Viêm xương khớp ở tay của bạn

Viêm khớp tay không chỉ giới hạn ở một vị trí cụ thể trên bàn tay mà có thể lan rộng từ đầu ngón tay, qua các đốt ngón, khớp nối đến cả cổ tay. Điều này khiến cho các hoạt động hàng ngày trở nên khó khăn hơn bao giờ hết. Do đó, việc tìm kiếm phương pháp điều trị thích hợp là vô cùng quan trọng. Cùng tìm hiểu chi tiết về bệnh trong bài viết sau.

Bài viết này được viết dưới sự hướng dẫn chuyên môn của các bác sĩ thuộc khoa Chấn thương chỉnh hình & Y học thể thao Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec.

1. Thoái hóa khớp là gì?

Bất kỳ khớp nào trên cơ thể, kể cả bàn tay, đều có thể bị ảnh hưởng bởi bệnh thoái hóa khớp (OA). Viêm khớp tay thường gặp ở cổ tay, khớp nối ngón tay cái và cổ tay, đầu ngón tay (khớp DIP) và đốt ngón tay giữa (khớp PIP). Trong bệnh lý này, sụn ở các khớp bị bào mòn dần, khiến xương cọ xát trực tiếp vào nhau do thiếu lớp đệm. Sự ma sát mạnh gây ra tình trạng viêm nhẹ, cứng khớp và đau nhức.

2. Các triệu chứng của bệnh viêm xương khớp tay

Mỗi người bệnh viêm khớp tay sẽ có những biểu hiện khác nhau, tùy thuộc vào các khớp bị tổn thương và các hoạt động thường ngày. Đa số bệnh nhân đều gặp phải tình trạng đau nhức khi sử dụng tay, cứng khớp vào sáng sớm, khó khăn trong việc cử động các ngón tay, giảm sức nắm và sưng đau ở các khớp ngón tay hoặc vùng cổ tay.

Ở một số người, bệnh viêm khớp mãn tính tiến triển thường biểu hiện qua sự hình thành gai xương. Những cành xương cứng này tự bám vào khớp, khiến các khớp bị bao bọc bởi những khối xương ngày càng dày và to.

Khi bị viêm khớp tay, các nang to ra và sự phát triển xương trên các khớp gần đầu ngón tay được gọi là hạch Heberden. Những hạch này có hình tròn và có thể khiến xung quanh khớp sưng lên.

Các ngón tay thường bị biến dạng, méo mó do hạch Heberden, một tình trạng không thể phục hồi. Ngoài ra, những người mắc bệnh viêm khớp ở các khớp giữa các ngón tay còn có thể gặp phải tình trạng sưng gọi là hạch Bouchard.

3. Nguyên nhân và các yếu tố nguy cơ gây ra bệnh viêm khớp bàn tay

Nguyên nhân gây ra bệnh đau nhức xương khớp ở tay vẫn còn là một ẩn số. Tuy nhiên, bệnh thường phát triển do sự bào mòn tự nhiên của các khớp theo năm tháng. Ngoài ra, yếu tố di truyền cũng góp phần không nhỏ vào căn bệnh viêm xương khớp tay. Những người trong cùng một gia đình có xu hướng mắc bệnh viêm khớp tay ở độ tuổi sớm hơn và bệnh tình thường nghiêm trọng hơn.

Sụn ở cuối xương đóng vai trò như một lớp đệm bảo vệ khớp khỏe mạnh, giúp khớp hoạt động trơn tru. Tuy nhiên, trong bệnh viêm khớp, lớp đệm này bị thoái hóa, khiến cho phần xương bên dưới bị lộ ra, gây đau và cứng khớp.

Nguy cơ mắc bệnh viêm khớp tay bị ảnh hưởng đáng kể bởi các yếu tố như:

• Viêm khớp tay có xu hướng xuất hiện nhiều hơn ở những người có tiền sử gia đình mắc bệnh thoái hóa khớp bàn tay.
• Phụ nữ mang thai: Trong quá trình mang thai và cho con bú, sự giảm sút đáng kể của các hormone nữ như progesterone, estrogen và testosterone đã khiến phụ nữ có nguy cơ cao mắc viêm khớp tay.
• Tuổi già: Các nghiên cứu đã chỉ ra rằng, tỷ lệ tổn thương khớp tăng đáng kể theo độ tuổi, khoảng 60% người trên 60 tuổi và 80-90% người trên 75 tuổi bị tổn thương khớp. Mặc dù bệnh có thể xảy ra ở mọi lứa tuổi, nhưng giai đoạn từ 20 - 40 tuổi thường là thời điểm người bệnh bắt đầu cảm nhận rõ rệt các triệu chứng.
• Các hoạt động sử dụng tay nhiều như sản xuất, chơi các môn thể thao như cầu lông, bóng rổ, tennis, bóng bàn… hoặc từng gặp chấn thương tay trước đó có thể làm tăng nguy cơ mắc bệnh viêm khớp.

