Vai trò của chế độ ăn Keto với sức khỏe

Bài viết bởi Thạc sĩ, Bác sĩ Mai Viễn Phương - Khoa Khám bệnh & Nội khoa - Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec Central Park

Chế độ ăn Keto gần đây đang trở thành từ khóa được nhiều cô nàng tìm kiếm để đa dạng hơn thực đơn ăn kiêng. Ngoài tác dụng cải thiện vóc dáng, nhiều nghiên cứu còn chứng minh chế độ ăn này cũng rất tốt cho sức khỏe đấy! Thực đơn keto sẽ mang đến những lợi ích gì cho sức khỏe và vóc dáng của bạn?

Chế độ ăn Keto (Ketogenic) là chế độ ăn ít carbohydrate (carb) và nhiều chất béo tốt. Thực đơn Keto giúp cơ thể đốt cháy năng lượng nhiều hơn mà không cần phải kiêng khem nghiêm ngặt.

Khi bạn thường xuyên cắt giảm lượng carb trong khẩu phần ăn, cơ thể sẽ rơi vào trạng thái “Ketosis”. Lúc này, cơ thể tăng cường đốt cháy năng lượng. Đồng thời, tuyến tụy cũng sẽ chuyển hóa chất béo thành ketone, cung cấp năng lượng cho não bộ. Chế độ ăn Ketogenic có thể làm giảm đáng kể lượng đường máu và nồng độ insulin. Việc này có thể mang lại rất nhiều lợi ích cho sức khỏe của bạn.

Thực đơn Keto với nhiều chất béo có lợi, ít carbohydrate có thể làm giảm lượng đường máu và nồng độ insulin, tác động đến quá trình chuyển hóa của cơ thể và hạn chế việc dự trữ chất béo.

Chế độ ăn ketogenic:

• Lượng carb được giới hạn ở mức 50 gram hoặc ít hơn mỗi ngày.
• Protein thường bị hạn chế.
• Mục tiêu chính là tăng nồng độ ceton trong máu.

Trong chế độ ăn kiêng low carb tiêu chuẩn, bộ não vẫn sẽ phụ thuộc phần lớn vào glucose, loại đường có trong máu của bạn, để làm nhiên liệu. Tuy nhiên, não có thể đốt cháy nhiều xeton hơn so với chế độ ăn kiêng thông thường.

Trong chế độ ăn ketogenic, não chủ yếu được cung cấp năng lượng bởi xeton. Gan sản xuất xeton khi lượng carb nạp vào cơ thể rất thấp.

Tóm lại

Chế độ ăn kiêng low carb và ketogenic giống nhau về nhiều mặt. Tuy nhiên, chế độ ăn ketogenic thậm chí còn chứa ít carbs hơn và sẽ dẫn đến sự gia tăng đáng kể nồng độ ceton trong máu, đây là những phân tử quan trọng.

Ketogenesis

Glucose thường là nhiên liệu chính của não. Bộ não của bạn, không giống như cơ bắp, không thể sử dụng chất béo làm nguồn nhiên liệu.

Tuy nhiên, não có thể sử dụng xeton. Khi lượng glucose và insulin thấp, gan của bạn sản xuất xeton từ các axit béo.

Xeton thực sự được tạo ra với một lượng nhỏ bất cứ khi nào bạn đi trong nhiều giờ mà không ăn, chẳng hạn như sau khi ngủ cả đêm.

Tuy nhiên, gan tăng sản xuất xeton nhiều hơn khi nhịn ăn hoặc khi lượng carb giảm xuống dưới 50 gam mỗi ngày,

Khi carb được loại bỏ hoặc giảm thiểu, xeton có thể cung cấp tới 75% nhu cầu năng lượng của não.

Động kinh là một bệnh đặc trưng bởi các cơn co giật liên quan đến các giai đoạn hoạt động quá mức của các tế bào não. Nó có thể gây ra chuyển động giật không kiểm soát và mất ý thức.

Bệnh động kinh có thể rất khó điều trị hiệu quả. Có một số loại co giật, và một số người mắc bệnh có nhiều cơn mỗi ngày.

Mặc dù có nhiều loại thuốc chống co giật hiệu quả nhưng những loại thuốc này không thể kiểm soát hiệu quả cơn co giật ở khoảng 30% số người. Loại động kinh không phản ứng với thuốc được gọi là động kinh chịu lửa.

Chế độ ăn ketogenic được phát triển bởi Tiến sĩ Russell Wilder vào những năm 1920 để điều trị chứng động kinh kháng thuốc ở trẻ em. Chế độ ăn uống của anh ấy cung cấp ít nhất 90% calo từ chất béo và đã được chứng minh là bắt chước tác dụng có lợi của việc bỏ đói đối với các cơn co giật.

Các cơ chế chính xác đằng sau tác dụng chống động kinh của chế độ ăn ketogenic vẫn chưa được biết.

Để hiểu vì sao ăn kiêng theo chế độ Keto được nhiều người tin tưởng áp dụng, bạn hãy điểm qua 3 lợi ích nổi bật sau đây:

Chế độ ăn Keto giúp giảm cân

Đây là cách hiệu quả để giảm cân và hạn chế nguy cơ khiến bạn dễ tăng cân. Nhiều nghiên cứu cho thấy các món ăn Keto giảm cân có ưu điểm vượt trội so với chế độ ăn ít chất béo thông thường. Các món ăn trong thực đơn Keto sẽ khiến bạn có cảm giác nhanh no hơn. Vì thế, bạn có thể giảm cân mà không cần phải tính hoặc theo dõi sát sao lượng calo từ thực phẩm trong mỗi lần ăn.

