Vai trò của một số vitamin với trẻ nhỏ - P2

Bài viết được viết bởi Bác sĩ chuyên khoa II Nguyễn Thị Tâm - Trung tâm Nhi - Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec Times City

Trẻ em là đối tượng cần bổ sung Vitamin đúng cách và thường xuyên đặc biệt Vitamin A, D, E, K, C để cơ thể luôn khỏe mạnh và phát triển tốt. Vitamin và các khoáng chất là một trong những yếu tố quan trọng cần thiết cho sự phát triển và duy trì các hoạt động sống của cơ thể. Vitamin giúp cơ thể phòng bệnh và chống lại bệnh tật, tham gia vào quá trình chuyển hóa của cơ thể, tổng hợp, sử dụng và chuyển hóa các chất dinh dưỡng. Cơ thể không thể tự tổng hợp Vitamin, phải cung cấp từ thực phẩm qua các bữa ăn.

1. Vitamin C

Vitamin C (Axit ascorbic) là một loại vitamin tan trong nước, có tự nhiên trong một số loại thực phẩm, được bổ sung vào những loại khác và có sẵn dưới dạng thực phẩm chức năng. Con người không có khả năng tổng hợp vitamin C nội sinh, vì vậy vitamin C là một thành phần thiết yếu của chế độ ăn uống.

Vitamin C cần thiết cho quá trình sinh tổng hợp collagen, L-carnitine và một số chất dẫn truyền thần kinh. Vitamin C cũng tham gia vào quá trình chuyển hóa protein. Collagen là một thành phần thiết yếu của mô liên kết, đóng vai trò quan trọng trong việc chữa lành vết thương.

Vitamin C cũng là một chất chống oxy hóa sinh lý quan trọng và đã được chứng minh là có khả năng tái tạo các chất chống oxy hóa khác trong cơ thể, bao gồm cả vitamin E. Vitamin C có thể hạn chế tác hại của các gốc tự do thông qua hoạt động chống oxy hóa của nó, có thể giúp ngăn ngừa hoặc trì hoãn sự phát triển của một số bệnh ung thư, bệnh tim mạch và các bệnh khác.

Ngoài chức năng sinh tổng hợp và chống oxy hóa, vitamin C đóng một vai trò quan trọng trong chức năng miễn dịch và cải thiện sự hấp thu sắt nonheme là dạng sắt có trong thực phẩm có nguồn gốc thực vật. Việc hấp thụ không đủ vitamin C gây ra bệnh còi cọc, đặc trưng bởi mệt mỏi hoặc ủ rũ, yếu mô liên kết lan rộng và dễ vỡ mao mạch.

Qua đó vitamin C có tác dụng quan trọng đối với xương và mô liên kết, cơ bắp và các mạch máu. Tác dụng của vitamin C còn giúp cơ thể hấp thụ chất sắt, góp phần vào quá trình sản xuất hồng cầu được diễn ra thuận lợi, ngăn ngừa thiếu máu, tăng khả năng ngăn ngừa nhiễm trùng, giảm các chất độc hại cho cơ thể và chất độc do cơ thể tạo ra.

2. Vitamin D

Vitamin D (còn được gọi là “calciferol”) là một loại vitamin tan trong chất béo có tự nhiên trong một số loại thực phẩm, được bổ sung vào những loại khác và có sẵn dưới dạng thực phẩm chức năng. Nó cũng được sản xuất nội sinh khi tia cực tím (UV) từ ánh sáng mặt trời chiếu vào da và kích hoạt quá trình tổng hợp vitamin D.

Vitamin D thu được từ việc tiếp xúc với ánh nắng mặt trời, thực phẩm và chất bổ sung là trơ về mặt sinh học và phải trải qua hai lần hydroxyl hóa trong cơ thể để kích hoạt.

Vitamin D thúc đẩy sự hấp thụ canxi trong ruột và duy trì nồng độ canxi và photphat trong huyết thanh đầy đủ để cho phép quá trình khoáng hóa xương diễn ra bình thường và ngăn ngừa chứng tetani hạ calci huyết (sự co cơ không tự chủ, dẫn đến chuột rút và co thắt). Nó cũng cần thiết cho sự phát triển của xương và tái tạo xương bởi các nguyên bào xương và tế bào hủy xương.

Nếu không có đủ vitamin D, xương có thể trở nên mỏng, giòn hoặc biến dạng. Cung cấp đủ vitamin D ngăn ngừa bệnh còi xương ở trẻ em, giúp điều chỉnh và chuyển hóa canxi trong cơ thể, giúp củng cố răng khỏe mạnh và cùng với canxi, vitamin D cũng giúp bảo vệ người lớn tuổi khỏi bệnh loãng xương.

