Trẻ ăn không hấp thu phải làm sao để cải thiện?

1. Hấp thu dinh dưỡng là gì?

Khi bạn cho trẻ ăn thức ăn, nó sẽ đi vào dạ dày, nhưng đó chỉ là một phần của quá trình. Khi vào trong ruột của trẻ, hệ vi sinh vật đường ruột và các enzym tiêu hóa sẽ hoạt động, phá vỡ thức ăn thành các phân tử đủ nhỏ để cơ thể bạn hấp thụ.

Hầu hết các phân tử này sau đó sẽ đi từ dạ dày xuống phần trên của ruột non. Tại đây, chúng di chuyển vào máu và bắt đầu hành trình di chuyển khắp cơ thể của trẻ. Khả năng cơ thể của trẻ em thực hiện quá trình này rất quan trọng vì sự hấp thụ chất dinh dưỡng có thể thay đổi đáng kể.

Một số nghiên cứu cho thấy rằng lượng chất dinh dưỡng mà cơ thể của trẻ hấp thụ từ thực phẩm mà cha mẹ chế biến có thể chỉ là 10%. Khi nó tối ưu, nó có thể là 90%.

Nhưng bởi vì mọi bộ phận của cơ thể trẻ phụ thuộc vào sự hấp thụ dinh dưỡng để thực hiện các nhiệm vụ hàng ngày. Lượng vitamin và khoáng chất mà cha mẹ đang bổ sung mỗi ngày cho trẻ là không thể thiếu đối với sức khỏe.

Trẻ không hấp thu dinh dưỡng trong một thời gian dài có thể gây ra những hậu quả nghiêm trọng cho cơ thể và tâm trí. Để đảm bảo con bạn nhận được đầy đủ các chất dinh dưỡng cần thiết, hãy nhớ cho trẻ ăn nhiều loại thực phẩm khác nhau.

2. Nguyên nhân nào dẫn tới trẻ không hấp thu dinh dưỡng?

2.1. Hội chứng bẩm sinh

Một số tình trạng di truyền hoặc bẩm sinh, chẳng hạn như bệnh celiac, có thể khiến bé không hấp thụ chất dinh dưỡng từ thức ăn. Theo bác sĩ chuyên khoa tiêu hóa nhi khoa, bệnh Celiac chứng mất khả năng tiêu hóa do di truyền thực phẩm có chứa gluten, một loại protein có trong lúa mì, lúa mạch đen và lúa mạch là nguyên nhân phổ biến nhất gây ra chứng kém hấp thu.

Một số hội chứng bẩm sinh khác khiến trẻ ăn không hấp thu đó là:

• Xơ nang là rối loạn di truyền phổ biến thứ hai dẫn đến kém hấp thu ở trẻ.
• Bệnh gan mãn tính do các tình trạng như thiểu sản đường mật cũng có thể dẫn đến kém hấp thu.
• Không dung nạp lactose bẩm sinh xảy ra ít thường xuyên hơn nhiều so với chứng không dung nạp lactose phát triển sau 2 tuổi. Nếu con bạn không sản xuất lactase, một loại enzyme phân hủy đường lactose trong sữa, thì bé sẽ không thể hấp thụ được.

2.2. Dị ứng sữa khiến trẻ không hấp thu dinh dưỡng

Dị ứng thực phẩm, đặc biệt là với sữa bò hoặc đậu nành, ảnh hưởng khoảng 2 - 3%trẻ sơ sinh. Dị ứng sữa có thể gây ra các triệu chứng cấp tính như thở khò khè, nôn mửa hoặc phát ban, nhưng cũng có thể gây ra các triệu chứng mãn tính.

Dị ứng sữa có thể làm tổn thương niêm mạc ruột, gây chảy máu và khó hấp thụ dinh dưỡng. Con bạn sẽ cần một loại sữa công thức không chứa protein từ sữa hoặc công thức không gây dị ứng, giúp phá vỡ các protein trong sữa để chúng được hấp thụ tốt hơn.