Việc sử dụng tay quá mức khiến các khớp và sụn nâng đỡ chúng bị hao mòn nhanh chóng. Phụ nữ thường dễ bị thoái hóa khớp hơn nam giới nên nguy cơ mắc bệnh viêm khớp tay cũng tăng lên đáng kể. Thống kê cho thấy, phụ nữ có nguy cơ mắc bệnh cao gấp 3 lần so với nam giới. Bên cạnh đó, những người có khớp dị dạng bẩm sinh hoặc sụn khiếm khuyết cũng rất dễ gặp phải tình trạng này.

4. Chẩn đoán viêm khớp tay

Việc chẩn đoán viêm khớp tay đòi hỏi bác sĩ phải tiến hành kiểm tra kỹ lưỡng các khớp ở bàn tay. Thông qua quá trình này, bác sĩ sẽ tìm kiếm những dấu hiệu đặc trưng của bệnh như:

• Khớp tay đau nhức.
• Sưng tấy.
• Sự biến dạng hoặc hạn chế đáng kể trong khả năng vận động của khớp.

Trong một số trường hợp, bác sĩ có thể chỉ định người khám chụp X-quang để phát hiện sự hao mòn sụn và các tổn thương khác. Điều này sẽ giúp chẩn đoán tình trạng viêm khớp ở bàn tay và tìm kiếm những dấu hiệu như gai xương hoặc sự bào mòn. Mặc dù vậy, bác sĩ bác sĩ chỉ định chụp cộng hưởng từ (MRI) để quan sát chi tiết hơn xương và mô mềm trong trường hợp viêm khớp tay.

Những dấu hiệu của bệnh viêm khớp tay có thể giống với các bệnh lý về khớp khác. Thêm vào đó, bác sĩ có thể chỉ định người khám làm xét nghiệm máu để loại trừ các dạng viêm khớp khác, chẳng hạn như viêm khớp dạng thấp.

Để chẩn đoán chính xác tình trạng viêm khớp cổ tay, một số bác sĩ sẽ chỉ định xét nghiệm phân tích dịch khớp. Qua đó, các bác sĩ có thể tìm ra những dấu hiệu viêm nhiễm và xác định xem bệnh viêm khớp tay của bệnh nhân có phải do các bệnh lắng đọng tinh thể như gout hoặc bệnh giả xuất huyết gây ra hay không.

5. Điều trị viêm xương khớp tay

5.1 Dùng thuốc giảm đau

Thuốc giảm đau có thể làm giảm đáng kể sự khó chịu do các cơn bùng phát viêm khớp tay gây ra. Đối với nhiều người, thuốc giảm đau không cần kê đơn như ibuprofen và naproxen, thuộc nhóm thuốc chống viêm không steroid (NSAID), đã mang lại hiệu quả nhất định.  

Song, đối với những trường hợp viêm khớp tay nặng, thuốc theo đơn mạnh hơn mới có thể kiểm soát được cơn đau. Ngoài ra, gel diclofenac (Voltaren), một loại thuốc bôi ngoài da chứa NSAID, đã được FDA chứng nhận là an toàn và hiệu quả trong việc điều trị viêm xương khớp.

Nếu thuốc uống không mang lại kết quả như mong đợi, bác sĩ có thể chỉ định phương pháp tiêm thuốc. Loại thuốc này thường kết hợp cả steroid và thuốc gây mê, giúp giảm viêm nhanh chóng, kéo dài hiệu quả trong nhiều tháng. Bên cạnh đó, việc luyện tập đều đặn và điều chỉnh lối sống cũng góp phần cải thiện đáng kể tình trạng viêm khớp tay.

5.2 Luyện tập để giảm đau nhức xương khớp tay

Cơn đau nhức và cứng ngón tay không chỉ gây khó chịu mà còn ảnh hưởng trực tiếp đến các hoạt động hàng ngày của bệnh nhân. Đối với những người bị viêm khớp tay, các bài tập vận động đa dạng là một phương pháp hỗ trợ hiệu quả. Hãy thực hiện đều đặn những bài tập đơn giản này mỗi ngày để duy trì sự linh hoạt cho đôi bàn tay:

• Uốn cong và duỗi thẳng: Gập các đốt ngón tay giữa của bàn tay lại, như thể đang vuốt ve một vật gì đó, rồi từ từ duỗi thẳng các ngón tay ra.
• Nắm và thả: Nắm các ngón tay để tạo thành nắm đấm, sau đó từ từ xòe các ngón tay ra. Thực hiện động tác chậm rãi để tránh gây đau.
• Chạm nhẹ nhàng: Luân phiên chạm vào đầu ngón tay cái bằng từng ngón tay còn lại. Nếu cảm thấy đau khi duỗi ngón tay cái, hãy dừng lại ngay.

