Đau quanh khớp vai khá phổ biến đồng thời khiến cho nhiều người chủ quan không điều trị kịp thời. Tuy nhiên, không ít trường hợp bệnh dẫn đến tiến triển nặng, người bệnh phải nhập viện để điều trị trong tình trạng không thể cử động được. Tình trạng này được chẩn đoán do hội chứng viêm gân chóp xoay.
1. Viên gân chóp xoay vai
Khớp vai được biết đến với hình cầu được cấu tạo bao gồm xương cánh tay, xương vai và xương đòn. Chỏm xương cánh tay được nối liền với ổ chảo của xương vai đồng thời được bao bọc bởi hệ thống dây chằng cùng với bao khớp đồng thời ổ khớp có chứa dịch khớp giúp khớp di chuyển một cách dễ dàng. Chỏm xương cánh tay được giữ vững ở trong ổ chảo xương vai nhờ có chóp xoay, vì vậy cấu tạo của chóp xoay khớp vai thường bao gồm một nhóm gân cơ cánh tay và cơ vai bám vào trên đầu xương cánh tay, giữa chóp xoay của vai cũng như mỏm cùng của xương tay đồng thời bao gồm cả túi hoạt dịch. Cấu tạo của chỏm xương tay giúp cho các gân cơ chóp xoay có thể di chuyển một cách dễ dàng và khớp vai có thể trở thành khớp hỗ trợ vận động lớn nhất của cơ thể.
Viêm gân chóp xoay quanh khớp vai xảy ra khi các gân cơ chóp xoay bị viêm, có thể hiện tượng này còn kèm theo triệu chứng của sự lắng đọng canxi ở gân, gây nên cảm giác đau đớn cho bệnh nhân. Bệnh thường gặp phổ biến ở những người tuổi trung niên do họ đã bị thoái hoá khớp, hoặc những người trẻ tuổi mà chị chấn thương...
Một số chấn thương có thể gặp ở vị trí chóp xoay vai bao gồm: viêm túi hoạt dịch dưới mỏm cùng vai khiến cho người bệnh bị viêm dày hơn và gây cảm giác đau mạnh. Chèn ép dưới mỏm cùng vai khi khoang dưới mỏm cùng vai bị hẹp, người bệnh sẽ khó đưa tay lên cao do mỏm cùng vai sẽ chèn ép lực vào gân cơ chóp xoay và túi hoạt dịch khiến cho người bệnh đau mạnh. Rách gân có thể ở nhiều mức độ do té ngã hoặc tai nạn hoặc chèn ép gân ở những người lớn tuổi cũng có thể xảy ra.
2. Nguyên nhân của tình trạng viêm gân cơ chóp xoay vai
Chấn thương ở gân cơ chóp xoay có thể xay ra bởi nhiều nguyên nhân bao gồm thoái hoá gân, thiếu máu nuôi gân hoặc sử dụng và tập luyện quá mức đối với khớp vai. Hơn nữa, chấn thương nhẹ vùng vai cũng có thể gây nên tình trạng viêm chóp xoay chẳng hạn như chống tay khi bị ngã hoặc ngã đè lên tay gây dập gân cơ hoặc rách gân cơ chóp xoay. Hoặc có thể do nâng đồ vật quá nặng hoặc sai tư tư cũng có thể gây nên tổn thương khiến rách gân cơ hoặc gân cơ bị viêm.
Viêm chóp xoay vai có thể gặp nhiều ở người tuổi trung niên, tuy nhiên người trẻ vẫn có thể gặp hiện tượng này chẳng hạn như những người thường xuyên hoạt động cánh tay hoặc di chuyển cánh tay quá nhiều lần - thợ mộc, thợ sơn hoặc vận động viên bóng chày, cầu lông, hoặc những người có tiền sử chấn thương từ trước...
3. Dấu hiệu và triệu chứng của tình trạng viêm chóp xoay vai
Viêm gân chóp xoay vai có thể nhận thấy bởi các dấu hiệu ban đầu khá nhẹ thậm chí có thể khiến người bệnh chủ quan và không điều trị dứt điểm. Chẳng hạn như: đau ở mức độ nhẹ và vẫn có thể hoạt động kết hợp nghỉ ngơi. Hoặc sưng và đau ở phía trước trên của khớp vai. Hoặc đau lan từ phía trước khớp vai xuống mặt ngoài cánh tay. Hoặc đau đột ngột khi chạm vào vùng vai hoặc cử động cánh tay. Thậm chí có thể xuất hiện âm thanh lách tách khi hoạt động khớp vai. Trong những trường hợp này, nếu không được điều trị kịp thời có thể khiến cho bệnh trở nên tiến triển nặng hơn. Đồng thời người bệnh sẽ gặp thêm các triệu chứng liên quan đến cơn đau bao gồm:cơn đau xuất hiện về đêm khiến cho giấc ngủ của người bệnh bị ảnh hưởng, hoặc khi thay đổi tư thế nằm cũng khiến đau. Hoặc các cơ yếu đồng thời giảm tầm vận động của khớp vai. Hoặc gặp nhiều khó khăn trong sinh hoạt hàng ngày, thậm chí một số trường hợp cảm thấy đau không thể cử động được.
