Táo bón là một nguyên nhân rất phổ biến khiến chúng ta bị đau đớn và khó chịu mỗi khi đi vệ sinh. Nếu trong 1 tuần người bệnh chỉ đi đại tiện dưới 3 lần kèm theo tính chất phân bị cứng, vón cục... thì đây chính là dấu hiệu của táo bón. Vậy khi táo bón làm sao để phân mềm và dễ đi hơn?
1. Cách làm phân mềm dễ đi cầu
Các thuốc nhuận trường điều trị táo bón có thể giúp bệnh nhân giảm táo bón nhanh chóng. Tuy nhiên về lâu về dài thuốc nhuận trường có thể dẫn đến tình trạng phụ thuộc thuốc kèm theo các tác dụng ngoại ý như tiêu chảy, đầy hơi, chướng bụng, chuột rút, trung tiện nhiều... Chính vì vậy các cách làm phân mềm dễ đi cầu thường được ưu tiên áp dụng trước khi bác sĩ chỉ định sử dụng thuốc nhuận trường. Các phương pháp làm mềm phân có ít nhược điểm hơn, một vài phương pháp còn giúp người bệnh nâng cao sức khỏe. Vậy khi táo bón làm sao để phân mềm?
1.1. Uống nhiều nước làm mềm phân
Trên thực tế, tính chất phân sẽ trở nên cứng, vón cục và có thể gây ra cảm giác đau lúc đại tiện là do phân không còn đủ hàm lượng nước khi đến ruột già. Tình trạng phân khô cứng mất nước có thể xảy ra do nhiều nguyên nhân khác khau bao gồm: căng thẳng kéo dài, người bệnh thường xuyên di chuyển nhiều nên không tiện đi vệ sinh, do tác dụng phụ của thuốc điều trị bệnh lý khác... Mặt khác tình trạng phân khô cứng, mất nước lại khiến bệnh nhân càng căng thẳng hơn, làm phức tạp thêm các vấn đề về sức khỏe đường tiêu hóa. Do đó cách làm mềm phân dễ đi cầu cơ bản nhất là bổ sung đủ chất lỏng cho cơ thể, đặc biệt là nước, điều này có thể giúp người bệnh tránh tình trạng khó chịu do phân quá khô cứng và giúp làm mềm phân tự nhiên.
Mỗi người khác nhau sẽ có nhu cầu nước khác nhau, sau đây là quy tắc chung cần nắm để biết được cơ thể có được cung cấp đủ chất lỏng hay chưa: nếu nước tiểu có màu vàng sẫm, số lượng nước tiểu quá ít và số lần đi tiểu trong ngày là không thường xuyên, khi đó có thể cơ bản khẳng định rằng cơ thể chúng ta đã không nhận đủ chất lỏng hoặc có thể đã bị mất nước.
Uống nhiều nước làm mềm phân hơn và giúp chúng di chuyển một cách dễ dàng hơn trong đại tràng. Khi bị táo bón thường xuyên, bệnh nhân có thể cân nhắc việc bổ sung nước ép mận hàng ngày, uống một cốc nước ấm vào mỗi buổi sáng sẽ giúp cải thiện tình trạng khó chịu rất hiệu quả. Liều lượng bệnh nhân cần uống nhiều nước làm mềm phân sẽ phụ thuộc vào nhiều yếu tố như: tuổi tác, giới tính, mức độ hoạt động và điều kiện khí hậu nơi người bệnh sinh sống. Khi cơ thể được cung cấp đủ lượng nước sẽ khiến phân loãng hơn, hỗ trợ đại tràng tống phân ra khỏi cơ thể nhanh chóng và dễ dàng hơn.
1.2. Bổ sung nhiều chất xơ giúp làm mềm phân tự nhiên
Hầu hết trong thành phần của các loại rau, củ, quả đều có chứa một lượng chất xơ rất dồi dào, chất xơ này thường được chia thành 2 loại đó là chất xơ hòa tan và chất xơ không hòa tan. Theo đó chất xơ không hòa tan là loại chất có lợi nhất trong việc làm mềm phân cho người đang gặp phải tình trạng táo bón. Đây là loại chất xơ không tan trong nước, giúp thức ăn di chuyển một cách nhanh hơn từ dạ dày đến ruột và giữ được lượng nước trong thức ăn thừa sau khi đã hấp thu chất dinh dưỡng.
