Mọi người đều có thể gặp phải tình trạng da bị cháy nắng sạm đen nếu tiếp xúc quá nhiều với ánh nắng mặt trời mà không được bảo vệ bằng kem chống nắng hay quần áo che đậy. Để giúp chữa lành và làm dịu làn da bị cháy nắng, điều quan trọng là phải bắt đầu chăm sóc ngay khi nhận thấy. Đồng thời, cần tuân thủ những lời khuyên của bác sĩ da liễu để giúp chăm sóc da cháy nắng sạm đen, giảm bớt cảm giác khó chịu.
1. Da cháy nắng là gì?
Cháy nắng có bản chất là phản ứng viêm của làn da trước yếu tố tiếp xúc là bức xạ tia cực tím (UV) đối với các lớp tế bào ngoài cùng của da. Trung tâm của tất cả các tế bào là melanin, một loại tế bào sắc tố mang lại màu sắc cho làn da và bảo vệ chống lại tia nắng mặt trời. Lượng melanin sản xuất ra được xác định bởi yếu tố di truyền, đó là lý do tại sao một số người bị cháy nắng trong khi những người khác chỉ bị rám nắng khi ra ngoài trời. Đây đều là các dấu hiệu của tổn thương tế bào trên da, da trở nên đỏ, sưng và đau. Bỏng nắng là tình trạng nặng hơn của cháy nắng, với biểu hiện từ bỏng nhẹ đến phồng rộp.
Sau khi bị cháy nắng, da có thể bắt đầu bong tróc. Đây là dấu hiệu cho thấy cơ thể đang cố gắng loại bỏ các tế bào bị tổn thương. Tuy nhiên, đừng bao giờ cố gắng tự lột da mà hãy để lớp tế bào này bong ra một cách tự nhiên.
Ngoài ra, ngay cả khi không bị bỏng, việc tiếp xúc với ánh nắng mặt trời cũng làm tăng nguy cơ ung thư da. Theo đó, cả người da rám nắng hoặc ngăm đen, ánh nắng mặt trời vẫn có thể gây tổn thương tế bào dẫn đến ung thư.
2. Nguy cơ của da bị cháy nắng đối với cơ thể
Tình trạng da bị cháy nắng lặp đi lặp lại làm tăng nguy cơ mắc bệnh. Đối với những người da trắng, đặc biệt là những người có ít melanin khuynh hướng di truyền, cháy nắng đóng một vai trò rõ ràng trong việc phát triển khối u ác tính. Nghiên cứu cho thấy tia UV gây hại cho da cũng có thể làm thay đổi gen ức chế khối u, khiến các tế bào bị thương ít có cơ hội sửa chữa hơn trước khi tiến triển thành ung thư.
Vì vậy, những người làm việc hoặc chơi thể thao ngoài trời có nguy cơ bị cháy nắng thường xuyên, dẫn đến ung thư da. Hơn nữa, da bị cháy nắng đã rất lâu từ trong quá khứ cũng làm tăng gấp đôi nguy cơ phát triển khối u ác tính trong tương lai.
Da bị tổn thương theo thời gian bắt đầu từ vết cháy nắng đầu tiên và da bị cháy nắng càng nhiều thì nguy cơ ung thư da càng cao. Các tổn thương do tia UV tiếp theo vẫn có thể xảy ra ngay cả khi không có vết bỏng rõ ràng.
3. Cách chăm sóc da cháy nắng sạm đen như thế nào?
Đối với người lớn
Nhanh chóng làm hạ nhiệt - Nếu đang ở gần một hồ bơi nước lạnh hoặc bãi biển, hãy ngâm mình xuống nước nhanh chóng để làm mát da. Sau đó tiếp tục làm mát vết bỏng da bằng gạc lạnh, có thể dùng nước đá để chườm lạnh nhưng không đặt viên đá trực tiếp lên vết cháy nắng. Nếu không có dụng cụ chườm lại, tắm nước mát cũng có thể duy trì nhưng không quá lâu vì có thể làm khô da; đồng thời cũng cần tránh xà phòng có hoạt tính mạnh vì có thể gây kích ứng da nhiều hơn.
Dưỡng ẩm cho da - Khi da vẫn còn ẩm, hãy sử dụng kem dưỡng ẩm nhẹ nhàng (nhưng không dùng thuốc mỡ vì có thể gây giữ nhiệt và làm cho vết bỏng nặng hơn). Bôi lặp lại để giữ ẩm cho vùng da bị bỏng hoặc sẽ diễn tiến đến bong tróc trong vài ngày tới.
