Trào ngược dạ dày độ A là gì?

Viêm thực quản trào ngược độ A có thể ảnh hưởng đến chất lượng cuộc sống hàng ngày, gây ra sự bất tiện và đau đớn. Để giảm thiểu triệu chứng, việc thay đổi lối sống và chế độ ăn uống, cũng như tuân thủ chỉ định từ bác sĩ chuyên khoa là điều rất cần thiết. 

Bài viết được tư vấn chuyên môn bởi các Bác sĩ Nội Tiêu hóa – Nội soi, Khoa Khám bệnh & Nội khoa - Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec Central Park.

1. Trào ngược dạ dày là gì?

Bệnh trào ngược dạ dày là hiện tượng dịch dạ dày, dịch mật trào ngược từ dạ dày lên thực quản. Khi xuất hiện trào ngược trên 2 lần/tuần, bệnh nhân được xem là đã mắc bệnh trào ngược dạ dày - thực quản.

Bệnh được phân thành 5 cấp độ:

• Cấp độ 0: Không phát hiện vết viêm rõ ràng trên niêm mạc thực quản khi nội soi, cho thấy tình trạng trào ngược dạ dày chưa ảnh hưởng nhiều đến thực quản.
• Cấp độ A: Niêm mạc thực quản có vùng viêm, vết trượt và những vết loét có chiều dài dưới 5mm.
• Cấp độ B: Niêm mạc thực quản xuất hiện các vết trượt, loét lớn hơn 5mm, phân tán. Bệnh nhân có thể đau khi ăn, vướng nghẹn do chít hẹp thực quản.
• Cấp độ C: Những vết trượt loét từ cấp độ B tập trung với nhau, mở rộng phạm vi loét, kèm theo loạn sản thực quản (Barrett). Giai đoạn này được gọi là Barrett thực quản - tiền ung thư thực quản.
• Cấp độ D: Barrett tiến triển nặng, có thể chuyển sản thành vết viêm loét sâu và lớn hơn 75% chu vi thực quản nếu không điều trị kịp thời. 

2. Viêm thực quản trào ngược độ A là gì?

Trào ngược dạ dày thực quản xảy ra khi các cơ hoành và cơ thắt dưới thực quản gặp vấn đề hoặc suy yếu chức năng, khiến dịch acid dạ dày trào lên thực quản. Dịch này gây kích thích và dần dần làm tổn thương niêm mạc thực quản.

Ở giai đoạn trào ngược dạ dày độ A, niêm mạc thực quản bị tổn thương nhẹ, mặc dù vẫn có một số vết xước và viêm. Khi thực hiện nội soi, hình ảnh sẽ cho thấy chiều dài vết trợt trên niêm mạc thực quản không quá 5mm. Ở mức độ này, việc điều trị thường khá đơn giản, chỉ cần uống thuốc theo toa và thay đổi chế độ ăn uống.

Tuy nhiên, tỷ lệ tái phát của viêm thực quản trào ngược độ A khá cao, đòi hỏi sự quan tâm đặc biệt để hạn chế biến chứng. Nếu tái phát nhiều lần, bệnh nhân sẽ có nguy cơ gặp các vấn đề nguy hiểm khác như: Barrett thực quản, loét hẹp thực quản, và ung thư thực quản.

3. Nguyên nhân gây bệnh

Các nguyên nhân phổ biến gây ra tăng nguy cơ trào ngược bao gồm:

• Thoát vị hoành.
• Béo phì, thừa cân.
• Hút thuốc lá hoặc tiếp xúc với khói thuốc lá.

Các nguyên nhân khác có thể dẫn đến viêm thực quản trào ngược độ A bao gồm:

• Dị ứng thực phẩm gây tăng bạch cầu ái toan.
• Tác dụng phụ từ các loại thuốc giảm đau, kháng viêm.
• Trào ngược dịch mật.

Ngoài ra, các yếu tố rủi ro gây ra viêm thực quản trào ngược bao gồm:

• Thói quen ăn uống có đồ ăn nhiều dầu mỡ, rượu bia, đồ chua.
• Thói quen nằm ngay sau khi ăn, thiếu vận động.
• Tăng cân nhanh.
• Phụ nữ mang thai, đặc biệt là trong giai đoạn cuối thai kỳ do áp lực ổ bụng tăng.
• Các bệnh lý như liệt dạ dày, xơ cứng bì.
• Chế độ dinh dưỡng không khoa học.
• Lối sống không lành mạnh, thiếu vận động và thói quen xấu ảnh hưởng đến hệ tiêu hóa.