Một nghiên cứu cho thấy người thực hiện chế độ ăn Keto có thể giảm cân nhanh hơn 2,2 lần so với những người thực hiện chế độ ăn ít béo và giảm calo nghiêm ngặt. Lượng triglyceride (thành phần chủ yếu trong dầu thực vật và mỡ động vật) và HDL cholesterol (HDL là một dạng chất béo có lợi cho cơ thể) cũng được cải thiện đáng kể.

Nhiều nghiên cứu khác cũng cho thấy người ăn kiểu Keto cũng giảm cân hiệu quả gấp 3 lần so với những người thực hiện chế độ ăn thường theo khuyến nghị của Hiệp hội Tiểu đường Anh quốc.

Chế độ ăn Keto giúp cơ thể đốt cháy mỡ, giảm lượng calo và làm tăng cảm giác no hơn so với những thực đơn giảm cân khác.

Thực đơn Keto giảm cân giúp ngăn ngừa bệnh tiểu đường

Tiểu đường là bệnh xảy ra khi cơ thể có sự thay đổi trong quá trình chuyển hóa năng lượng làm tích tụ nhiều mỡ thừa. Lúc này, người bệnh có chỉ số đường huyết cao và bị suy giảm chức năng insulin. Trong khi đó, các món Keto có thể giúp bạn đốt cháy lượng mỡ thừa, yếu tố có liên quan mật thiết với tiểu đường, tiền tiểu đường và các hội chứng chuyển hóa.

Một số nghiên cứu khoa học cũng cho thấy chế độ ăn Keto giảm cân còn có thể làm tăng độ nhạy insulin lên đến 75% – một con số rất cao. Người thực hiện chế độ ăn Keto có thể giảm đến 11,1kg cân nặng so với chỉ 6,9kg so với nhóm tiêu thụ nhiều carbohydrate. Điều này có ý nghĩa rất quan trọng trong việc kiểm soát cân nặng để ngăn ngừa bệnh tiểu đường.

Ngoài ra, 95,2% nhóm thực hiện chế độ ăn kiêng này cũng có thể giảm hoặc ngừng hẳn thuốc điều trị tiểu đường so với 62% ở nhóm tiêu thụ thức ăn nhiều carbohydrate.

Thực đơn Keto có thể làm tăng tính nhạy insulin, giúp giảm lượng mỡ tích trữ trong cơ thể, mang lại lợi ích rất tốt cho những người bệnh tiểu đường tuýp 2 hay tiền tiểu đường.

Chế độ ăn Keto theo thực đơn mẫu này là ví dụ điển hình cho một ngày ăn kiêng theo chế độ Keto. Bạn có thể dựa vào nguyên tắc nền tảng của chế độ ăn này để thiết kế thực đơn hằng ngày cho mình.

• Bữa sáng: 2 quả trứng chiên với dầu olive hoặc dầu bơ, 1 lát cá hồi.
• Ăn giữa buổi sáng: Hạt hạnh nhân hoặc hạt điều.
• Bữa trưa: Ức gà, ớt chuông, rau trộn dầu béo.
• Ăn giữa buổi chiều: Phô mai
• Bữa tối: Thịt bò, rau cải, nấm.

Đối với bất cứ chế độ ăn Keto nào cũng vậy, sự kiên trì cũng là yếu tố quan trọng đối với những người mới bắt đầu để đạt được hiệu quả cao nhất có thể. Ngoài ra, bạn cũng đừng nên quên kết hợp việc tập thể dục và nghỉ ngơi hợp lý bên cạnh yếu tố dinh dưỡng để có thể duy trì được cơ thể khỏe mạnh nhé.

Khi chuyển sang chế độ ăn ít carb hoặc ketogenic, bạn có thể gặp một số tác dụng phụ. Bạn có thể bị đau đầu hoặc cảm thấy mệt mỏi hoặc choáng váng trong vài ngày. Đây được gọi là “bệnh cúm keto” hoặc “bệnh cúm ít carb”.

Kết luận

Theo các bằng chứng hiện có, chế độ ăn ketogenic có thể mang lại lợi ích mạnh mẽ cho não bộ. Bằng chứng mạnh mẽ nhất liên quan đến việc điều trị chứng động kinh kháng thuốc ở trẻ em.

Cũng có bằng chứng sơ bộ cho thấy chế độ ăn ketogenic có thể làm giảm các triệu chứng của bệnh Alzheimer và Parkinson. Nghiên cứu đang được tiến hành về ảnh hưởng của nó đối với những người mắc chứng rối loạn này và các rối loạn não khác.

Ngoài sức khỏe của não bộ, cũng có nhiều nghiên cứu cho thấy chế độ ăn ít carb và ketogenic có thể giúp giảm cân và giúp kiểm soát bệnh tiểu đường.

Những chế độ ăn kiêng này không dành cho tất cả mọi người, nhưng chúng có thể mang lại lợi ích cho rất nhiều người.