U hạt tế bào gan là tình trạng bệnh với sự phát triển nhiều tế bào viêm (u hạt) ở gan. Hãy cùng tham khảo bài viết dưới đây để hiểu rõ hơn về triệu chứng, nguyên nhân gây bệnh u hạt, cách điều trị và phòng bệnh hiệu quả.
1. Bệnh u hạt là gì?
Bệnh u hạt (Bệnh Sarcoidosis) là bệnh tạo ra các u nhỏ tạo thành các tế bào viêm chủ yếu trong phổi và có thể ảnh hưởng đến bất kỳ cơ quan nào trong cơ thể như gan, hạch bạch huyết,.... U hạt gan là phát triển nhiều tế bào viêm (u hạt) ở gan. Bệnh này thường là các u gan lành tính và tự biến mất sau một khoảng thời gian. Tuy nhiên, nếu chúng không tự hết sẽ gây ra các rối loạn như viêm gan, xơ hóa, tăng áp lực tĩnh mạch cửa, hoặc có thể phối hợp với nhau.
U hạt gan, mặc dù đôi khi không có ý nghĩa vì sự xuất hiện của u hạt không có nghĩa là tế bào gan bị viêm. U hạt tế bào gan thường phản ánh một bệnh lý trên lâm sàng.
2. Nguyên nhân gây u hạt gan
U hạt gan thường do nhiều nguyên nhân, bao gồm:
- Một số loại thuốc: Allopurinol, phenylbutazone, quinidin, sulfonamid
- Nhiễm vi khuẩn: Lao, Nhiễm actinomyces, nhiễm brucella, sốt mèo cào, giang mai, các nhiễm trùng mycobacterium khác, bệnh tularemia, sốt Q,..
- Nhiễm nấm: Nhiễm nấm blastomyces, cryptococcus, histoplasma.
- Nhiễm ký sinh trùng: Sán máng, ký sinh trùng mèo (toxoplasma), ấu trùng giun đũa chó mèo thể ấu trùng di chuyển nội tạng (visceral larva migrans)
- Nhiễm virus: Viêm gan C, nhiễm cytomegalovirus
- Các rối loạn gan: Xơ gan mật tiên phát
- Các rối loạn hệ thống: U lympho Hodgkin, đau đa cơ dạng thấp, các rối loạn mô liên kết khác, sarcoidosis
Trong những nguyên nhân trên thì lao và bệnh sán máng là những nguyên nhân lây nhiễm phổ biến nhất, nấm và virus ít phổ biến hơn. Bệnh Sarcoid là nguyên nhân không lây nhiễm phổ biến nhất, gan là cơ quan bị ảnh hưởng chiếm khoảng 2/3 số bệnh nhân
3. Triệu chứng và dấu hiệu
Những dấu hiệu và triệu chứng của bệnh u hạt tế bào gan có thể kể đến như:
- U hạt tế bào gan chứng gì đặc hiệu, thậm chí khi các tế bào hạt thâm nhiễm lan rộng cũng chỉ làm gan to nhẹ và vàng da cũng ít khi xảy ra.
- Có thể xuất hiện sốt, mệt mỏi, ngứa, đau tức vùng bụng trên bên phải.
- Nếu có bệnh lý nền thì triệu chứng của bệnh lý đó sẽ xuất hiện như gan lách to trong bệnh sán máng, các triệu chứng toàn thân của nhiễm trùng.
Chẩn đoán u hạt tế bào gan dựa vào các xét nghiệm cận lâm sàng như:
- Xét nghiệm chức năng gan
Xét nghiệm chức năng gan thường được thực hiện khi nghi ngờ có u hạt. Tuy nhiên, kết quả của xét nghiệm này không đặc hiệu và hiếm khi có giá trị trong chẩn đoán. Xét nghiệm Phosphatase kiềm và gamma-glutamyltransferase thường tăng nhẹ. Các xét nghiệm khác cho kết quả bình thường hoặc bất thường, phản ánh các tổn thương gan kèm theo (ví dụ, viêm gan lan rộng do phản ứng thuốc).