2.3. Dị tật

Trẻ sơ sinh bị dị tật đường tiêu hóa cũng có thể bị kém hấp thu. Hầu hết các dị tật được chẩn đoán ngay sau khi sinh, khi nôn mửa hoặc chướng bụng làm cho thức ăn không thể đi qua đường tiêu hóa. Trẻ bị hội chứng ruột ngắn xảy ra tự nhiên hoặc do phẫu thuật cắt bỏ ruột bị bệnh sau khi sinh không có đủ diện tích bề mặt trong ruột để hấp thụ đầy đủ chất dinh dưỡng phát triển.

3. Biểu hiện của kém hấp thu dinh dưỡng ở trẻ?

Ở trẻ em kém hấp thu dinh dưỡng có những dấu hiệu biểu hiện dưới đây:

• Trẻ em đi ngoài bị phân lỏng, mùi hôi tanh, có nhiều nước và phân sống.
• Trẻ biếng ăn, cân nặng, chiều cao kém phát triển dẫn tới suy dinh dưỡng.
• Đôi khi trẻ bị đau bụng, chướng bụng buồn nôn và nôn.
• Trẻ cảm thấy mệt mỏi, sút cân, hoạt động kém linh hoạt.
• Khẩu vị thay đổi dẫn tới không thèm ăn, kém ăn.
• Khi trẻ thiếu các vi chất thì phát ra các dấu hiệu như: Thiếu sắt dẫn tới niêm mạc mắt nhợt nhạt, chân phù do thiếu vitamin B1, các cơ bị đau, chuột rút do trẻ không hấp thu dinh dưỡng có từ các thực phẩm dồi giàu canxi.
• Nhiều trường hợp trẻ kém hấp thu nặng nề hoặc bị kéo dài dẫn tới phù do yếu tố protein giảm, da khô.

4. Trẻ ăn không hấp thu phải làm sao?

“Bé ăn không hấp thu phải làm sao” là thắc mắc chung của nhiều bậc phụ huynh có con trong tình trạng này. Hiện có một số cách mà bạn có thể cải thiện để giúp bé hấp thu các chất dinh dưỡng, phát triển thói quen ăn uống lành mạnh suốt đời.

4.1. Ăn nhiều loại thức ăn

Để cung cấp cho con bạn nguồn dinh dưỡng cần thiết cho sức khỏe, sự tăng trưởng và phát triển, điều cơ bản là chọn từ nhiều loại thực phẩm từ 5 nhóm thực phẩm. 5 nhóm thực phẩm lành mạnh là rau, trái cây, thực phẩm từ ngũ cốc, sữa và protein.

4.2. Tăng trái cây và rau quả

Trái cây và rau quả chứa các chất dinh dưỡng quan trọng như chất xơ và vitamin. Trẻ có thể kén ăn với nhóm thực phẩm này, vì vậy hãy cố gắng chọn trái cây và rau có màu sắc, kết cấu cũng như mùi vị khác nhau để trẻ tìm được món yêu thích. Đối với trẻ nhỏ, việc sắp xếp đơn giản trái cây và rau trên đĩa (ví dụ như tạo hình khuôn mặt vui vẻ hoặc hình con vật) có thể khiến con hào hứng với việc ăn rau.

4.3. Đồ ăn nhẹ lành mạnh

Nếu con bạn đói giữa các bữa ăn chính, hãy khuyến khích những món ăn nhẹ lành mạnh như:

- Salad trái cây hoặc trái cây nguyên trái

- Sữa chua nguyên chất và trái cây

- Bơ và pho mát với pita

- Rau nhúng

- Trứng luộc

- Pepita rang khô và hạt hướng dương

4.4. Chế độ ăn hạn chế, dị ứng và không dung nạp thực phẩm

Một số trẻ có vấn đề về dị ứng thực phẩm và không dung nạp có thể ảnh hưởng đến sức khỏe và sự phát triển tổng thể của trẻ. Nếu bạn lo ngại rằng tình trạng dị ứng hoặc không dung nạp thực phẩm có thể ảnh hưởng đến con, hãy thăm khám bác sĩ để thảo luận về những lo lắng đó.