Giảm viêm - Nếu cơ địa cho phép, người gặp phải tình trạng da bị cháy nắng sạm đen có thể dùng thêm thuốc chống viêm không steroid (NSAID), chẳng hạn như ibuprofen, naproxen hoặc aspirin, khi có dấu hiệu cháy nắng đầu tiên để giảm bớt sự khó chịu và viêm nhiễm cho đến khi vết bỏng đỡ hơn. Bên cạnh đó, kem bôi da có thành phần cortisone 1% không kê đơn cũng có thể dùng theo chỉ dẫn trong vài ngày để giúp làm dịu vết mẩn đỏ và sưng tấy. Ngoài ra, dùng nha đam khi da cháy nắng cũng có thể làm dịu vết bỏng nhẹ và thường được coi là an toàn, sẵn có tại nhà. Đồng thời, cần tiếp tục chườm mát để giảm bớt cảm giác khó chịu, mặc quần áo rộng rãi, mềm mại, thoáng khí để tránh kích ứng da thêm và tránh nắng hoàn toàn cho đến khi vùng da bị vết cháy nắng lành lại.
Uống nhiều nước – Do da bị cháy nắng có khuynh hướng hút chất lỏng trong cơ thể lên bề mặt da để tăng tỏa nhiệt, các phần còn lại của cơ thể sẽ dễ bị mất nước. Điều quan trọng là phải bù nước bằng cách uống thêm chất lỏng, bao gồm nước lọc, nước trái cây, nước thanh nhiệt hay các loại đồ uống thể thao giúp bổ sung chất điện giải ngay lập tức và trong khi da đang dần lành lại.
Khăm khám - Nên tìm kiếm trợ giúp y tế nếu vùng da bị cháy nắng sạm đen trở nên phồng rộp nghiêm trọng trên một phần lớn cơ thể. Đồng thời, người bệnh còn bị sốt, cảm giác ớn lạnh hoặc choáng váng, lú lẫn. Tuyệt đối không gãi hoặc làm vỡ mụn nước, điều này có thể dẫn đến nhiễm trùng da. Các dấu hiệu nhiễm trùng bao gồm xuất hiện các vệt đỏ hoặc chảy mủ.
Đối với trẻ em
Da của trẻ nhỏ có khả năng lành nhanh hơn da của người lớn. Tuy nhiên, da của trẻ nhỏ cũng kém khả năng tự bảo vệ khỏi tổn thương, bao gồm cả tổn thương do ánh nắng mặt trời.
Vì vậy, khi da trẻ nhỏ bị cháy nắng, cha mẹ hay người chăm sóc cần nhanh chóng làm theo các hướng dẫn sau:
- Tắm cả người trẻ trong làn nước mát để giảm nhiệt độ cho da. Không thoa rượu, cồn lên da trẻ vì có thể làm lạnh da quá mức.
- Đối với một em bé dưới 1 tuổi, cháy nắng nên được xử lý như một trường hợp khẩn cấp. Gọi cho bác sĩ ngay lập tức.
- Đối với trẻ từ 1 tuổi trở lên, hãy gọi cho bác sĩ nếu có biểu hiện đau dữ dội, phồng rộp, trẻ li bì, hôn mê hoặc sốt trên 38,3 ○ C.
- Cháy nắng có thể khiến da bị mất nước. Cần cho trẻ uống thêm sữa đối với trẻ còn bú sữa hoàn toàn, nước lọc hoặc nước trái cây, ăn thức ăn dạng lỏng để thay thế chất lỏng trong cơ thể. Liên hệ với bác sĩ ngay nếu trẻ không đi tiểu thường xuyên vì đây là một trường hợp khẩn cấp.
- Thoa kem dưỡng ẩm nhẹ nhàng để làm dịu da
- Không sử dụng bất kỳ loại kem y tế nào như hydrocortisone hoặc benzocain lên da trẻ trừ khi được bác sĩ nhi khoa hướng dẫn.
- Để trẻ tránh nắng hoàn toàn cho đến khi vết cháy nắng lành lại.
Tóm lại, cháy nắng sẽ làm tổn thương da theo nhiều cách, ban đầu có thể là một cơn đau, mẩn đỏ và khó chịu trong thời gian ngắn; khi vết cháy nắng mất đi, tổn thương lâu dài vẫn còn, bao gồm cả nguy cơ ung thư. Vì tình trạng da bị cháy nắng sạm đen là hoàn toàn có thể ngăn ngừa được, mọi người cần chú ý các cách phòng hộ cho da, nhất là sử dụng kem chống nắng và các biện pháp che đậy da, khi ra ngoài trời để duy trì sức khỏe cho làn da cũng như vẻ tươi trẻ, chậm quá trình lão hóa da.
Để đặt lịch khám tại viện, Quý khách vui lòng bấm số HOTLINE hoặc đặt lịch trực tiếp TẠI ĐÂY. Tải và đặt lịch khám tự động trên ứng dụng MyVinmec để quản lý, theo dõi lịch và đặt hẹn mọi lúc mọi nơi ngay trên ứng dụng.