4. Triệu chứng thường gặp

Các triệu chứng của bệnh nhân bao gồm:

• Ợ hơi, ợ nóng và ợ chua: Ợ hơi xuất hiện sau khi ăn no hoặc khi đói. Nếu dạ dày sản xuất axit dư thừa, hơi thở sẽ có mùi chua và cảm giác nóng rát.
• Buồn nôn và nôn ói: Buồn nôn thường xảy ra ít, trong dịch nôn có thể có thức ăn hoặc các chất gây ra buồn nôn.
• Tiết nhiều nước bọt: Trào ngược dạ dày độ A khiến tuyến nước bọt tiết nhiều hơn bình thường để trung hòa axit gây tổn thương niêm mạc thực quản.
• Nóng rát ở vùng thượng vị dạ dày: Viêm loét gây tổn thương niêm mạc thực quản, kích thích cảm giác đau âm ỉ và nóng rát.
• Khó nuốt, đắng miệng, vướng nghẹn ở vùng cổ: Axit và dịch vị dạ dày gây ra tổn thương niêm mạc thực quản, khiến niêm mạc bị trầy, bào mòn và tạo thành vết trượt, loét, gây khó khăn khi nuốt và đau nhức. Trong trường hợp trào ngược dịch mật, bệnh nhân có cảm giác đắng miệng.
• Ho, đau họng: Dịch dạ dày trào ngược vào đường hô hấp gây ra ho, đau họng và khàn tiếng. 

Khi gặp các triệu chứng trên, bệnh nhân nên tới cơ sở y tế chuyên khoa để được chẩn đoán và điều trị kịp thời, hiệu quả.

5. Viêm thực quản trào ngược độ A có nguy hiểm không?

Bệnh trào ngược dạ dày - thực quản cấp độ A không gây quá nhiều lo ngại vì tình trạng viêm chỉ ở mức độ nhẹ, và nếu được phát hiện kịp thời, bệnh có thể hoàn toàn chữa khỏi.

Tuy nhiên, nếu bệnh nhân lơ là, chủ quan, không nghiêm túc trong quá trình điều trị, bệnh có thể tiến triển nhanh chóng. Khi bệnh biểu hiện ở mức độ nặng, việc điều trị sẽ gặp nhiều khó khăn và có nguy cơ phát sinh các biến chứng nguy hiểm.

Một số biến chứng của bệnh bao gồm:

• Loét thực quản: Viêm tại niêm mạc thực quản nếu không được can thiệp kịp thời có thể phát triển nhanh chóng, tạo thành các vết loét với triệu chứng nghiêm trọng hơn.
• Barrett thực quản: Khi dịch vị dạ dày trào lên thực quản trong thời gian dài, có thể dẫn tới bệnh Barrett thực quản. Khoảng 5% trường hợp bị Barrett thực quản có nguy cơ mắc ung thư thực quản.
• Ung thư thực quản: Mọi người đều có thể mắc, nhất là ở bệnh nhân trên 50 tuổi.

6. Đối tượng dễ mắc phải

Những nhóm người có nguy cơ cao mắc viêm thực quản trào ngược độ A bao gồm:

• Người có thói quen hút thuốc lá.
• Phụ nữ mang thai.
• Người thừa cân, béo phì. 

7. Cách điều trị

Ở cấp độ A, việc điều trị nội khoa có thể hoàn toàn hiệu quả nếu bệnh nhân trị bệnh trào ngược dạ dày một cách nghiêm túc. Phương pháp điều trị có thể bao gồm cả y học Đông y và Tây y, tuy nhiên, chủ yếu sử dụng y học Tây y kết hợp với các biện pháp chăm sóc để ngăn ngừa nguy cơ tái phát bệnh.

7.1 Dùng thuốc tây

Mục tiêu của việc sử dụng thuốc Tây y là nhằm ức chế phản ứng viêm và giảm tiết axit của dạ dày. Các nhóm thuốc có thể được chỉ định cho bệnh nhân bao gồm:

• Thuốc trung hòa axit dạ dày.
• Thuốc ức chế bơm Proton.
• Thuốc hỗ trợ nhu động ruột.

Loại thuốc cụ thể và liều lượng phải được quyết định bởi bác sĩ chuyên khoa. Bệnh nhân không nên tự ý sử dụng hoặc thay đổi loại thuốc, liều lượng hoặc thời gian sử dụng vì điều này có thể không mang lại kết quả như mong đợi, thậm chí gây ra các tác dụng phụ. 

Ngoài ra, các loại thuốc có thể tiềm ẩn nhiều nguy cơ xảy ra các phản ứng không mong muốn, vì vậy khi phát hiện dấu hiệu bất thường, bệnh nhân cần thông báo ngay cho bác sĩ để được xử lý kịp thời.

