U sọ hầu là tình trạng khối u phát triển gần tuyến yên và sát xương sọ, khối u sọ hầu phát triển chậm, để lâu dài sẽ ảnh hưởng đến chức năng tuyến yên và các cơ quan lân cận.
1. Bệnh u sọ hầu là gì?
U sọ hầu (Craniopharyngioma) là khối u lành tính hiếm gặp chiếm khoảng từ 2% – 4% các ca u não ở não, nó còn được gọi là “khối u túi Rathke”.
Bệnh u sọ hầu là do sự phát triển quá mức của các tế bào ở vị trí gần với cuống tuyến yên, nơi sản sinh ra các hormon để kiểm soát điều hòa chức năng nhiều bộ phận của cơ thể.
Bệnh u sọ hầu ở trẻ em thường xuất hiện trong độ tuổi từ 5-10 tuổi, một số trường hợp người lớn 50-74 tuổi và không có nhiều khác biệt giữa tỷ lệ bé trai và bé gái mắc bệnh u sọ hầu .
2. Nhận biết bệnh u sọ hầu như thế nào?
Ở giai đoạn đầu, các khối u thường phát triển chậm, do đó sau 1–2 năm, các triệu chứng mới bắt đầu xuất hiện và tùy thuộc vào vị trí của khối. Tuy nhiên, đau đầu hoặc mất một phần thị lực là triệu chứng rõ ràng và phổ biến nhất của bệnh u sọ hầu.
Ngoài ra, bệnh nhân mắc u sọ hầu có thể có một số triệu chứng phụ như:
- Có dấu hiệu thay đổi thị lực, suy giảm hoặc mất một phần thị lực.
- Mất ngủ;
- Hay xuất hiện cảm giác buồn nôn, nôn mửa, đặc biệt vào buổi sáng;
- Mất khả năng giữ thăng bằng;
Nếu là những khối u lớn có thể gây ra các triệu chứng nghiêm trọng hơn như: Mất trí nhớ, són tiểu, trầm cảm và hôn mê.
Trẻ bị u sọ hầu có thể phát triển chậm, thể trạng nhỏ bé hơn trẻ bình thường. Khi cha mẹ thấy con mình xuất hiện những dấu hiệu trên, cần đưa ngay bé đến các cơ sở y tế uy tín để kiểm tra nguy cơ mắc bệnh u sọ hầu.
3. Những phương pháp điều trị bệnh u sọ hầu
Một trong số những phương pháp điều trị u sọ hầu phổ biến hiện nay chính là phẫu thuật. Bên cạnh đó, nhiều bác sĩ lựa chọn liệu pháp xạ trị hoặc xạ trị kèm tiểu phẫu.
Sau điều trị, bệnh nhân được chỉ định chụp MRI (cộng hưởng từ) để xác định hiệu quả trị liệu. Trong trường hợp khối u không thể được loại bỏ hết qua quá trình phẫu thuật, bệnh nhân sẽ được xạ trị để loại bỏ hoàn toàn khối u còn sót lại.
3.1 Phẫu thuật
- Phẫu thuật là phương pháp được thực hiện bởi các bác sĩ phẫu thuật thần kinh áp dụng chỉ định chữa trị cho u sọ hầu.
- Mục tiêu của phương pháp này là chẩn đoán xác định và cắt bỏ càng nhiều khối u càng tốt. Phẫu thuật chữa trị u sọ hầu có thể thực hiện cho khoảng 70% đến 85% số trẻ em mắc bệnh.
- Phụ thuộc vào vị trí của khối u, kỹ thuật trong phẫu thuật đôi khi không tránh khỏi làm tổn thương các vùng não gần khối u, ảnh hưởng đến chức năng nội tiết, trao đổi chất, ý thức, cử động các chi hoặc thị lực.
3.2 Xạ trị
- Xạ trị chữa bệnh u sọ hầu là liệu pháp sử dụng tia X cường độ cao hoặc các chùm tia có năng lượng cao khác để tiêu diệt các tế bào sinh u.
- Trong phương pháp này, bác sĩ sử dụng xạ trị chùm tia ngoài, là phương pháp xạ trị được thực hiện từ một máy đặt bên ngoài cơ thể.
- Xạ trị khi áp dụng chữa trị cho trẻ có nguy cơ ảnh hưởng đến sự phát triển của não , nên bác sĩ cần sử dụng các kỹ thuật lập kế hoạch điều trị tiên tiến để giảm lượng phóng xạ đến các vùng não khỏe mạnh.
3.3 Xạ phẫu
- Xạ phẫu là một phương pháp giúp đưa một liệu pháp xạ trị liều cao duy nhất vào khối u mà không làm ảnh hưởng đến các vùng não khác.
- Kỹ thuật chữa trị này sử dụng một khung đầu để các bác sĩ biết chính xác vị trí thực hiện xạ phẫu. Loại xạ trị này thường được sử dụng cho các bệnh nhân mắc u sọ hầu tái phát.
- Tác dụng phụ ngắn hạn của xạ trị trong điều trị u sọ hầu gồm mệt mỏi, phản ứng da nhẹ và buồn nôn, sẽ biến mất ngay sau khi điều trị kết thúc. Các tác dụng phụ khác của xạ trị kéo dài hơn như rụng tóc, giảm khả năng học tập, giảm nồng độ hormone, tăng cân và suy giảm trí nhớ.
4. Những lưu ý giúp hạn chế diễn tiến của bệnh u sọ hầu
Để kiểm soát tốt tình trạng bệnh của con mình, bạn cần duy trì các thói quen sinh hoạt sau:
- Tinh thần của bố mẹ luôn cần lạc quan, động viên và sát cánh bên con mọi lúc.
- Thực hiện pháp đồ điều trị theo đúng chỉ định của bác sĩ.
- Phụ huynh luôn cho con đi tái khám đúng lịch hẹn và thực hiện các xét nghiệm định kỳ.
Mọi thắc mắc cần được bác sĩ chuyên khoa giải đáp cũng như quý khách hàng có nhu cầu khám và điều trị tại Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec, Quý khách có thể liên hệ Hệ thống Y tế Vinmec trên toàn quốc hoặc đăng ký trực tuyến TẠI ĐÂY.