- Chẩn đoán hình ảnh
Các xét nghiệm chẩn đoán hình ảnh như siêu âm, chụp CT, hoặc MRI đều không có tác dụng chẩn đoán. Các phương pháp này có thể cho thấy hình ảnh vôi hóa nếu u hạt đã hình thành từ lâu hoặc hình ảnh khuyết lấp, đặc biệt với các tổn thương kết hợp.
- Sinh thiết
Chẩn đoán u hạt tế bào gan chủ yếu dựa vào sinh thiết gan. Tuy nhiên, sinh thiết chỉ được chỉ định thực hiện để chẩn đoán các nguyên nhân có khả năng chữa trị được (ví dụ như nhiễm trùng) hoặc để loại trừ các rối loạn khác như viêm gan virus mạn tính. Kỹ thuật sinh thiết có thể phát hiện ra các bằng chứng về nguyên nhân cụ thể như trứng sán máng, hoại tử bã đậu của lao, bào tử nấm. Tuy nhiên, các xét nghiệm nuôi cấy, xét nghiệm da, xét nghiệm phòng thí nghiệm, chẩn đoán hình ảnh, mẫu mô khác là cần thiết.
Ở bệnh nhân có các triệu chứng toàn thân hoặc các triệu chứng khác gợi ý nhiễm trùng thì các biện pháp cụ thể sẽ được thực hiện để tăng độ nhạy của sinh thiết chẩn đoán nhiễm trùng; ví dụ, một phần của mẫu sinh thiết tươi được gửi đi để nuôi cấy hoặc sử dụng các thuốc nhuộm đặc biệt với trực khuẩn kháng axit (AFB), nấm và các sinh vật khác. Thông thường, nguyên nhân gây bệnh u hạt gan khó xác định được chính xác.
4. Điều trị bệnh u hạt tế bào gan
Điều trị tập trung vào bệnh lý nền. Tiến hành theo dõi bệnh nhân và theo dõi xét nghiệm chức năng gan định kỳ nếu nguyên nhân chưa phát hiện được. Tuy nhiên, nếu có triệu chứng của bệnh lao hay tình trạng sức khỏe xấu đi thì điều trị lao theo kinh nghiệm có thể chấp nhận được.
Đối với bệnh nhân bị bệnh sarcoid gan thì thuốc Corticosteroid có thể hữu ích, mặc dù khả năng phòng ngừa xơ hóa gan của những thuốc này vẫn còn chưa được công bố rõ ràng. Tuy nhiên, corticosteroid không được chỉ định cho hầu hết bệnh nhân bị bệnh sarcoid và chỉ được sử dụng khi gần như chắc chắn loại trừ không phải nguyên nhân do lao và một số nhiễm trùng khác.
Hiện nay cách phòng bệnh hiệu quả gồm có:
- Không hút thuốc lá
- Tránh tiếp xúc với bụi, bẩn, hóa chất, khói và khí độc
- Có chế độ ăn uống hợp lý, lành mạnh
- Uống nhiều nước
- Tập thể dục, thể thao thường xuyên
- Ngủ đủ giấc
- Thực hiện kiểm tra sức khỏe định kỳ để phát hiện kịp thời bệnh và theo dõi tiến triển bệnh cũng như các vấn đề sức khỏe liên quan.
Trên đây là những thông tin hữu ích về bệnh u hạt tế bào gan. Nếu bạn có bất cứ lo lắng hay thắc mắc gì, hãy đến cơ sở y tế để nhận được sự hỗ trợ kịp thời từ bác sĩ.
Để đặt lịch khám tại viện, Quý khách vui lòng bấm số HOTLINE hoặc đặt lịch trực tiếp TẠI ĐÂY. Tải và đặt lịch khám tự động trên ứng dụng MyVinmec để quản lý, theo dõi lịch và đặt hẹn mọi lúc mọi nơi ngay trên ứng dụng.
