Bí quyết nuôi dạy trẻ thông minh: Thỏa sức sáng tạo

Nhà bác học Einstein từng nói: “Trí tưởng tượng quan trọng hơn kiến thức”. Trên thực tế, trí tưởng tượng không chỉ là một công cụ tuyệt vời mà nó còn đảm bảo rằng con bạn sẽ không bao giờ hết ý tưởng trong cuộc sống hàng ngày. Tuy nhiên, không phải ai cũng biết cách giúp trẻ phát triển khả năng sáng tạo.

1. Đặc điểm sáng tạo của trẻ em

Thế giới của trẻ mầm non là một thế giới của trí tưởng tượng và sự kỳ diệu. Đối với nhiều trẻ em, khả năng sáng tạo của chúng sẽ đạt đến đỉnh cao trước sáu tuổi, sau đó nó sẽ bắt đầu suy giảm khi trẻ bắt đầu đi học chính thức và phát triển theo hướng tuân thủ những gì chúng được dạy.

Việc hỗ trợ khả năng sáng tạo của con bạn trong trường mầm non sẽ tạo tiền đề để thúc đẩy sự phát triển liên tục của trẻ trong những năm tiếp theo.

Đến 3 tuổi, trẻ em chính thức bước vào thời kỳ tiền hoạt động của phát triển trí tuệ, dấu hiệu nổi bật của nó là khả năng sử dụng các biểu tượng và tư duy đại diện. Trẻ có thể sử dụng một từ, hình vẽ hoặc vật phẩm để đại diện cho một thứ khác. Ví dụ: như các chữ cái “ngựa” hoặc hình ảnh một con ngựa, hoặc thậm chí là một chiếc gậy có gắn tất, tất cả chúng đều đại diện cho một con ngựa thực tế mà trẻ biết.

Đứa trẻ 3 tuổi phát hiện ra rằng mình có thể đặt các khối theo một cách sắp xếp, hoặc viết nguệch ngoạc trên giấy theo cách thể hiện một đồ vật hoặc hành động.

Các kỹ năng vận động tinh tế của trẻ đã phát triển đủ để trẻ có thể điều khiển các dụng cụ viết hoặc thao tác các đồ vật với độ chính xác cao hơn, điều này sẽ phát triển hơn nữa trong những năm tiếp theo khi trẻ học mầm non. Trẻ em ở độ tuổi này bắt đầu sáng tạo với mục đích rõ ràng, như vẽ một con quái vật hoặc một bông hoa có chủ đích.

Với những khả năng biểu diễn mới này, trí tưởng tượng của trẻ em trở nên vô biên! Trẻ thích trò chơi giả vờ và có xu hướng tự nhiên là tưởng tượng, thử nghiệm và khám phá. Trẻ bị mê hoặc với phép thuật và đấu tranh để phân biệt giữa tưởng tượng và thực tế.

Tuy nhiên, động lực sáng tạo của trẻ khơi dậy lòng ham học hỏi và hỗ trợ phát triển trí tuệ ở mọi đối tượng. Vì vậy, đây là thời điểm hoàn hảo để hỗ trợ sự phát triển của tư duy sáng tạo. Lúc để trẻ em tạo ra các giải pháp độc đáo và tạo ra các kết nối mới mà không bị ràng buộc với “câu trả lời đúng” duy nhất hoặc cách làm một công việc nào đó.

Hỗ trợ tư duy khác biệt có nghĩa là cung cấp các hoạt động cho phép trẻ tìm hiểu, suy nghĩ, thắc mắc, tò mò và thậm chí hỗ trợ sự nhầm lẫn thích hợp. Tư duy khác biệt và từ đó sáng tạo để giải quyết vấn đề, không chỉ là nghệ thuật mà đó là suy nghĩ, dự đoán, tưởng tượng và sáng tạo.

2. Vai trò của nghệ thuật trong việc phát triển khả năng sáng tạo ở trẻ em

Có một lý do khiến cho hội họa, vẽ và thủ công là một phần quan trọng trong chương trình giảng dạy ở trường mầm non, đó là nghiên cứu cho thấy rằng nghệ thuật giúp trẻ thông minh hơn.