Chất xơ hòa tan có nhiều trong các loại bột ngũ cốc nguyên hạt, các loại đậu và rau củ như: bông cải, đậu xanh, khoai tây... Một người dù có gặp phải tình trạng táo bón hay không đều nên ăn đầy đủ chất xơ và uống nhiều nước mỗi ngày, lối sống này sẽ làm trơn mượt ống tiêu hóa, cải thiện táo bón hiệu quả và lành tính.
Ngoài ra, người bị táo bón cũng có thể bổ sung chất xơ thông quá các loại thực phẩm chức năng có sẵn trên thị trường sau khi đã được chỉ định và đồng thuận từ các bác sĩ chuyên khoa.
Đột ngột bổ sung quá nhiều chất xơ cho cơ thể trong khoảng thời gian ngắn có thể dẫn đến các triệu chứng khó chịu ở hệ tiêu hóa như đầy hơi, tiêu chảy... do đó chúng ta cần bổ sung một cách từ từ, có thể tăng lượng chất xơ dần dần trong 5 ngày và không tăng quá 5g chất xơ mỗi ngày.
1.3. Tập thể dục thường xuyên giúp cải thiện tính chất phân
Vận động cơ thể thường xuyên mang lại rất nhiều lợi ích cho sức khỏe, bao gồm hiệu quả làm tăng nhu động ruột, kích thích hệ tiêu hóa. Rất nhiều nghiên cứu đã chỉ ra rằng, tập thể dục là một giải pháp hiệu quả và an toàn cho những người bị táo bón. Khi tập luyện nhiều, cơ thể sẽ cần nhiều nước hơn, chúng ta nên uống nước trước - trong - và sau khi tập sẽ giúp làm mềm phân một cách tự nhiên.
Với một số người cảm thấy khó khăn khi tập thể dục có thể lựa chọn các hình thức vận động nhẹ nhàng hơn như các động tác yoga, đi bộ chậm... Phụ nữ mang thai cũng nhận được rất nhiều lợi ích khi thực hiện các động tác yoga được thiết kế riêng cho nhu cầu và cơ thể của họ.
Bên cạnh đó, việc vận động cơ thể một cách nhẹ nhàng trước khi đi vệ sinh với các động tác nhún nhảy sẽ giúp cơ thể dự trữ nhiều oxy hơn, thúc đẩy quá trình đẩy phân ra khỏi đại tràng nhanh chóng, tránh được cảm giác mệt mỏi, mất quá nhiều sức lực vì đi đại tiện quá lâu, hạn chế tình được trạng đau rát.
1.4. Bổ sung men vi sinh - Probiotics
Men vi sinh - Probiotics là các lợi khuẩn được tìm thấy ở những thực phẩm lên men như kefir, dưa cải, kim chi, miso, kombucha, tempeh... Probiotics cũng có mặt dưới dạng thực phẩm chức năng đóng gói, các loại sữa chua uống... giúp bảo tồn hệ vi sinh trong ruột - nơi tập trung hàng tỷ vi sinh vật, làm tăng số lượng lợi khuẩn có chức năng giúp hệ tiêu hóa khỏe mạnh và cân bằng.
Ngoài ra, việc tiêu thụ Probiotics còn giúp làm mềm phân và tăng nhu động ruột, tăng tần suất đi tiêu. Bổ sung Probiotics là biện pháp cải thiện táo bón một cách an toàn cho hầu hết tất cả mọi người, kể cả trẻ em, phụ nữ mang thai, cho con bú, người già.
1.5. Sử dụng dầu olive để làm mềm phân
Thành phần chất béo có trong dầu olive giúp người bệnh làm giảm táo bón bằng cách: Lượng chất béo này sẽ bao phủ lên bề mặt của mặt trong ống tiêu hóa, giúp phân đi qua dễ hơn, giữ được nhiều nước hơn từ đó làm mềm phân hơn. Sử dụng 1 muỗng cà phê dầu olive khi dạ dày giúp giảm táo bón ở hầu hết người trưởng thành, tuy nhiên không khuyến cáo sử dụng dầu olive cho trẻ em. Một nghiên cứu đã chứng minh được rằng nếu không có sẵn dầu olive thì dầu hạt lanh, dầu khoáng chất đều cho hiệu quả ngang nhau trong việc làm mềm phân, làm giảm tình trạng táo bón ở những bệnh nhân đang chạy thận.
