Bài viết bởi Thạc sĩ, Bác sĩ Mai Viễn Phương - Khoa Khám bệnh & Nội khoa - Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec Central Park
1. Ợ chua, trào ngược axit và GERD
Các thuật ngữ ợ chua, trào ngược axit và GERD thường được sử dụng thay thế cho nhau. Chúng thực sự có ý nghĩa rất khác nhau.
Trào ngược axit là một tình trạng y tế phổ biến có thể ở mức độ từ nhẹ đến nghiêm trọng. Bệnh trào ngược dạ dày thực quản (GERD) là dạng trào ngược axit mãn tính, nặng hơn. Ợ nóng là một triệu chứng của trào ngược axit và GERD.
2. Ợ nóng là gì?
Thuật ngữ "chứng ợ nóng (ợ chua)" gây hiểu nhầm. “Trái tim thực ra không liên quan gì đến nỗi đau”. Ợ nóng xảy ra trong hệ thống tiêu hóa của bạn. Cụ thể là trong thực quản của bạn. Ợ nóng bao gồm các cơn đau từ nhẹ đến nặng ở ngực. Đôi khi nó bị nhầm với cơn đau do nhồi máu cơ tim.
Lớp niêm mạc của thực quản mỏng hơn lớp niêm mạc của dạ dày. Vì vậy, axit trong thực quản của bạn gây ra cảm giác nóng rát ở ngực. Cơn đau có thể cảm thấy buốt, rát hoặc giống như cảm giác thắt chặt. Một số người có thể mô tả chứng ợ nóng là cảm giác nóng rát di chuyển lên cổ và họng hoặc cảm giác khó chịu như nằm sau xương ức.
Ợ nóng thường xảy ra sau khi ăn. Cúi người xuống hoặc nằm xuống có thể làm cho cảm giác tồi tệ hơn.
Chứng ợ nóng khá phổ biến. Người ta ước tính rằng hơn 60 triệu người Mỹ bị chứng ợ nóng ít nhất một lần mỗi tháng. Bạn có thể kiểm soát chứng ợ nóng của mình bằng cách:
- Giảm cân
- Ngừng hút thuốc
- Ăn ít thức ăn béo hơn
- Tránh thức ăn cay hoặc chua
Ợ nóng nhẹ, không thường xuyên cũng có thể được điều trị bằng các loại thuốc như thuốc kháng axit. Nếu bạn dùng thuốc kháng axit nhiều hơn vài lần một tuần, bác sĩ sẽ đánh giá bạn. Chứng ợ nóng của bạn có thể là triệu chứng của một vấn đề nghiêm trọng hơn như trào ngược axit hoặc GERD.
3. Trào ngược axit là gì?
Một cơ vòng được gọi là cơ vòng thực quản dưới (cơ vòng thực quản dưới ) tham gia vào thực quản và dạ dày của bạn. Cơ này có nhiệm vụ thắt chặt thực quản của bạn sau khi thức ăn đi đến dạ dày. Nếu cơ này yếu hoặc không thắt chặt, axit từ dạ dày có thể trào ngược vào thực quản. Đây được gọi là trào ngược axit.
Trào ngược axit có thể gây ra chứng ợ nóng và các triệu chứng khác bao gồm:
- Ho
- Đau họng
- Vị đắng ở sau cổ họng
- Vị chua trong miệng
- Gây cảm giác nóng rát và đè nén có thể kéo dài lên xương ức
4. GERD là gì?
GERD là dạng trào ngược axit mãn tính. Nó được chẩn đoán khi trào ngược axit xảy ra hơn hai lần một tuần hoặc gây viêm thực quản. Thực quản bị tổn thương lâu dài có thể dẫn đến ung thư. Đau do GERD có thể thuyên giảm hoặc không khi dùng thuốc kháng axit hoặc thuốc không kê đơn (OTC) khác.
Các triệu chứng của GERD bao gồm:
- Hơi thở hôi
- Làm hỏng men răng do axit dư thừa
- Ợ nóng
- Cảm giác như chất trong dạ dày trào ngược lên cổ họng hoặc miệng, hoặc trào ngược
- Đau ngực
- Ho khan dai dẳng
- Hen suyễn
- Khó nuốt
Hầu hết mọi người có thể bị ợ nóng và trào ngược axit liên tục liên quan đến thứ gì đó họ đã ăn hoặc thói quen như nằm ngay sau khi ăn. Tuy nhiên, GERD là một tình trạng mãn tính, nơi các bác sĩ bắt đầu kiểm tra các thói quen lâu dài và các bộ phận giải phẫu của một người có thể gây ra GERD. Ví dụ về nguyên nhân của GERD bao gồm:
- Thừa cân hoặc béo phì, gây thêm áp lực cho dạ dày
- Thoát vị gián đoạn, làm giảm áp lực trong cơ vòng thực quản dưới
- Hút thuốc
- Uống rượu
- Thai kỳ
- Dùng các loại thuốc được biết là làm suy yếu cơ vòng thực quản dưới, chẳng hạn như thuốc kháng histamine, thuốc chẹn kênh canxi, thuốc giảm đau, thuốc an thần và thuốc chống trầm cảm
Các triệu chứng của GERD có thể làm gián đoạn cuộc sống hàng ngày của bạn. May mắn thay, chúng thường có thể được kiểm soát bằng cách điều trị. Các tùy chọn bao gồm:
- Thay đổi chế độ ăn uống
- Giảm cân
- Cai thuốc lá
- Cai rượu
Thuốc điều trị GERD có tác dụng làm giảm lượng axit trong dạ dày. Chúng có thể không hiệu quả cho tất cả mọi người. Một số người cần phẫu thuật để giúp củng cố cơ vòng thực quản dưới .