5.3 Điều chỉnh lối sống

Thực hiện một vài thay đổi nhỏ trong lối sống hàng ngày có thể mang đến hiệu quả bất ngờ trong việc kiểm soát bệnh viêm khớp tay. Bệnh nhân sẽ cảm thấy dễ chịu hơn rất nhiều nhờ những điều chỉnh đơn giản sau đây:

• Áp dụng liệu pháp chườm nóng lạnh lên vùng khớp tay bị viêm để giảm đau và sưng.
• Sử dụng nẹp cố định cổ tay, ngón tay cái hoặc các ngón tay để hỗ trợ khớp.
• Ngâm tay trong nước ấm.
• Thực hiện động tác bóp nhẹ các ngón tay bằng miếng bọt biển hoặc quả bóng cao su.

Việc đeo găng tay chống viêm khớp đã mang lại hiệu quả đáng kể cho nhiều người. Sản phẩm này được thiết kế giúp giảm thiểu tình trạng sưng đau, từ đó cải thiện đáng kể khả năng vận động của đôi bàn tay. Không chỉ vậy, các thanh nẹp vòng tay, với thiết kế như những món đồ trang sức, còn có tác dụng hỗ trợ các khớp riêng lẻ.

5.4 Chế độ ăn lành mạnh

Để có một chế độ ăn uống lành mạnh, chúng ta cần ưu tiên các loại thực phẩm như trái cây và rau tươi, ngũ cốc nguyên hạt và thịt nạc. Đồng thời, người bệnh cần hạn chế tối đa lượng đường nạp vào cơ thể.

Trái cây và rau củ sẫm màu có chứa thành phần dưỡng chất hỗ trợ kiểm soát hiệu quả tình trạng viêm. Các loại thực phẩm mọi người cần ưu tiên bao gồm: Nho đỏ hoặc tím, táo đỏ, quả anh đào, mận, trái cây họ cam quýt, quả mọng, bông cải xanh, hành đỏ, rau lá xanh,... Chế độ ăn gồm các loại thực phẩm này sẽ giúp cung cấp nhiều flavonoid cho cơ thể.

5.5 Phẫu thuật điều trị viêm khớp tay

Nếu chế độ ăn, thuốc men và việc điều chỉnh lối sống không cải thiện tình trạng viêm khớp tay của bệnh nhân, bệnh vẫn ảnh hưởng đến các hoạt động thường ngày, phẫu thuật có thể là giải pháp tối ưu. Với bệnh viêm khớp tay, phẫu thuật thường tập trung vào:

• Hợp nhất xương 2 bên khớp để khớp chúng lại với nhau, tạo thành một khối xương duy nhất. Phương pháp này hạn chế khả năng di chuyển của khớp nhưng lại giúp giảm đau và cứng khớp hiệu quả.  
• Tái tạo lại khớp bị tổn thương bằng cách sử dụng mô mềm từ các bộ phận khác của cơ thể hoặc các vật liệu nhân tạo để thay thế phần sụn đã bị bào mòn.

6. Cách ngăn ngừa bệnh viêm xương khớp tay

Hiểu rõ các nguyên nhân và yếu tố nguy cơ gây viêm khớp tay sẽ giúp chúng ta có biện pháp phòng ngừa hiệu quả hoặc làm chậm quá trình tiến triển của căn bệnh này.

• Kiểm soát bệnh tiểu đường: Đường huyết cao ở người bệnh tiểu đường ảnh hưởng đến việc sụn phải ứng với căng thẳng. Ngoài ra, đái tháo đường có thể dẫn đến tình trạng viêm và gây mất sụn. Do đó, việc kiểm soát tốt đường huyết là rất quan trọng để bảo vệ sức khỏe khớp.
• Hoạt động chất: Để phòng ngừa thoái hóa khớp, chúng ta nên duy trì thói quen vận động đều đặn. Cụ thể, mỗi ngày nên dành 30 phút cho các hoạt động thể chất vừa phải và thực hiện điều này ít nhất 5 ngày trong tuần. Song song đó, mọi người cần hết sức chú ý khi tập luyện để tránh các chấn thương tay như gãy xương, trật khớp hay rách dây chằng, bởi vì những tổn thương này có thể làm tăng nguy cơ mắc bệnh viêm khớp tay.

Viêm khớp tay, một căn bệnh gây ra bởi tình trạng viêm khớp và mất sụn, khiến người bệnh đau nhức và hạn chế vận động bàn tay. Nếu không được can thiệp điều trị sớm, bệnh viêm khớp tay có thể tiến triển, gây di lệch hoặc gây ra những biến dạng nghiêm trọng ở bàn tay. Vì vậy, khi có các dấu hiệu như đau khớp tay kéo dài, khó khăn khi vận động, người bệnh nên chủ động đến các cơ sở y tế để được chẩn đoán và điều trị. 

Để đặt lịch khám tại viện, Quý khách vui lòng bấm số HOTLINE hoặc đặt lịch trực tiếp TẠI ĐÂY. Tải và đặt lịch khám tự động trên ứng dụng MyVinmec để quản lý, theo dõi lịch và đặt hẹn mọi lúc mọi nơi ngay trên ứng dụng.