Rách sụn chêm khớp gối có tự lành không?

Bị rách sụn chêm đầu gối là một tổn thương rất thường gặp trong các chấn thương ở vị trí khớp gối. Các hoạt động gây ra áp lực lớn lên khớp gối, đặc biệt khi khớp gối ở trạng thái vặn xoắn hoặc đang xoay vòng, khớp đang chịu toàn bộ sức nặng của cơ thể sẽ dẫn đến tình trạng rách sụn chêm khớp gối.

Sụn chêm là một sụn xơ có hình dạng chữ C ở đầu gối, chức năng của sụn chêm giống như một "miếng đệm" nhận lực khi có va đập vào đầu gối. Mỗi bên đầu gối có 2 sụn chêm, vị trí nằm giữa đầu xương đùi và xương chày, tùy theo vị trí mà chia thành sụn chêm trong và sụn chêm ngoài.

Bệnh nhân bị rách sụn chêm đầu gối sẽ có các triệu chứng như: đau, sưng và cứng gối, khó vận động gấp duỗi hoặc chân duỗi ra không tối đa, có tiếng lục khục khi di chuyển hay vận động, thậm chí có người còn nghe thấy tiếng “nổ” khi sụn chêm bị rách. Hầu hết bệnh nhân bị rách sụn chêm đầu gối vẫn có thể bước đi bình thường, các cầu thủ bóng đá vẫn có thể chơi hết trận đấu ngay sau khi rách sụn chêm, tuy nhiên trong khoảng 2-3 ngày sau khi rách, đầu gối người bệnh sẽ dần dần sưng lên và gây ra cảm giác mất linh hoạt gối. Khi thăm khám bệnh nhân bị rách sụn chêm đầu gối: lúc bác sĩ ấn vào khe khớp bệnh nhân sẽ bị đau, thực hiện nghiệm pháp Macmurray và Appley cho kết quả dương tính.

Rách sụn chêm có tự lành không hay rách sụn chêm có cần mổ không là vấn đề được rất nhiều bệnh nhân quan tâm. Trên thực tế, tùy thuộc vào mức độ nghiêm trọng của tình trạng rách sụn chêm, loại rách, vị trí của sụn chêm bị rách, dựa vào kết quả chẩn đoán hình ảnh khớp gối (như kết quả chụp X quang, MRI), tuổi tác của bệnh nhân và mức độ hoạt động thể chất hàng ngày mà bác sĩ sẽ quyết định phẫu thuật hay không.

Theo đặc điểm giải phẫu học, mặt ngoài của sụn chêm là vị trí có nguồn cung cấp máu rất dồi dài, nếu vết rách sụn chêm có kích thước nhỏ và nằm ở vị trí này thì khả năng sụn chêm tự lành lại khá cao. Tuy nhiên trong một số trường hợp phẫu thuật vẫn có thể là cần thiết đối với vết rách nghiêm trọng. Ngược lại nếu tổn thương rách sụn chêm nằm ở vị trí hai phần ba bên trong của mặt sụn chêm - được cung cấp máu kém, đây là vị trí ít có khả năng chữa lành trở lại nếu không nhờ đến can thiệp phẫu thuật, hầu hết là cắt bỏ vết rách qua nội soi. Tuy nhiên vấn đề rách sụn chêm có cần mổ không còn phải cân nhắc thêm nhiều yếu tố khác (tuổi tác, kỳ vọng sức khỏe...).

Điều trị bảo tồn không phẫu thuật sẽ được bác sĩ chỉ định trong những trường hợp bệnh nhân bị rách sụn chêm đầu gối với vết rách nhỏ ở bờ ngoại vi, lâm sàng bệnh nhân vẫn thực hiện được các hoạt động hàng ngày, gối còn vững, chuyển động khớp không bị hư hỏng. Khi đó bệnh nhân cần phải chườm đá (20 phút/lần, vài lần/ngày bằng túi chườm đá), băng thun đầu gối (giảm sưng nề), hạn chế vận động (có thể sử dụng nạng), dành thời nhiều gian nghỉ ngơi bất động, đồng thời người bệnh cần dùng các thuốc giảm đau kháng viêm không steroid, thuốc giảm phù nề..., nâng cao chân so với tim bằng cách kê gối dưới chân hoặc gác chân lên đệm cao khi nằm sẽ giúp giảm sưng khớp gối, giúp vết rách sụn chêm sớm hồi phục.

Mặt khác, đối với bệnh nhân đã cao tuổi bị rách sụn chêm đầu gối do thoái hóa khớp hoặc do các bệnh lý viêm xương khớp, phương pháp điều trị không phẫu thuật thường được ưa chuộng hơn dựa trên ưu tiên chất lượng cuộc sống cho người bệnh.

Phương pháp phẫu thuật nội soi khớp gối thường được áp dụng để sửa chữa sụn chêm. Một máy quay có kích thước nhỏ được đưa vào khớp gối giúp các bác sĩ điều hướng được các dụng cụ để thực hiện sửa chữa hoặc loại bỏ phần sụn bị hư hỏng, phần sụn không tổn thương sẽ được bảo tồn tối đa để không làm ảnh hưởng đến sự chuyển động của khớp.

• Phẫu thuật cắt bỏ toàn bộ sụn chêm (cắt hoàn toàn đến tận bao khớp): hiện nay ít dùng.
• Phẫu thuật cắt một phần sụn chêm bị tổn thương: được chỉ định khi bệnh nhân bị rách sụn chêm đầu gối ở vùng vô mạch.
• Phẫu thuật khâu sụn chêm: Được chỉ định khi bệnh nhân bị rách sụn chêm đầu gối ở vùng giàu mạch máu, rách dọc, chiều dài vết rách khoảng 2cm, vết rách mới không quá 8 tuần.

Rách sụn chêm có tự lành không tùy thuộc vào mức độ, tình trạng, vị trí và kết quả cận lâm sàng. Vì thế, tùy thuộc tình trạng, sức khỏe mà bác sĩ sẽ cân nhắc các phương pháp điều trị phù hợp.