GERD ở trẻ em
Từ trẻ sơ sinh đến thanh thiếu niên, trẻ em ở mọi lứa tuổi đều có thể bị GERD. Khoảng 1/4 tổng số trẻ em và thanh thiếu niên gặp phải các triệu chứng của GERD. Tình trạng này đặc biệt phổ biến ở trẻ sơ sinh vì dạ dày của chúng nhỏ hơn nhiều và kém khả năng chịu đựng. Do đó, các chất trong dạ dày có thể dễ dàng trào ngược trở lại.
Các triệu chứng liên quan đến GERD ở trẻ sơ sinh bao gồm:
- Đặc biệt cáu kỉnh hoặc khó chịu sau khi cho ăn
- Nghẹt thở
- Nôn trớ mạnh mẽ, đặc biệt là sau khi ợ hơi
- Quấy khóc, đặc biệt là sau khi cho ăn
- Không tăng cân với tốc độ bình thường
- Từ chối ăn
- Nôn mửa
- Thở khò khè
- Khó thở
Khoảng 70 - 85% trẻ sơ sinh bị nôn trớ trong hai tháng đầu đời. Thông thường, 95 phần trăm sẽ hết các triệu chứng khi trẻ được 1 tuổi. Trẻ em mắc các bệnh về phát triển và thần kinh, chẳng hạn như bại não, có thể bị trào ngược và GERD trong thời gian dài hơn. Điều quan trọng là bác sĩ chẩn đoán sớm GERD ở trẻ em để giảm khả năng trẻ bị biến chứng.
Khi còn nhỏ, chúng vẫn có thể gặp các triệu chứng của GERD. Các triệu chứng bao gồm:
- Hơi thở hôi
- Khó chịu ở ngực
- Nhiễm trùng đường hô hấp thường xuyên
- Ợ nóng
- Giọng khàn
- Khó chịu ở bụng
Nói chuyện với bác sĩ nhi khoa của con bạn nếu bạn nghĩ rằng con bạn đang trải qua GERD. Các triệu chứng không được điều trị có thể gây tổn thương thực quản vĩnh viễn
5. Khi nào gọi cho bác sĩ của bạn
Các triệu chứng của ợ nóng thường bị nhầm lẫn với đau tim, nhưng hai tình trạng này không liên quan đến nhau. Bạn nên đến phòng cấp cứu ngay nếu chứng ợ nóng khó chịu và đau ngực của bạn thay đổi hoặc trở nên tồi tệ hơn và kèm theo:
- Khó thở
- Đổ mồ hôi
- Chóng mặt
- Đau ở cánh tay hoặc hàm của bạn
Những triệu chứng này có thể là triệu chứng của cơn đau tim (nhồi máu cơ tim), mà phải can thiệp cấp cứu khẩn.
Đôi khi các triệu chứng GERD có thể cho thấy sự cần thiết phải điều trị y tế khẩn cấp. Bao gồm các:
- Bị nôn mửa thường xuyên, mạnh mẽ
- Khó thở
- Khó nuốt
- Nôn ra chất lỏng có máu đỏ tươi hoặc chất giống như cà phê
Không phải tất cả chứng ợ nóng đều cần chăm sóc y tế. Chứng ợ nóng nhẹ và không thường xuyên có thể được điều trị bằng thuốc kháng axit và thay đổi lối sống, như tránh thức ăn cay. Trào ngược thỉnh thoảng không phải là nguyên nhân đáng lo ngại. Bạn nên hỏi ý kiến bác sĩ nếu bạn bị ợ nóng hai lần trở lên một tuần hoặc nếu thuốc không kê đơn không làm giảm cảm giác khó chịu của bạn.
Khoa Nội soi - Tiêu hóa là một trong những chuyên khoa mũi nhọn tại Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec. Để được thăm khám, tư vấn và điều trị kịp thời các bệnh tiêu hóa, bạn có thể liên hệ Hệ thống Y tế Vinmec trên toàn quốc hoặc đăng ký trực tuyến trên website để được phục vụ.
Để đặt lịch khám tại viện, Quý khách vui lòng bấm số HOTLINE hoặc đặt lịch trực tiếp TẠI ĐÂY. Tải và đặt lịch khám tự động trên ứng dụng MyVinmec để quản lý, theo dõi lịch và đặt hẹn mọi lúc mọi nơi ngay trên ứng dụng.
