt còn có hỗ trợ vận chuyển oxy từ phổi tới các cơ quan khác trong cơ thể. Từ đó, cơ bắp được dự trữ, sử dụng oxy.

Sắt là chất thiết yếu đối với sự tăng trưởng, phát triển của não bộ và hệ thống thần kinh của trẻ. Sắt cũng là thành phần tham gia cấu tạo máu. Vì vậy, thiếu sắt kéo dài sẽ dễ dẫn đến tình trạng thiếu máu.

Có nhiều nguyên nhân khiếm trẻ em bị thiếu sắt như: Không được bổ sung đầy đủ dinh dưỡng trong bữa ăn hằng ngày, khả năng hấp thu sắt kém, trong thời kỳ tăng trưởng trẻ cần bổ sung nhiều sắt hơn, trẻ bị mất máu do nhiễm giun sán,...

Thiếu sắt ở trẻ em là vấn đề nghiêm trọng, có thể gây nhiều ảnh hưởng tới sức khỏe. Nếu thiếu sắt nhẹ hoặc trong giai đoạn ngắn thì trẻ sẽ không có triệu chứng gì đặc biệt. Nếu thiếu sắt nặng kéo dài, dấu hiệu dễ thấy là trẻ xanh xao, nhợt nhạt, tóc khô, mệt mỏi, móng tay giòn, sức đề kháng giảm nên dễ bị nhiễm trùng,...

Đặc biệt, với những trẻ nhỏ dưới 6 tuổi, tình trạng thiếu sắt có thể khiến bé không được phát triển toàn diện như bạn đồng trang lứa. Nếu không được khắc phục kịp thời, thiếu sắt có thể dẫn đến thiếu máu và nhiều hệ lụy khác (kỹ năng vận động kém, trầm cảm, yếu cơ,...). Trẻ thiếu sắt thường bị suy giảm nhận thức, khiến việc học tập sau này gặp nhiều khó khăn. Đó là lý do cha mẹ cần bổ sung sắt cho trẻ đầy đủ.

Ngay từ khi sinh ra, trẻ nhỏ đã có sẵn 1 lượng sắt dự trữ trong cơ thể. Tuy nhiên, theo thời gian trẻ lớn dần, bé dễ gặp tình trạng thiếu hụt chất sắt. Vậy cần bổ sung sắt cho trẻ ăn dặm và các độ tuổi khác với lượng bao nhiêu? Dưới đây là lượng tham khảo phù hợp:

• Trẻ em 7 - 12 tháng tuổi: 11mg/ngày;
• Trẻ em 1 - 3 tuổi: 7mg/ngày;
• Trẻ em 4 - 8 tuổi: 10mg/ngày;
• Trẻ em 9 - 13 tuổi: 8mg/ngày;
• Thanh thiếu niên 14 - 18 tuổi (nữ): 15mg/ngày;
• Thanh thiếu niên 14 - 18 tuổi (nam): 11mg/ngày.

Một số lưu ý các bậc phụ huynh cần nhớ khi bổ sung sắt cho trẻ:

• Lượng sắt bổ sung: Các bậc phụ huynh nên tham khảo ý kiến bác sĩ về lượng sắt cần bổ sung cho trẻ. Việc này tránh nguy cơ lạm dụng sắt, gây ảnh hưởng xấu tới sức khỏe của bé. Với trẻ đang uống sữa công thức đã tăng cường thành phần sắt thì có thể bé đã được cung cấp đủ sắt nên không cần bổ sung thêm. Với trẻ bú mẹ hoàn toàn, các phụ huynh nên xin ý kiến bác sĩ về liều lượng và thời gian bổ sung sắt cho bé. Thông thường, trẻ sinh đủ tháng được bổ sung thêm sắt khi trẻ được 4 tuổi. Với trẻ sinh non, cha mẹ nên bổ sung sắt cho bé từ khi trẻ được 2 tuần tuổi tới khi được 1 tuổi;
• Thực phẩm bổ sung sắt: Khi bé bắt đầu ăn dặm, cha mẹ nên bổ sung thêm thực phẩm giàu chất sắt cho bé như ngũ cốc, đậu xay nhuyễn, thịt xay nhuyễn,... Với trẻ lớn hơn, nguồn chất sắt tốt là thịt gà, thịt đỏ, cá, các loại đậu, rau bina,... Với trẻ từ 1 - 5 tuổi, cha mẹ không nên cho bé uống trên 710ml sữa/ngày;
• Thực phẩm bổ sung vitamin C: Vitamin có tác dụng thúc đẩy cơ thể hấp thu sắt từ chế độ ăn uống. Do đó, cha mẹ nên cho bé ăn thêm các thực phẩm giàu vitamin C như trái cây họ cam quýt, ổi, dâu tây, ớt chuông, rau lá xanh, cà chua,...;
• Thuốc bổ sung sắt: Với những trẻ kén ăn, khó hấp thu, suy dinh dưỡng, mắc bệnh bẩm sinh hoặc bệnh về đường tiêu hóa thì cha mẹ có thể tham khảo ý kiến bác sĩ để chọn mua thuốc bổ sung sắt cho bé. Nên bổ sung sắt trước khi ăn 1 giờ hoặc sau khi ăn 2 giờ (vì sắt được hấp thụ tối đa khi bụng đói). Với trẻ nhạy cảm, dễ bị buồn nôn thì nên bắt đầu với liều thấp, sau đó tăng dần tới liều điều trị được bác sĩ chỉ định. Khi cho trẻ bổ sung sắt, cha mẹ không nên để bé sử dụng đồ uống có ga. Đồng thời, nên hướng dẫn trẻ vệ sinh răng miệng sạch sẽ sau khi uống thuốc để tránh tình trạng hư hại màu răng.

Bổ sung sắt cho trẻ em là việc làm cần thiết. Nếu nghi ngờ trẻ bị thiếu máu thiếu sắt, các bậc phụ huynh nên đưa bé đến bệnh viện để được thăm khám, chẩn đoán và điều trị kịp thời. Cha mẹ có thể lựa chọn bổ sung sắt cho bé qua thực phẩm hoặc các dược phẩm khác (theo chỉ định của bác sĩ). Đồng thời, nên bổ sung vitamin C để bé hấp thu sắt tốt hơn.