Vitamin D có các vai trò khác trong cơ thể, bao gồm giảm viêm cũng như điều chỉnh các quá trình như tăng trưởng tế bào, chức năng thần kinh cơ và miễn dịch, và chuyển hóa glucose. Nhiều gen mã hóa protein quy định sự tăng sinh, biệt hóa và quá trình chết của tế bào được điều chỉnh một phần bởi vitamin D.

Trong thực phẩm và thực phẩm chức năng, vitamin D có hai dạng chính, D2 (ergocalciferol) và D3 (cholecalciferol), khác nhau về mặt hóa học trong cấu trúc chuỗi bên của chúng.

Cả hai dạng đều được hấp thu tốt ở ruột non. Sự hấp thu xảy ra bằng cách khuếch tán thụ động đơn giản và theo cơ chế liên quan đến các protein vận chuyển màng ruột. Sự hiện diện đồng thời của chất béo trong ruột giúp tăng cường hấp thụ vitamin D. Một số vitamin D được hấp thụ ngay cả khi không có chất béo trong chế độ ăn.

3. Vitamin E

Vitamin E là một chất chống oxy hóa hòa tan trong chất béo bảo vệ màng tế bào khỏi các loại oxy phản ứng, làm đẹp da và tăng sức đề kháng. Sự thiếu hụt vitamin E, hiếm gặp và thường là do các vấn đề liên quan với việc tiêu hóa chất béo trong chế độ ăn uống hơn là do chế độ ăn uống thiếu vitamin E.

Thiếu vitamin E có thể gây ra các vấn đề về thần kinh. Cần bổ sung sự thiếu hụt vitamin E cho những người mắc một số rối loạn di truyền và ở trẻ sinh non nhẹ cân.

Vitamin E có trong nhiều loại thực phẩm bao gồm dầu thực vật, ngũ cốc, thịt, gia cầm, trứng, trái cây, rau và dầu mầm lúa mì. Vitamin E cũng có sẵn trong một chất bổ sung.

4. Vitamin K

Cơ thể con người cần vitamin K để điều chỉnh sau tổng hợp một số protein cần thiết cho quá trình đông máu hoặc để kiểm soát liên kết canxi trong xương và các mô khác. Nếu không có vitamin K, quá trình đông máu sẽ bị suy giảm nghiêm trọng và xảy ra hiện tượng chảy máu không kiểm soát.

Thiếu hụt vitamin K cũng có thể làm suy yếu xương, có khả năng gây loãng xương và có thể thúc đẩy quá trình vôi hóa động mạch và các mô mềm khác. Qua đó Vitamin K có vai trò giúp đảm bảo sự đông máu và có vai trò kết hợp với canxi để giúp củng cố xương chắc khỏe.

Việc sử dụng thuốc Vitamin K là để điều trị quá liều hoặc ngộ độc warfarin (thuốc chống đông máu), và điều trị phòng ngừa cho trẻ sơ sinh để ngăn ngừa hậu quả chảy máu do thiếu vitamin K ở trẻ sơ sinh.

Tuy mỗi người cần một lượng rất nhỏ các Vitamin, song Vitamin cần được bổ sung mỗi ngày. Thiếu hay thừa Vitamin đều dẫn đến nhiều tác hại đối với cơ thể, ảnh hưởng đến đời sống. Đối với từng người, bổ sung Vitamin là khác nhau.

Tình trạng thiếu vitamin có thể gây ra các biến chứng nguy hiểm về sức khỏe lẫn tinh thần của trẻ, do đó, cha mẹ cần quan sát và bổ sung kịp thời các nguồn vitamin quan trọng này.

Ngoài bổ sung qua chế độ ăn uống, cha mẹ có thể cho trẻ sử dụng thực phẩm hỗ trợ có chứa vitamin và các vi khoáng chất thiết yếu như kẽm, Lysine, crom, selen, vitamin B... giúp đáp ứng đầy đủ nhu cầu về dưỡng chất ở trẻ. Đồng thời các vitamin thiết yếu này còn hỗ trợ tiêu hóa, tăng cường khả năng hấp thu dưỡng chất, giúp cải thiện tình trạng biếng ăn, giúp trẻ ăn ngon miệng.

>>>Cha mẹ có thể tìm hiểu thêm: Vai trò của một số vitamin với trẻ nhỏ - P1

Hãy thường xuyên truy cập website Vinmec.com và cập nhật những thông tin hữu ích để chăm sóc cho bé và cả gia đình nhé.