Hiện nay Viêm chóp xoay vai có thể dẫn tới biến chứng do tuỳ mức độ của bệnh bao gồm: tình trạng mãn tính viêm gân, cứng khớp hoặc hạn chế tầm vận động, giảm sức mạnh cũng như sự linh hoạt các cơ vai, cánh tay, ngực và lưng, đồng thời kèm theo vấn đề khó ngủ hoặc mất ngủ kéo dài khiến ảnh hưởng đến bệnh liên quan thần kinh
4. Chẩn đoán viêm chóp xoay vai
Tuỳ theo mức độ mắc bệnh hoặc độ tuổi cũng như nhu cầu của người bệnh mà những trường hợp mắc chứng viêm gân cơ chóp xoay vai có thể được bác sĩ chỉ định điều trị. Phương pháp điều trị thường áp dụng sẽ kết hợp giữa nghỉ ngơi và sử dụng thuốc giảm đau cùng với thuốc kháng viêm. Thêm vào đó có thể các bài tập vật lý trị liệu hoặc tiêm corticoid vào khớp. Tuy nhiên vẫn có một số trường hợp tiến triển nặng cần có sự can thiệp của phẫu thuật để điều trị triệt để.
4.1 Điều trị viêm chóp xoay vai không can thiệp phẫu thuật
Đa số các trường hợp viêm được chỉ định điều trị không can thiệp phẫu thuật, chỉ khi áp dụng các phương pháp khác không hiệu quả mới cần cân nhắc điều trị bằng phẫu thuật. Thời gian điều trị không phẫu thuật có thể kéo dài khoảng từ vài tuần đến vài tháng. Bao gồm các hoạt động:
- Nghỉ ngơi: được khuyến nghị cho người bệnh thực hiện nhằm hạn chế hoạt động giơ tay cao quá đầu hoặc thay đổi công việc hiện tại nếu có thể gây ảnh hưởng không tốt tới tình trạng của bệnh
- Sử dụng thuốc giảm đau chống viêm không chứa steroid giúp giảm đau hiệu quả cũng như giảm sưng khớp vai. Tuy nhiên, loại thuốc này thường gây ra các tác dụng phụ như gây đau dạ dày, xuất huyết tiêu hoá, vì thế cần sử dụng theo chỉ định của bác sĩ để hạn chế những tác dụng này.
- Thực hiện các bài tập vật lý trị liệu có thể giúp khôi phục tầm vận động nhằm tăng cường sức mạnh cho khớp vai.
- Tiêm corticoid có thể giúp kháng viêm mạnh, và khi tiêm trực tiếp vào khớp vai sẽ giúp chống viêm tại chỗ nhưng có thể gây ra các tác dụng phụ không mong muốn. Vì vậy, việc tiêm corticoid nên cẩn thận và cân nhắc bởi các bác sĩ có chuyên môn sâu. Nếu để nhiễm trùng có thể tràn máu vào ổ khớp khi đó còn gây biến chứng nguy hiểm hơn.
- Phương pháp điều trị sử dụng huyết tương giàu tiểu cầu được thực hiện mang lại nhiều kết quả tốt cho những trường hợp viêm gân cơ chóp xoay vai. Huyết tương giàu tiểu cầu được chiết xuất từ chính máu của người bệnh và dựa vào các chứng năng của tiểu cầu giúp tăng tốc độ và khả năng phục hồi tại chỗ các mô tế bào.
4.2 Điều trị viêm chóp xoay vai can thiệp phẫu thuật
Khi sử dụng các phương pháp can thiệp không phẫu thuật không đem lại hiệu quả mong muốn thì bác sĩ có thể cân nhắc việc điều trị viêm chóp xoay vai bằng phẫu thuật. Khi đó sẽ làm rộng khoang dưới mỏm cùng vai và có thể lấy bó túi hoạt dịch viêm đồng thời tạo hình mỏm cùng vai. Phương pháp phẫu thuật giải chèn ép có thể được thực hiện qua mổ hở hoặc nội soi khớp vai.
Hầu hết các trường hợp được điều trị bằng can thiệp phẫu thuật cần khoảng thời gian từ 2-4 tháng để bình phục.
5. Một số biện pháp phòng ngừa viêm gân chóp xoay vai
Để giúp phòng tránh được tình trạng viêm gân chóp xoay vai người bệnh cần tránh hoặc hạn chế các hoạt động gây áp lực mạnh lên vai. Những người thường xuyên chơi thể thao với các hoạt động vai cần thực hiện đúng kỹ thuật nhằm tránh dẫn đến tổn thương khớp vai
Viêm chóp xoay vai hoặc các chấn thương cơ xương khớp nói chung nếu không được phát hiện và điều trị kịp thời có thể làm giảm và thậm chí mất khả năng vận động gây cho chất lượng cuộc sống của người bệnh suy giảm một cách nghiêm trọng.
Các phương pháp ngăn ngừa hoặc hỗ trợ viêm gân chóp xoay vai:
- Thực hiện duỗi thẳng vai
- Nên thả lỏng vai sau mỗi động tác và lặp đi lặp lại
- Thực hiện động tác vận động đúng tư thế
- Thực hiện nằm ngửa hoặc xoay trở các bên luân phiên khi ngủ
- Ngưng vận động hoặc nghỉ ngơi nếu cảm thấy xuất hiện những cơn đau ở vai.