Eric Jensen là một nhà nghiên cứu và là tác giả của cuốn “Nghệ thuật với bộ não trong tâm trí” từng nói rằng: “Nghệ thuật nâng cao quá trình học tập”. Jensen cho biết, những đứa trẻ được dạy vẽ, nghệ thuật sẽ học tập tốt hơn ở trường, có khả năng lưu giữ thông tin lâu hơn, tự tin hơn và phát triển tốt hơn các kỹ năng tư duy độc lập.

3. Làm gì để khuyến khích trẻ sáng tạo

Bạn có thể giúp con mình khám phá những khả năng nghệ thuật tiềm ẩn bên trong. Bằng cách tạo một bộ sưu tập nghệ thuật trong thùng nhựa với các vật dụng như giấy nháp, bút dạ, bút chì màu, keo dán, kéo, que và bông.

Lưu giữ những sản phẩm sáng tạo của con bạn, để cho bé thấy bạn đánh giá cao sự chăm chỉ và sáng tạo của bé. Không gì bằng sự hài lòng khi nhìn thấy những tác phẩm thủ công của mình được mọi người trân trọng.

Nếu con bạn là một đứa trẻ theo chủ nghĩa hoàn hoàn và luôn chán nản với những gì trẻ coi là sai lầm, bạn cần hướng dẫn con bạn cảm thấy thú vị với những gì mà chúng vừa làm được. Bạn và con bạn có thể cùng nhau may vá, thêu thùa, làm đồ trang sức bằng cườm, điêu khắc bằng gỗ phế liệu,...

Bạn cũng có thể tham khảo các cách dưới đây để thúc đẩy trẻ sáng tạo:

3.1.Khuyến khích cách giải quyết vấn đề một cách sáng tạo

Hỏi trẻ những câu hỏi mở mà không có lựa chọn đúng hay sai. Khuyến khích trẻ cho bạn biết lý do tại sao bé nghĩ như vậy, làm như vậy. Điều này giúp thúc đẩy sự sáng tạo, nhận thức và phát triển ngôn ngữ. Ví dụ: "Điều gì có thể xảy ra nếu mèo biết nói?" hoặc "Nếu phải lựa chọn giữ lại mắt hoặc mũi thì con sẽ chọn cái gì và tại sao?".

Chấp nhận bất kỳ câu trả lời nào là “đủ”, nhưng hãy cố gắng giúp con bạn đi xa hơn với nhiều câu hỏi hoặc tò mò hơn mà câu trả lời của trẻ truyền cảm hứng cho bạn.

3.2.Cung cấp một loạt trải nghiệm

Cung cấp cho trẻ nhiều trải nghiệm khác nhau để xây dựng nền tảng kiến ​​thức của con bạn. Ví dụ: cho con bạn đi đến viện bảo tàng, thăm thư viện và khám phá các khu vực lân cận khác nhau trong thị trấn của bạn.

3.3. Khuyến khích trẻ sáng tạo

Bạn có thể đưa cho con bạn một danh sách những thứ cần tìm như: một thứ có màu sắc, 2 đồ vật nhẵn, 4 đồ vật có mùi thơm,... sau đó sử dụng chúng để sáng tạo.

Chuẩn bị sẵn các vật liệu có thể tái chế như hộp đựng trứng, hộp các tông,.. để thực hiện các kế hoạch khuyến khích sự sáng tạo của trẻ.

Nếu bạn lo lắng về sự lộn xộn? Bạn hãy một kế hoạch trong đó con bạn có thể sử dụng giấy bạc, mì ống, cúc áo, sơn, bằng keo, rắc hạt lấp lánh, thêm lá ảo hoặc giấy “vò” và bạn sẽ thấy kinh ngạc trước những gì mà bé có thể làm với những món đồ này.

3.4.Phá vỡ các quy tắc

Để khuyến khích sự sáng tạo của con bạn, bạn nên phá bỏ các quy tắc. Khuyến khích con bạn làm những điều khác nhau. Một số ý tưởng thú vị như là:

• Thay vì chơi board game theo luật chơi, hãy xem con bạn có thể chơi tự do.
• Đi dã ngoại vào mùa đông. Đây chắc hẳn sẽ là một trải nghiệm vô cùng thú vị.
• Xem con bạn có thể nghĩ ra bao nhiêu cách sử dụng khác nhau đối với kẹp giấy hoặc cuộn khăn giấy.
• Thay vì sử dụng sơn thông thường, bạn hãy trộn các nguyên liệu an toàn với dầu thực vật để làm sơn màu. Thử dùng nghệ, ớt bột (màu), và thì là (mùi) trên giấy màu nước và xem phản ứng của những màu này với ánh sáng.
• Thêm muối vào sơn hoặc đậu vào bột nặn.
• Cho con bạn tạo bảng chữ cái với mì spaghetti hoặc mì ống.
• Khơi dậy niềm đam mê bị lãng quên của con bạn: Thêm quả bóng bông trên đường ray xe lửa bỏ hoang và tuyên bố một trận tuyết lở! Hay đố con bạn giúp dập “lửa” trên nóc nhà búp bê (sử dụng giấy lụa màu đỏ, cam và vàng để giả làm lửa cháy). Việc lôi cuốn trẻ suy nghĩ và giải quyết vấn đề theo cách này sẽ không chỉ khơi dậy khả năng sáng tạo của trẻ mà còn kích thích trò chơi quen thuộc theo hướng mới.

3.5. Cung cấp nhiều loại công cụ mở

Bạn cũng có thể kích thích sự sáng tạo của trẻ nhỏ bằng cách cung cấp cho trẻ những công cụ mở, và xem trẻ sẽ làm gì với chúng. Những công cụ mở như là:

• Con rối
• Hình động vật
• Bộ công cụ hoặc bộ dụng cụ bác sĩ
• Mô hình xe cộ
• Khối hình khác nhau
• Quần áo
• Đất sét, bột nặn, chất tẩy rửa ống, sơn, phấn, nhiều loại dụng cụ viết,...

3.6. Cho phép sự lộn xộn và thời gian

Sự lộn xộn đôi khi cũng là sự sáng tạo của trẻ. Con bạn càng có nhiều quyền và càng có nhiều thời gian rảnh để làm việc này, chúng càng có nhiều không gian để khám phá, thử nghiệm và sáng tạo.

3.7. Khuyến khích kể chuyện sáng tạo

Đề nghị con bạn vẽ những bức tranh để thể hiện những câu chuyện bé kể. Đối với một câu chuyện yêu thích, hãy chuyển đổi thứ gì đó. Làm cho nhân vật chính là một con gấu thay vì Goldilocks, hoặc để câu chuyện diễn ra trên một con tàu thay vì khu rừng.

3.8. Hỗ trợ trẻ một cách thực sự và vui tươi

Nhiều trẻ ở độ tuổi này sẽ yêu cầu bạn vẽ hoặc viết cho chúng, để chúng có thể trông trông vào đó và học theo. Hãy tôn vinh mong muốn này mà không đặt ra một tiêu chuẩn mà họ không có khả năng đạt được.

3.9. Tạo chuyển động sáng tạo

Đặc biệt nếu bạn có một con ngọ nguậy, hãy thử các động tác sáng tạo sau:

• Yêu cầu trẻ thực hiện các động tác cho con ngọ nguậy.
• Yêu cầu trẻ chỉ cho bạn cách cô ấy sẽ di chuyển nếu trẻ buồn, tức giận hoặc vui mừng.
• Yêu cầu trẻ chọn một con vật để di chuyển như thế nào. Làm thế nào trẻ có thể vượt qua đồi hoặc qua sông như con vật đó?

3.10. Hãy nghĩ về cách trẻ thực hiện

Nhấn mạnh vào quy trình chứ không phải sản phẩm. Yêu cầu con bạn kể cho bạn nghe về sự sáng tạo của con. Chú ý những gì con đã khám phá ra, ví dụ: con nhận thấy rằng khi bạn xếp lớp màu xanh lá cây, bạn sẽ có màu đậm hơn.

Ngoài các bí quyết nuôi dạy trẻ kể trên, cha mẹ nên chú ý đến chế độ dinh dưỡng nâng cao sức đề kháng cho trẻ. Đồng thời bổ sung thêm thực phẩm hỗ trợ có chứa lysine, các vi khoáng chất và vitamin thiết yếu như kẽm, crom, selen, vitamin nhóm B,... giúp hỗ trợ hệ miễn dịch, tăng cường đề kháng để trẻ ít ốm vặt và ít gặp các vấn đề tiêu hóa.

Cha mẹ có thể tìm hiểu thêm:

Vì sao cần bổ sung Lysine cho bé?

Vai trò của kẽm - Hướng dẫn bổ sung kẽm hợp lý

Nguồn tham khảo: babycenter.com, scholastic.com, mumcentre.com