1.6. Nha đam giúp làm mềm phân hiệu quả, an toàn
Nước ép nha đam rất giàu các chất làm giảm viêm đường tiêu hóa, giúp làm mềm phân. Bệnh nhân táo bón có thể sử dụng nước nha đam trong các loại sinh tố, nước trái cây hoặc có thể sử dụng nước nha đam nguyên chất.
Tuy nhiên theo khuyến cáo, không nên sử dụng nước nha đam trong thai kỳ hoặc dùng cho bà mẹ đang cho con bú, không dùng cho trẻ dưới 12 tháng tuổi và khi đủ điều kiện chỉ sử dụng phương pháp làm mềm phân này trong thời gian ngắn.
Để tránh trường hợp dị ứng với nha đam, trước khi sử dụng chúng ta nên thoa một ít nha đam tươi lên mặt trong cẳng tay, nếu sau 24 giờ không có phản ứng nào xảy ra thì có thể sử dụng một cách an toàn.
1.7. Sử dụng muối Epsom để làm mềm phân
Muối Epsom là loại muối trông giống như muối ăn thông thường nhưng có chứa hàm lượng chất khoáng magie và sulfat cao, thường được cho vào bồn tắm để làm dịu các cơn đau cơ. Tuy nhiên muối Epsom cũng có thể dùng để ăn giúp trị táo bón bằng cách làm tăng lượng nước trong đường ruột, từ đó làm mềm phân một cách tự nhiên. Việc tiêu thụ nhiều magie sulfat mỗi ngày sẽ giúp cải thiện tần suất đi tiêu và tính nhất quán của phân. Không khuyến cáo sử dụng muối Epsom cho trẻ em dưới 6 tuổi, người mang thai, cho con bú.
2. Một số cách khác giúp cải thiện tình trạng táo bón
2.1. Xoa bóp vùng bụng
Mỗi buổi sáng sau khi thức dậy người bị táo bón nên thực hiện một vài động tác massage, xoa bóp vùng bụng theo chiều kim đồng hồ. Phương pháp này sẽ giúp vùng bụng được làm nóng, kích thích nhu động ruột, tăng cảm giác muốn đi đại tiện và giúp việc đi ngoài trở nên dễ dàng hơn.
2.2. Tư thế ngồi đại tiện đúng
Tư thế ngồi đại tiện đúng là vô cùng quan trọng đối với những bệnh nhân táo bón: Khi ngồi bồn cầu, người bệnh nên kê thêm một chiếc ghế nhỏ dưới hai chân sao cho phần bụng và phần đùi tạo nên 1 góc nhỏ khoảng 35 độ. Tư thế này giúp ruột thẳng hơn và việc đi tiêu được nhanh chóng hơn.
2.3. Xả nước ấm nhẹ nhàng vào khu vực hậu môn
Xả nước ấm vào hậu môn sẽ giúp làm mềm phân hơn, giảm bớt cảm giác đau rát khi táo bón. Tuy nhiên, người bệnh cần tránh xả nước quá mạnh sẽ gây đau buốt cho vùng da dưới hậu môn.
Có rất nhiều cách làm mềm phân tự nhiên để cải thiện tình trạng táo bón, chướng bụng khó tiêu. Ngoài cách bổ sung chất lỏng, uống nhiều nước thì bạn hãy áp dụng những biện pháp trên để cải thiện tình trạng táo bón cũng như giúp hệ tiêu hóa luôn được khỏe mạnh.
Để đặt lịch khám tại viện, Quý khách vui lòng bấm số HOTLINE hoặc đặt lịch trực tiếp TẠI ĐÂY. Tải và đặt lịch khám tự động trên ứng dụng MyVinmec để quản lý, theo dõi lịch và đặt hẹn mọi lúc mọi nơi ngay trên ứng dụng.
