Viêm đa dây thần kinh là một bệnh lý nghe khá lạ nhưng gặp nhiều trong cộng đồng đặc biệt viêm đa dây thần kinh do đái tháo đường. Triệu chứng viêm đa dây thần kinh rất đa dạng, đôi khi mơ hồ nhưng có thể dẫn đến những ảnh hưởng nguy hiểm cho người bệnh nếu không được phát hiện và can thiệp sớm.
1. Viêm đa dây thần kinh do đái tháo đường là gì?
Viêm đa dây thần kinh là hậu quả của tổn thương tại các dây thần kinh ngoại biên. Hệ thống thần kinh ngoại biên có nhiệm vụ thu nhận các tín hiệu từ môi trường bên ngoài gửi về trung tâm xử lý là não và tủy sống (hệ thần kinh trung ương); sau đó, các phản xạ từ trung tâm được gửi đến các hệ cơ quan cũng cần phải nhờ vào các dây thần kinh ngoại biên.
Bệnh viêm đa dây thần kinh ngoại biên nói chung có nguyên nhân là do chấn thương, nhiễm trùng, rối loạn chuyển hóa, các bất thường di truyền hay có tiếp xúc với chất độc. Trong đó, nguyên nhân phổ biến nhất trong đời sống cộng đồng là bệnh tiểu đường.
2. Nguyên nhân gây viêm đa dây thần kinh do đái tháo đường
Một điều rất thắc mắc với người bệnh đái tháo đường và với các nhà điều trị đó là tại sao đái tháo đường lại có thể gây ra viêm đa dây thần kinh? Với những bệnh nhân tiểu đường, Glucose huyết tăng cao làm tổn thương bao thần kinh, giảm vận tốc dẫn truyền thần kinh. Ngoài ra các mạch máu nhỏ nuôi thần kinh bị tổn thương làm sự cung cấp oxygen và các chất dinh dưỡng cho dây thần kinh bị suy giảm.
Nhiều yếu tố khác cũng góp phần làm tổn thương dây thần kinh ở bệnh nhân đái tháo đường:
- Tình trạng viêm ở thần kinh do phản ứng tự miễn: xảy ra khi hệ thống miễn dịch của cơ thể tưởng lầm dây thần kinh là vật lạ với cơ thể nên tấn công dây thần kinh.
- Yếu tố di truyền.
- Hút thuốc lá, nghiện rượu: gây tổn thương thần kinh, mạch máu, đồng thời cũng tăng nguy cơ nhiễm trùng. Thuốc lá gây hẹp và cứng mạch máu, giảm lượng máu đến các chi, làm vết thương lâu lành và cũng góp phần vào tổn thương thần kinh.
- Thời gian bị bệnh đái tháo đường: bị bệnh càng lâu (nhất là khi glucose huyết không được ổn định tốt) càng tăng nguy cơ bị bệnh thần kinh. Bệnh thần kinh ngoại vi thường gặp nhất ở các bệnh nhân đái tháo đường đã bị bệnh từ 25 năm trở lên.
- Bệnh thận mạn: khi bệnh nhân đái tháo đường bị bệnh thận mạn, các độc chất tăng trong máu có thể làm tổn thương thêm dây thần kinh.
3. Có mấy loại viêm đa dây thần kinh do đái tháo đường
Bệnh lý viêm đa dây thần kinh do đái tháo đường phân thành 3 rối loạn chính: rối loạn thần kinh cảm giác, rối loạn thần kinh vận động, rối loạn thần kinh tự động.
Bệnh thần kinh cảm giác ảnh hưởng đến các dây thần kinh mang thông tin về va chạm, đau, nhiệt độ và các cảm giác xúc giác khác đến não. Nó chủ yếu ảnh hưởng đến các dây thần kinh ở bàn chân và chân. Các dây thần kinh đến cánh tay và bàn tay cũng có thể bị ảnh hưởng nhưng ít phổ biến hơn. Các triệu chứng có thể bao gồm:
- Ngứa.
- Không thể cảm thấy đau.
- Không thể phát hiện sự thay đổi nhiệt độ.
- Không nhận thức được vị trí của khớp và do đó không thể phối hợp chuyển động của khớp đó.
- Cảm giác đau, rát bỏng, có xu hướng tồi tệ hơn trong đêm.