7.2 Chăm sóc và sinh hoạt hằng ngày

• Thăm khám định kỳ là biện pháp cần thiết để xác định chính xác giai đoạn của bệnh và lập kế hoạch điều trị kịp thời.
• Không nên tự ý sử dụng thuốc mà không có sự chỉ định của bác sĩ vì các tác dụng phụ của thuốc có thể gây tổn hại cho dạ dày - thực quản.
• Giữ tâm lý thoải mái, lạc quan hàng ngày và loại bỏ căng thẳng cũng là yếu tố quan trọng trong quá trình điều trị.
• Thay đổi chế độ dinh dưỡng bằng cách tăng cường các thực phẩm tốt cho sức khỏe của dạ dày như sữa chua, rau xanh, trái cây, ngũ cốc, thịt trắng và hạn chế tiêu thụ thực phẩm gây kích ứng như thức ăn nhanh, đồ cay nóng, đồ chua, thức ăn nhiều gia vị và dầu mỡ.
• Loại bỏ các thói quen xấu như ăn nhanh, không nhai kỹ, ăn quá no, ăn trong tư thế nằm, ít vận động.
• Duy trì cân nặng ở mức ổn định, không để thừa cân, béo phì và duy trì sinh hoạt điều độ.
• Tăng cường vận động với các hoạt động vừa sức như yoga, đi bộ, đạp xe, bơi lội.  
• Điều chỉnh tư thế ngủ để giảm triệu chứng của bệnh. 

8. Cách phòng ngừa

Để phòng ngừa viêm thực quản trào ngược độ A, việc thay đổi và duy trì một lối sống khoa học là cực kỳ quan trọng, bao gồm cả chế độ ăn uống lành mạnh.  

Một nền tảng sức khỏe tốt thường đến từ việc duy trì các thói quen lành mạnh. Vì vậy, việc xây dựng những thói quen sống tích cực sẽ giúp mọi người quản lý sức khỏe của mình hiệu quả. Đây là cách đơn giản giúp bảo vệ sức khỏe, phòng ngừa mọi loại bệnh, bao gồm cả viêm thực quản trào ngược độ A.

Các biện pháp phòng ngừa viêm thực quản trào ngược độ A bao gồm:

• Tuân thủ một chế độ ăn uống cân đối, đa dạng các chất dinh dưỡng từ nhiều nguồn thực phẩm khác nhau.
• Tránh lạm dụng rượu và thuốc lá.
• Hạn chế sử dụng quá nhiều các loại thuốc kháng sinh và thuốc giảm đau không kê toa mà không có sự chỉ định của bác sĩ.
• Thường xuyên tập thể dục và thể thao để cải thiện sức khỏe tổng thể.
• Không ăn các thực phẩm mà cơ thể có phản ứng dị ứng.

9. Chế độ dinh dưỡng cho người bị trào ngược dạ dày độ A

Không tồn tại một chế độ dinh dưỡng cụ thể cho những người mắc viêm thực quản trào ngược độ A. Người bệnh cần phải xây dựng một chế độ ăn khoa học, cung cấp đầy đủ các dưỡng chất bao gồm tinh bột, protein và chất béo có lợi.  

Khi thiết lập một chế độ ăn lành mạnh cho người mắc viêm thực quản trào ngược độ A, có những lưu ý sau:

• Không loại bỏ bất kỳ thành phần dinh dưỡng nào khỏi chế độ ăn.
• Ưu tiên sử dụng thực phẩm tươi sống và tự chế biến để đảm bảo chất lượng.
• Hạn chế sử dụng dầu ăn và tránh các món ăn chứa quá nhiều chất béo.

Ngoài ra, cần bổ sung các vitamin và khoáng chất từ rau củ quả. Việc duy trì chế độ ăn khoa học lâu dài sẽ giúp cải thiện sức khỏe và chức năng của hệ tiêu hóa.

Bệnh trào ngược dạ dày độ A không phải là vấn đề quá nghiêm trọng nếu được phát hiện và điều trị đúng cách. Tuy nhiên, người bệnh cần tuân thủ đúng phác đồ điều trị được chỉ định bởi bác sĩ chuyên khoa và không nên tự ý điều chỉnh hay bỏ qua các biện pháp điều trị.

Để đặt lịch khám tại viện, Quý khách vui lòng bấm số HOTLINE hoặc đặt lịch trực tiếp TẠI ĐÂY. Tải và đặt lịch khám tự động trên ứng dụng MyVinmec để quản lý, theo dõi lịch và đặt hẹn mọi lúc mọi nơi ngay trên ứng dụng.