4. 5. Thu hút trẻ bằng cách tạo ra những thực phẩm lành mạnh

Làm cho con bạn hứng thú với thực phẩm bằng cách tạo ra một môi trường thực phẩm lành mạnh, bao gồm việc lựa chọn và chuẩn bị thực phẩm. Bạn có thể nhờ con giúp lên kế hoạch mua sắm và ăn uống. Trẻ em thích nấu ăn, vì vậy ngay khi chúng sẵn sàng, bạn có thể dạy chúng một số công thức đơn giản để có những bữa ăn lành mạnh.

4.6. Nêu gương tốt

Tự mình ăn uống lành mạnh sẽ củng cố thói quen ăn uống lành mạnh của con. Trẻ học hỏi từ bạn và cách tốt nhất để dạy trẻ là hãy làm gương để trẻ noi theo. Tránh sử dụng đồ ăn vặt làm phần thưởng, vì hành vi hoặc cảm xúc không hỗ trợ sự phát triển của thói quen ăn uống lành mạnh.

4.7. Đọc nhãn thực phẩm

Đọc nhãn thực phẩm là cách tốt nhất để biết một sản phẩm lành mạnh như thế nào. Càng ít thành phần trong thực phẩm đóng gói càng tốt và hãy nhớ kiểm tra hàm lượng chất béo, đường trong thực phẩm vì điều này sẽ hướng dẫn bạn lựa chọn sản phẩm tốt hơn.

4.8. Hạn chế đồ ăn vặt

Hạn chế các lựa chọn thực phẩm không lành mạnh trong nhà và xem xét lại các bữa ăn nhanh. Thức ăn nhanh là một giải pháp nhanh chóng và dễ dàng cho bữa ăn nhưng không phải là lựa chọn lành mạnh, chúng thường chứa nhiều muối, chất béo bão hòa và đường, đồng thời ít chất xơ và chất dinh dưỡng.

Đồ uống ngọt thường chứa nhiều đường hoặc chất tạo ngọt nhân tạo và màu sắc, không có lợi về mặt dinh dưỡng cho con bạn. Tiêu thụ đồ uống ngọt quá mức có liên quan đến sức khỏe kém, tăng cân và sâu răng. Nước là lựa chọn tốt nhất cho trẻ trên 12 tháng tuổi.

Tóm lại, trẻ không hấp thu dinh dưỡng trong một thời gian dài có thể gây ra những hậu quả nghiêm trọng cho sự phát triển của trẻ. Để đảm bảo con bạn nhận được đầy đủ các chất dinh dưỡng cần thiết, hãy nhớ cho trẻ ăn nhiều loại thực phẩm khác nhau.

Bé cần bổ sung thêm các vi chất cần thiết: Kẽm, selen, Crom, Vitamin B1 và B6, Gừng, chiết xuất quả sơ ri (vitamin C),... để cải thiện vị giác, ăn ngon, đạt chiều cao và cân nặng đúng chuẩn và vượt chuẩn, hệ miễn dịch tốt, tăng cường đề kháng để ít ốm vặt và ít gặp các vấn đề tiêu hóa.

Việc cải thiện triệu chứng có thể diễn ra trong thời gian dài nên khuyến cáo cha mẹ cần bình tĩnh và kiên trì khi bổ sung chất cho bé kể cả qua đường ăn uống hay các thực phẩm chức năng. Đặc biệt việc dùng thực phẩm chức năng nên chọn các loại có nguồn gốc tự nhiên dễ hấp thụ, không cho còn dùng đồng thời nhiều loại hoặc thay đổi liên tục các loại thực phẩm chức năng.