Bệnh phình động mạch não hiện nay được ví như một trái bom nổ chậm, có thể gây đe dọa đến tính mạng của người bệnh bất kỳ lúc nào nếu bị vỡ. Vì vậy, việc nắm rõ các biến chứng nguy hiểm khi bị vỡ túi phình mạch máu não cũng như cách xử trí – điều trị - chăm sóc bệnh nhân là rất cần thiết.
1. Tổng quan về chứng phình động mạch não
Bệnh phình động mạch não (còn được gọi là chứng phình mạch não, phình động mạch nội sọ...) là khái niệm chỉ sự phát sinh các túi phình trong động mạch máu não. Các túi này thường hình thành tại các vị trí mạch yếu như đoạn mạch rẽ nhánh và sẽ mở rộng dần dần.
Khi túi phình trở nên to hơn, cùng với đó là sự mỏng đi của thành mạch, tình trạng vỡ túi phình mạch máu não sẽ xảy ra. Khi đó, máu sẽ bị rò rỉ chảy vào không gian xung quanh não. Tình trạng này còn có tên gọi khác là xuất huyết dưới nhện (SAH) cực kỳ nguy hiểm, thậm chí đe dọa đến tính mạng.
2. Những nguy cơ sức khỏe khôn lường đến từ vỡ túi phình mạch máu não
Phình động mạch máu não có thể gây tử vong với số liệu đáng quan ngại như sau:
- Có khoảng 10% bệnh nhân bị xuất huyết do bị phình động mạch não đã tử vong trước khi được phát hiện và chăm sóc y tế.
Bên cạnh đó, bệnh phình động mạch máu não còn có thể làm tăng các nguy cơ liên quan đến chứng co thắt động mạch não và dẫn đến đột quỵ. Một số biến chứng khác bao gồm:
- Tràn dịch não, từ đó gây suy giảm lưu thông dịch não tủy.
- Hạ natri máu
3. Phát hiện sớm bệnh phình động mạch máu não như thế nào?
3.1 Triệu chứng lâm sàng của bệnh phình mạch não
Phình động mạch não có rất ít biểu hiện rõ ràng nếu các túi phình chưa bị vỡ hoặc rò rỉ. Thông thường, bệnh nhân có thể gặp một số triệu chứng sớm như sau:
- Nhức đầu và phía sau đầu, phía trên mắt... Các cơn đau có thể mức độ nhẹ hoặc nặng tùy theo tình trạng của các túi phình động mạch não.
- Rối loạn thị giác, thường nhìn đôi hoặc nhìn mờ.
- Co giật...
Tuy nhiên, những triệu chứng trên có thể là biểu hiện chung của nhiều bệnh thần kinh. Do đó, một số yếu tố nguy cơ sau sẽ giúp bệnh nhân dễ dàng xác định mình có khả năng bị bệnh phình động mạch máu não hay không:
- Người có xơ vữa động mạch/xơ cứng động mạch.
- Tuổi tác: các túi phình mạch não dễ phát triển ở nhóm người trưởng thành, người cao tuổi (nhóm tuổi từ 35 – 60 tuổi).
- Giới tính: phụ nữ thường có nhiều khả năng mắc bệnh cao hơn do sự suy giảm nồng độ Estrogen trong giai đoạn mãn kinh.
- Tiền sử gia đình: nếu trong gia đình có người được chẩn đoán bị động mạch não giãn / phình động mạch não..., bạn cũng có nguy cơ cao mắc bệnh tương tự.
- Bệnh nhân có sự lạm dụng thuốc, các chất kích thích hoặc rượu bia.
- Có chấn thương ở đầu.
- Có dị tật tại động mạch não (do bẩm sinh hoặc di truyền...)
- Động mạch chủ hẹp bẩm sinh (coarctation).
3.2 Các phương pháp chẩn đoán bệnh phình động mạch não
Khi tình trạng vỡ túi phình mạch máu não chưa xảy ra, việc chẩn đoán bệnh thông qua các biểu hiện lâm sàng là không thể. Vì vậy, khi có nghi ngờ, bác sĩ sẽ chỉ định bệnh nhân thực hiện một số kiểm tra để có kết quả chính xác hơn, bao gồm:
- Chụp mạch não: cung cấp hình ảnh các mạch não một cách tổng quan nhằm phát hiện các vấn đề liên quan đến mạch máu và lưu lượng máu. Thông thường, bác sĩ sẽ nhuộm thuốc tương phản qua ống thông và chụp X-quang các mạch máu.
- Chụp cắt lớp vi tính (quét CT/CAT): sử dụng tia X và máy tính nhằm tạo ra hình ảnh chi tiết của cơ thể. Việc chụp CT cho phép quan sát chi tiết hơn về xương, mỡ, cơ và nội tạng, do đó giúp phát hiện bất thường và xác định chính xác vị trí của túi phình động mạch, dễ dàng đánh giá tình trạng túi phình có đang bị vỡ hoặc rò rỉ hay không.
- Chụp cộng hưởng từ MRI: sử dụng tần số vô tuyến và máy tính để tạo ra các hình ảnh chi tiết của cơ quan và cấu trúc bên trong cơ thể, hỗ trợ phát hiện từng thay đổi nhỏ trong mô não, nhờ đó chẩn đoán chính xác chứng phình động mạch.
Chụp mạch cộng hưởng từ (MRA): đây là một phương thức kiểm tra có sự kết hợp giữa MRI và thuốc nhuộm tương phản tĩnh mạch nhằm làm rõ nét hơn các mạch máu, được bác sĩ sử dụng để đánh giá mạch máu dễ dàng hơn.
4. Khi nào bạn cần đến bệnh viện?
Như đã đề cập ở trên, bệnh chỉ phát rõ triệu chứng nhất khi vỡ túi phình mạch máu não. Ở giai đoạn này, nếu bạn không phát hiện kịp thời và đưa bệnh nhân đến bệnh viện, nguy cơ tử vong là rất cao.
Một số dấu hiệu sau cho thấy túi phình động mạch não đã bị vỡ hoặc rò rỉ:
- Khởi phát bằng những cơn đau mãnh liệt, tồi tệ và dai dẳng;
- Cứng cổ;
- Buồn nôn, ói mửa;
- Mất ý thức hoặc buồn ngủ, hôn mê;
- Nhạy cảm đặc biệt với ánh sáng;
- Mất thăng bằng, đau vùng lưng và chân.
Vì vậy, trong tình trạng trên, bệnh nhân cần ngay lập tức được đưa đến bệnh viện cấp cứu.
Có thể nói, vỡ túi phình mạch máu não sẽ để lại các biến chứng nghiêm trọng, đe dọa đến cuộc sống và tính mạng của người bệnh. Do đó, cần thường xuyên kiểm tra sức khỏe, nếu nằm trong nhóm có nguy cơ bệnh cao, bạn nên trình bày rõ với bác sĩ để có các kiểm tra phù hợp.
Bệnh viện Đa khoa Quốc tế hiện đang là cơ sở y tế uy tín trên cả nước với hệ thống trang thiết bị tiên tiến, hiện đại giúp người bệnh dễ dàng phát hiện ra nhiều căn bệnh nguy hiểm chính xác. Đội ngũ bác sĩ có trình độ chuyên môn cao và có uy tín trong ngành. Tại đây, bệnh nhân được thăm khám và tư vấn tận tình, không gian bệnh viện sạch sẽ, thông minh.
Nguồn tham khảo: hopkinsmedicine.org, healthline.com, medicinenet.com