- Bàn chân của bạn có nguy cơ cao nhất từ bệnh lý thần kinh cảm giác. Mất cảm giác có thể khiến bạn không nhận thức được những vết thương nhỏ ở bàn chân, chẳng hạn như khi đi chân trần hoặc giày của bạn cọ xát vào da. Nếu bất kỳ thương tích nhỏ như vậy bị bỏ qua thì vết thương có thể bị nhiễm trùng hoặc hình thành vết loét.
Bệnh lý thần kinh tự động tổn thương hệ thống thần kinh tự động có thể gây ra một loạt các triệu chứng, chẳng hạn như: Các vấn đề với chức năng của ruột như đầy hơi, táo bón hoặc tiêu chảy. Các vấn đề về huyết áp, bao gồm huyết áp thấp (hạ huyết áp), có thể gây chóng mặt hoặc thậm chí khiến bạn ngất. Mất các triệu chứng báo động của cơ thể khi lượng đường trong máu thấp (hạ đường huyết). Mất kiểm soát bàng quang (tiểu không tự chủ). Nhịp tim không đều có thể gây ra cảm giác ‘tim đập mạnh’ (đánh trống ngực). Rối loạn bài tiết mồ hôi, tăng tiết mồ hôi. Đàn ông có thể gặp khó khăn khi cương cứng trong quan hệ tình dục (rối loạn cương dương).
Bệnh thần kinh vận động tổn thương dây thần kinh vận động gây ra yếu và giảm vận động các cơ ở gốc chi, ngọn chi hoặc toàn bộ. Các triệu chứng gây ra bởi bệnh lý thần kinh vận động có thể bao gồm khó khăn khi đi bộ, ngã hoặc khó khăn khi sử dụng tay cho các công việc hàng ngày. Bệnh thần kinh vận động cũng có thể gây co giật cơ và chuột rút.
4. Viêm đa dây thần kinh do đái tháo đường có chữa được không?
Hiện tượng viêm đa dây thần kinh do đái tháo đường hoàn toàn có thể điều trị được. Trong quá trình điều trị, bạn cần tuân thủ chặt chẽ chế độ uống thuốc điều trị. Việc tuân thủ chặt chẽ chế độ uống thuốc sẽ giúp bạn kiểm soát được nồng độ đường máu và do đó giảm xuống tối đa nguy cơ biến chứng. Những bệnh nhân đái tháo đường tuýp 1 cần vô cùng nghiêm ngặt chế độ tiêm insulin theo liều chỉ định.
Song song với việc dùng thuốc, chế độ dinh dưỡng là thứ không bao giờ được lơ là. Người bệnh dứt khoát cần giảm đồ ngọt như kẹo bánh xuống tối đa trong thời gian bị viêm đa dây thần kinh. Kể cả các hoa quả giàu ngọt và béo như xoài, mít, na, dưa hấu cũng rất hạn chế, mặc dù bình thường nó rất tốt.
Việc ăn các chất bột đường cũng hạn chế và phải rải đều ra trong ngày để tránh đường máu lên cao. Thường thì lượng bột đường ăn một bữa sẽ phải giảm xuống chỉ còn 1/3 so với thông thường. Một bữa bạn chỉ nên ăn 1 bát cơm nhỏ và không được ăn hơn lượng này. Bạn cũng không được ăn chất béo quá nhiều. Nhất định không được ăn quá tải chất béo.
Ngoài ra, bạn nhất định cần áp dụng các hướng dẫn tập thể dục đều đặn do bác sĩ điều trị hướng dẫn. Nếu không có chỉ định riêng, bài tập thể dục đó là đi bộ 15 phút mỗi buổi, chia đều 2 buổi sáng chiều. Điều này rất có lợi cho dinh dưỡng của thần kinh.
Một chế độ điều trị đặc biệt cho viêm dây thần kinh đó là dùng vitamin B liều cao, liên tục. Các thuốc làm tăng dẫn truyền thần kinh và tăng tái tạo bao dây thần kinh cũng được áp dụng. Các thuốc này bạn sẽ được bác sĩ điều trị hướng dẫn uống cụ thể.
Khách hàng có thể trực tiếp đến hệ thống Y tế Vinmec trên toàn quốc để thăm khám hoặc liên hệ hotline tại đây để được hỗ trợ.
